Ένα όχημα με δυο ρόδες και άπειρες ιστορίες να ακολουθούν τα χνάρια που αφήνει. Το ποδήλατο των παιδικών μας χρόνων, το πρώτο μας μέσο που ανεβήκαμε και μεγαλώσαμε μαζί του, ένα φιλικό μέσο μετακίνησης για την πόλη και το χωριό, ένας ευχάριστος τρόπος γυμναστικής, ένα ξεχωριστό άθλημα, αποτελεί μέχρι και σήμερα -ιδίως σήμερα- μέρος της καθημερινότητας πολλών ανθρώπων. Οι “διαδρομές” αφηγούνται σήμερα ιστορίες με… ορθοπεταλιές και μιλούν με ανθρώπους που έχουν κάνει το ποδήλατο τρόπο ζωής.
ΝΑΝΤΙΑ ΣΥΝΤΖΑΝΑΚΗ
Μια δεκαετία σε δύο ρόδες
Το ποδήλατο είναι η ηρεμία της. Μητέρα τριών παιδιών και αρχιτέκτονας-μηχανικός η Νάντια Συντζανάκη ασχολήθηκε με την ποδηλασία και το τρίαθλο πριν δέκα χρόνια όταν αντιμετώπισε ένα πρόβλημα υγείας και μετά από παρότρυνση του φυσικοθεραπευτή Πέτρου Σταυρουλάκη. «Μπορώ να πω πως παλαιότερα δεν είχα τέτοια αγάπη για το ποδήλατο, μετά όμως από έναν αγώνα φιλανθρωπικού χαρακτήρα που συμμετείχα στους Αγίους Αποστόλους το ερωτεύτηκα», αναφέρει η συνομιλήτριά μας, η οποία αγόρασε έπειτα ποδήλατο και γράφτηκε στην ομάδα “Τάλως”. Η ίδια πιστεύει ότι η Κρήτη, όσον αφορά την ποδηλασία, βρίσκεται σε αρκετά υψηλό επίπεδο λόγω του “τερέν” του νησιού, με τις ωραίες διαδρομές σε ποδήλατο δρόμου αλλά και βουνού να αποτελούν σημαντικό κίνητρο.
Τη ρωτάμε για τις ποδηλατικές ιστορίες που έχουν μείνει χαραγμένες στο νου της, με την ίδια να επισημαίνει πως «κάθε αγώνας μου αφήνει μια γλυκιά ανάμνηση όσο δύσκολος και να είναι, ακόμα κι αν χάσω. Δεν θα σταθώ όμως εκεί, καθώς αυτό που με έχει συγκινήσει είναι ότι φίλοι, συνάδελφοι και κόσμος που με βλέπει αποφασίζει κι αυτός να ασχοληθεί με το ποδήλατο και μετά μου λένε πόσο έχει αλλάξει η ζωή τους!». Ο αγώνας που σίγουρα θα της μείνει αξέχαστος είναι ο Ironman στη Δανία, που είχε κάνει μεγάλη προετοιμασία για να συμμετάσχει. «Στα 20 μόλις χιλιόμετρα με έπιασε λάστιχο, οπότε εκεί σκέφτηκα ότι δεν θα μπορέσω ούτε να τερματίσω. Ήρθε όμως μια μηχανή, από αυτές που ελέγχουν τη διαδρομή, κι ενώ δεν είναι υπεύθυνοι να με βοηθήσουν σε αυτό το κομμάτι, μου φέρανε ρόδα, με αναγνώρισαν μέσα σε 2.500 άτομα και όχι απλά σώθηκε ο αγώνας μου αλλά βγήκα δεύτερη!», όπως διηγείται η Νάντια Συντζανάκη.
Τι σημαίνει όμως για εκείνη το ποδήλατο; «Για μένα είναι ψυχοθεραπεία και κάθε μεσημέρι με αυτό ξεκουράζομαι. “Σβήνουν” όλα και μένω εγώ, το ποδήλατο κι οι συναθλητές μου», απαντά η ποδηλάτρια, ενώ τονίζει πως πρέπει να βάλουμε το ποδήλατο όλοι στο ζωή μας, όχι μόνο ως άθληση, αλλά και στην καθημερινότητά μας. «Εξάλλου οι δύο ρόδες πάντα ξετρελαίνουν μικρούς και μεγάλους!».
