Παρασκευή, 29 Μαρτίου, 2024

Κρητικής καταγωγής ο Διονύσιος Σολωμός;…!

ΚΑΘΟΡΙΣΤΙΚΗΣ ΑΞΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΔΙΟΝΥΣΙΟ ΣΟΛΩΜΟ ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΗ Δ. ΔΗΜΗΡΟΥΛΗ
Όπως υποσχέθηκα στο προηγούμενο κείμενό μου, που παρουσίασα το πρώτο μεγάλο ποίημα που έγραψε ο ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΟΛΩΜΟΣ στα 25 χρόνια του με τίτλο: «ΥΜΝΟΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ», σήμερα θα αναφερθώ, γενικά, σε όλο το έργο του, σε όλη τη ζωή του και ειδικά για το ποίημα ο Κρητικός και για την κρητική του καταγωγή.
Σ’ αυτή τη γενική αναφορά θα βασιστώ στο σπουδαίο έργο με τίτλο:
ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΟΛΩΜΟΣ
Έργα
Ποιήματα και πεζά
Δημήτρης Δημηρούλης
Εισαγωγή –επιμέλεια-σχόλια
Συνοδεύεται από CDκαι διαβάζει η Λύδια Κονιόρδου
Εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ 2007

Η ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΠΟΙΗΤΙΚΗ ΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑ ΤΟΥ ΣΟΛΩΜΟΥ
Με σπουδαία εισαγωγή (σελ. 9-79) και συνολική περισπούδαστη μελέτη από σελ. 71 έως σελ. 532.
Στο σημερινό κείμενό μου θα αναφερθώ-διαδρομώντας στη σπουδαία εισαγωγή, που βασικά αναλύσει όλο το εξαιρετικά φιλόδοξο έργο του με τίτλο: ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΟΛΩΜΟΣ Ποιήματα και πεζά σε 531 σελίδες.
Στο συνολικό αυτό έργο, μιας μεγάλης αγωνίας, για την ολοκλήρωση του από τον κορυφαίο καθηγητή Δημήτρη Δημηρούλη, ο οποίος αρχίζει από το πρώτο έργο του ΣΟΛΩΜΟΥ: ΥΜΝΟΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ για να ακολουθήσει την πορεία (και ανάλυση) των άλλων ΣΟΛΩΜΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ Του, όλων των μεγάλων και κρίσιμων περιόδων της ζωής του παγκόσμιου ποιητή της ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ως μέγιστης ΠΑΓΚΟΣΜΙΑΣ ΑΞΙΑΣ, παράλληλα με τον ανθρωπισμό της πολιτικής ευαισθησίας και δημιουργίας.

Η ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΣΤΟΥΣ ΠΟΙΗΤΙΚΟΥΣ ΚΥΚΛΟΥΣ  ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ
Ανάμεσα σ’ αυτή τη διαδρομή των ποιητικών κύκλων της δημιουργίας του ο ΣΟΛΩΜΟΣ μετά τον ύμνο στην ελευθερία αναφέρεται «ΕΙΣ ΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟ του Λόρδου Μπάϊρον», σύμβολο αγώνα για την ελευθερία…. Οι πρώτοι στίχοι του Σολωμού για τον Μπάϊρον τον  φιλέλληνα είναι:
1
Λευτεριά, για λίγο πάψε
να χτυπάς με το σπαθί
τώρα σίμωσε και κλάψε
εις του Μπάϊρον το κορμί
………….
Για να γράψει ο ποιητής (66 τετράστιχα ποιήματα με το τελευταίο από αυτα να λέει
«Η ΔΙΧΟΝΟΙΑ κατατρέχει
Την Ελλάδα αν νικηθεί
ΜΑ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΠΟΥ ΜΑΣ ΕΧΕΙ
τ’ όνομά σας ξαναζεί
Η ΧΑΡΑ ΤΩΝ ΓΑΛΛΩΝ ΓΙΑ
ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΨΑΡΩΝ
Ακόμα, στην 25η σημείωση του ποιητή για τους 166 στίχους του ΣΟΛΩΜΟΥ για τον Μπάϊρον αναφέρεται ότι: «Ο ενταυθα κύριος Αρνώδ Γάλλος, καθώς έμαθε την καταστροφή των Ψαρών ευθύμισε  και συγκαλέσας εις λαμπρόν συμπόσιον όλους τους φίλους του συνεκράτησεν χορόν και μουσική και έδειξε την ευφροσύνην της ψυχής του με τα πλέον ζωηρά αισθήματα. Όμως ο αξιέπαινος και λαμπρός Γάλλος πρόξενος Π. Δαυΐδ, τον οποίον η προς την πατρίδα μας φιλοτιμία γνωρίζεται και κηρύττεται από όλους εμέμφη κατά πολλά και ήλεγξε  το χαιρέκακον τούτο κίνημα
Όλοι οι εις ταύτην την πόλιν  ευρεθέντες Άγγλοι και αμερικανοί και πολλοί Ευρωπαίοι, ελυπήθησαν  δια των Ψαρών το δυστύχημα και έδειξαν μεγάλην κατήφειαν.
Για να τονισθεί στο τελευταίο σχόλιο 26 (σελ. 149) «στοχάζομαι ότι κανείς  δεν θέλει να αμφιβάλλει πως το σχόλιο τούτο αναφέρεται εις εκείνους μόνον όπου εις αυτήν την περίστασιν έκαμαν χορό και δείπνον και όχι εις όσους εγγενήθηκαν εις τη γη της σοφίας και της ευγένειας.
Στο σπουδαίο (επαναλαμβάνω έργο του καθηγητή Δημήτρη Δημηρούλη) μετά την εκπληκτική γενική του εισαγωγή ακολουθούν τα περιεχόμενα του έργου του και το χρονολόγιο της ζωής του ποιητή (σελ. 77-83).

ΓΙΑ ΤΟ ΘΑΝΑΤΟ ΤΟΥ ΛΟΡΔΟΥ ΒΥΡΩΝΑ
Ο Ύμνος εις την Ελευθερίαν το ποίημα εις το θάνατο του Λόρδου Μπάϊρον…… Μετά ακολουθούν χρονικά «Ο ΛΑΜΠΡΟΣ» για να φθάσει ο ποιητής στο ιδιαίτερης σημασίας καταγωγικό ποίημα των 55 στίχων «Ο ΚΡΗΤΙΚΟΣ», αναφερόμενος, αρχικά στα πρώτα τρία ποιήματα, που δείχνουν τον μεγάλο επηρρεασμό του από τους κρητικούς αγώνες για της Κρήτης ελευθερία από τους τούρκους.
Οι στίχοι από τα 3 πρώτα ποιήματα.
1
Εκοίταα, ως ήτανε μικριά ακόμα τ’ακρογιάλι
αστροπελέκι μου καλό, για ξαναφέξε πάλι!
τρία αστροπελέκια επέσανε, ένα ξοπίσω στ’ άλλο
πολύ κοντά στην κοφασιά, με βρόντημα μεγάλο
Τα πέλαγα στην αστραπή κι ο ουρανός αντήχαν
Οι ακρογιαλιές και τα βουνά, μ’όσες φωνές κι αν είχαν

ΠΙΣΤΕΨΤΕ ΜΕ ΟΤΙ ΘΑ ΠΩ ΕΙΝΑΙ Η ΑΚΡΙΒΗ ΑΛΗΘΕΙΑ
Ποίημα
2
Πιστέψτε π’ότι θα πω ειν’ ακριβή αλήθεια,
με τις πολλές λαβωματιές,
μου μόφαγαν τα στήθια
μα τους συντρόφους πόπεσαν στην Κρήτη πολεμώντας
μα την ψυχή που μ’ έκαψε τον κόσμο απερατώντας.

Λάλισε, σάλπιγγα, κι εγώ το σάβανο τινάζω,
και σκίζε και εσ’ αχνούς αναστημένα βράζω :
«μην είδετε την ομορφιά που την κοιλάδα αγιάζει;
πέστε, να ιδείτε το καλό, εσείς κι ότι σας μοιάζει.
καπνός δε μένει από τη γη νιος ουρανός εγίνη
σαν πρώτα εγώ την αγαπώ και θα κριθώ γι’ αυτήνη
«Ψηλά την είδαμε πρωί της πράγμα τα λουλούδια
στη θύρα της παράδεισος που εβγήκε με τραγούδι
…Όμως, αυτοί είναι θεοί και κατοικούν
βλέπουνε μες την άβυσσο και στην καρδιά τ’ ανθρώπου
…κι ένιωθα πως μου διάβαζε καλύτερα το νου μου

