Κ. Λογοθέτης στα “Χ.ν.”: «Η θανατική ποινή δεν αποτρέπει το έγκλημα»

«Η θανατική ποινή δεν αποτρέπει το έγκλημα» τονίζει ο Κωνσταντίνος Λογοθέτης πρώην εισαγγελέας, δικηγόρος και συγγραφέας του εξαιρετικού βιβλίου “Παγκρατίδης: Εις θάνατον τετράκις…”, που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Μπαρμπουνάκης.

Ο συγγραφέας μιλάει στα “Χ.ν.” για την υπόθεση που τη δεκαετία του ’60 είχε συγκλονίσει τη Θεσσαλονίκη και όλη τη χώρα καθώς ο Αριστείδη Παγκρατίδης είχε κατηγορηθεί και καταδικάστηκε ως ο “Δράκος του Σεϊχ Σου” (δάσος στη συμπρωτεύουσα).
Στο πόνημα του ο πρώην εισαγγελέας παρουσιάζει συγκλονιστικά στοιχεία που αποδεικνύουν το μέγεθος της προσπάθεια να φορτωθούν στον Παγκρατίδη μια σειρά από δολοφονίες που οδήγησαν στην θανατική ποινή και στην εκτέλεση του.
Ο πρώην Εισαγγελέας δεν διστάζει να μιλήσει για «δικαστική συγκάλυψη» προκειμένου να καταδικαστεί ο συγκεκριμένος άνθρωπος ώστε η κοινή γνώμη να στρέψει αλλού την προσοχή της από την υπόθεση Λαμπράκη που εξελίσσονταν την ίδια εποχή, στην ίδια πόλη.

• Γιατί ένα ακόμα βιβλίο για την υπόθεση Παγκρατίδη, μετά τη δουλειά του δημοσιογράφου Κ. Τσαρουχά, τα πολλά σχετικά ντοκιμαντέρ στην τηλεόραση; Τι παραπάνω έχει να συνεισφέρει το δικό σας βιβλίο;
Όλα αυτά που έχουν γραφτεί είναι αξιόλογα όμως βλέπουν το θέμα από την κοινωνική του πλευρά. Το φτωχόπαιδο ο Παγκρατίδης, που δεν είχε κάποιο από πίσω του να τον στηρίξει, που το άρπαξε η αστυνομία κτλπ. Όμως τον άνθρωπο αυτό στο εκτελεστικό απόσπασμα δεν τον έστειλε ούτε η κοινωνία, ούτε η αστυνομία, αλλά ένα Πενταμελές Εφετείο Κακουργημάτων δηλαδή η δικαιοσύνη. Για πρώτη φορά σε αυτό το βιβλίο έψαξα και ερεύνησα πως η δικαιοσύνη ξεκίνησε και ολοκλήρωσε την όλη διαδικασία. Είναι ένα βιβλίο στοιχείων! Ψάχνοντας την υπόθεση από αυτήν την οπτική είδα ότι στην απόφαση υπάρχουν πράγματα αδιανόητα για κράτος δικαίου, για αυτό που λέμε αποδεικτική διαδικασία. Στοιχεία σημαντικότατα, απαλλακτικά για αυτόν τον άνθρωπο αγνοήθηκαν! Αρνήθηκε το δικαστήριο να πάρει θέση για δακτυλικά αποτυπώματα που δεν ήταν του Παγκρατίδη, αρνήθηκε να ασχοληθεί με τη διαφωνία ιατροδικαστών για την ομάδα αίματος που βρέθηκε σε ένα έγκλημα. Όλες οι αναπαραστάσεις που επιβεβαιώνονταν η τέλεση των εγκλημάτων από τον Παγκρατίδη αποδείχτηκε ότι ήταν ψεύτικες γιατί την προηγούμενη ημέρα είχαν γίνει κρυφές αναπαραστάσεις στις οποίες οι αστυνομικοί του υποδείκνυαν τι να βρει την επόμενη ημέρα μπροστά στους δημοσιογράφους, στους φωτογράφους, στο κοινό με υποσχέσεις ότι θα “πέσει στα χαμηλά” αν το κάνει! Εκείνο δε που είναι συγκλονιστικό και αποκρύφτηκε για 60 χρόνια είναι ότι η απόφαση του δικαστηρίου δεν ήταν ομόφωνη, υπήρχε εντονότατη, τεκμηριωμένη διαφωνία δικαστή της έδρας ! Αυτή η διαφωνία κονιορτοποίησε τα πάντα για αυτό και επέλεξα να την παραθέσω ολόκληρη γιατί από πλευράς δικαιοσύνης συνέβησαν απίστευτα πράγματα. Επίσης με κάθε τρόπο ο πρόεδρος του δικαστηρίου απαγόρευε στους συνηγόρους οποιαδήποτε ερώτηση και παρατήρηση που συνέτεινε στην απαλλακτική εικόνα, και όχι μόνο αυτό αλλά κάποια στιγμή σταμάτησε τη δίκη και δίκασε τους συνηγόρους του Παγκρατίδη επιβάλλοντας του πειθαρχικές ποινές. Καταλαβαίνεται το κλίμα που ήθελαν να δημιουργήσουν όταν την επομένη σε όλες τις εφημερίδες ήταν οι εικόνες με τους δικηγόρους στο εδώλιο! Και όχι μόνο αυτό αλλά συνέβη κάτι ακόμα πιο πρωτοφανές μετά το τέλος της δίκης ο πρόεδρος καταδίωξε τους δικηγόρους για ποινικά αδικήματα, μηνύοντας τους για παράβαση καθήκοντος κα. με αποτέλεσμα ένας εκ των δικηγόρων να φύγει στην Αθήνα καθώς δεν μπορούσε να δικηγορήσει στη Θεσσαλονίκη. Επέβαλλαν ένα κλίμα φοβίας πως όποιος ασχοληθεί με αυτήν την υπόθεση θα βρει τον μπελά του. Για αυτό και σε κάθε ισχυρισμό, κάθε επιχείρημα παρουσιάζω και το αντίστοιχο δικαστικό έγγραφο!

