Περιδιαβαίνοντας τους δρόµους της υπαίθρου ή καλύτερα ταξιδεύοντας στην ενδοχώρα της Κρήτης και τα χωριά, µπορεί κανείς να διαπιστώσει, ιδίοις όµασσι, την ερηµοποίησή της.
Αντικρίζει ερειπωµένες, παλαιές κατοικίες, που δεν κατοικούνται πλέον, είτε γιατί οι ιδιοκτήτες τους έχουν φύγει από την ζωή και οι απόγονοί τους αποποιήθηκαν την παροχή της κληρονοµιάς τους, είτε δεν υπάρχει η δυνατότητα να τις συντηρήσουν, λόγω υψηλού κόστους. Βέβαια, υπάρχουν κάποιες µεµονωµένες περιπτώσεις ανακατασκευής παλαιών σπιτιών, οι ιδιοκτήτες των οποίων, (κληρονόµοι ή αγοραστές) , προχώρησαν στην επισκευή τους, τα οποία φαίνονται στολίδια δίπλα στα ερειπωµένα σπίτια. Έτσι στέκονται σαν φαντάσµατα στα λιθόστρωτα σοκάκια και τις πλατείες, ενώ ο καταλύτης χρόνος επιβάλλει τον δικό του νόµο, που είναι αναπόφευκτος και µοιραίος, δηλαδή, την φθορά και την καταστροφή!
Συκιές, βάτοι, µπάζα και σκουπίδια συνθέτουν το σκηνικό µιας διαφαινόµενης παρακµής και εγκατάλειψης, στα άλλοτε σπίτια των νοικοκύρηδων, όπου, τότε, υπήρχε ζωή, παιδιά, ζώα, όλα µαζί σε µια χαρούµενη πανδαισία κινητικότητας! Η φτώχεια είχε τα πρωτεία, αλλά η µικρή κοινωνία λειτουργούσε ως µια απρόσκοπτη και αβίαστη κοινωνικοποίηση µεταξύ των µελών της οικογένειας και της µικρής κοινωνίας, που κρατούσαν τα ήθη, τα έθιµα και τις συνήθειες, ενώ συντηρούνταν η έννοια της γειτονιάς και της αποσπερίδας! Τώρα η σιωπή και η ερηµιά δεσπόζει σε πολλές γειτονιές των χωριών και των µικρών οικισµών της υπαίθρου, που µόνο στενοχώρια και αγανάκτηση επιφέρουν!
Οι αγροί και οι παραδοσιακές καλλιέργειες, σε πολλές εκτάσεις των πεδινών περιοχών, καθίστανται άγονες, λόγω του υψηλού κόστους καλλιέργειας, σε συνδυασµό µε την κλιµατική αλλαγή, µε τα λιγοστά εργατικά χέρια και τις µειούµενες, χρόνο µε το χρόνο αγροτικές επιδοτήσεις. Οι χερσαίες εκτάσεις γης συνεχώς αυξάνουν, ενώ αποτελούν καµπανάκι για επαναπροσδιορισµό των υπαρχουσών καλλιεργειών και µονοκαλλιεργειών. Αυτή η διαπίστωση φαίνεται από την κάτοψη των πεδινών και εύφορων εκτάσεων, όπου η χέρσα γη απεικονίζεται από τις αποχρώσεις του πράσινου και του κίτρινου χρώµατος. Σαφής απειλή είναι και η κλιµατική κρίση των τελευταίων χρόνων, που διαρκώς δείχνει τα δόντια της µε την ανοµβρία, την άνοδο της θερµοκρασίας, την ξηρασία, τις πυρκαγιές κ.ά. Ο εφιάλτης της κλιµακούµενης ερηµοποίησης της υπαίθρου αποτελεί τον υπ’ αριθµόν ένα κίνδυνο, µε απρόβλεπτες και µη µετρήσιµες συνέπειες. Ως συνέπεια θεωρούµε την µόνιµή εγκατάλειψη των αγροτικών εκτάσεων και η αναζήτηση φτηνών εισαγόµενων προϊόντων, όπως γίνεται σήµερα σε µεγάλο βαθµό. ∆υστυχώς, τα εισαγόµενα προϊόντα είναι από φτηνές αγορές του εξωτερικού, αµφίβολης πιστοποίησης και υγιεινής. Πρέπει να µας προβληµατίζει το γεγονός όταν είναι φτηνότερο το εισαγόµενο από το ντόπιο, π.χ. οι πατάτες, αυτή την εποχή, της Αιγύπτου είναι 0,88 λεπτά του Ευρώ και του Ακρωτηρίου είναι 1,25 Ευρώ!
Το παράδοξο είναι ότι το κλίµα, ιδιαίτερα της Κρήτης είναι το πλέον κατάλληλο για πολλές καλλιέργειες, ενώ το έδαφος προσφέρεται για κάθε είδους καλλιέργειας οπωροφόρων δέντρων και κηπευτικών, όλες τις εποχές του χρόνου. Κάποτε η Κρήτη ήταν το κέντρο εµπορίου και εξαγωγών σε πολλές χώρες της Μέσης Ανατολής και της Μεσογείου, αφού είχε τη δυνατότητα, λόγω γεωγραφικής θέσης και ήπιου, εύκρατου και θερµού κλίµατος να παράγει τα πάντα, ενώ σήµερα εισάγει σχεδόν τα πάντα!
Είναι αλήθεια ότι, σήµερα, αν δεν δοθούν γενναία κίνητρα στους αγρότες, κυρίως, για να καλλιεργούν τη γη τους και να αναπτύξουν εναλλακτικές καλλιέργειες, η Κρήτη σε λίγα χρόνια θα γίνει ένα τουριστικό θέρετρο που θα «πουλάει» µόνο τον ήλιο και τη θάλασσά της. Θα γίνουµε όλοι υπηρέτες των Ευρωπαίων πλουσίων και άλλων µεγιστάνων του πλούτου, ενώ θα τους παρέχουµε εισαγόµενες υπηρεσίες και εισαγόµενα προϊόντα από χώρες της Ασίας και της Νότιας Αµερικής!
Η ωραία ύπαιθρος χώρα για να µπορέσει να αναπτυχθεί χρειάζονται δύο πράγµατα, η αποκέντρωση από τα αστικά κέντρα και η ενθάρρυνση των νέων µε κίνητρα και διευκολύνσεις για να µπορέσουν να την κρατήσουν ζωντανή, ειδάλλως, η ερηµοποίησή της θα είναι αναπόφευκτη!
