Η Σύμβαση της Γενεύης του 1951 για το Καθεστώς των Προσφύγων

Υπογράφηκε στη Γενεύη στις 28 Ιουλίου 1951 (έναρξη ισχύος 22.4.1954) και κυρώθηκε με το ν.δ.3989/1959 Περί κυρώσεως τής πολυμερούς Συμβάσεως περί τής Νομικής Καταστάσεως τών Προσφύγων (ΦΕΚ Α’201).
Στο άρθρο 1 συγκεκριμένα καθορίζεται ο όρος Πρόσφυξ. Πρόσφυγας χαρακτηρίζεται όποιος συνεπεία γεγονότων επελθόντων προ της 1ης Ιανουαρίου 1951 και δεδικαιολογημένου φόβου διώξεως λόγω φυλής, θρησκείας, εθνικότητας, κοινωνικής τάξεως ή πολιτικών πεποιθήσεων ευρίσκεται εκτός της χώρας υπηκοότητας του ή εκτός της χώρα όπου είχε την σύνηθη διαμονή του και δεν επιθυμεί λόγω αυτού του φόβου του να επιστρέψει σε αυτήν.
Στο άρθρο 3 αναφέρεται ότι τα Συμβαλλόμενα Κράτη θα εφαρμόζουν τις διατάξεις τής Συμβάσεως αυτής επί των προσφύγων άνευ διακρίσεως ως πρός τη φυλή, τη θρησκεία και τη χώρα καταγωγής αυτών. (Ισότης μεταχειρίσεως), ενώ στο άρθρο 4 αναφέρεται ότι τα Συμβαλλόμενα Κράτη θα επιφυλάσσουν στους ευρισκόμενους στό έδαφος τους Πρόσφυγες μεταχείριση τουλάχιστον τόσο ευνοϊκή όσο και στούς ίδιους υπηκόους, όσον αφορά την ελεύθερη απο αυτούς άσκηση της λατρείας και θρησκευτική κατήχηση των τέκνων.
Πέραν αυτής της δεσμευτικής για την χώρα μας Συνθήκης η Ελλάδα κύρωσε με τόν Α.Ν 389/1968 Περί κυρώσεως τού Πρωτοκόλλου της Ν. Υόρκης της 31-1-1967 εν σχέσει προς την Νομική Κατάσταση των Προσφύγων (ΦΕΚ Α’125) το Πρωτόκολλό της 31.1.1967 για τη Νομική Κατάσταση των Προσφύγων δηλ. Πρωτόκολλο Σχετικό προς το Καθεστώς τών Προσφύγων.
Ο βασικότερος πυλώνας του διεθνούς δικαίου προστασίας των Προσφύγων είναι η Σύμβαση της Γενεύης που κυρώθηκε από την Ελλάδα και τέθηκε σε ισχύ όπως προελέχθη.
Η Σύμβαση αυτή περιλαμβάνει τους ορισμούς του Πρόσφυγα και τα ελάχιστα κριτήρια μεταχείρισης όσων τους απονέμεται το καθεστώς του Πρόσφυγα.
Ακόμη η Οικουμενική Διακήρυξη τών Δικαιωμάτων τού Ανθρώπου τού 1948 και οι τέσσερις Συμβάσεις της Γενεύης του 1949 για το ανθρωπιστικό δίκαιο που αφορά προστασία θυμάτων ένοπλης σύρραξης μαζί με διάφορες περιφερειακές και διεθνείς Διακηρύξεις και Συνθήκες τους κανόνες διεθνούς δικαίου που αντιμετωπίζουν τις ανάγκες προστασίας των Προσφύγων στο πλαίσιο των ευρύτερων μηχανισμών του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου.
Η Σύμβαση του 1951 και το σχετικό Πρωτόκολλο του 1967 αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο του διεθνούς νομικού καθεστώτος για την προστασία των Προσφύγων.
Αυτά τα διεθνή θεσμικά κείμενα περιέχουν διατάξεις για το νομικό καθεστώς των Προσφύγων στις χώρες που τους παρέχουν άσυλο η φιλοξενία για τα δικαιώματα και υποχρεώσεις τους αλλά και για τις υποχρεώσεις των χωρών που κυρώνουν την Σύμβαση.
Υπάρχει μία αυξανόμενη σύγχυση της έννοιας Πρόσφυγας με την έννοια Μετανάστης παράτυπος η Λαθρομετανάστης που επιδιώκει χωρίς έγγραφα για οικονομικούς λόγους να εισέλθει ή να διέλθει από την χώρα επειδή και οι δύο κατηγορίες χρησιμοποιούν τα ίδια μέσα και τις ίδιες οδούς για να μετακινηθούν οι δεύτεροι κυρίως λόγω της φτώχειας και της ανέχειας κυρίως για να βελτιώσουν τις συνθήκες διαβίωσης τους.
Ας διακρίνουμε ότι οι Πρόσφυγες αναγκάζονται να εγκαταλείψουν την εστία τους διότι απειλείται η ζωή και η ελευθερία τους αν επιστρέψουν στον τόπο τους.
Δυστυχώς υπάρχουν και στη χώρα μας Δήμοι που νίπτουν τάς χείρας των και αντιμετωπίζουν τους αμιγώς πολιτικούς κατατρεγμένους Πρόσφυγες ως επικίνδυνους λαθρομετανάστες που πάσχουν από μεταδοτική χολέρα, με επιφυλακτικότητα, δυσπιστία σαν να πρόκειται για μισανθρώπους ή απόβλητα και επιπλέον θεριεύει ανέξοδα από ανθρώπους που αγνοούν αυτά τα νομικά κείμενα δηλ. Νόμους τού κράτους , η ξενοφοβία ο επαρχιώτικος λαϊκισμός και η πολιτική επονείδιστη ιδιοτέλεια αντιανθρωπισμού και απόλυτου σεβασμού στούς δοκιμαζόμενους συνανθρώπους μας.

*ΔικηγόροςΠοινικού Δικαίου& Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων