«Κύριε, ποσάκις ἁµαρτήσει εἰς ἐµὲ ὁ ἀδελφός µου καὶ ἀφήσω αὐτῷ; ἕως ἑπτάκις;», ήταν η ερώτηση που απηύθυνε ο Απόστολος Πέτρος προς το Χριστό για να απαντήσει µε µία σηµαντική παραβολή.
«Οὐ λέγω σοι ἕως ἑπτάκις, ἀλλ᾿ ἕως ἑβδοµηκοντάκις ἑπτά» ήταν η απάντηση που δίνει ο Χριστός. Λόγος ιδιαίτερης βαρύτητας για τον καθένα από εµάς. ∆ηλαδή, τι µας λέει; Να συγχωρούµε πάντα. Όσο ζούµε, να συγχωρούµε τον άλλον για ό,τι έχει πράξει για εµάς.
Για να εξηγήσει καλύτερα ο Χριστός τη συγχώρεση, παραθέτει µία παραβολή. Ήταν, λέει, ένας βασιλιάς που ήθελε να λογαριαστεί µε τους δούλους του. Όταν άρχισε ο λογαριασµός, έρχεται ένας δούλος που χρωστούσε 10 χιλιάδες τάλαντα. ∆εν είχε τόσα πολλά χρήµατα και ο βασιλιάς διέταξε να πουληθεί ο ίδιος, η γυναίκα του και τα παιδιά του για να ξεπληρώσει το χρέος του. «µακροθύµησον ἐπ᾿ ἐµοὶ καὶ πάντα σοι ἀποδώσω», ήταν η απάντηση του δούλου. Τον λυπήθηκε ο βασιλιάς, του χάρισε το χρέος του και τον άφησε ελεύθερο.
Όταν βγήκε έξω, βρήκε έναν δούλο που του χρωστούσε 100 δηνάρια και τον έπνιγε λέγοντας: «ἀπόδος µοι εἴ τι ὀφείλεις». Πέφτει στα πόδια του, και του λέει: «µακροθύµησον ἐπ᾿ ἐµοὶ καὶ πάντα σοι ἀποδώσω». ∆εν τον σπλαχνίσθηκε και τον έβαλε στη φυλακή. Όταν είδαν οι άλλοι το γεγονός, πήγαν και το είπαν στο βασιλιά.
Η σηµερινή παραβολή αποτελεί µια σηµαντική αφορµή και ευκαιρία για να αναθεωρήσουµε την στάση µας έναντι του Θεού και των συνανθρώπων µας. Συχνά θεωρούµε ότι η πνευµατική µας ζωή είναι ατοµική µας υπόθεση, ότι δεν έχει καµία σχέση µε τους συνανθρώπους µας, ότι δεν αφορά το κοινωνικό σύνολο. Κι όµως, τίποτα από όσα γράφει το Ευαγγέλιο, καµία από τις εντολές του Θεού δεν µπορούµε να εφαρµόσουµε από µόνοι µας. Γιατί η φιλανθρωπία, η συγγνώµη, η µακροθυµία, η υποµονή, η πραότητα, η ελεηµοσύνη, η κάθε αρετή προϋποθέτει την παρουσία του πλησίον, γιατί αποτελεί απάντηση της καρδιά µας προς αυτόν και απόδειξη της αγάπης την οποία οφείλουµε να καλλιεργούµε προς τους συνανθρώπους µας, αν πράγµατι θέλουµε να γνωρίσουµε και να αγαπήσουµε και τον Θεό.