Όμως, εξεχειλίσανε τα βάθη της καρδιάς μου
τ’ αδέλφια μου τα δυνατά οι Τούρκοι μου τ’ αδράξαν
την αδελφή μου ατίμασαν κι αμέσως την εσφάξαν,
τον γέροντα τον κύρη μου εκάψανε το βράδυ
και την αυγή μου ρίξανε τη μάνα στο πηγάδι
στην Κρήτη…

Η ΤΟΥΡΚΙKΗ ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΕΜΠΝΕΕΙ ΤΟΝ ΣΟΛΩΜΟ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΟΥΔΑΙΟ ΠΟΙΗΜΑ «Ο ΚΡΗΤΙΚΟΣ»
Ναι, Κρήτη που έρχεται ως ο Μεγάλος αγωνιστικός χώρος για την ελευθερία της Κρήτης που αναφέρει  με τ’όνομά τους όλες τις καταστροφές και τις εναντίον του αγωνιστικού κρητικού λαού αγριότητες των τούρκων κατακτητών.
Πάντως, η τόσο μεγάλη ευαισθησία του Σολωμού, για την τουρκική τυραννία σε όλες τις περιοχές του Ψηλορείτη και των άλλων ιστορικών τόπων  μελετητές της ζωής και του έργου του Σολωμού εκφράσθηκε ανοιχτά  η πραγματική κρητική καταγωγή του, παράλληλα με το γεγονός της τρίτης στη σειρά του έργου του ΚΡΗΤΙΚΟΣ…. ποιητική Δημιουργία του.
Όθεν εβάλθηκε να τελειοποιήσει τον πολιτικό στίχο του ο οποίος τότε δεν είχε μεταχειρισθεί παρά μόνο σε ελεγειακά συνθέματα. Όμως  η μελωδικότατη στιχουργία του «Κρητικού», η ρομαντική αυτή ποίησή του εικονίζει μια ελληνική ψυχή εις την οποία συγχωνεύεται η ανδρεία, ο πατριωτισμός και η παθητικότατη λατρεία της γυναικός.

ΤΑ ΤΡΙΑ ΜΕΓΑΛΑ ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΚΡΗΤΙΚΗΣ ΨΥΧΗΣ
Αυτά τα τρία μεγάλα χαρακτηριστικά της κρητικής αγωνιστικής ψυχής (αναφέρονται στο σχόλιο (σελ. 196) και μαρτυρούν την ειρήνη εις την οποία εσώζετο η ψυχή του ποιητή μας εκείνην την κρίσιμη εποχή της ζωής του.
Για να τονίσει ο καθηγητής Δημηρούλης (στο σχόλιο της σελ. 196) ότι «η ποιητική αγωνία του ΣΟΛΩΜΟΥ δεν εξαντλείται. Βέβαια στη ρομαντική θεματική το κύριο ζητούμενο, το οποίο  υπερκαλύπτει όλα τα άλλα είναι η μορφή του ίδιου του έργου. Με την τέχνη της ποίηση να είναι από μόνη της ο τόπος όπου διαδραματίζεται η αναμέτρηση του ποιητή στην επίγεια μορφή του».
Όπου, ο Σολωμός αγωνιζότανε να μεταμορφώσει την ποίηση, το ίδιο το νόημα του βίου και τη μορφή που έπρεπε να πάρει αυτή η μετουσίωση, για να έχει γίνει το ΜΕΤΑ αίτημα της τέχνης του…. Με τον «Κρητικό» να εγκαινιάζει  τον ρομαντικό Σολωμό. Τότε που οι αναμετρήσεις του συνδέθηκαν με την υιοθέτηση μιας στιχουργίας οικείας στο ελληνικό αυτί: από το δημοτικό τραγούδι και από τα κρητικά έργα, κυρίως τον ερωτόκριτο που ο ομοιοκαταληκτικός στίχος την εποχή που έγραφε τον «Κρητικό» ανιχνεύει τις δυνατότητες  ενός ρυθμού με μεγαλύτερη κρητική ανασα.
Αυτή που είχε ο ΚΡΗΤΙΚΟΣ, (ο ίδιος ο Σολωμός) στο σημαντικό αυτό το ποίημα, στη βαθιά συναίσθησή  του  στον κρητικό του ΛΟΓΟ.