• Δικαστική πλάνη ή Δικαστική συγκάλυψη; Συνηθίζουμε να μιλάμε για δικαστική πλάνη αλλά διαβάζοντας στο βιβλίο σας αυτό που είναι ξεκάθαρο είναι πως πρόκειται για δικαστική συγκάλυψη. Γιατί εκτιμάτε ότι έγινε αυτό ;
Δεν είμαι από αυτούς που φοβούνται την αλήθεια. Πλάνη σημαίνει ότι ο δικαστής καλόπιστα έκανε λάθος, ενώ δηλαδή στάθμισε όλα τα στοιχεία κατέληξε σε λάθος. Εδώ όμως δεν πρόκειται για πλάνη αλλά για ηθελημένη απόκρυψη στοιχείων. Και το συγκλονιστικότερο όλων είναι πως δύο χρόνια μετά την θανατική καταδίκη Παγκρατίδη, πιάστηκε κακοποιός , ο Ιώαννης Σερεσλής που άρχισε να ομολογεί τα εγκλήματα που φορτώθηκαν στον Παγκρατίδη. Και είχα την καταπληκτική τύχη να έλθω σε επαφή με τον τότε υπομοίραχο και σήμερα αντιστράτηγο της αστυνομίας Β. Κομνηνό (ένας εξαιρετικά σοβαρός άνθρωπος) που μαζί με τον συνάδελφο του Ντακουρά που ενημέρωσαν τους ανώτερους τους για τις ομολογίες Σερεσλή και αυτοί τους είπαν “κλείστε το φάκελο αμέσως” . Όταν μικροί υπαξιωματικοί δεν μπορούσαν να κάνουν και αλλιώς. Υπάρχει δηλαδή και ζωντανή επιβεβαίωση της ιστορίας. Ο Παγκρατίδης είχε ένα παραβατικό παρελθόν, ήταν ένας αλητάκος. Αλλά άλλο πράγμα ο αλητάκος του δρόμου και άλλο το ότι του φορτώνουμε τις δολοφονίες. Γιατί έγινε αυτό; Μια αιτία ήταν ότι οι επιθέσεις του “δράκου” είχαν φοβίσει τον κόσμο με αποτέλεσμα στις 5 το απόγευμα να νεκρώνει η αγορά της Θεσσαλονίκης, η δεύτερη όμως αιτία είναι ότι όταν συνελήφθη ο Παγκρατίδης εξελίσσονταν η υπόθεση Λαμπράκη και αυτές τις ημέρες ο Σαρτζετάκης ως ανακριτής προφυλάκιζε ανώτερους αξιωματικούς της χωροφυλακής έτσι έπρεπε η προσοχή της κοινής γνώμης να “πάει αλλού”. Αυτές είναι οι δικές μου εκτιμήσεις.

