Παρασκευή, 29 Μαρτίου, 2024

Κτήρια – φαντάσματα στα Χανιά

Αλλα κατασκευάστηκαν με χρήματα των πολιτών σε δύσκολες εποχές για να φιλοξενήσουν σημαντικές κοινωνικές ανάγκες, άλλα παραχωρήθηκαν από τους ιδιοκτήτες τους για το κοινό συμφέρον.

Πολλά από αυτά ανήκουν στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, κυρίως όμως στο Υπουργείο Οικονομικών και στο ΤΑΙΠΕΔ, ορισμένα από αυτά στον Δήμο. Ο λόγος για τα δεκάδες κτήρια που παραμένουν σε αχρησία στα Χανιά, παρουσιάζοντας τραγική εικόνα.
Την ώρα που το δημόσιο νοικιάζει ιδιωτικά κτήρια για να φιλοξενήσει τις υπηρεσίες του, την ώρα που απαραίτητες κοινωνικές δομές “στενάζουν” σε ακατάλληλους χώρους και που η πόλη έχει ανάγκη νέες σύγχρονες κτηριακές ανάγκες για λόγους κοινωνικούς, οικονομικούς, πολιτιστικούς, δεκάδες δημόσια κτήρια παραμένουν στην εγκατάλειψη.
Αυτά τα κτήρια επισκεφθήκαμε κάνοντας ένα μικρό οδοιπορικό στη σύγχρονη ιστορία απαξίωσής τους.

 

Tα… αιώνια Νεώρια

    Το δημοσίευμα των “Χ.Ν.” πριν από 33 χρόνια για το ενδιαφέρον της Ουνέσκο για τα Νεώρια και την έλευση στα Χανιά του περίφημου αρχιτέκτονα Ρέτζιο Πιάνο. Έκτοτε λίγα πράγματα έγιναν.
Το δημοσίευμα των “Χ.Ν.” πριν από 33 χρόνια για το ενδιαφέρον της Ουνέσκο για τα Νεώρια και την έλευση στα Χανιά του περίφημου αρχιτέκτονα Ρέτζιο Πιάνο. Έκτοτε λίγα πράγματα έγιναν.

«Ενδιαφέρον της Ουνέσκο για τα Νεώρια», αναφέρεται σε πρωτοσέλιδο δημοσίευμα των “Χ.ν.” τον Μάρτιο του 1985. Στο ρεπορτάζ της εποχής σημειώνεται ότι στο Δημοτικό Συμβούλιο ανακοινώθηκε πως ο οργανισμός ενδιαφερόταν να βοηθήσει για την εκπόνηση μελέτης και τη χρηματοδότηση της ανακατασκευής των Νεωρίων. Για τον σκοπό αυτό ήλθε στα Χανιά ο περίφημος αρχιτέκτονας Ρέτζο Πιάνο (ο αρχιτέκτονας μεταξύ άλλων του Κέντρου Πολιτισμού “Σταύρος Νιάρχος” και δεκάδων σημαντικών μνημείων σε όλο τον κόσμο) που μάλιστα κατέθεσε και συγκεκριμένες προτάσεις που είχαν δημοσιευτεί τότε στα “Χ.ν.” Έκτοτε πέρασαν Μεσογειακά Ολοκληρωμένα Προγράμματα, 4 ΚΠΣ, αμέτρητα Προγράμματα Δημοσίων Επενδύσεων και τα μνημεία έχουν τη σημερινή εικόνα (με εξαίρεση το Νεώριο Moro και το Μεγάλο Αρσενάλι τα μοναδικά που ανακατασκευάστηκαν.) Τα δύο πρώτα Νεώρια χρησιμοποιούνταν για πολιτιστικές εκδηλώσεις και εκθέσεις μέχρι το 2006, όταν μετά τον σεισμό κρίθηκαν ακατάλληλα προς χρήση. Το Υπουργείο Πολιτισμού σε τακτά χρονικά διαστήματα ανανεώνει τη σύμβαση παραχώρησης στον Δήμο Χανίων χωρίς όμως να υπάρχει κάποιο αποτέλεσμα, παρότι η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων έχει παραδώσει έτοιμη αρχιτεκτονική μελέτη ως ένα πρώτο βήμα για να ξεκινήσει μια συνολική μελέτη για τα μνημεία και στη συνέχεια να αναζητηθεί η χρηματοδότηση.
Από το 2004…Ψυχιατρείο

