Η συµπόρευση της τροφής και ιατρικής προϋπήρχε από αρχαιοτάτους χρόνους. Στην αρχή προϋπήρχε η σχέση δοκιµής-λάθους.
Με το πέρασµα του χρόνου διαπίστωσε ότι αυτή η σχέση τροφής-ιατρικής (υγεία) γινόταν όλο και πιο αποτελεσµατική. Μάλιστα αυτήν τη σχέση από την αρχή την διαπίστωσαν οι λεγόµενοι θεραπευτές και οι µάγοι της φυλής, η δε γνώση περνούσε από στόµα σε στόµα και γενικά από γενιά σε γενιά. Όµως µε την έλευση κάποιων σηµαντικών ανθρώπων – φιλοσόφων, όπως ο Ιπποκράτης, τις ιατρικές αυτές διαπιστώσεις, τις θεµελίωσε στην ιατρική επιστήµη, η οποία γεννήθηκε από την καταγραφή αυτών των παρατηρήσεων, σχέσεων συµπτωµάτων υγείας – διατροφής και θεραπειών.
Οι εµπειρικοί γιατροί από την αρχαιότητα, θεράπευαν χρησιµοποιώντας βότανα της ελληνικής φύσης, καταγράφοντας παράλληλα τις ιδιότητες τους και την προτεινόµενη χρήση τους. Στη συνέχεια ενσωµάτωναν και αναδείκνυαν τις φαρµακευτικές ιδιότητες των διαφόρων άλλων τροφών, που σε συνδυασµό τους, έπρεπε να µαγειρευτούν.
Ο Ιπποκράτης έλεγε πως αν οι άνθρωποι διατρέφονταν και ζούσαν σωστά δεν θα υπήρχαν αρρώστιες.
Η εν λόγω άποψη είναι απόλυτα σωστή, όπως ισχύει και αναγνωρίζεται τη σηµερινή εποχή για τον σύγχρονο άνθρωπο, ότι, εφόσον διατρέφεται σωστά και ακολουθεί ένα σωστό τρόπο ζωής, όπως αποφυγή κατάχρησης αλκοολούχων ποτών, ολονύκτιες διασκεδάσεις µε περιορισµό τον ύπνο και φυσικά να ασκείται τακτικά.
∆εν υπήρχε τροφή στο ελληνικό διαιτολόγιο που να µην είχε µε κάποιο τρόπο ιατρική εφαρµογή. Μάλιστα όταν ρωτήθηκε ο ∆ηµόκριτος πώς θα µπορούσαν οι άνθρωποι να ζήσουν χωρίς αρρώστιες και για πολλά χρόνια, απάντησε «για ό,τι ταλαιπωρεί τον άνθρωπο εξωτερικά να χρησιµοποιεί ελαιόλαδο και για εσωτερικά προβλήµατα µέλι».
Η αρχαία ιατρική εφαρµοζόταν ήδη από τη στιγµή που ο άνθρωπος ήταν έµβρυο. Συγκεκριµένα ο Αριστοτέλης αναφέρθηκε αναλυτικά από την τεκνοποιία και τη διατροφή των εγκύων µέχρι την άµβλωση. Συµβούλευε τις εγκύους να ασκούνται συχνά, να διατρέφονται σωστά και να περιορίζουν την κατανάλωση του οίνου. Όταν δε συνέτρεχαν λόγοι άµβλωσης, χρησιµοποιούσαν διάφορα αφεψήµατα βοτάνων.
Οι γιατροί ή οι έµπειρες µαίες καθάριζαν τα νεογέννητα µε νερό, επειδή πίστευαν για την εποχή εκείνη ότι ερχόταν σε αρµονία µε τη φύση του ανθρώπου. Στη Σπάρτη αυτός ο καθαρισµός γινόταν µε οίνο, προκειµένου να αποφασιστεί η µοίρα του.
Μετά τον απολογισµό των παιδιών και µετά, οι γιατροί της εποχής έδωσαν µεγάλη σηµασία στη διατροφή, θεωρώντας µάλιστα κάποιες τροφές καθοριστικά αναγκαίες, όπως το µέλι.
Ο Αριστοτέλης µε δύο συγγράµµατα του ασχολήθηκε επιστηµονικά µε τις µέλισσες. «Την περί τα ζώα ιστοριών» και το «Περί ζώων γενέσεως». Συνιστούσε ο Ιπποκράτης να καταναλώνουν όλοι οι άνθρωποι µέλι, µα πιο πολύ οι ασθενείς, λέγοντας µάλιστα πως ζωηρεύει το χρώµα του προσώπου.
