Πέμπτη, 28 Μαρτίου, 2024

Η γωνιά του καφενείου: Τα βάσανα και την κούραση τα γιατρεύανε στα πανηγύρια τσ’ εποχής

Ύστερα από το πανηγύρι του Σταυρού απού βρίσκανε την ευκαιρία οι χωριανοί μου, κείνου του καιρού να ξεδώσουνε από τα πολλά βάσανα, και τσοι ταλαιπωρίες τω τρυγοπατημάτω. Εδά ξαλαφρωμένοι από τσ’ όμορφες και χαρούμενες πανηγυριώτικες εκδηλώσεις, αναμπουκώνονται για τσοι δουλειές τσοι πολλές και διάφορες, απού έφερνε η γι εποχή. Οι μούστοι είχανε ξεκινήσει κι εβράζανε του καλού καιρού. Κι οι κρασοπαραγωγοί όμως είχανε την έγνοια ντωνε. Γι’ αυτό και κάθε τόσο αφρουκάζουντανε τα βαρέλια κι εγροικούσανε ανέ συνεχίζανε να τσιτσιρίζουνε. Και παράλληλα εσυνεχίζανε τσοι προετοιμασίες, για τσοι δουλειές απού επεριμένανε να πάρουνε σειρά. Γι’ αυτό κι αναμαζώνανε τα συμπράγαλα ντωνε, για την κάθε δουλειά για να ‘ναι έτοιμοι.
Μόνο πως οι δουλειές, απού είχανε σειρά απόκεια κι ύστερα, ούλες ηθέλανε να προηγηθεί η ευλοημένη βροχή. Γι’ αυτό και τσ’ αργαδινές εψάχνανε το καζαμία αν έγραφε βροχή. Και μ’ αγωνία εσοτηρούσανε τα βράδια το φεγγάρι, για τον ίδιο λόγο, κι αξημέρωτα οβγορολογούσανε τον ορίζοντα και μελετούσανε τα σημάδια απού θωρούσανε. Και καθ’ αργά στσοι καφενέδες εσυζητούσανε τσοι παρατηρήσεις τωνε, κι εβγάνανε τα συμπεράσματα ντωνε.
Τον ίδιο δα καιρό, μαζί με ούλα τ’ αλλά, είχανε και την έγνοια ντωνε για το μεγάλο πανηγύρι του Αγίου Ιωάννη του ερημιτή στο Γουβερνέτο. Γι’ αυτό και στα ροζαναρίσματα τωνε εκάνανε τα σκέδια ντωνε, για τουτονά το πανηγύρι κι εταιριάζανε σε συντρόφιες. Γιατί όπως είπαμε, την παράδοση την εσέβουντανε για κείνο και τσ’ εορτές τω Αγίω τσοι ξαργιούσανε. Κι οι δουλειές και τα βάσανα, δε τσ’ αλικοντίζανε να πχαίνωνε στα πανηγύρια ντωνε. Περιττού δα τουτονά το μεγάλο πανηγύρι στο Γουβερνέτο, απού ‘χε Παγκρήτια απήχηση.
Όπως λέω και στο βιβλίο μου ΧΩΡΑΦΑΚΙΑ ΑΚΡΩΤΗΡΙΟΥ ΧΑΝΙΩΝ ΚΡΗΤΗΣ. Γι’ αυτό και πρεμαζώνουντανε προσκυνητές απ’ ούλη τη Κρήτη και τιμούσανε τον Ερημίτη Άγιο και προσκυνούσανε την Άγια Μνήμη ντου. Κι ύστερα, εξεστούσανε όπως εσυνιδήζανε σε χαρούμενες πανηγυριώτικες εκδηλώσεις. Καθοδηγούμενοι από τσ’ ήχους του βιολιού τση λύρας και του λαγούτου, εξωγραφίζανε με τα πιτήδια ζάλα ντωνε, σερτούς, καλαμαθιανούς και τα ζωηρά πεντοζάλια, με τη λεβεδιά να εντυπωσιάξει και τη τσαχπινιά να ενθουσιάζει και να συγκινεί.
Εποχές αξέχαστες με πολλές αναμνήσεις που πολλές φορές με ξεσηκώνουνε και τραγουδώ την ώρα απού με συντροφεύει η μοναξιά… «Μα ‘γω κόσμε σε γλέντησα, μα δε θα σε κερδίζω…» Γιατί έτσα ‘ναι κιόλας, γλέντια δεν είναι τα φαγοπόθια οι εκτροπές παρεκτροπές και νωθρές κινήσεις. Είναι χαρά και γλέντι ότι και όπως η αθάνατη παράδοση δασκαλεύει απού είναι ψυχή τση λεβεδιάς και μερακλωσύνες. Η χάρη και η λεβεδιά και η μερακλοσύνη μένουνε πάντα ζωντανά, θάνατος δε τα σβήνει. Γι’ αυτό κάθε χορός ήτανε κι ένα ευχάριστο κι απολαυστικό θέαμα απού εσυγκινούσε όσους τόνε παρακολουθούσανε με προσοχή κι ενδιαφέρον. Γιατί ο χορός δεν είναι μια μαζουλιά αθρώπω να χοροπηδούνε σα τσοι πατητάδες τω σταφυλιώ στο πατητήρι και να χασκογελούνε κουβεδιάζοντας. Παρά συντροφιές με ένταση που προσαρμόζουνε τσοι κινήσεις τωνς με το αρμονικό ρυθμικό παίξιμο των οργάνω απού ξεσηκώνουνε κι ενθουσιάζουνε σε επίπεδα συγκινήσεως.
