Joseph E. Stiglitz
* Βραβείο Νομπέλ Οικονομίας για το 2001
* καθηγητής
* π. υπουργός κυβέρνησης Κλίντον
* π. εκτελεστικός αντιπρόεδρος της παγκόσμιας τράπεζας
* και αυστηρός επικριτής του Δ.Ν.Τ.
* συγγραφέας
Εκδόσεις: Α.Α. ΛΙΒΑΝΗ, 2003, σειρά Οικονομία
Copyright J. Stiglitz, 2002
Μετάφραση: Γιώργος Θεοδωρόπουλος
Προλεγόμενα, επιστημονική επιμέλεια: Κώστας Μελάς
…Η οποία, όμως εξελίχθηκε σε ΜΕΓΑΛΗ ΑΠΑΤΗ, όπως πρέπει να την ονομάσουμε. Καθώς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και άλλοι μείζονες φορείς – θεσμοί όλο και περισσότερο έθεταν και εξακολουθούν -και τώρα- να θέτουν τα συμφέροντα της Γουόλ Στριτ και της χρηματοοικονομικής κοινότητας υπεράνω των φτωχότερων εθνών.
Ο μεγάλης εποπτείας, εμπειρίας και γνώσης διάσημος οικονομολόγος, με άμεση παγκόσμια πολιτική – οικονομική ευθύνη, βίωσε πρωτογενώς όλα τα μετασχηματιστικά και κρίσιμα γεγονότα της δεκαετίας 1990 – 2000 αλλά και τη διαχείριση των αναπτυξιακών προγραμμάτων σ’ ολόκληρο τον κόσμο. Όμως, με αυτές του τις άμεσες εποπτικές δυνατότητες εξερράγη κατά ιθυνόντων.
Όμως ο καθηγητής Στίγκλιτς, παράλληλα με θαρραλέες, παλιές, αποκαλύψεις του, τώρα επισημαίνει με τις σύγχρονες εκτιμήσεις του τις συνέπειες που θα έχουν οι κακές πολιτικές του Δ.Ν.Τ., με αποδυνάμωση της Ευρωζώνης από κράτη του ευρωπαϊκού νότου, με πρώτη την Ιταλία κ.λπ., όπως έγραψαν και τα “Χανιώτικα νέα” (σελ. 23), την Παρασκευή 7 Οκτωβρίου 2016.
Όμως γιατί ο κ. Στίγκλιτς προωθεί την διάλυση της Ευρωζώνης;
2002: Η ΜΕΓΑΛΗ ΒΟΜΒΑ ΚΑΤΑ ΤΟΥ Δ.Ν.Τ.
Ως έκτακτη είδηση κυκλοφόρησε από την Κυριακή ότι ο Αμερικανός πρόεδρος Ομπάμα, μαζί και οι υποψήφιοι πρόεδροι των Η.Π.Α. κα Κλίντον και κ. Τραμπ, είπαν στους ηγετικούς φορείς του Δ.Ν.Τ. ότι: «Αφήστε τους Έλληνες, θα τους σώσει ο Πούτιν…».
Όμως, πέρα από το πιστευτό ή απίστευτο μιας τέτοιας στροφής της αμερικανικής γεωοικονομικής στρατηγικής και πολιτικής, το Δ.Ν.Τ. δηλώνει ήδη ότι δεν θα συμμετάσχει, χωρίς αποδοχή των δικών του όρων… στο περαιτέρω ελληνικό οικονομικό πρόγραμμα…
Συνεχίζοντας τη σκληρή πολιτική του… την οποία όμως απογύμνωσε και επέκρινε ο νομπελίστας Αμερικανός οικονομολόγος, καθηγητής και πρ. εκτελεστικός αντιπρόεδρος της Παγκόσμιας τράπεζας Τζόζεφ Στίγκλιτς. Ρίχνοντας μια βόμβα κατά του Δ.Ν.Τ. με το αποκαλυπτικό βιβλίο του με τίτλο: “Η ΜΕΓΑΛΗ ΑΥΤΑΠΑΤΗ”.