∆εν υπάρχει καµία αµφιβολία ότι απέναντι στο Θεό είµαστε όλοι δούλοι και οφειλέτες. ∆ούλοι επειδή είµαστε δηµιουργήµατά Του, φτιαγµένα να κοινωνούµε την αγάπη του Θεού, να την εφαρµόζουµε στην µεταξύ µας κοινωνία και να την αναπέµπουµε δοξολογικά προς Αυτόν. Και οφειλέτες γιατί καθηµερινά στη ζωή µας δεν καταφέρνουµε να εκπληρώσουµε πλήρως την εντολή της αγάπης, γιατί αµαρτάνουµε και ως εκ τούτου υπολειπόµαστε έναντι του χρέους µας προς τον Θεό και προς τους συνανθρώπους µας. Παρόλα αυτά, ο Θεός είναι φιλάνθρωπος, και δεν µας εξουθενώνει. Περιµένει καρτερικά τη διόρθωσή µας, τείνει “ευήκοον ούς” στις προσευχές και τις παρακλήσεις µας, και είναι πρόθυµος, όταν Τον παρακαλέσουµε µε ταπείνωση καρδιάς και µε µετάνοια, να µας συγχωρέσει, να ξεχάσει κάθε οφειλή µας προς Αυτόν, όπως έκανε αρχικά µε τον δούλο που Του χρωστούσε ένα αστρονοµικό και δυσθεώρητο ποσό. ∆εν ανέχεται όµως τη δική µας σκληροκαρδία. Αν παραγράφει τις οφειλές µας, το κάνει για να µας διδάξει ότι οφείλουµε κι εµείς να είµαστε φιλάνθρωποι, να βλέπουµε τον πλησίον µας µε αγάπη και όχι σαν εχθρό µας, και να τον συγχωρούµε κι εµείς µε τη σειρά µας σε ό,τι κι αν µας χρωστάει.
Άλλωστε, αυτά τα οποία µας χρωστούν οι συνάνθρωποί µας είναι σταγόνα στον ωκεανό της δικής µας οφειλής προς τον Θεό. Για το λόγο αυτό, όταν ο Κύριος διαπίστωσε την σκληροκαρδία και τη µοχθηρία του ευεργετηθέντα υπηρέτη, άλλαξε την απόφασή του και δεν τον έβαλε απλά στη φυλακή, αλλά τον οδήγησε στα βασανιστήρια. Αυτό δεν αποτελεί εκ µέρους του Θεού πράξη εκδικητικότητας, αλλά γίνεται για να κατανοήσει ο µοχθηρός δούλος το µέγεθος της ευεργεσίας που αρχικά είχε απολάβει, αλλά στην ουσία απέρριψε µε την πονηρή συµπεριφορά του.
Περιµένει καρτερικά τη συµµόρφωσή µας και ακούει τις παρακλήσεις µας στις προσευχές µας και είναι πάντα πρόθυµος να µας συγχωρέσει κάθε οφειλή µας προς Αυτόν, όπως έκανε αρχικά µε το δούλο της παραβολής. ∆εν ανέχεται όµως τη σκληροκαρδία µας απέναντι του πλησίον µας, απαιτεί να είµαστε φιλάνθρωποι, να βλέπουµε το συνάνθρωπο όχι σαν εχθρό και να τον συγχωρούµε.
Στο σηµείο αυτό ας θυµηθούµε την επί του όρους οµιλία του Χριστού, που αποτελεί επιτοµή όλης της διδασκαλίας Του, είπε , λοιπόν ο Κύριος, « Ηκούσατε ότι ερρέθη, αγαπήσεις τον πλησίον σου και µισήσεις τον εχθρό σου. Εγώ δε λέγω υµίν, αγαπάτε τους εχθρούς υµών, ευλογείτε τους καταρωµένους υµάς καλώς ποιείτε τους µισούσιν υµάς και προσεύχεσθε υπέρ επηρεαζόντων υµάς και διωκόντων υµάς» (Ματθ.5,43-44. Η εντολή αυτή του Κυρίου µας δεν είναι αρχαία, τη θέσπισε πρώτος ο Ιησούς Χριστός. Και µε αυτή µας ζητάει µε απόλυτη καθαρότητα να αγαπούµε εκείνους, που θέλουν το κακό µας, που µας µισούν και µας αδικούν. Στην καρδιά του χριστιανού δεν είναι νοητό να υπάρχει απέχθεια και µίσος για κανένα λόγο. Το χαρακτηριστικό γνώρισµα του κάθε χριστιανού πρέπει να είναι η αγάπη, να µάθουµε να συγχωρούµε. Το να κάνουµε το καλό στον καλό είναι ανθρώπινο. Το να κάνουµε το καλό στον κακό, αυτό είναι χριστιανικό ήθος.