Τα κτήρια είναι σε πολύ κακή κατάσταση, ενώ τα ξερόχορτα έχουν καταλάβει όλους τους εξωτερικούς  χώρους στο πρώην ψυχιατρείο Χανίων.
Τα κτήρια είναι σε πολύ κακή κατάσταση, ενώ τα ξερόχορτα έχουν καταλάβει όλους τους εξωτερικούς χώρους στο πρώην ψυχιατρείο Χανίων.

Το 2004 έκλεισε το Ψυχιατρείο Χανίων ως άσυλο και οι βασικές του υπηρεσίες μεταφέρθηκαν στην Ψυχιατρική Κλινική του Νοσοκομείου. Οι τοπικοί φορείς αποδόθηκαν σε μια πλειοδοσία προτάσεων για την αξιοποίηση των 15 κτηρίων του, που τότε ήταν σε πολύ καλή κατάσταση, χωρίς όμως ποτέ να συμφωνήσουν πάνω σε ένα κοινό διεκδικητικό πλαίσιο. Είναι χαρακτηριστικό ότι άλλα πρότεινε η Νομαρχία και μετά η Περιφέρεια, άλλα ο Δήμος, πολλές από τις προτάσεις των φορέων ήταν αντικρουόμενες κ.λπ. Μέχρι που πριν από μια πενταετία το κτήριο εντάχθηκε στο ΤΑΙΠΕΔ. Έκτοτε, παρά τα κατά καιρούς αιτήματα από τους τοπικούς φορείς, δεν έχει υπάρξει καμία ουσιαστική εξέλιξη. Τα κτήρια φθείρονται και παρουσιάζουν σημάδια κατάρρευσης. Αν το 2004 μπορούσαν να αξιοποιηθούν άμεσα, πολλά από αυτά για τη φιλοξενία υπηρεσιών και άλλων δράσεων, σήμερα 14 χρόνια μετά απαιτούνται μεγάλες χρηματοδοτήσεις προκειμένου να αποκατασταθούν. Από τα κτήρια του πρώην Ψυχιατρείου χρησιμοποιούνται δύο μόνο για τις ανάγκες της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, ενώ κάποιες υπηρεσίες διατηρεί και το Ψυχιατρείο.

 

Ο,τι απέμεινε…από τη Βίλα Σβαρτς

Η βίλα Σβαρτς όπως είναι σήμερα.
Η βίλα Σβαρτς όπως είναι σήμερα.

Kατασκευάστηκε τον 19ο αιώνα στη Χαλέπα και αποτελούσε ένα πιο εντυπωσιακά κτίσματα της εποχής. Ιδιοκτήτρια τότε η Βαρόνη Σβαρτς, εδώ και πολλά χρόνια ο Δήμος Χανίων. Ωστόσο το κτήριο παρουσιάζει απογοητευτική εικόνα αφού τμήματά του έχουν ήδη καταρρεύσει. Πλέον η αποκατάστασή του εκτιμάται ότι απαιτεί μεγάλες χρηματοδοτήσεις που πλέον δεν υπάρχουν, παρότι έχει κριθεί διατηρητέο μνημείο. Τουλάχιστον έχει γίνει μια ς αποψίλωση και ο χώρος έχει περιφραχτεί.

 

14 χρόνια…ντουβάρι το παλαιό ΙΚΑ

Από το 2004 ανεκμετάλλευτο το κτήριο του παλιου ΙΚΑ.
Από το 2004 ανεκμετάλλευτο το κτήριο του παλιου ΙΚΑ.