Η ΤΡΙΑΔΑ ΤΗΣ ΑΠΟΓΝΩΣΗΣ ΤΟΥ ΛΑΟΥ
Αυτή οδήγησε τον κόσμο από τα πρόθυρα της κατάρρευσης στην τελική πραγματοποίηση. Οπως αυτή έχει συμβεί εδώ και 15 χρόνια, με ένταση από το 2001 και μετά. Αυτή η βαριά κρίση ξεκίνησε από υποσχέσεις των παγκόσμιων θεσμών, οι οποίες όμως δεν τηρήθηκαν.
Για να δημιουργηθούν από το τέλος του 20ου αι. (το 1999) μεγάλες εκδηλώσεις διαμαρτυρίας, όπως εκείνη στο Σιάτλ της Αμερικής που δημιούργησε ένα ΣΟΚ. Για να αποτελέσει την αρχή ισχυροποίησης των μεγάλων διαδηλώσεων οργής, με παγκόσμια εξάπλωσή του, έκτοτε μάλιστα, όπως αναφέρει στην αρχή του πρώτου κεφαλαίου του βιβλίου του (σελ. 43) ο Τζ. Στίγκλιτς ότι: Σχεδόν κάθε σημαντική συνεδρίαση του Δ.Ν.Τ. και του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (Π.Ο.Ε.) μεταβάλλεται σε σκηνικό συγκρούσεων και αναταραχών.
ΕΝΤΟΝΕΣ ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΣΕ ΦΤΩΧΕΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΣΣΟΜΕΝΕΣ ΧΩΡΕΣ
Παρά την επισήμανσή του ότι οι διαδηλώσεις και διαμαρτυρίες ενάντια στις πολιτικές και ενέργειες των θεσμών της παγκοσμιοποίησης δεν είναι βέβαια κάτι το καινούργιο, αφού επί δεκαετίες οι άνθρωποι στον αναπτυσσόμενο κόσμο διαμαρτύρονται όταν τα προγράμματα λιτότητας που επιβάλλουν οι διεθνείς ευρωπαϊκοί θεσμοί, αποδεικνύονταν πολύ σκληρά.
Χωρίς όμως να ακούγονται σε μεγάλο βαθμό στη Δύση οι φωνές των διαμαρτυρόμενων που εκδηλωνότανε ολοένα και περισσότερο έντονες. Για να γίνουν τώρα διεθνώς (Ευρωπαϊκά, Ασιατικά, Αφρικανικά, Νοτιοαμερικανικά) φωνές απόγνωσης, με διαμαρτυρίες και στις ανεπτυγμένες χώρες.
ΓΙΑΤΙ Η ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗ ΠΡΟΣΦΕΡΕ ΤΟΣΑ ΠΟΛΛΑ, ΑΜΦΙΣΒΗΤΕΙΤΑΙ ΣΕ ΤΕΤΟΙΟ ΒΑΘΜΟ;
Λέγοντας, όμως, ότι ο Στίγκλιτς και οι διαμαρτυρίες αυτές στάθηκαν αιτία για μια έντονη ενδοσκόπηση εκείνων που βρίσκονται στην εξουσία, ακόμη και στους συντηρητικούς κύκλους.
Για να διερωτηθεί ο τότε πρόεδρος της Γαλλίας Ζακ Σιράκ λέγοντας ότι μήπως η παγκοσμιοποίηση δεν κάνει καλύτερη τη ζωή για εκείνους που έχουν περισσότερο ανάγκη τα οφέλη που αυτή υπόσχεται;
Με αποτέλεσμα τότε να γίνει προφανές, σχεδόν στον καθένα, ότι κάτι πήγε πολύ στραβά, οπότε εν μία νυκτί, η παγκοσμιοποίηση έγινε το πιο πιεστικό ζήτημα της εποχής…
Όμως, ο νομπελίστας της Οικονομίας Τζόζεφ Στίγκλιτς διερωτάται: Μα για ποιον λόγο η παγκοσμιοποίηση -μια δύναμη που έχει προσφέρει τόσα πολλά καλά έφτασε να αμφισβητείται σε τέτοιο βαθμό; Για να προβάλει όλα τα συν της παγκοσμιοποίησης, υποστηρίζοντας το ιδεώδες της.