Ο ΠΑΤΕΡΑΣ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΠΟΙΗΤΗ ΚΑΤΑΓΟΤΑΝ ΑΠΟ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΚΡΗΤΙΚΩΝ ΣΟΛΩΜΟΣ
Από τα στοιχεία πολλών διαχρονικών αναφορών  και τα δεδομένα των αρχείων του Κάστρου καθώς και από το GRETA LIVE gr αλλά  και από έρευνες του Γαλλικού Ινστιτούτου Χανίων υπάρχουν τα κάτωθι αναρτημένα διαδικτυακά  δεδομένα, ως κάτωθι:
«Κρατάει» από την Κρήτη ο Εθνικός Ποιητής, κατά μια εκδοχή…. Ναι! Γιατί μπορεί να έχουμε συνδέσει το Διονύσιο Σολωμό με τη ΖΑΚΥΝΘΟ, αλλά αυτή είναι η μια ιστορία. Ο πατέρας του καταγόταν από οικογένεια κρητικών προσφύγων που ζούσαν κατά μια εκδοχή στο Ηράκλειο και κατά μια άλλη εκδοχή στο οροπέδιο των Αρμενοχαντράδων (25 χλμ. της Σητείας) και εγκαταστάθηκαν στη Ζάκυνθο το 1670, μετά την κατάληψη της Κρήτης το 1669 από τους Οθωμανούς.
Το οικογενειακό του όνομα Γαλλικά  παραδίδεται με διάφορες μορφές: SALAMON, SALOMON, SOLOMON και SALOMOINE… ακόμα, στον οικισμό (voila) Σητείας, σ’ έναν οικισμό που αψηφά το χρόνο και σώζεται ακόμα, στη μικρή εκκλησία ο ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ο οικογενειακός τους τάφος SALOMON (ΣΟΛΩΜΟΝ), όπως μαρτυρεί σχετική επιγραφή.

Ο ΣΟΛΩΜΟΣ ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΑΙ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΙΗΤΗΣ
Ομως, όπως γράφει στην πρώτη σελίδα της σπουδαίας εισαγωγής του στο συνολικό έργο του ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΟΛΩΜΟΣ ο καθηγητής Δ. Δημηρούλης παρουσιάζει
Έργα
Ποιήματα και πεζά και
Κάτω από τον πρώτο τίτλο:
ΟΝΟΜΑ ΚΑΙ ΧΑΡΗ… αναφέρει ότι:
«Το όνομα του ΣΟΛΩΜΟΥ είναι για την νεότερη Ελλάδα Μύθος, όπου εξαρχής ο ποιητής έγινε εθνικό σύμβολο, κερδίζοντας τη διεθνή αναγνώριση που απολαμβάνουν οι ιδρυτικές μορφές όταν στις περιστάσεις ίδρυσης του εθνικού κράτους ο μύθος συναντά το θεσμό, στην περίπτωση του Σολωμού, τότε που το όνομα του ποιητή ξεπέρασε το έργο του, επεκτάθηκε σε αυτό, που ισοπεδωτικά αποκαλείται «ΕΘΝΙΚΟΣ ΒΙΟΣ» και παραδόθηκε στην επανάληψη της κοινής χρήσεως του.
Ταυτόχρονα όμως ο Σολωμός παρέμεινε ψηλά… στην φαντασιακή αναζήτηση υπό την έννοια ότι αντιπροσώπευε τον εθνικό ποιητή, αλλά και τον αμετακίνητο ΓΕΝΑΡΧΗ της Ελληνικής Γραμματείας….


Ακολουθήστε τα Χανιώτικα Νέα στο Google News στο Facebook και στο Twitter.

Δημοφιλή άρθρα

Αφήστε ένα σχόλιο

Please enter your comment!
Please enter your name here

Εντός εκτός και επί τα αυτά

Μικρές αγγελίες

aggelies

Βήμα στον αναγνώστη

Στείλτε μας φωτό και video ή κάντε μία καταγγελία

Συμπληρώστε τη φόρμα

Ειδήσεις

Χρήσιμα