Για τη σηµασία του µελιού στον ανθρώπινο οργανισµό αναφέρθηκε ο Πυθαγόρας, ότι δίνει δυνάµεις στον οργανισµό, ύστερα από εντατική πνευµατική ή χειρωνακτική εργασία. Ακόµα οι Αριστοτέλης, ∆ηµόκριτος πίστευαν ότι το µέλι παρατείνει τη ζωή.
Μετά το µέλι σηµασία µεγάλη είχαν τα αυγά της κότας και των φασιανών και όχι της στρουθοκαµήλου και της χήνας.
Οι εµπειρικοί γιατροί συνιστούσαν στους ασθενείς τους µια διατροφή πλούσια σε σκόρδο και κρεµµύδια, τα οποία υποστήριζαν, βοηθούσαν το πεπτικό σύστηµα να λειτουργήσει καλύτερα. Επίσης συνιστούσαν συχνά την κατανάλωση φακών µαγειρεµένων µε ελαιόλαδο.
Μια άλλη σηµαντική κατηγορία εδωδίµων υλικών τόσο στη µαγειρική όσο και ιατρική, ήταν τα αρωµατικά φυτά, ρίγανη, θυµάρι και το δεντρολίβανο, σχεδόν καθηµερινής χρήσης της ελληνικής µαγειρικής.
Ο Ιπποκράτης κατέγραψε περί τα 400 είδη αρωµατικών φυτών και αναφέρθηκε στις θεραπευτικές των ιδιότητες, όπως µυϊκούς σπασµούς, παθήσεις της χοληδόχου κύστης, πεπτικές και στοµαχικές διαταραχές, ρευµατισµούς, πρηξίµατα, πίεση, κρυολογήµατα, βήχας, άσθµα, ναυτία.
∆εν θα µπορούσαν να λείπουν από τις ιατρικές συνταγές τα δηµητριακά που κατείχαν τη µερίδα του λέοντος στην καθηµερινή διατροφή. Συγκεκριµένα τα άλευρα των σιτηρών ήταν ψηλά στην εκτίµηση των γιατρών και τα συνιστούσαν για διάφορα δερµατικά και εντερικά προβλήµατα. Τα µεν δερµατικά προβλήµατα συνήθως τα αντιµετώπιζαν φτιάχνοντας καταπλάσµατα, τα δε εντερικά µε µορφή χυλού.
Στην εκτίµηση των γιατρών από παλιά έως σήµερα, ήταν και είναι τα θαλασσινά και ειδικότερα τα ψάρια, διότι πίστευαν και πιστεύουν ότι αντικαθιστούν το κρέας και µάλιστα ότι είναι υγιεινότερα.
Καθ’ όσον η πλειοψηφία των ασθενών είναι ηλικιωµένοι, οι ιατροί εκείνης της εποχής προσπαθούσαν να αντιµετωπίσουν τα προβλήµατα υγείας τους διατροφικά.
Η γενική ιδέα ήταν πως τροφές που ήθελαν πολλή επεξεργασία από τον οργανισµό, θα έπρεπε να αποφεύγονται, όπως το τυρί, τα αβγά, τα σαλιγκάρια, τα χέλια, τα όστρακα, το χοιρινό κρέας κ.α. Συνήθως προτείνονταν στους ηλικιωµένους σούπες, χυλοί κ.α. Επίσης για τους ηλικιωµένους ωφέλιµο λογιζόταν ο οίνος, διότι θέρµαινε όλα τα µέλη τους και καθάριζε ο ορός τους αίµατος.
Τέλος ο Ιπποκράτης υποστήριζε για καλύτερα αποτελέσµατα για τον ανθρώπινο οργανισµό, η λήψη τροφής θα έπρεπε να συµβαδίζει µε την εποχή «Κατά τη διάρκεια του χειµώνα ο άνθρωπος πρέπει να τρώει κατά το δυνατόν περισσότερο, να πίνει όσο το δυνατόν λιγότερο νερό, να αραιώνει λιγότερο τον οίνο και το φαγητό να είναι ψητό. Το καλοκαίρι πρέπει να τρέφεται µε µαλακό ζυµάρι και κριθάρι, να πίνει αραιωµένο µε νερό τον οίνο και το φαγητό να είναι βραστό».
*ΧΗΜΙΚΟΣ, (Τ.Υπ.Αγοράς Τροφίµων)
Πηγές- Εγκυκλ.
Μπριτάνικα
Συγρ Ανδρέου Χάρου Η συµπόρευση της τροφής και ιατρικής προϋπήρχε από αρχαιοτάτους χρόνους. Στην αρχή προϋπήρχε η σχέση δοκιµής-λάθους.