Ήταν 2004 όταν εγκαινιάσθηκε το σύγχρονο κτήριο του ΙΚΑ στη Λεωφόρο Σούδας (σήμερα ΕΟΠΥΥ), στο οποίο και εγκαταστάθηκαν οι διοικητικές και ιατρικές υπηρεσίες του ασφαλιστικού οργανισμού. Η παλιά Πολυκλινική έμεινε… ορφανή στη συμβολή των οδών Νεάρχου και Σολωμού. Δεκάδες οι προτάσεις από τοπικούς φορείς. Για φιλοξενία δύο νηπιαγωγείων με τις απαραίτητες μετατροπές, για ξενώνα για άστεγους, για τη στέγαση υπηρεσιών, για Αστικό Κέντρο Υγείας, για το αρχειακό υλικό του Ιστορικού αρχείου… Τίποτα όμως δεν προχώρησε αφού οι τοπικοί φορείς συναντούσαν τα… κλειστά αυτιά της εκάστοτε διοίκησης του ΙΚΑ που προτίμησαν να αφήσουν το κτήριο να καταρρέει αντί να φιλοξενήσει μια από τις πολλές δημόσιες δομές που λειτουργούν σε ενοικιασμένα κτήρια! Σύμφωνα με πληροφορίες πάντως το θέμα έχει τεθεί στη διοίκηση του Υπουργείου Πρόνοιας (Ε. Ατσιόγλου) και αναμένονται εξελίξεις…

 

Παλαιό δημαρχείο

Γνώριμη εικόνα για πάνω από μια δεκαετία αυτή του παλιού Δημαρχείου.
Γνώριμη εικόνα για πάνω από μια δεκαετία αυτή του παλιού Δημαρχείου.

Το κτήριο που στο παρελθόν είχε στεγάσει και το Δημαρχείο των Χανίων ξεκίνησε να ανακατασκευάζεται στα μέσα της προηγούμενης δεκαετίας με χρήματα τότε του προγράμματος “Θησέας” για την Τοπική Αυτοδιοίκηση και με προγραμματική σύμβαση με την 28η ΕΒΑ. Ωστόσο τα χρήματα του προγράμματος δεν έφτασαν ποτέ για την ολοκληρωμένη αποκατάσταση του κτηρίου (συνολικά ο “Θησέας” άφησε πολλές εκκρεμότητες σε όλη τη χώρα αφού το κόστος των έργων που είχαν ενταχθεί σε αυτό το πρόγραμμα ήταν πολλαπλάσιο από τους εξασφαλισμένους πόρους). Το παλαιό Δημαρχείο παραμένει με τις σκαλωσιές και τα προστατευτικά προκειμένου να μην τραυματιστεί κάποιος από τους διερχόμενους πολίτες.

 

Δύο δεκαετίες…Μέγαρο Παπαδόπετρου

Δύο δεκαετίες τώρα το Μέγαρο Παπαδόπετρου αναμένει την...αξιοποίηση του!
Δύο δεκαετίες τώρα το Μέγαρο Παπαδόπετρου αναμένει την…αξιοποίηση του!

Το κτήριο στη συμβολή των οδών Βολουδάκηδων και Τζανακάκη είχε παραχωρηθεί από την οικογένεια Παπαδόπετρου στο Ίδρυμα. Το κτήριο για χρόνια είχε ενοικιαστεί στις ιδιωτικές σχολές ΖΗΤΑ. Στα μέσα της προηγούμενης δεκαετίας το Πολυτεχνείο θέλησε να το εκμεταλλευτεί για τις δικές του ανάγκες. Μάλιστα στο υπόγειό του προβλεπόταν να κατασκευαστεί ο κόμβος για το δίκτυο οπτικών ινών που τοποθετούνταν τότε στην πόλη. Όμως βρέθηκαν αρχαία με αποτέλεσμα να υπάρξει καθυστέρηση, ενώ ο κόμβος οπτικών ινών τελικά έγινε στον Δημοτικό Κήπο. Όλες οι πρυτανικές Αρχές ανακοίνωναν την θέλησή τους να το αξιοποιήσουν (για πολιτιστικούς λόγους, για γραφείο διασύνδεσης κα.) χωρίς όμως αποτέλεσμα εξαιτίας και μιας εκκρεμότητας που υπήρχε με τον πρώην Δήμο Ακρωτηρίου που είχε ως αποτέλεσμα να μη δίνονται οι απαραίτητες εγκρίσεις από την Πολεοδομία του Δήμου Χανίων. Τελικά το θέμα ξεπεράσθηκε και τώρα το Πολυτεχνείο επικαιροποιεί μια παλιά μελέτη για την αποκατάσταση του κτηρίου που αναμένεται να δημοπρατηθεί σύντομα.
Τι γίνεται με τη Γαλλική Σχολή;

