Για πρώτη φορά στην Ευρώπη, τα παγκοσμίου σημασίας οστά της Lucy — του ανθρωποειδούς που έζησε πριν από 3,18 εκατομμύρια χρόνια — εκτίθενται στο Εθνικό Μουσείο της Τσεχίας στην Πράγα.
Οπως αναμεταδίδει η ΕΡΤ, τα ανεκτίμητα αυτά οστά, που σπάνια μεταφέρονται εκτός Αιθιοπίας όπου φυλάσσονται μόνιμα, προσφέρουν στο ευρωπαϊκό κοινό μια σπάνια ευκαιρία να γνωρίσει από κοντά ένα κρίσιμο στάδιο της ανθρώπινης εξέλιξης. Τα απολιθώματα του Australopithecus afarensis, γνωστά ως Λούσι, ήρθαν στο φως το 1974 στην Αιθιοπία και αποτέλεσαν το πληρέστερο εύρημα του είδους μέχρι τότε, αλλάζοντας ριζικά την κατανόηση της ανθρώπινης εξέλιξης. Μαζί της θα εκτεθεί και η Σελάμ– το απολίθωμα ενός παιδιού του ίδιου είδους, που έζησε περίπου 100.000 χρόνια πριν από τη Lucy και ανακαλύφθηκε στην ίδια περιοχή 25 χρόνια αργότερα. Παρόντες στα εγκαίνια της έκθεσης στην Πράγα θα είναι και οι δύο “πρωταγωνιστές” των ανακαλύψεων: ο Ντόναλντ Γιόχανσον που έφερε στο φως τη Λούσι, και ο Ζερεσενάι Αλεμσεγκέντ, ο οποίος εντόπισε την Σελάμ.
“Η Σελάμ δεν έχει εκτεθεί ποτέ εκτός Αιθιοπίας και η Λούσι έχει εκτεθεί μόνο μία φορά στις Ηνωμένες Πολιτείες”, δήλωσε ο διευθυντής του Εθνικού Μουσείου Μιχάλ Λούκες όταν τα λείψανα έφτασαν στην Πράγα στις 15 Αυγούστου. Τα λείψανα, που παραχωρήθηκαν από το Εθνικό Μουσείο της Αιθιοπίας στην Αντίς Αμπέμπα, συγκαταλέγονται μεταξύ “των πιο πολύτιμων και παλαιότερων παλαιοανθρωπολογικών εκθεμάτων στον κόσμο”, πρόσθεσε. Τα 52 θραύσματα θα εκτεθούν για 60 ημέρες στο πλαίσιο της έκθεσης “Ανθρώπινη προέλευση και απολιθώματα”. Ο διευθυντής της Αρχής Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Αιθιοπίας Αμπέμπαου Αγιαλέου Γκέλα δήλωσε ότι η έκθεση “προωθεί την Αιθιοπία ως τη χώρα της ανθρώπινης προέλευσης”.
“Η Λούσι… έφερε επανάσταση στην πορεία της μελέτης των ανθρώπινων προγόνων, πρώτον λόγω της πληρότητάς της και δεύτερον λόγω της ηλικίας της”, δήλωσε ο Γκέλα. “Η Σελάμ είναι ένα μοναδικό απολίθωμα για την ηλικία του… Πρόκειται για το απολίθωμα ενός μωρού που πέθανε σε ηλικία δύο ετών και επτά μηνών”, πρόσθεσε.
Εμπνευσμένο από τους Beatles
Σήμερα, η Λούσι διατηρείται σε απολιθωμένη μορφή που περιλαμβάνει οδοντικά υπολείμματα, τμήματα του κρανίου, της λεκάνης και του μηριαίου οστού. Ο σκελετός της, με ύψος περίπου 1,1 μέτρο και βάρος 29 κιλά, εγκατέλειψε για τελευταία φορά την Αιθιοπία την περίοδο 2007–2013, στο πλαίσιο περιοδείας σε μουσεία των Ηνωμένων Πολιτειών. Το όνομά της εμπνέεται από το τραγούδι των Beatles “Lucy in the Sky with Diamonds”, που ακουγόταν κατά τη διάρκεια των εορτασμών της ομάδας που την ανακάλυψε. Η Λούσι περπατούσε όρθια, στα δύο πόδια, και εκτιμάται ότι πέθανε σε ηλικία μεταξύ 11 και 13 ετών — ηλικία που αντιστοιχεί στην ενηλικίωση για το είδος της.
Για δεκαετίες, η Λούσι θεωρούνταν ο αρχαιότερος γνωστός πρόγονος του ανθρώπου. Αυτή η αντίληψη άλλαξε το 1994, όταν στην Αιθιοπία ανακαλύφθηκε η Άρντι— ένα θηλυκό άτομο του είδους Ardipithecus ramidus, που έζησε περίπου 4,5 εκατομμύρια χρόνια πριν. Λίγα χρόνια αργότερα, το 2001, ήρθε στο φως στο Τσαντ ένα ακόμα παλαιότερο εύρημα: το κρανίο Τουμάι, ηλικίας έξι έως επτά εκατομμυρίων ετών, προκαλώντας νέες αναθεωρήσεις για την απαρχή της ανθρώπινης οικογένειας. Μια μελέτη του 2016 αποκάλυψε ότι η Λούσι διέθετε ιδιαίτερα ισχυρά άνω άκρα, γεγονός που υποδηλώνει ότι συνήθιζε να σκαρφαλώνει σε δέντρα — πιθανότατα για να κοιμάται τη νύχτα. Τα κάτω άκρα της, αντίθετα, ήταν πιο αδύναμα, χωρίς ιδιαίτερη αποτελεσματικότητα ούτε για αναρρίχηση ούτε για περπάτημα μεγάλων αποστάσεων.
Η ανάλυση ενός κατάγματος σε ένα από τα οστά της Λούσι έδειξε ότι πιθανότατα πέθανε από πτώση από ψηλό δέντρο.
