Φαίνεται πως ο κόσµος µας έχει το νόηµα που µας έµαθαν στο σχολείο. Πως η λογική σταµατά στις αλήθειες που διδαχτήκαµε. Στην πραγµατικότητα όµως, το σύµπαν, η ζωή, ο κόσµος µας είναι πολύ πιο πολύπλοκα. Και αν ψαχουλέψουµε λίγο κάτω από την επιφάνεια των πραγµάτων θα δούµε πως αυτό που νοµίζουµε λογικό και αλήθεια, µπορεί να µην είναι ακριβώς έτσι. Σήµερα οι «Ιστορίες από τον Κόσµο» ταξιδεύουν σε παγιωµένες αντιλήψεις περί της αλήθειας και ψάχνουν την άλλη τους όψη. Εκείνη που µέχρι σήµερα ίσως να θεωρούσατε απίθανη!
Το µυαλό µας ‘‘δηµιουργεί’’ το µεγαλύτερο µέρος όσων βλέπουµε
Μόνο ένα µικρό κοµµάτι του οπτικού µας πεδίου «βλέπει» σε υψηλή ανάλυση. Ο εγκέφαλος «µαντεύει» τα υπόλοιπα. Με άλλα λόγια, όσα βλέπουµε είναι ως επί το πλείστον µια θολή παραίσθηση που φτιάχτηκε από τη µνήµη και τις υποθέσεις µας. ∆εν «βλέπουµε» τον κόσµο, ο εγκέφαλος µας τον «διαισθάνεται», τον «επινοεί». Μόνο το κέντρο του οπτικού µας πεδίου «βλέπει» σε ευκρινή εστίαση. Τα υπόλοιπα αποτελούν προσλαµβάνουσες χαµηλής ανάλυσης που το µυαλό «εξοµαλύνει» µε τη µνήµη και τις υποθέσεις που κάνει. Κάτι ακόµα πιο παράξενο είναι πως τα µάτια µας έχουν ένα τυφλό σηµείο, εκεί όπου το οπτικό νεύρο συνδέεται µε τον αµφιβληστροειδή. Στο σηµείο αυτό δεν υπάρχουν καθόλου φωτοϋποδοχείς. Όµως αυτό δεν το παρατηρούµε ποτέ διότι ο εγκέφαλος µας απλώς συµπληρώνει το κενό µε εκείνο που θεωρεί πως πρέπει να υπάρχει. Σαν να χρησιµοποιεί δηλαδή Photoshop, «µπαλώνοντας» τα κενά, αλλά σε πραγµατικό χρόνο. Αυτό που «βλέπουµε» τελικά µοιάζει λιγότερο µε ζωντανή ροή και περισσότερο µε προσοµοίωση πρόβλεψης. Ο εγκέφαλος χρησιµοποιεί προηγούµενες γνώσεις, προσδοκίες και περιφερειακά δεδοµένα για να δηµιουργήσει έναν σταθερό οπτικό κόσµο που κάποιες φορές δεν ταιριάζει µε αυτό που πραγµατικά υπάρχει εκεί έξω. Αυτός είναι και ο λόγος που υπάρχουν οι οπτικές ψευδαισθήσεις. Και για αυτό τον λόγο οι µαρτυρίες αυτοπτών συχνά δεν είναι και τόσο αξιόπιστες. Για αυτό και κάποιες φορές κοιτάζετε επίµονα κάτι, αλλά δεν το βλέπετε (σ.σ: είναι το κλασικό: «µα πως δεν το είδα; Μπροστά στα µάτια µου ήταν). Και τούτο, επειδή η πραγµατικότητα, όσον αφορά τον εγκέφαλο µας, είναι µάλλον µια (πολύ) πειστική ψευδαίσθηση.