Η εκτίμηση του Πολυτεχνείου είναι ότι μέχρι τα αρχές του νέου χρόνου θα έχει στα χέρια του τη μουσειολογική μελέτη για τη μετατροπή της Γαλλικής Σχολής σε μουσείο. Για την ώρα πάντως είναι απαραίτητη μια καλή αποψίλωση για τα ξερόχορτα σε λίγο θα “πνίξουν” το κτήριο.
Η εκτίμηση του Πολυτεχνείου είναι ότι μέχρι τα αρχές του νέου χρόνου θα έχει στα χέρια του τη μουσειολογική μελέτη για τη μετατροπή της Γαλλικής Σχολής σε μουσείο. Για την ώρα πάντως είναι απαραίτητη μια καλή αποψίλωση για τα ξερόχορτα σε λίγο θα “πνίξουν” το κτήριο.

Πριν από μια 4ετία η Αρχιτεκτονική Σχολή απομακρύνθηκε από τη Γαλλική Σχολή. Από το 1984 και για 30 χρόνια το κτήριο χρησιμοποιούνταν για εκπαιδευτικές και πολιτιστικές χρήσεις από το Πολυτεχνείο αλλά και άλλους τοπικούς φορείς. Στους στόχους του Πολυτεχνείου είναι να φιλοξενήσει εκεί τη λαογραφική συλλογή Φραντζεσκάκη που έχει στην κατοχή του και ένα μικρό Τεχνολογικό Μουσείο. Όπως μας είπε ο πρύτανης κ. Ε. Διαμαντόπουλος το επόμενο διάστημα θα γίνει η ανάθεση της εκπόνησης της μουσειολογικής μελέτης και εκτιμά πως μέχρι τις αρχές της χρονιάς θα έχει παραδοθεί στο Ίδρυμα, ώστε να λειτουργήσει Λαογραφικό και Τεχνολογικό Μουσείο.
Πάντως για την κακή κατάσταση της εξωτερικής αυλής της Γαλλικής Σχολής (ξερόχορτα και υπερβολική ανάπτυξη της βλάστησης) ο κ. πρύτανης ανέφερε πως τις επόμενες ημέρες θα πραγματοποιηθεί αποψίλωση από εργολάβο που έχει.
Ενα “Ψυγείο” στην κατάψυξη

Το Ψυγείο στη Δημοτική Αγορά.
Το Ψυγείο στη Δημοτική Αγορά.

Το κτήριο δίπλα στη Δημοτική Αγορά που ονομάζεται “Ψυγείο”, καθώς από εκεί εφοδιάζονταν με πάγο όλοι οι επαγγελματίες και οι κάτοικοι των Χανίων την εποχή που δεν υπήρχαν ηλεκτρικά ψυγεία, θα μπορούσε να φιλοξενήσει κάποιες από τις δομές που έχει ανάγκη η πόλη. Κατά καιρούς είχε προταθεί να στεγαστεί εκεί η Δημοτική Βιβλιοθήκη, το Ιστορικό Αρχείο κ.ά. Τίποτα όμως δεν προχώρησε, το κτήριο ανήκει στην Κτηματική Υπηρεσία του Δημοσίου και ένα τμήμα του ενοικιάζεται σε ιδιώτες.

