Τούτεσας τσι ηµέρες αναθυµούµαστε τον Αγώνα των προγόνων µας, απού γεροντήδες, γυναίκες και κοπέλια ξαρµάτωτοι εµπορέσανε να αντιγριτσώσουν εις τσι ναζήδες, εκειά πέρα απού οι «Μεγάλοι» του κόισµου κιοτέψανε.
Σε µία τέθοια επετειακή εκδήλωση εις το Παλιό Λιµάνι εγροίκησα µια µπατούλια από τσι τακιµοφορεµένους αρχόντους του τόπου να ροζονάρουνε για τα «µέγαρα» απού εστέξανε εις τα Νεωχωρίτικα και για τον ΒΟΑΚ απού εδώκανε εις τα ορτάκια ντους τάξε για να σιάξουνε το δρόµο, αλλά µε πλια πολλούς παράδες του δηµοσίου. Απόης, ετούτοι οι µαριόλακες θα αµπώξουνε χαράτσι για να πορίζεις ακόµης και εις το χωριό σου και να γιοµίζουν τα µαξούλια ντους. Έτσα, θα γενούµε «πρωτοπόροι» τση Ευρώπης, θα πλερώνουµε για ένα περιφερειακό δρόµο απού δεν µατίζεται µε τον κύριο οδικό άξονα τση ηπειρωτικής χώρας και πριχού να τονε σιάξουν. Ατζέµπις ίντα θα λογιάζανε ούλοι οι ήρωες του λαού τση Κρήτης για τα γιοµπαγλίκια µας, ανέ ζιούσαν σήµερο; Θα στραφαίνανε τα παιδόγγονα ντους να έχουνε γενεί νταµπήδες των τσουριστών για αποκοµµάτσουλα. Η γης απού επότισε µε το αίµα και τον ίδρο ντους να διαγουµίζεται από απολοήσιµους ξενοµπάτηδες. Κάργαρε ο τόπος από παραδόπιστους πραγµατευτάδες απού γυρένε για µία αρκαλότρυπα 400-500 φράγκα και δεν βρίστουνε µπλιο οι ντόπιες φαµίλιες σπίθια. Κουγιούλντισα τα κοπελίστικά µου τότεζας απού ορµήνευε η πρώτη κρητική τηλεόραση, Κρήτη 1, «οι πρόγονοί σου πόθαναν, για ετούτα τα εδάφη, εσύ γιάντα τα πουλείς τσι ξένους», εδά δεν κατέω λουφάξαµε γή αλλαξοσυρίσαµε. Μα το κουτρουβάληµα µας δεν έει σταµατηµό…
Εγροίκησα εδά εβγάλανε απανταχούσα να µην πορίζεις εις τη νησίδα τση Σούδας. Λογιάζω ποιος ορίζει ετούτονε τον τόπο; Mήµπανα να αλλαξοτοπίσουνε και τα παπόρια και να δώκουµε ούλο τον σουδιανό κόλπο εις τσι «βλεπέδες» µας; Σάικα µπαντίδουν ένα ρεγάλο απής και µπογιαντίζουνε τα ξωκλήσια, βαστούνε κανίσκια στα κοπέλια τα Χριστούγεννα, είναι µπροστάρηδες σε αθλητικούς αγώνες. Μοναχά οι καλοπίταγοι άρχοντες µας (τοπικοί και γενικοί) είναι ‘‘φιλότιµοι’’ και ντους κάµουνε ντουάδες και παίνια. Το λοιπός, αναχεντρώσανε και για τον δεσπότη των Χανιών να είναι τση εκλογής ντους, να µην κακοκαρδίσουµε τση νιους «αφεντάδες» µας και νοµοθετήσανε να καταλύσουνε και το αυτοδιοίκητο τση Εκκλησιάς τση Κρήτης. Μιας κοπανιάς έφερα εις τον νου, τον Γέροντα Ειρηναίο, την Ένωση Σφακιανών Ιερέων, τον Ηγούµενο Γαβριήλ, τον Παρθένιο Κελαϊδή του οποίου σφεντούριξαν την προτοµή και ντουσούντισα µε την σηµερνή κατάσταση.
Ίντα να πει κιανείς και για τη ρούγα τση Μεσογείου απού πεινοκουλουκάνε και ποθαίνουν µωροκόπελα, καταλιούνται ολάκερες φαµίλιες εις τσι Αγίους Τόπους, ενώ από ούλα τα µιλέτια τση γής γυρένε απάγκιο στα νοτικά του νησιού µας και η απατή µας η πολιτισµένη, µουρµού. Μοναχά, ξανοίγουµε να µπέψουµε άρµατα εις τα ουκρανικά, ενώ κιανείς δεν γνοιάζεται για την µισή Κύπρο απού έχουνε καστελώσει οι τουρκοφέσηδες. Το λοιπός, τούτεσας τσι µέρες, ο καθαείς πρέπει να νογά γιάντα πολεµούσανε οι προλάλοι και λάλοι µας, για να ορίζει το νοµπέτι των ναζήδων και οι γιαγκοφράγκοι ετούτο το γκουβέρνο, τα λιµάνια, αεροδρόµια, τσι σιδηροδρόµους, την ενέργεια, τα νερά, να στένουνε κλαπούτσες επάνω εις την Ακρόπολη, να βουλούνε τα αρχαιολογικά-ιστορικά µνηµεία και να βγαρτίζει η σερµαγιά των ολίγων γή για την Λευτεριά και την Εθνική Ανεξαρτησία;
*Ο Στεφανής Λυραντωνάκης είναι νοµικός-απόφοιτος Μεταπτυχιακού Ιστορίας και Ανθρωπολογίας Παν. Αιγαίου