Ο ΣΤΙΓΚΛΙΤΖ ΤΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΥΠΕΡΣΥΣΤΗΜΑ ΤΟ ΑΠΟΓΥΜΝΩΣΕ ΜΕ ΤΟΛΜΗ
Παρά το γεγονός ότι ο νομπελίστας διεθνούς φήμης καθηγητής Οικονομίας υποστήριξε τα πλεονεκτήματα της παγκοσμιοποίησης ως ένας πολύπειρος γνώστης και διαχειριστής του παγκόσμιου εκμεταλλευτικού οικονομικού συστήματος, αποτόλμησε να απογυμνώσει το ίδιο το σύστημα που υπηρέτησε εκδίδοντας το σημαντικό βιβλίο του “Η ΜΕΓΑΛΗ ΑΥΤΑΠΑΤΗ”.
Για να γράψει στη σελ. 53 ότι: …Όσοι είχαν σε εκτίμηση τις διορατικές διαδικασίες έβλεπαν με ποιον τρόπο οι “προϋποθέσεις” – οι όροι που οι διεθνείς δανειστές επέβαλαν ως αντάλλαγμα για τη βοήθειά τους – υπονόμευαν την εθνική κυριαρχία. Όμως, μέχρι τη στιγμή που εμφανίστηκαν οι διαδηλώσεις, υπήρχαν ελάχιστες ελπίδες για αλλαγή και καμία διέξοδος για διαμαρτυρία…
Αλλά, τι είναι αυτό το φαινόμενο της παγκοσμιοποίησης που έχει γίνει, συγχρόνως, αντικείμενο τόσων δυσφημίσεων και τόσων εγκωμίων;
ΤΟ Δ.Ν.Τ. ΔΕΝ ΛΟΓΟΔΟΤΕΙ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ…
Όμως γράφει περαιτέρω: Για να καταλάβουμε τι πήγε στραβά, είναι σημαντικό να εξετάσουμε τους τρεις κυριότερους οργανισμούς που διαχειρίζονται την παγκοσμιοποίηση: Το Δ.Ν.Τ., την Παγκόσμια Τράπεζα και τον ΠΟΕ… αλλά στο βιβλίο αυτό, εστιάζω την προσοχή μου στο Δ.Ν.Τ. και την Παγκόσμια Τράπεζα. Το Δ.Ν.Τ. ιδρύθηκε με την πεποίθηση ότι υπήρχε ανάγκη για συλλογική δράση σε παγκόσμιο επίπεδο, ώστε να εξασφαλιστεί η πολιτική σταθερότητα. Οπως ακριβώς τα Η.Ε. (ΟΗΕ) ιδρύθηκαν με την πεποίθηση ότι υπήρχε ανάγκη για συλλογικές δράσεις σε παγκόσμιο επίπεδο, ώστε να εξασφαλιστεί η πολιτική σταθερότητα.
Βασικά, το Δ.Ν.Τ., είναι ένας δημόσιος οργανισμός, που δημιουργήθηκε με χρήματα που έδωσαν οι φορολογούμενοι απ’ όλο τον κόσμο, χωρίς όμως να λογοδοτεί απ’ ευθείας, είτε στους πολίτες, είτε σ’ εκείνους των οποίων τη ζωή επηρεάζει. Αντίθετα, λογοδοτεί στα Υπουργεία Οικονομικών και στην κεντρικές Τράπεζες στον κόσμο.
ΜΕ ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΟ ΖΗΛΟ ΚΑΤΕΣΤΡΕΨΑΝ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΟΙ ΦΟΡΕΙΣ ΤΟΥ Δ.Ν.Τ.
Ωστόσο, λέει, ακόμα ο Στίγκλιτς (σελ. 59-60) ότι: Στα χρόνια που μεσολάβησαν από την ίδρυση του Δ.Ν.Τ., έχει εμφανώς αλλάξει, ενώ (τονίζει) θεμελιώθηκε στην πεποίθηση ότι οι αγορές συχνά δυσλειτουργούν τώρα (το 2002 που κυκλοφόρησε το καταγγελτικό βιβλίο του). Τώρα το Δ.Ν.Τ. υπερασπίζεται την ΥΠΕΡΟΧΗ της αγοράς με ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΟ ζήλο, αντίθετα από τις αρχές που σε αυτό θεμελιώθηκε. Δηλαδή, μια του πεποίθηση ότι είναι ανάγκη να ασκούνται διεθνείς πιέσεις στις χώρες, ώστε ν’ ακολουθούν μια πιο επεκτατική οικονομική πολιτική -όπως να αυξάνουν τις δαπάνες, να περιστέλλουν τους φόρους ή να μειώνουν τα επιτόκια για να αναζωογονούν την ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ.