ΣΠΥΡΟΣ ΜΑΝΙΟΥΔΑΚΗΣ
Τριάντα πέντε χρόνια ποδηλάτης
Τριάντα πέντε χρόνια ποδηλάτης είναι ο Σπύρος Μανιουδάκης ή Σπύρος του ποδηλάτου, όπως ο ίδιος μας λέει.
Μέσα σε όλα αυτά τα χρόνια έχει γνωρίσει όλο τον νομό Χανίων καθώς έχει επισκεφτεί με ορθοπεταλιές όλες τις περιοχές. Επίσης, έχει να διηγηθεί συγκινητικές ιστορίες…
«Έχω» μας λέει, «αφιερώσει τον εαυτό μου στη χρήση του ποδηλάτου. Έχω αποκομίσει τόσα πολλά οφέλη. Ασχολήθηκα για τη διάδοση του ποδηλάτου, την ομορφιά και την υγεία που μας προσφέρει. Κατά τη διάρκεια της πολύχρονης σχέσης μου με την ποδηλασία, ερασιτεχνικά βέβαια, επιχειρώ να διαδώσω την ποδηλασία. Από εκεί και πέρα, τα οφέλη είναι ότι λύνουμε το κυκλοφοριακό και κατ΄ επέκταση το κυκλοφορικό.
Έχω γνωρίσει πάρα πολλούς σπουδαίους ανθρώπους μέσω του ποδηλάτου, απλούς ανθρώπους οι οποίοι είναι ακόμα φίλοι μου. Μέσω του ποδηλάτου γνώρισα τον τόπο μου, γνώρισα τα χωριά, τους ανθρώπους. Γνώρισα τον νομό Χανίων. Και είμαι πολύ ευχαριστημένος που μου έχει δώσει αυτή τη χαρά. Κατά κάποιον τρόπο οι ποδηλάτες ενίσχυσαν και τον τομέα της επισκεψιμότητας, με το να πηγαίνουμε σε χωριά πέντε – δέκα ποδηλάτες. Και σιγά – σιγά έγινε μία προβολή».
Ο κ. Μανιουδάκης θυμάται ότι μαζί με έναν φίλο του, τον Οδυσσέα Σαββόπουλο, γύρισαν με το ποδήλατο όλη την Κρήτη σε δράση για τα άτομα με αναπηρίες. «Γυρίσαμε όλη την Κρήτη από τα Χανιά μέχρι την Ιεράπετρα, με διάφορες εντυπωσιακές εκδηλώσεις», θυμάται. Μια ακόμη ιστορία που διηγείται είναι από την περασμένη χρονιά: «Με πήγε ένας φίλος στη Ζούρβα με το αυτοκίνητό του. Βγαίνοντας από τη Ζούρβα στην πλατεία, συνάντησα έναν κάτοικο που γνωρίζω από παιδί. Εξεπλάγη που με είδε να βγαίνω από αυτοκίνητο και να μην είμαι με το ποδήλατο. Του φάνηκε τόσο παράξενο».
«Με το ποδήλατο έχω προσαρμόσει τη φύση μέσα μου», καταλήγει.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΠΑΓΡΗΓΟΡΙΟΥ
«Στοίχημα να γίνει το ποδήλατο μέσο μετακίνησης»
Η πόλη των Χανίων προσφέρεται για ποδήλατο σύμφωνα με τον Γιώργο Παπαγρηγορίου, μέλος της ομάδας “Ποδηλάτρεις”, ο οποίος παρόλο που είχε αυτοκίνητο, πάντα προτιμούσε να μετακινείται με το ποδήλατό του. «Αυτό είναι το μεγάλο στοίχημα για μένα, να εδραιωθεί το ποδήλατο στη συνείδηση του κόσμου ως μέσο μετακίνησης», αναφέρει ο ίδιος. Θυμάται πως όταν πρωτοπήγε με το ποδήλατό του στο σχολείο που ήταν δάσκαλος, τα παιδιά και οι συνάδελφοι παραξενεύονταν και εντυπωσιάζονταν ταυτόχρονα που πηγαινοερχόταν στη δουλειά του με αυτό. «Δυο-τρία χρόνια όμως αργότερα, ένας συνάδελφος με ρώτησε γι’ αυτό, το υιοθέτησε και μέχρι και σήμερα ποδηλατεί!» όπως λέει, καθώς πιστεύει πως όσο το χρησιμοποιούμε τόσο πιο γρήγορα διαδίδεται το “μήνυμα”.
