Ογδόντα χρόνια µετά το δεύτερο παγκόσµιο πόλεµο η ανθρωπότητα σηµείωσε σηµαντική πρόοδο και εξασφάλισε σηµαντική οικονοµική και κοινωνική ευηµερία για τις περισσότερες χώρες του κόσµου. Εάν εξαιρέσουµε αρκετές εµφύλιες ταραχές σε κάποιες χώρες και µικρής διάρκειας συγκρούσεις µεταξύ χωρών, η γενική εικόνα είναι ότι τα τελευταία 30 χρόνια το παγκόσµιο ακαθάριστο εθνικό προϊόν αυξήθηκε από 30 τρις στα 110 τρισεκατοµµύρια δολάρια.
Η πλειοψηφία των χωρών διέθεσε αυτό τον πλούτο για την ευηµερία των λαών τους, πολλές φορές όχι και τόσο δίκαια εξαιτίας των διαφόρων οµάδων συµφερόντων που σχηµατίζοντας διαφόρων µορφών καρτέλ, κράτησαν τον πλούτο για τις οµάδες τους. Ελάχιστες όµως χώρες στέρησαν τον πλούτο από τον λαό τους και τον µετέτρεψαν σε στρατιωτικούς εξοπλισµούς προκειµένου να εξυπηρετήσουν της ηγεµονικές ή κοµµατικές φιλοδοξίες. Τέσσερις χώρες, η Ρωσία, η Τουρκία, το Ιράν και η Κίνα ξεχωρίζουν στην ανάπτυξη των στρατιωτικών εξοπλισµών και ήδη απειλούν και εισβάλουν σε γειτονικές αδύναµες χώρες. Κοινό χαρακτηριστικό έχουν την αυταρχική διακυβέρνηση και ότι υπήρξαν στο παρελθόν αυτοκρατορίες που κατέρρευσαν. Έχοντας µια τέτοια ιστορική αυτοκρατορική µνήµη είναι εύκολο να παραµυθιάσουν τον λαό τους να ζει στην ανέχεια και κάποια µέρα θα τους ξανακάνουν και πάλι αυτοκρατορία. Με τον τρόπο αυτό αλλά και µε τον ασφυκτικό έλεγχο των πολιτών, µε την επιβολή του φόβου, ακόµα και µε τη βία κρατούν την εσωτερική συνοχή των λαών τους οπότε ακάθεκτες οι ηγεσίες τους, ξεδιπλώνουν τα αυτοκρατορικά τους όνειρα.
Η ιστορία όµως µας διδάσκει, ότι ποτέ µια αυτοκρατορία που κατέρρευσε δεν κατάφερε να ξανά-αναβιωθεί, διότι οι κοινότητες αντιδρούν και σήµερα ίσως αντιδρούν ακόµα περισσότερο από ποτέ, καθώς οι αρνητικές επιπτώσεις αυτών των αυτοκρατοριών σήµερα διαδίδονται εύκολα µε τα πολυάριθµα µέσα επικοινωνίας και γίνονται γνωστές σε µεγάλη πλειοψηφία των πολιτών. Η πρώτη αποτυχηµένη προσπάθεια ήταν του Ιράν, που επιχείρησε να ελέγξει τις εµπορευµατικές διαδροµές της Μέσης Ανατολής µέσα από τους πληρεξουσίους του, την Χαµάς, της Χεζµπολάχ, των Χούθι, την Συρία κλπ. Τα τελευταία χρόνια η Ρωσία µε διαδοχικές εισβολές αναπολεί την παλιά της δόξα.
Η Τουρκία σιωπά σε αυτό το γεγονός γιατί ξέρει ότι θα έρθει η σειρά της κάποια στιγµή. Η Κίνα που περιµένει αντίστοιχες επιπτώσεις από την επιβολή δευτερογενών δασµών, αν και καθυστερηµένα προτρέπει να γίνουν ειρηνευτικές συνοµιλίες για να σταµατήσει η Ρωσία τον πόλεµο κατά της Ουκρανίας.
Η πρόσφατη συνάντησή των ηγετών ΗΠΑ, Ευρώπης & ΝΑΤΟ δείχνει την συνεννόηση των σηµαντικών κρατών για την από κοινού αντιµετώπιση του κάθε επίδοξου αναθεωρητή ηγεµόνα που αποσταθεροποιεί την παγκόσµια κοινωνία και οικονοµία µε τις φιλοδοξίες του.