Κι αν ήτανε και φορές απού οι χορευτάδες δεν ήτανε ξετεχνεμένοι πατά ‘τανε πρωτάρηδες και τα ζάλα ντωνε δεν ακλουθούσανε το ρυθμικό παίξιμο των οργάνω οι γι αετονύχηδες οργανοπαίχτες τσ’ επαναφέρανε στο σωστό ρυθμό με την αυστηρή φωνή στην αυλακιά μωρέ. Κι έτσα εσυνεχίζανε τ’ ολονύχτιο πανηγυριώτικο γλέντι. Ώσπου κάποια στιγμή «όρθρου βαθέως» επλημμύριζε ούλη η γι ατμόσφαιρα από τσοί ήχους απού εσκορπούσανε οι καμπάνες με τα ρυθμικά καλογερίστικα παιξίματα απού επισημάνανε την αρχή τση θρησκευτικής πανηγυριώτικης ακολουθίας, κι ετσά εσωπαίνανε τα βιολιά, οι λύρες και τα λαγούτα και τα πανηγυριώτικα τραβαγιαρίσματα και κυριαρχούσε η θρησκευτική πανδαισία. Την ίδια ώρα απού εσυνεχίζουντανε οι θεόπνευστοι ύμνοι του οσίου πατρός ημών Ιωάννου του Ερημίτη αφήνω τη θύμηση μου να περνοδιαβαίνει στα περασμένα και να αναστορηθώ ούλους μικιούς και μεγάλους απού εσυμπορπατούσαμε στσοι τόπους τουτουσάς και να των ευκηθώ για την αιώνια αναπάψει ντωνε.
Ν’ αντισταθώ έστω και νοερά γιατί τα τελευταία χρόνια δε τσοι συχνοπερπατά τούτουσας τσοι τόπους «γιατί το γήρας ου γαρ έρχεται μόνο» στο κοιμητήρι του Αγίου Προκοπίου και να ευκηθώ και για τούτηνε τη χρονιά σε ούλους Ιερομόναχους Ιεροδιακόνους και Μοναχούς κεινησάς τσ’ εποχής την αιώνια ανάπαψη ντωνε. Στους δε Ιερομονάχους Διονύσιο και Ειρηναίο απού τσ’ αναστορούμαι σαν εφημέριους τσ’ ενορίας μας να καταθέσω και την ευγνωμοσύνη μου και για την πνευματική ντωνε προσφορά. Κι ύστερα από τη σύντομη αναφορά μου στο μεγάλο πανηγύρι του Γουβερνέτο με τσοι πολλές πολλές αναμνήσεις μου ξαναξεπεζεύω στην καθημερινότητα του φθινοπωρινού Οκτώβρη με τσοι χωριανούς μου να περιμένουνε τα ευλοημένα πρωτοβρόχια. Γι’ αυτό και στραφαίνανε σα τσ’ όρθες τον ουρανό οντέ πίνουνε νερό. Κάθε χρονιά απού εσυνεχίζουντανε η γι αναβροχιά και τ’ οψιμοκαλόκαιρο κι η γι αγωνία ντωνε εκορυφωνούντανε για το πολύτιμο αγαθό τη βροχή.
Θεέ μου βλέπε μας το νου μας.
Πολλά τα έτη σας Αναγνώστριες κι Αναγνώστες κι αναζήτηχτοι.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
Ξεδούνω = Αλλάζω τρόπο ζωής
Αναμπουκώνομαι = Ετοιμάζομαι για κάποιες δουλειές
Συμπράγαλα = Εργαλεία
Αργαδινές = Τα βράδια
Σοτηρώ = Κοιτάζω
Οβγορολογώ = Κοιτάζω από τόπο με ανεμπόδιστη θέα
Καθαργά = Κάθε βράδυ
Ροζονάρω = Κουβεδιάζω
Πρεμαζώνω = Συγκεντρώνω
Ζάλο = Βήμα
Αναστοριθώ = Θυμήθω
Στραφαίνω = Κοιτάζω
Όρθα = Όρνιθα


Ακολουθήστε τα Χανιώτικα Νέα στο Google News στο Facebook και στο Twitter.

Δημοφιλή άρθρα

Αφήστε ένα σχόλιο

Please enter your comment!
Please enter your name here

Εντός εκτός και επί τα αυτά

Μικρές αγγελίες

aggelies

Βήμα στον αναγνώστη

Στείλτε μας φωτό και video ή κάντε μία καταγγελία

Συμπληρώστε τη φόρμα

Ειδήσεις

Χρήσιμα