Ο ποδηλάτης θίγει το ζήτημα του κυκλοφοριακού αλλά και των περιβαλλοντικών και οικονομικών επιπτώσεων. «Το ποδήλατο αποτελεί το ιδανικό μέσο μετακίνησης, καθώς είναι οικονομικό, βοηθάει την ψυχική και σωματική μας υγεία και φυσικά μας “λύνει” τα χέρια όσον αφορά στο κυκλοφοριακό κομφούζιο που βλέπουμε συχνά-πυκνά και στα Χανιά». Παλαιότερα έκανε ποδηλατοβόλτες τα Σαββατοκύριακα στη χανιώτικη ύπαιθρο, πλέον όμως το αποφεύγει καθώς δεν υπάρχουν ούτε οι υποδομές όπως υποστηρίζει, ούτε η απαραίτητη ασφάλεια για τον ποδηλάτη ούτε κι η νοοτροπία. «Ας φανταστούμε να υπήρχε ένας ποδηλατόδρομος Χανιά – Σούδα ή προς Πλατανιά, σε μια όμορφη παραλιακή διαδρομή· πόσος κόσμος θα ανέβαινε σε δυο ρόδες για να την απολαύσει;» αναρωτιέται ο ίδιος, εκφράζοντας τον προβληματισμό του για την υπάρχουσα μη φιλική κατάσταση προς τους ποδηλάτες. Αυτό που ξεχωρίζει σκεπτόμενος τις δικές του ιστορίες με ορθοπεταλιές, είναι η γιγάντωση του ποδηλατικού κινήματος με το παιχνίδι “Φεγγάρι στη Ρόδα” που διοργάνωναν για χρόνια οι “Ποδηλάτρεις” και από δεκάδες άτομα κατέληξε στο να συμμετέχουν 1.000 άτομα πάνω σε δυο ρόδες!
Με τα χρόνια, έβλεπε παιδιά και γονείς να πηγαίνουν στο σχολείο με ποδήλατα, ενώ θυμάται μια χαρακτηριστική εικόνα: Τρία παιδιά με κράνος και ο μπαμπάς χωρίς, κάνοντας λόγο για λανθασμένο μήνυμα προστασίας «γιατί πρέπει να λειτουργούμε και σαν πρότυπα για τα παιδιά». Το κράνος τον έσωσε μια φορά όπως μας διηγείται, καθώς μια βροχερή μέρα πήγαινε στη δουλειά του με το ποδήλατο, κι ενώ πήγαινε πολύ αργά καθώς ο δρόμος ήταν ολισθηρός, σε μια στροφή γλίστρησε κι έπεσε με το κεφάλι. «Το κράνος έκανε τη διαφορά, το μόνο που είπα είναι πως λερώθηκα… γιατί μια φορά μόνο θα χρειαστεί το κράνος κι αυτό πρέπει να το σεβόμαστε».
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΟΥΡΜΟΥΛΗΣ
«Η δεύτερη οικογένειά μου»
Σαν παιδιά του έβλεπε πάντα τους ποδηλάτες ο κ. Κωνσταντίνος Κουρμούλης που συνέχισε τη δουλειά του αδερφού του στο ποδηλατάδικό τους από το ’46! Ο ίδιος μπήκε στην επιχείρηση από το 1969 και η κατά ανάγκη ενασχόλησή του με αυτό για βιοποριστικούς λόγους εξελίχθηκε σε μεγάλη αγάπη για το ποδήλατο. Δέκα χρόνια αργότερα ασχολήθηκε με την ποδηλασία ως παράγοντας σε συλλόγους, με τον “Κύδωνα” αρχικά και στη συνέχεια ως “πατέρας” πια όπως τον αποκαλούν του ομίλου “Τάλως” που είναι ενεργός μέχρι και σήμερα. Έχει να θυμάται πολλά τρόπαια και χαρούμενες στιγμές από την ενασχόλησή του, καθώς οι σύλλογοι βγήκαν πρωταθλητές Ελλάδος ουκ ολίγες φορές. Μάλιστα, όπως μας αφηγείται, πολλές φορές άφηνε το ποδηλατάδικο αλλά και το σπίτι του για να ακολουθήσει τις ομάδες στους αγώνες, που είχαν γίνει πια η δεύτερη οικογένειά