Οι ΗΠΑ συγκέντρωσαν στην Ουάσιγκτον ευρωπαίους ηγέτες, το ΝΑΤΟ και την Ευρώπη, για να συζητηθεί η ειρήνη στην Ουκρανία. Υποστηρίζουν ότι η Αµερική ξανα έγινε «σεβαστή» και αυτό εξηγεί την ταχεία προσέλευση των ηγετών. Επιδιώκεται απευθείας συνάντηση Πούτιν–Ζελένσκι, µε µελλοντική τριµερή παρουσία του Τραµπ. Ο Τραµπ δήλωσε ότι έχει λύσει άλλες διεθνείς συγκρούσεις και θεωρούσε πως η Ουκρανία–Ρωσία θα ήταν ευκολότερη, αλλά αποδείχθηκε η δυσκολότερη. Θεωρεί ότι ο πόλεµος ξεκίνησε από «αδυναµία του Μπάιντεν» και δεν θα είχε γίνει µε «έναν πραγµατικό πρόεδρο». Τονίζει ότι έχουν σκοτωθεί εκατοµµύρια και ότι η Ουκρανία έχει καταστραφεί. Αναφέρει ότι ακόµη και η Μελάνια έγραψε επιστολή στον Πούτιν για τα παιδιά που επλήγησαν από τον πόλεµο. ∆ιαπιστώνει ότι Ζελένσκι και Πούτιν ίσως συνεννοούνται καλύτερα απ’ όσο περίµενε.
Θυµίζει ότι η Κριµαία χάθηκε το 2014 «χωρίς να πέσει πυροβολισµός», κατηγορώντας τον Οµπάµα ότι την «έδωσε στη Ρωσία». Θεωρεί ότι το ζήτηµα του ΝΑΤΟ και της Κριµαίας είναι τα δύο µεγάλα «αγκάθια» που ποτέ η Ρωσία δεν θα δεχόταν. Ανακοίνωσε ότι εξασφάλισε προστασία τύπου Άρθρου 5 (ΝΑΤΟ) για την Ουκρανία, χωρίς να γίνει µέλος. Γαλλία, Γερµανία και Ηνωµένο Βασίλειο προτίθενται να συνεισφέρουν στρατεύµατα στο έδαφος για την εφαρµογή εγγυήσεων ασφαλείας. Ο Τραµπ δηλώνει αποφασισµένος να φέρει τον Πούτιν στο τραπέζι µέσω οικονοµικής και στρατιωτικής πίεσης οπότε οι δευτερογενείς δασµοί προς τις χώρες που αγοράζουν ρωσική ενέργεια παραµένουν στο τραπέζι. Εκτιµά ότι η Ουκρανία θα «πάρει πίσω τη ζωή της» και αρκετό έδαφος, αν και η Ρωσία είναι µεγαλύτερη και ισχυρότερη στρατιωτικά. Υπογραµµίζει ότι οι Ουκρανοί στρατιώτες είναι εξαιρετικά γενναίοι, αλλά ο ρωσικός στρατός εξακολουθεί να έχει πάρει µεγάλα εδάφη. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες, ιδιωτικά, επιβεβαίωσαν στον Τραµπ την ενότητα και την αποφασιστικότητά τους να βρεθεί λύση. Ο Τραµπ δήλωσε ότι η Ουκρανία θα αγοράζει όπλα µέσω ΝΑΤΟ, το οποίο τώρα πληρώνει περισσότερα (2% → 5% του ΑΕΠ των µελών). Έκανε τηλεφωνική κλήση στον Πούτιν εκτός αιθούσης για να µην τον «εκθέσει» µπροστά στους Ευρωπαίους. Περιγράφει τη σχέση του µε τον Πούτιν ως «καλή και απαραίτητη», τονίζοντας ότι Ρωσία και ΗΠΑ έχουν τα δύο µεγαλύτερα πυρηνικά οπλοστάσια. Καταλήγει λέγοντας ότι στόχος του είναι να σταµατήσει ο πόλεµος γρήγορα, γιατί «κάθε εβδοµάδα χάνονται 5–7 χιλιάδες ζωές».
*Ο Γιώργος Ατσαλάκης είναι oικονοµολόγος, αναπληρωτής καθηγητής Πολυτεχνείου Κρήτης Εργαστήριο Επιστηµονικών ∆εδοµένων
Στον πίνακα, µπορούµε δούµε πως οι θέσεις των ΗΠΑ επηρεάζουν κάθε πλευρά (ΗΠΑ – Ρωσία – Ουκρανία – Ευρώπη).
Αυτός ο πίνακας δείχνει ότι οι ΗΠΑ κερδίζουν διπλωµατικό και οικονοµικό κύρος χωρίς να «πληρώνουν» όπως µε Μπάιντεν. Η Ρωσία µπορεί να διατηρήσει κάποια εδάφη αλλά υπό πίεση. Η Ουκρανία κερδίζει σε ασφάλεια και όπλα, αλλά ίσως χάσει έδαφος. Η Ευρώπη κερδίζει σταθερότητα, αλλά φορτώνεται το κόστος και τις ευθύνες.
Η ανθρωπότητα κερδίζει γιατί γίνεται αντιληπτό ότι οι ισχυρές χώρες πρόκειται να συνεργάζονται για να αντιµετωπίζουν κάθε φιλόδοξο αναθεωρητή και από σταθεροποιητή της παγκόσµιας ειρήνης. Και αυτό είναι ένα µήνυµα που πρωτίστως αφορά εµάς που δεχόµαστε απειλές από την αναθεωρητική Τουρκία.