Σήμερα όμως (2002 και πριν, αλλά δυστυχώς και τώρα) το Δ.Ν.Τ. συνήθως παρέχει κεφάλαια ΜΟΝΟ εάν οι χώρες ακολουθούν πολιτικές, όπως η μείωση των ελλειμμάτων, η αύξηση των φόρων – επιτοκίων, πολιτικές που οδήγησαν σε συρρίκνωση της οικονομίας. Όπως έχει γίνει στη χώρα μας καθώς και σε άλλες χώρες, που οι οικονομίες τους έχουν καταστραφεί.
ΡΗΓΚΑΝ – ΘΑΤΣΕΡ “ΙΕΡΟΠΟΙΗΣΑΝ” ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΑΓΟΡΑ
Όμως, η πιο δραματική αλλαγή (τόσο στη λειτουργία του Δ.Ν.Τ. και της παγκόσμιας τράπεζας) θεωρεί ο Τζόζεφ Στίγκλιτς ότι έγινε στη δεκαετία του 1980. Την εποχή που ο Ρόναλντ Ρήγκαν και η Μάργκαρετ Θάτσερ κήρυτταν την ιδεολογία της ελεύθερης αγοράς στις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Από τότε, γράφει (σελ. 60) τόσο το Δ.Ν.Τ. και η Παγκόσμια τράπεζα έγιναν οι ΝΕΟΙ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΟΙ και θεσμοί, μέσα από τους οποίους κυκλοφορούσαν και μεταδίδονταν αυτές οι ιδέες, στις διστακτικές ΦΤΩΧΕΣ χώρες, που συχνά είχαν ανάγκη από τα δάνεια και τις επιχορηγήσεις. Σ’ αυτές τις χώρες της μεγάλης ανάγκης, οι υπουργοί Οικονομικών τους ήταν πρόθυμοι να συγκληθούν για να καλύψουν κρίσιμες ανάγκες της οικονομίας τους, ακόμα κι όταν η κυβερνητική πλειοψηφία αξιωματούχων, αλλά και των πολιτικών τους διατηρούσαν επιφυλάξεις, τις οποίες οι δικές τους κυβερνήσεις δεν τις εκφράσανε.
Η ΠΑΡΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ Δ.Ν.Τ
Ακόμα, κατά του Στίγκλιτς που έχει μεγάλη πείρα ως επιφανής πανεπιστημιακός οικονομολόγος, έχει ασχοληθεί εκτεταμένα στο έργο του με την ανάπτυξη του τρίτου κόσμου, γνωρίζει καλά πώς χαράζεται η παγκόσμια πολιτική, εκφέροντας έγκυρο λόγο τον παγκόσμιο διάλογο για την παγκοσμιοποίηση· ως μέλος του υπουργικού συμβουλίου της κυβέρνησης Κλίντον και πρόεδρος της Επιτροπής Οικονομικών συμβούλων καθώς και ως διευθύνων αντιπρόεδρος και επικεφαλής οικονομολόγος της Παγκόσμιας Τράπεζας και είχε άμεση γνώση και της παραμορφωμένης λειτουργίας του Νομισματικού Ταμείου (το οποίο, όπως αποδεικνύεται και σήμερα, από το 2009 ως τώρα, με την Ελλάδα, επιμένει στην εφαρμογή των καταστροφικών “συνταγών του”).
ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΤΟΥ Δ.Ν.Τ. ΣΥΜΒΑΛΛΟΥΝ ΣΤΗΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΑΣΤΑΘΕΙΑ
Με αποκάλυψη των “σκληρών δογματικών” οικονομικών πολιτικών του ο καθηγητής νομπελίστας της Οικονομίας Στίγκλιτς λέει στο βιβλίο του και τα εξής (σελ. 63): Μισό αιώνα μετά την ίδρυσή του που συμπλήρωσε το 2002, το Νομισματικό Ταμείο είναι φανερό ότι απέτυχε στην αποστολή του. Δεν έκανε αυτό που έπρεπε να κάνει. Δηλαδή, να παρέχει κεφάλαια σε χώρες που αντιμετώπιζαν οικονομική ύφεση, ώστε να καταστήσει την κάθε χώρα ικανή να επανέλθει σε ένα καθεστώς, σχεδόν πλήρους απασχόλησης.