του. «Δεν έχω μετανιώσει στιγμή την αγάπη μου αυτή για την ποδηλασία. Ο γιος μου έγινε αθλητής, το παιδί του επίσης και τώρα πια ασχολείται εκείνος με το ποδηλατάδικο καθώς είναι η ζωή του» αναφέρει ο κ. Κουρμούλης. Ακόμα και σήμερα με το ποδήλατο μετακινείται, το οποίο αποτελεί το καλύτερο μέσο μεταφοράς όπως μας λέει, κι εδώ στα Χανιά αλλά και στη γενέτειρά του το Ρέθυμνο. «Το ποδήλατο είναι για εμένα ό,τι καλύτερο, ενώ αποτελεί και φανταστικό άθλημα το οποίο διαπλάθει υπέροχα τα παιδιά και προτείνω να ασχοληθούν με αυτό», λέει με σιγουριά. Θυμάται μπόλικες ευχάριστες στιγμές από όταν ποδηλατούσαν οι ομάδες κι όλα τα άτομα παρέα, να βγαίνουν οι ντόπιοι από τα σπίτια τους στην ύπαιθρο και να κυνηγάνε να κεράσουν τα παιδιά τα οποία είχανε το μυαλό τους στον αγώνα. Υπήρξαν όμως κι άσχημα περιστατικά όλα αυτά τα χρόνια. «Δυστυχώς πριν λίγα χρόνια σκοτώθηκε ένας ποδηλάτης σε τροχαίο, πηγαίνοντας για προπόνηση στον Ομαλό μόνος του», με τον ίδιο να τονίζει πως θέλει αρκετή προσοχή η μετακίνηση με ποδήλατο, ενώ το ευτύχημα όπως σημειώνει είναι πως όταν ασχολούνται από παιδιά με αυτό μαθαίνουν το κυκλοφοριακό και τα απαραίτητα μέτρα ασφάλειας. Θυμάται πως το χειρότερο ατύχημα στην αγωνιστική δράση ήταν σε έναν αθλητή-ανιψιό του, στα Καλάβρυτα, που έπεσε σε έναν γκρεμό και τραυματίστηκε.
Ολοκληρώνοντας την “ποδηλατική” μας κουβέντα, μας λέει πως χρόνια τώρα στο χωριό του τα Αγκουσελιανά Ρεθύμνου διοργανώνεται ένας ποδηλατικός αγώνας για όλες τις ηλικίες με συμμετοχές από όλη την Ελλάδα: «Πράγμα σημαντικό για την επαρχία, που κι οι ίδιοι οι κάτοικοι το περιμένουν πλέον πώς και πώς».
ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΜΠΟΤΩΝΑΚΗΣ
Από το Κολυμπάρι στα Χανιά με το ποδήλατο… σηκωτό!
Με το ποδήλατο… σηκωτό περπάτησε πριν πολλά χρόνια από το Κολυμπάρι στα Χανιά ο γνωστός Χανιώτης ηθοποιός Λευτέρης Μποτωνάκης. Ήταν το 1956. Την εποχή εκείνη, όπως ο ίδιος μας λέει, «κάτω από το 1ο Γυμνάσιο, επί της οδού Τσουδερών, ήταν ποδηλατάδικα, δηλαδή καταστήματα με ποδήλατα. Και το χαρτζιλίκι μας, πήγαινε στο να ενοικιάσουμε ποδήλατο να κάνουμε βόλτες. Τότε τα ποδήλατα δεν ήταν με ταχύτητες. Ήταν, λοιπόν, γύρω στο 1956, όταν με κάλεσε ένας φίλος μου στο Κολυμπάρι για το πανηγύρι του Δεκαπενταύγουστου. “Κλάταραν” και τα δύο λάστιχα στο Κολυμπάρι. Και το έφερα σηκωτό από το Κολυμπάρι στα Χανιά με τα πόδια!».
Ο Λευτέρης Μποτωνάκης σταμάτησε κάποια στιγμή τις ορθοπεταλιές και τις ξανάρχισε στα 60 του χρόνια. «Στα 60 μου ξεκίνησα πάλι να κάνω ποδήλατο και μέχρι τώρα, στα 80 συνεχίζω να κάνω. Έχω σταματήσει τις μεγάλες διαδρομές. Τώρα πια, το παίρνω για μετακινήσεις μέσα στην πόλη, έχει γίνει συνήθεια».
ΓΙΩΡΓΟΣ ΓΑΒΡΙΛΑΚΗΣ
Θεραπεία μέσω του ποδηλάτου
Η πανδημία και η απομόνωση της καραντίνας ήταν εκείνες που έδωσαν το έναυσμα για τις ποδηλατοβόλτες της ομάδας του ΚΕΘΕΑ Αριάδνη στα Χανιά. Ο Γιώργος Γαβριλάκης, υπεύθυνος του Πολυδύναμου Κέντρου, μιλώντας στις “διαδρομές” μας εξηγεί πώς ξεκίνησε η ενασχόληση της ομάδας με το ποδήλατο. «Εγώ έκανα βόλτα με το ποδήλατο και ενώ στην αρχή ξεκινήσαμε 3, 4 άτομα, φτάσαμε να ποδηλατούμε 20 άτομα! Και κάπως έτσι ξεκινήσαμε να θέτουμε στόχους. Στην αρχή, ο πρώτος φοβερός για εμάς στόχος ήταν να κάνουμε τη διαδρομή Χανιά – Καστέλι και καταφέραμε μαζί με φίλους και συμπορευτές να συμμετέχουμε 100 άτομα στην πρώτη μας διαδρομή, την Παγκόσμια Ημέρα κατά των ναρκωτικών το 2021».
Στην πορεία, όπως μας διηγείται, αυτός ο στόχος μεγάλωνε, όπως και το νόημά του. Έτσι, λίγο καιρό μετά αποφάσισαν να κάνουν τον γύρο του Αποκόρωνα με τα ποδήλατά τους, σε μια πανέμορφη διαδρομή 70 χιλιομέτρων, μαζεύοντας τρόφιμα από τους τοπικούς πολιτιστικούς συλλόγους για το κοινωνικό παντοπωλείο του Δήμου Αποκορώνου, όπου συγκεντρώθηκε ένα φορτηγό με καλούδια! Έκτοτε έχουν κάνει τον γύρο του Ακρωτηρίου αλλά κι άλλη μια μεγάλη ποδηλατοβόλτα στον Αποκόρωνα, ενώ η ομάδα παραμένει ενεργή και σήμερα δίνοντας την ευκαιρία σε όσους θέλουν να μάθουν να κάνουν ποδήλατο, να το ξαναθυμηθούν και να συμμετέχουν ενεργά στις εξορμήσεις.
Τον ρωτάμε τι λένε και πώς νιώθουν οι συμμετέχοντες στις ποδηλατοβόλτες, με τον ίδιο να σχολιάζει πως λένε «δεν πίστευα πως θα τα καταφέρω. Οι παλιότεροι λένε γίνεται, οπότε “παρασέρνουν” κι όσους πιστεύουν πως δεν είναι εφικτό», ενώ προσθέτει πως αυτό αποτελεί το μεγαλύτερο κέρδος για τη θεραπεία στο Πολυδύναμο Κέντρο. Η πίστη, όπως λέει, στις δυνάμεις τους, η σημασία της σωματικής άθλησης στη διαδικασία της απεξάρτησης αλλά και το μήνυμα μιας εναλλακτικής μετακίνησης είναι τα πιο σημαντικά οφέλη για την ομάδα. «Εξάλλου το μέλλον των πόλεων είναι το ποδήλατο και με χαροποιεί που βλέπω πως εκεί βαδίζουμε», σημειώνει ο υπεύθυνος του ΚΕΘΕΑ Αριάδνη. Ρωτώντας τον για την αγαπημένη τους ποδηλατοβόλτα και κάποιο περιστατικό που έχουν να θυμούνται, αναφέρει πως ο μεγαλύτερος ενθουσιασμός υπήρχε στις πρώτες δυο βόλτες. «Θυμάμαι συγκεκριμένα πριν το Καστέλι Κισσάμου, αποκαμωμένοι μετά από χιλιόμετρα σε ανηφόρα, σταματήσαμε σε ένα χωριό και βγήκε μια ηλικιωμένη γυναίκα και μας τράταρε κουλουράκια κι άλλα σπιτικά εδέσματα. Αυτό ήταν πολύ συγκινητικό, όπως κι ένας άλλος κύριος στο ίδιο χωριό ήρθε με ένα καφάσι κεράσια για να μας κεράσει!».
Η ομάδα πήγε ένα βήμα παραπέρα την αγάπη της για το ποδήλατο. Οι ποδηλατοβόλτες έγιναν η αφορμή για τα… ποδηλατογραφήματα. Ένα λεύκωμα με φωτογραφικές ιστορίες και διηγήματα που θα παρουσιαστεί στο θέατρο “Βλησίδης” στις 26 Ιουνίου και θα μπορεί όποιος θέλει να το παίρνει και να γράφει στις λευκές του σελίδες όπως κάναμε τα μαθητικά μας χρόνια στο λεύκωμα.
