»… χαράν ἐµήνυσε πάσῃ τῇ οικουµένῃ,
ἐκ σοῦ γάρ ἀνέτειλεν ὁ Ἥλιος τῆς δικαιοσύνης..
Είναι η πρώτη Θεοµητορική εορτή του εκκλησιαστικού έτους. Μεγάλο δώρο του Θεού στον άνθρωπο. Η Γέννηση της Θεοτόκου πληµµύρισε χαρά στην οικουµένη, όπως αναφέρεται στο τροπάριο της ηµέρας. Από το γεγονός αυτό ξεκίνησε η σωτηρία του κόσµου όλου.
Η Γέννηση της Θεοτόκου εορτάζεται κάθε χρόνο στις 8 Σεπτεµβρίου. Η Ορθόδοξη Εκκλησία δεν εορτάζει γενέθλια. Τιµά µόνο τη γέννηση του Χριστού, της Παναγίας και του αγίου Ιωάννη του Προδρόµου. Των τριών προσώπων, δηλαδή, που συντέλεσαν στη σωτηρία του ανθρώπινου γένους.
Σήµερα η Παρθένος µητέρα γεννιέται από στείρα µητέρα και ευτρεπίζεται το παλάτι του ερχοµού του ∆εσπότου Χριστού. Σήµερα σπάζουν τα δεσµά της στειρότητας και σφραγίζονται τα κλείθρα της Παρθένου. Γιατί εκείνα µε τα οποία η άγονη µήτρα και τα νεκρά σπλάχνα για παιδοποιΐα έδωσαν παρ’ελπίδα ωραίο καρπό, µε αυτά µνηστεύεται και το αδιάφθορο της παρθενίας και µε ολοφάνερα έργα προαγγέλλεται το θαύµα της κυοφορίας. Γιατί είναι υπερφυσικό θαύµα γέννηση χωρίς µεσολάβηση άνδρα και διατήρηση της παρθενίας µετά τη γέννηση. Επίσης νικά τους νόµους της φύσης και η στείρα που συλλαµβάνει µετά τα γηρατειά της και γεννά και µε όσα θαυµαστά έργα γίνονται προοιµιάζεται η γέννηση της Παρθένου.
Σήµερα η Άννα θερίζει τον καρπό που προήλθε από τον ονειδισµό της ατεκνίας και η οικουµένη απολαµβάνει τα καρποφόρα στάχυα της χαράς. Ο Ιωακείµ ονοµάζεται πατέρας του παιδιού, και εµείς παίρνουµε ως αρραβώνα την τιµή της υιοθεσίας. Σήµερα η Παρθένος προβάλλει από άγονα σπλάχνα, και η στειρότητα διαδέχεται τις πηγές της αµαρτίας, και το σύνολο της συναγωγής των Ιουδαίων χηρεύει, και τα παιδιά προβάλλουν από τους κόλπους της Εκκλησίας, τα οποία αυξάνουν και πληθαίνουν κατά τρόπο θεϊκό για τον νυµφίο Χριστό. Η Παρθένος προέρχεται από άγονη µήτρα, που και όταν ακόµα είναι γόνιµη η γέννηση είναι παράδοξη. Ο πόσο µεγάλο θαύµα! Όταν εξέλειπε ο χρόνος της σποράς, τότε έφτασε ο καιρός της καρποφορίας, όταν σβήσθηκε η φλόγα της επιθυµίας, τότε άναψε η λαµπάδα της τεκνοποιΐας. Η νεότητα δεν έδωσε άνθος, και προβάλλουν βλαστό τα γηρατειά· δεν φάνηκε εξόγκωση της κοιλιάς όταν ήταν η φύση στην ακµή της, και προβάλλει αειπάρθενο βρέφος ος γέννηµα υπερήλικης µήτρας.
Πληροφορίες για τους γονείς της Υπεραγίας Θεοτόκου, την γέννησή της, τα παιδιά της χρόνια κλπ αντλούµε από το ¨Πρωτοευαγγέλιο του Ιακώβου¨, επειδή τα ευαγγέλια δεν αναφέρουν σχετικές πληροφορίες.
Οι γονείς της Παναγίας µας ήταν ο Ιωακείµ και η Άννα, άνθρωποι πιστοί εις τον νόµο του Θεού, µε προσευχές, νηστείες και ελεηµοσύνες περίµεναν την έλευση του Μεσσία. Ανήκαν στη µικρή οµάδα των Ισραηλιτών οι οποίοι ανέµεναν τον Μεσσία και Σωτήρα του κόσµου. Είχαν, όµως, ένα πρόβληµα το οποίο αντιµετώπιζαν µε καρτερία και εµπιστοσύνη εις τον Θεό. Ήταν άτεκνοι, – η Άννα στείρα και µεγάλης ηλικίας – και όµως ήλπιζαν. Η ατεκνία την εποχή εκείνη εθεωρείτο κατάρα. Ο κόσµος τους αποστρεφόταν για µόνο το λόγο της ατεκνίας. Θεωρούνταν στιγµατισµένοι από τον Θεό και τα δώρα τους δεν γινότανε δεκτά από τους ιερείς.
Σε µια µεγάλη εορτή ο Ιωακείµ πήγε να προσφέρει πρώτος τα δώρα. Αλλά ο αρχιερέας Ρουβίµ τον απέτρεψε λέγοντάς του «∆εν επιτρέπεται να προσφέρεις πρώτος τα δώρα σου, καθότι σπέρµα οὐκ ἐποίησας ἐν τῷ Ἰσραήλ», επειδή δηλαδή είσαι άτεκνος. Ο δίκαιος άνδρας λυπήθηκε πολύ και απάντησε στον αρχιερέα: «Μόνο εγώ είµαι, ανάµεσα στις δώδεκα φυλές του Ισραήλ άτεκνος;». Αλλά θυµήθηκε τον πατριάρχη Αβραάµ, ο οποίος ήταν ευσεβής, αλλά και αυτός άτεκνος και ο Θεός τον αξίωσε να αποκτήσει κλήρα, τον Ισαάκ. Αυτή η σκέψη τον παρηγόρησε και του έδωσε την ελπίδα ότι ίσως κάµει ο Θεός έλεος και αποκτήσει και αυτός παιδί.
Λυπηµένος αναχώρησε εις την έρηµο χωρίς να ενηµερώσει την Άννα. Έτσι λοιπόν η Άννα ήταν διπλά στεναχωρηµένη. Χήρα και άτεκνη. Ο Ιωακείµ εις την έρηµο άρχισε νηστεία και προσευχή για την λύση της ατεκνίας και ήταν αποφασισµένος να µη φύγει από εκεί αν δεν µάθαινε το λόγο του προβλήµατος.
Πλησίαζε µεγάλη εορτή και η Άννα άκουσε την υπηρέτρια Ιουδίθ να της λέγει : «Κυρά µου µέχρι πότε θα ταπεινώνεις την ψυχή σου; Να, έφτασε η µεγάλη ηµέρα του Κυρίου και δεν επιτρέπεται να πενθείς. Πάρε όµως αυτόν εδώ τον κεφαλόδεσµο, πού µου έδωσε η γυναίκα πού τον έφτιαξε και δεν επιτρέπεται να τον ανοίξω εγώ, µια υπηρέτρια, επειδή έχει σηµασία βασιλική». Όµως η Άννα την επέπληξε θυµωµένη και µε λυγµούς της είπε: «Φύγε από κοντά µου αυτό εγώ ποτέ δεν το έκανα και όµως ο Κύριος µε ταπείνωσε πάρα πολύ. Μήπως κάποιος πονηρός σου τον έδωσε και ήρθες για να µε κάνεις συµµέτοχη στην αµαρτία σου;». Η Ιουδίθ της απάντησε, µε θυµό και αυθάδεια: «Τι να σου καταραστώ, αφού ο Κύριος έκλεισε τη µήτρα σου για να µην αφήσεις απογόνους εις τον Ισραήλ;».
Η Άννα περίλυπη, φόρεσε τα νυφικά της ρούχα και κατέβηκε εις τον κήπο, για περίπατο, µήπως και απαλύνει το διπλό πόνο της. Η ώρα ήταν περί την 9η, στάθηκε κάτω από µια δάφνη και προσευχήθηκε θερµά, µε δάκρυα εις τα µάτια εις το Θεό, λέγοντας: «Ο Θεός των πατέρων ηµών, ευλόγησε τη δούλη σου, άκουσε τη δέησή µου. Όπως ευλόγησες τη µήτρα της Σάρας και γέννησε τον Ισαάκ, αξίωσε και µένα να γίνω µητέρα». Σηκώνοντας ψηλά τα µάτια είδε εις στα κλαδιά της δάφνης µια φωλιά γεµάτη νεοσσούς και έβγαλε θρηνητική κραυγή λέγοντας: «Αλίµονο σε µένα, ποιος µε γέννησε και ποια µήτρα µε κυοφόρησε; Γιατί να είµαι άτεκνη και ως εκ τούτου καταραµένη εις τα µάτια του Ισραήλ, να µε λοιδορούν και να µε προσβάλλουν ακόµα και εις το ναό σου; Αλίµονο µου, δεν αξιώθηκα να µοιάσω ούτε µε τα πουλιά, τα οποία είναι γόνιµα. ∆εν εξοµοιώθηκα ούτε µε τα άγρια θηρία, τα οποία και εκείνα είναι γόνιµα, χάρη σε σένα Κύριε. ∆εν εξοµοιώθηκα µε τα νερά αυτά, αφού και τούτα είναι γόνιµα. Αλίµονο µου, µε ποιόν εξοµοιώθηκα;
Ούτε µε τη γη, αφού και αυτή προσφέρει τους καρπούς στον καιρό της και ευλογεί εσένα, Κύριε»!