 

Βίλα Κουκουναρά… σε πλήρη εγκατάλειψη

Η βίλα Κουκουνάρα στις Μουρνιές είναι άλλο ένα δημόσιο κτήριο που καταρρέει σιγά-σιγά εγκαταλελειμμένο.
Η βίλα Κουκουνάρα στις Μουρνιές είναι άλλο ένα δημόσιο κτήριο που καταρρέει σιγά-σιγά εγκαταλελειμμένο.

Από τα σημαντικά αρχιτεκτονικά μνημεία που βρίσκονται περιαστικά των Χανίων και συγκεκριμένα στις Μουρνιές. Στο παρελθόν είχε προταθεί ως κατάλληλος χώρος για να φιλοξενήσει το Λαογραφικό Μουσείο της πόλης και μάλιστα η πρόταση είχε κατατεθεί και σε σύσκεψη πριν από μια 4ετία στην Περιφερειακή Ενότητα Χανίων χωρίς, όμως, να προχωρήσει κάτι. Αίτημα να του παραχωρηθεί είχε καταθέσει και ο πρώην Δήμος Ελευθερίου Βενιζέλου χωρίς, όμως, αποτέλεσμα. Το κτήριο ανήκει στην Κτηματική Υπηρεσία του Δημοσίου και είναι εγκαταλελειμμένο.
Πολλά και τα ιδιωτικά κτήρια

Σε εγκατάλειψη παραμένουν και πολλά ιδιωτικά κτήρια στα Χανιά, ειδικά στην παλιά πόλη. Παρά του ότι, ειδικά τα τελευταία χρόνια, η άνθιση της τουριστικής κατοικίας είχε ως αποτέλεσμα πολλά εγκαταλελειμμένα και σε κακή κατάσταση κτήρια σε Σπλάντζια, Οβριακή, λόφο Καστέλι, Τοπανά, να αποκατασταθούν πλήρως και να ανακαινιστούν, είναι ακόμα αρκετά τα ιδιωτικά κτήρια που βρίσκονται σε κακή κατάσταση. Τα νεότερα από αυτά, που δεν έχουν κάποια ιδιαίτερη αρχιτεκτονική ή αρχαιολογική αξία, βρίσκονται σε καθεστώς ετοιμορροπίας.


Ακολουθήστε τα Χανιώτικα Νέα στο Google News στο Facebook και στο Twitter.

Δημοφιλή άρθρα

3 Comments

  1. Και μην ξεχναμε οτι η οικογενεια Παπαδοπετρου παραχωρησε το νεοκλασικο στο πολυτεχνειο για να δίνει σε Κρητες φοιτητες καποια χρηματα για τις σπουδες τους!!!Τυχαινει να ξερω καποιον που ηταν ο προτελευταιος που πηρε αυτα τα χρηματα…Τωρα πολλα χρονια “μουγκα στη στρουγκα”…

  2. Εκτενές και λεπτομερές άρθρο – ρεπορτάζ για τα παλαιά κτήρια της πόλης μας αλλά διστυχώς μου φαίνεται ότι θα πέσει στα αζήτητα μόνο και μόνο επειδή μπορεί να θεωρήσουν ότι τους κάνετε υποδείξεις. Από πείρα μπορώ να πω ότι αυτό κάποιοι στενόμυαλοι, κοντόφθαλμοι “θεσουλίτες” θα το θεωρήσουν προσβλητικό μιας και δεν έχουν μάθει να ακούνε παρά μόνο να μιλάνε ασχέτως με το τι θα πουν, φτάνει να έχουν την τελευταία λέξη. Γι αυτό δεν προδεύει αυτός ο τόπος αφού όλοι, μόλις πιάσουν καλή θέση στην εξουσία σταμάτανε να έχουν επαφή με την πραγματικότητα. Φτάνει πια, έργα και όχι μόνο λόγια.

Γράψτε απάντηση στο Εμμανουήλ Τζιλιβάκης Ακύρωση απάντησης

Please enter your comment!
Please enter your name here

Μικρές αγγελίες

aggelies

Βήμα στον αναγνώστη

Στείλτε μας φωτό και video ή κάντε μία καταγγελία

Συμπληρώστε τη φόρμα

Ειδήσεις

Χρήσιμα