• Προκαλεί ένα δυνατό “σοκ” το γεγονός ότι ο Παγκρατίδης ως παιδί εκδίδονταν για ένα πιάτο φαγητό για 10-15 δρχ της εποχής και μάλιστα το καταθέτουν μια σειρά άτομα που αναφέρετε και στο βιβλίο σας…
Από 8 ετών εκδιδόταν ο Παγκρατίδης, όχι από δική του επιλογή αλλά επειδή δεν είχε να φάει, το προσωνύμιο του ήταν “γουρούνα” γιατί έτρωγε από τα σκουπίδια. Αυτός ο άνθρωπος έφταιγε για το που κατέληξε ή η κοινωνία που αδιαφόρησε εντελώς ; Και γράφω στο οπισθόφυλλο πως αν η πολιτεία άπλωνε ένα στοργικό χέρι στο παιδί αυτό δεν θα χρειάζονταν αργότερα να το κομματιάσει με 12 σφαίρες.

• Γράφετε επίσης πως η υπόθεση Παγκρατίδη αποδεικνύει το άδικο της “Θανατικής ποινής”. Σήμερα που υπάρχουν πολλές φωνές που συνηγορούν σε τέτοιες ακραίες ποινές εσείς δηλώνεται ότι είστε ενάντιος.
Η απάντηση είναι εξαιρετικά απλή και εύκολη. Είμαι κάθετα αντίθετος με την θανατική ποινή! Η θανατική ποινή είναι ανεπανόρθωτη, όταν η δικαιοσύνη απονέμεται από τους ανθρώπους και όχι από το θεό, είναι σίγουρο ότι θα υπάρχουν και λάθη. Όταν η ποινή είναι ανεπανόρθωτη, τότε το λάθος δεν μπορεί να διορθωθεί. Κοιτάξτε τις ΗΠΑ, στις μισές πολιτείες ισχύει η θανατική ποινή και στις άλλες όχι. Σας βεβαιώνω πως η εγκληματικότητα είναι η ίδια ακριβώς. Και ξέρετε ποια είναι η εξήγηση; Γιατί όταν ένας αποφασίζει να εγκληματίσει δεν κοιτάζει την ποινή, πιστεύει ότι δεν θα τον πιάσουν ποτέ! Λάθος μεγάλο, αλλά έτσι ξεκινάει να σκέπτεται δεν σταθμίζει τις συνέπειες. Η εγκληματικότητα θα αντιμετωπιστεί με την πρόληψη, με την σωστή εκτέλεση των ποινών, δεν είναι η θανατική ποινή που θα αποτρέψει το έγκλημα.

• Βλέποντας πίσω την πορεία σας ως δικαστικός έχετε σήμερα αμφιβολίες για κάποια υπόθεση που χειριστήκατε στο παρελθόν;
Ναι, σίγουρα, κοιτάξτε θα πρέπει να είναι κάποιος εντελώς υπερφίαλος ή ψεύτης ώστε να λέει ότι δεν έκανε ποτέ λάθος! Ως άνθρωποι θα κάνουμε λάθη, η προσπάθεια είναι να κάνουμε όσο μπορούμε λιγότερα λάθη και αν ποτέ συνομιλήσετε με συνάδελφο μου, με γιατρό, δικηγόρο, επιστήμονα και σας πει πως “δεν έκανα ποτέ λάθος” να μην τον πιστέψετε.

Η δικαιοσύνη είναι τυφλή;

• Σε πολύ κόσμο υπάρχει η άποψη ότι και η δικαιοσύνη δεν είναι τυφλή. Δεν είναι η ίδια απέναντι σε αυτόν που έχει δύναμη και χρήματα και σε αυτόν που δεν έχει τίποτα…
Στην ερώτηση σας μπορώ να δώσω μια απάντηση με δύο σκέλη. Ο πιο πλούσιος, ο πιο ισχυρός θα βρει τον καλύτερο δικηγόρο ή θα μπορέσει να κάνει περισσότερα ένδικα μέσα, αυτό είναι αναπόφευκτο. Σε μια κοινωνία ανισοτήτων ο πλούσιος έχει καλύτερο τρόπο άμυνας. Εκείνο που πειράζει τον μέσο πολίτη δεν είναι αυτό γιατί ξέρει ότι ζούμε σε μια κοινωνία ανισοτήτων. Αυτό που τον ενοχλεί είναι οι ηθελημένα εσφαλμένες αποφάσεις, όπως αυτή του Παγκρατίδη, εκεί πιστεύω ότι ο κόσμος αντιδρά!