Ένα νέο φάρµακο εγκρίνεται µε βάση ελεγχόµενες κλινικές δοκιµές και θεωρείται “αποδεδειγµένα αποτελεσµατικό”. Ωστόσο, τέτοιες δοκιµές γίνονται σε περιορισµένα δείγµατα, σε ελεγχόµενες συνθήκες, µε αυστηρά κριτήρια ένταξης και αποκλεισµού. Έστω ότι σας ανατίθεται, χωρίς να είστε ειδικοί, να αποφασίσετε σχετικά µε το σε ποιο βαθµό µπορούµε να γενικεύσουµε τα αποτελέσµατα αυτών των δοκιµών στον πραγµατικό πληθυσµό, όπου συνυπάρχουν πολλαπλές ασθένειες, κοινωνικοί παράγοντες και διαφορετικές βιολογικές αντιδράσεις. Αισθάνεστε τη σιγουριά να το κάνετε;
Όχι µε σιγουριά, θα απαντήσετε οι περισσότεροι, αντιλαµβανόµενοι τους περιορισµούς που προκύπτουν από το έλλειµµα γνώσης σε κάτι τόσο ειδικό. Όσοι πείτε ναι, το πιθανότερο είναι ότι δεν σας έχουν πείσει τα δώδεκα χρόνια του σχολείου –στη χειρότερη περίπτωση- ότι η επιστήµη λειτουργεί µε συγκεκριµένους κανόνες, οπότε είναι πιθανόν να πιστεύετε και ότι οι ασθένειες θεραπεύονται µε το νερό του Καµατερού.
Το παραπάνω υποθετικό θέµα δεν είναι λιγότερο ή περισσότερο δύσκολο από θέµατα, στα οποία καλούµαστε δήθεν να (συν)αποφασίσουµε µε διαβούλευση, όπως για παράδειγµα αυτό της καύσης απορριµµάτων. Τι στοιχεία έχουµε στα χέρια µας και ποιες γνώσεις απαιτούνται για να έχει κάποιος σοβαρή άποψη για ένα θέµα και να µπορεί να τοποθετηθεί;
Κάθε σοβαρή διαβούλευση, λοιπόν, οφείλει να έχει εξασφαλίσει από πριν αυτές τις συνθήκες που θα επιτρέπουν στους πολίτες και κυρίως σε αυτούς που λόγω της γνώσης του ζητήµατος µπορούν να έχουν βαρύνοντα λόγο, να φτάσουν σε µια απόφαση µε βάση τα γνωστά και αποδεδειγµένα.
*Φωτ. ΑΠΕ ΜΠΕ