Όμως, παρά το γεγονός ότι ο τρόπος που κατανοούμε τις οικονομικές διαδικασίες βελτιώθηκε σημαντικά τα τελευταία 50 χρόνια και παρά τις προσπάθειες του Δ.Ν.Τ., τα τελευταία 25 χρόνια, από το 1975 (λογαριάζουμε εμείς ως τις αρχές του 2001), οι κρίσεις της οικονομίας ανά τον κόσμο έγιναν συχνότερες και βαθύτερες. Εκατό χώρες, περίπου, αντιμετώπισαν κρίσεις. Με το χειρότερο να είναι ότι πολλές από τις πολιτικές που προώθησε το Δ.Ν.Τ., ιδιαίτερα η πρόωρη απελευθέρωση των κεφαλαιαγορών, συνέβαλαν στην παγκόσμια αστάθεια…
Και από τη στιγμή που μια χώρα διερχόταν κρίση, τα κεφάλαια του Δ.Ν.Τ. δεν κατάφερναν να σταθεροποιήσουν την κατάσταση, αντίθετα, σε πολλές περιπτώσεις επιδείνωναν τα πράγματα, ιδιαίτερα για τους φτωχούς…
Αυτούς, όμως, ποιοι, πότε τους λογάριασαν για να τους λογαριάσει το Δ.Ν.Τ.; Ο Τζόζεφ Στίγκλιτς πιστεύει και χαρακτηρίζει το Δ.Ν.Τ. ως παγκόσμιο οικονομικό οργανισμό που ενσαρκώνει και πραγματοποιεί την καταστροφική ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ του αλάθητου (όπως εκείνου του θρησκευτικού αλάθητου του παπισμού, σχολιάζουμε εμείς).
Για να γράψει (σελ. 434-435) τα εξής: …Δεν προκαλεί έκπληξη ότι στάθηκε δύσκολο να παραχθούν συνεπείς πολιτικές από το Δ.Ν.Τ…
ΤΟ Δ.Ν.Τ. ΠΙΟ ΚΟΝΤΑ ΣΤΑ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΑ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΑ
…Γιατί αντικατέστησε, συχνά, την οικονομική επιστήμη από την ιδεολογία, η οποία συμφωνούσε ευρύτερα με τα συμφέροντα της χρηματοπιστωτικής κοινότητας, παρά το γεγονός ότι όταν δεν κατάφερνε να είναι αποτελεσματική, τα ίδια αυτά συμφέροντα δεν εξυπηρετούνταν επαρκώς…
Με τα συνεχή όμως λάθη του Δ.Ν.Τ. έχει γίνει (έξω από τους δικούς του κύκλους) ομόφωνα αποδεκτό ότι προώθησε πολιτικές, όπως η απελευθέρωση των κεφαλαιαγορών, οι οποίες αύξησαν την παγκόσμια αστάθεια, ενώ η πολιτική των μεγάλων προγραμμάτων διάσωσης, είτε στην ανατολική Ασία, είτε στη Ρωσία, είτε στη Λατινική Αμερική, ΑΠΕΤΥΧΕ…
Όμως στο σπουδαίο αυτό βιβλίο (που πρέπει να διαβαστεί από τους δεινοπαθούντες Έλληνες) υπάρχουν πολύτιμα αδιαμφισβήτητα δεδομένα, στα 9 κεφάλαια του βιβλίου “Η ΜΕΓΑΛΗ ΑΥΤΑΠΑΤΗ”, των απατημένων και απογοητευμένων του κόσμου, χωρίς όμως το Δ.Ν.Τ. να έχει αλλάξει την ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΟΥ σε βάρος του δυστυχούντος ελληνικού λαού.
Θα συνεχίσουμε με ένα ακόμη άρθρο μας.
