Παρασκευή, 29 Μαρτίου, 2024

Η πρόθεση

Στις 6 Απριλίου 2016 δημοσιεύθηκε ένα πολύ ωραίο άρθρο στην εφημερίδα “Χ.Ν.”. Τίτλος: “Επί της οδός (!) Δασκαλογιάννη”.
Και γράφει χαρακτηριστικά ο αρθρογράφος παραφράζοντας τον Οδυσσέα Ελύτη: «Εάν η γλώσσα αποτελούσε απλώς και μόνο ένα μέσο επικοινωνίας, πρόβλημα δεν θα υπήρχε. Συμβαίνει όμως και να αποτελεί και εργαλείο μαγείας και φορέα ηθικών αξιών. Προσκτάται η γλώσσα στο μάκρος των αιώνων ένα ορισμένο ήθος. Και το ήθος αυτό γεννά υποχρεώσεις».
Το εργαλείο της γλώσσας, λοιπόν, της ελληνικής γλώσσας, μέσα στις χιλιετίες “ακονίζεται” κι αλλάσσει όψη και κόψη, παραμένει όμως φορέας πλούσιου περιεχομένου και πλούσιων νοημάτων. Η εκμάθηση της ελληνικής είναι απλή και εύκολη, αν διδαχθούν σωστά οι κανόνες και οι εξαιρέσεις της Γραμματικής και του Συντακτικού. Στα 10 μέρη της Γραμματικής ανήκει η πρόθεση. Η πρόθεση είναι μια άκλιτη λέξη, η οποία δηλώνει τη σχέση 2 ουσιαστικών στην πρόταση. Π.χ. «Το αυτοκίνητο επί της οδού Δασκαλογιάννη». Η πρόθεση “επί” μας πληροφορεί ότι “το αυτοκίνητο” βρίσκεται πάνω στην “οδό Δασκαλογιάννη”. Δύο ουσιαστικά “το αυτοκίνητο και “η οδός”. Η σχέση: Το ένα είναι πάνω στο άλλο! Στη Δημοτική βέβαια το “επί” αντικαταστάθηκε με δύο λέξεις: “πάνω σε”. Το “υπό” έγινε “κάτω από”, το “περί” ισοδυναμεί με “γύρω από” και άλλα πολλά. Δυστυχώς η συχνή χρήση του “επίρρημα + από” ή “επίρρημα + σε” πτώχυναν τη γλώσσα, διότι αφαιρέθηκε η ψυχική ανάταση και “η μαγεία” της ποικιλίας αλλαγής πτώσεων του άρθρου που ακολουθεί την πρόθεση! “Επί της οδού”, “Εντός της αιθούσης”, “ανά τους αιώνες” κ.λπ.
Σκοπός μου δεν είναι να λάβω θέση υπέρ ή κατά κάποιας “Δημοτικής” ή κάποιας “Καθαρεύουσας”, αλλά να αναδείξω ένα πρόβλημα που επισημαίνει ο φιλόσοφος της ψυχής του ανθρώπου Γ. Κοκκινάκος.
Στις ευρωπαϊκές γλώσσες πρέπει να ’σαι “γλωσσολόγος” για να χρησιμοποιείς τη γλώσσα ως φορέα νοημάτων αρχαίων και νεώτερων. Ο αγγλόφωνος, γερμανόφωνος κ.λπ., όταν λέγει “pause”, πού να φανταστεί ότι προέρχεται από το “παύση”, το ρήμα “παύω”; Και αυτό ισχύει για χιλιάδες λέξεις με ελληνική ή ελληνολατινική προέλευση.
Αν εμείς που χρησιμοποιούμε τα ελληνικά ως μέσον επικοινωνίας και σκέψης, μάθουμε να μην υποτιμούμε τη μητρική μας γλώσσα, αλλά εμβαθύνουμε στον πλούτο και την αξία της, θα ισχύει το ρητό του Βιτγκενστάιν με τη θετική εξέλιξή του: «Τα όρια της γλώσσας μου ορίζουν τα όρια του κόσμου μου»!


Ακολουθήστε τα Χανιώτικα Νέα στο Google News στο Facebook και στο Twitter.

Δημοφιλή άρθρα

Αφήστε ένα σχόλιο

Please enter your comment!
Please enter your name here

Εντός εκτός και επί τα αυτά

Μικρές αγγελίες

aggelies

Βήμα στον αναγνώστη

Στείλτε μας φωτό και video ή κάντε μία καταγγελία

Συμπληρώστε τη φόρμα

Ειδήσεις

Χρήσιμα