∆είτε ένα πολύ ενδιαφέρον βίντεο εδώ:
Και διαβάστε περισσότερα εδώ: www.scientificamerican.com/article/unlocking-the-mystery-of-how-the-brain-creates-visionΑ
Τι ακριβώς είναι όσα µαθαίνουµε ως ‘‘ιστορία’’;
Στο σχολείο µας διδάσκουν την ιστορία σαν να ήταν µια σταθερή γραµµή στο παρελθόν όπου έγιναν πολύ συγκεκριµένα γεγονότα µε πολύ συγκεκριµένο τρόπο. Στην πραγµατικότητα τα περισσότερα από εκείνα που µας µαθαίνουν βασίζονται σε µεροληπτικά αρχεία, εικασίες, υποθέσεις και πάντως σε ορισµένες µόνο πτυχές των πραγµάτων. Ολόκληροι αιώνες έχουν «χαθεί» στα ιστορικά αρχεία και η «Υπόθεση του χρόνου φάντασµα» (σ.σ: αφορά σε περιόδους για τις οποίες γνωρίζουµε ελάχιστα) µας υπενθυµίζει πως οι γνώσεις µας είναι -στην καλύτερη- µονάχα θραύσµατα των γεγονότων. Μεγάλο µέρος αυτού που ονοµάζουµε ιστορία γράφεται βάσει µύθων, διηγήσεων που πέρασαν από γενιά σε γενιά και στηρίζονται σε υποθέσεις. Υπάρχουν πολιτισµοί που εξαφανίστηκαν χωρίς κανένα ίχνος. Υπάρχουν γλώσσες που «πέθαναν» χωρίς να αφήσουν µνηµεία. Τα κύρια γεγονότα που έφτασαν σε εµάς συνήθως γράφτηκαν δεκαετίες ή αιώνες αργότερα και το πιθανότερο είναι να προέρχονται από µια µόνο πηγή (και όταν οι πηγές είναι περισσότερες από µια, και πάλι δεν καλύπτουν όλες τις πλευρές των πραγµάτων). Σκεφτείτε το εξής: όσα γνωρίζουµε για τον Σωκράτη προέρχονται από τον µαθητή του, τον Πλάτωνα. Με κάθε σεβασµό και στους δυο, είναι σαν να γράψει για τη ζωή σας ένας φίλος σας. Πόσο αντικειµενική µπορεί να είναι η διήγησή του; Όλα έχουν να κάνουν µε εκείνον που γράφει την ιστορία: πόλεµοι, πυρκαγιές, αποικισµός, λογοκρισία. Υπάρχουν στοιχεία που έχουν χαθεί, που έχουν καταστραφεί, που έχουν επιµελώς αποσιωπηθεί. Εκείνο που επιβιώνει είναι διηγήσεις που αφορούν περισσότερο την εξουσία παρά τους ίδιους τους ανθρώπους. Και τελικά η ιστορία δεν είναι καθόλου κάτι στατικό και ακλόνητο. Είναι κάτι που γράφεται και ξαναγράφεται, κάτι ζωντανό, ηµιτελές που κάθε φορά εµπλουτίζεται µε νέα δεδοµένα.
∆ιαβάστε επίσης και το: www.history.co.uk/articles/the-leap-year-conspiracy
Τα χταπόδια είναι… εξωγήινοι;
Οι ικανότητες που έχουν τα χταπόδια να επεξεργάζονται το RNA τους είναι τόσο παράξενες που ορισµένοι επιστήµονες διερευνούν σοβαρά το ενδεχόµενο οι πρόγονοι τους να προέρχονται κατευθείαν από το διάστηµα, µέσω πανσπερµίας. Σας ακούγεται τρελό; Πάµε να δούµε κι άλλα στοιχεία: Τα χταπόδια δεν είναι µόνο παράξενα, είναι… απίστευτα! Καταρχάς έχουν εννέα εγκεφάλους. Έχουν τρεις καρδιές, µπλε αίµα και την ικανότητα να αλλάζουν χρώµα και υφή ανάλογα µε τις διαθέσεις τους. Κάθε πλοκάµι έχει γεύση και σκέφτεται ανεξάρτητα, αφού στα πλοκάµια βρίσκονται τα δύο τρίτα των νευρώνων των χταποδιών -και όχι στον εγκέφαλό τους. Ουσιαστικά κάθε πλοκάµι είναι σαν ένα ηµιαυτόνοµο πλάσµα συνδεδεµένο σε ένα κεντρικό «κόµβο». Ακόµα πιο παράξενο αποτελεί το ότι τα χταπόδια είναι «µάστορες» στο καµουφλάζ παρόλο που έχουν αχρωµατοψία. Επεξεργάζονται µε κάποιο τρόπο οπτικές πληροφορίες µέσω του δέρµατός τους, ενώ ακόµα οι επιστήµονες δεν καταλαβαίνουν πλήρως τον τρόπο. Έπειτα, υπάρχει το γενετικό παράδοξο: τα χταπόδια µπορούν να επεξεργαστούν το δικό τους RNA, ουσιαστικά ξαναγράφοντας τις βιολογικές τους οδηγίες σε πραγµατικό χρόνο. Αυτό είναι απίστευτα σπάνιο. Οι µόνες άλλες γνωστές µορφές ζωής µε αυτή την ικανότητα, είναι οι ιοί. Για όλα τα παραπάνω, ορισµένοι επιστήµονες θεωρούν -παρότι για ευνόητους λόγους οι θεωρίες τους είναι αµφιλεγόµενες – ότι το DNA του χταποδιού είναι τόσο ριζικά διαφορετικό από οτιδήποτε άλλο στη Γη που µπορεί να υποδηλώνει εξωγήινη προέλευση. Είναι τα χταπόδια εξωγήινοι; Μάλλον όχι. Σίγουρα όµως µας κάνουν να αναρωτιόµαστε για όλα όσα θεωρούµε «λογικά».
∆ιαβάστε περισσότερα στο: www.nature.com/articles/nature14668