Ο Ματθαίος µας υπενθυµίζει τα λόγια του Κυρίου: «Εάν γαρ αφήτε τοις ανθρώποις τα παραπτώµατα αυτών, αφήσει και υµίν ο πατήρ υµών ο ουράνιος, εάν δε µη αφήτε τοις ανθρώποις τα παραπτώµατα αυτών, ουδέ ο πατήρ υµών αφήσει τα παραπτώµατα υµών»(Ματθ.6,14-15). Τα λόγια του Χριστού είναι σαφή και καθαρά. Κατά το µέτρο της δικής µας συγγνώµη και ανεξικακίας απέναντι των άλλων, θα φανεί και ο Κύριος φιλεύσπλαχνος και ανεξίκακος και σε µας. Όταν προσευχόµαστε θέλουµε διακαώς να ακούει ο Θεός τις προσευχές µας, προϋπόθεση είναι να είµαστε συµφιλιωµένοι µε τους συνανθρώπους µας, διότι αν µέσα µας φωλιάζει η εχθρότητα, η µνησικακία και αντιπάθεια, τότε η προσευχή µας δεν εισακούεται. Θα αναφέρω κάτι το τελευταίο, οφείλουµε να είµαστε ανεξίκακοι και φιλάνθρωποι, γιατί δεν είµαστε κανείς µας αναµάρτητος. Είναι βέβαιο ότι κι εµείς κάνουµε σφάλµατα και µείς πικραίνουµε τους συνανθρώπους µας κι εµείς αδικούµε. Αλήθεια ποιος από µας δεν άνοιξε έστω και µια φορά το στόµα του και δεν κατέκρινε τον πλησίον του; Και κατακρίνουµε και κακολογούµε και κουτσοµπολεύουµε, αλλά θέλουµε οι άλλοι να µας συγχωρούν, να µην µας κρατούν κακία!
Το ίδιο ακριβώς, λοιπόν, πρέπει να κάνουµε κι εµείς, εφόσον κι εµείς έχουµε την ανάγκη από τη συγγνώµη και την επιείκεια των άλλων. Αυτό άλλωστε παρακαλούµε και επιβεβαιώνουµε όταν στην Κυριακή προσευχή, στο « Πάτερ ηµών», λέµε « και άφες ηµίν τα οφειλήµατα ηµών, ως και ηµείς αφίεµεν τοις οφειλέτες ηµών», δηλαδή συγχώρησέ µας Κύριε. Όπως ακριβώς κι εµείς συγχωρούµε, µε τον ίδιο ακριβώς τρόπο, µε την ίδια αγάπη και φιλανθρωπία.
Στην παραβολή του πονηρού δούλου, η αγάπη του Θεού, ταυτοποιηµένη στο πρόσωπο του Κυρίου της παραβολής( του Χριστού µας) παίρνει συγκεκριµένο περιεχόµενο. Ο Θεός µας αγαπά και µας ελεεί, παραβλέποντας τις αµαρτίες και τα σφάλµατά µας και µη λαµβάνοντας υπόψη Τις όποιες οφειλές µας. Με την προϋπόθεση ότι κι εµείς θέλουµε την αγάπη Του αυτή. Ο Κύριος µας ζητά να είµαστε άνθρωποι της αγάπης και της συγγνώµης. Μας προτρέπει να ακολουθούµε πάντοτε τον ευλογηµένο δρόµο της ανεξικακίας. Είναι δρόµος που οδηγεί στη σωτηρία. Με αυτόν τον τρόπο θα σωθούµε και θα κερδίσουµε την ουράνιο βασιλεία. Είναι δρόµος µεγαλείου και δόξας. Είναι ο δικός Του δρόµος, αυτόν τον δρόµο περπάτησε κι Εκείνος µέχρι το Γολγοθά και πάνω από το ύψος του Σταυρού µας συντάραξε µε τα λόγια Του: « Πάτερ άφες αυτοίς ου γαρ οίδασιν τι ποιούσιν»(Λουκ 23,24). Μας άφησε αιώνιο και ανεξίτηλο υπόδειγµα ανεξικακίας. Αυτός, ακόµη, είναι και ο δρόµος των Αγίων του Θεού. Το δρόµο αυτό ας τον ακολουθούµε κι εµείς , αδελφοί µου, γιατί είναι βαθιά ανάγκη, για να είµαστε αληθινοί άνθρωποι. Ας διδαχθούµε , λοιπόν, από αυτή την παραβολή και ας µάθουµε να συγχωρούµε τους αδελφούς µας, για να λάβουµε κι εµείς έλεος και χάρη από το Θεό και να αξιωθούµε της ουράνιας βασιλείας Του. ΑΜΗΝ