Αφού τελείωσε την προσευχή της κάθισε για να ξεκουραστεί. Τότε έγινε το µεγάλο θαύµα. Λευκοφορεµένος Άγγελος Κυρίου εµφανίστηκε µπροστά της και της είπε «Άννα, ο Κύριος άκουσε την προσευχή σου. Θα συλλάβεις και θα γεννήσεις, ο καρπός σου θα γίνει γνωστός σ’ όλη την οικουµένη». Η αγία γυναίκα πίστεψε τα λόγια του Αγγέλου και είπε «Ζει Κύριος ο Θεός µου αν γεννήσω, είτε αγόρι είτε κορίτσι, θα το προσφέρω ως δώρο στον Κύριο τον Θεό µου, για να τον λατρεύει και να τον υπηρετεί σ’ όλη τη ζωή του». Ο Άγγελος πήγε εις την έρηµο, βρήκε τον Ιωακείµ και του ανήγγειλε το χαρµόσυνο µήνυµα :
«Ιωακείµ, άκουσε Κύριος ο Θεός την προσευχή σου. Γύρνα πίσω εις το σπίτι σου, γιατί η Άννα, η γυναίκα σου, θα µείνει έγκυος».
Γεµάτος χαρά από το Αγγελικό µήνυµα γύρισε εις το σπίτι του, όπου τον περίµενε χαρούµενη και µε ψυχική αγαλλίαση η Άννα, η οποία κρεµάστηκε εις τον τράχηλό του και του είπε «Ξέρω τώρα και δεν αµφιβάλω, ότι ο Θεός µε ευλόγησε πάρα πολύ. Τώρα πια δεν είναι χήρα, και η άτεκνη και θα µείνω έγκυος». Ο Ιωακείµ ήταν τότε 83 ετών και η Άννα 70 δηλαδή υπέργηροι και ανθρωπίνως ήταν αδύνατο να τεκνοποιήσουν. Παρά ταύτα, υπακούοντας εις το θέληµα του Θεού ήλθαν εις σωµατική συνάφεια, χωρίς σαρκική έλξη και ηδονή. Μόνο για το θέληµα του Θεού.
Μετά από εννέα µήνες ήλθε εις τον κόσµο ένα κοριτσάκι, όταν η Άννα πληροφορήθηκε το φύλο του παιδιού αναφώνησε : «Εµεγαλύνθη η ψυχή µου εν τη ηµέρα ταύτη». Έβαλαν οι ευσεβείς γονείς το κοριτσάκι στο κρεβατάκι του και το ονόµασαν Μαρία. Τη µικρή Μαρία σε ηλικία τριών ετών την αφιέρωσαν εις τον Θεό κατά την υπόσχεσή τους. Η µικρή Μαρία µετά από ουκ πολλά κυοφόρησε τον Μονογενή Υιό και Λόγο του Θεού και Σωτήρα πάντων ηµών Ιησού Χριστό. Έγινε η γέφυρα για να κατέβει, ως άνθρωπος από τον ουρανό εις την γη ο Θεός και ο άνθρωπος από την γη να ανέβει εις τον ουρανό. Έτσι αναδείκτηκε πλατυτέρα των ουρανών, τιµιοτέρα των Χερουβείµ, ενδοξοτέρα ασυγκρίτως των Σεραφείµ. Η αειπάρθενος είναι ανωτέρα πάντων των Αγίων, κατέχει τα δευτερεία µετά την Αγία Τριάδα. Είναι πάντα συµπαραστάτης µας άγρυπνος φρουρός µας και τρέχει πάντα εις την βοήθειά µας όταν µε πίστη και πραγµατική συντριβή προστρέξουµε εις την πλατειά αγκάλη Της. Είναι η µάνα µας.
Αλλά απορείς, άνθρωπε, αν γέννησε η στείρα, και πολυερευνάς αυτά που έπρεπε να θαυµάζεις, που πρέπει να µας προκαλούν θαυµασµό, παρά να θεωρούµε µηδαµινό αυτό που θαυµάζεται, και λογοµαχείς, πώς µπορεί να γεννήσει στείρα; Αν είναι στείρα δεν γεννά, κι αν γεννά δεν είναι στείρα. Και πώς στήθη που στέγνωσαν γίνονται πάλι πηγή γάλακτος; Αν το γήρας δεν είναι στη φύση του να θησαυρίζει αίµα, πώς αυτό που δεν έλαβαν οι θηλές το λευκαίνουν σε γάλα; Και πώς µήτρα που αδρανοποιήθηκε λειτουργεί και ζωογονεί και συγκροτεί και τρέφει το έµβρυο; Αυτά εσύ µηχανορραφείς κατά του εαυτού σου και της σωτηρίας σου. Και ποιός είσαι; Γιατί δεν θα ήταν δυνατό να είσαι από τους πιστούς και άξιους του θαύµατος· ούτε βέβαια, ούτε θα παρασυρθεί να απιστήσει ο πιστός µε εκείνα που συντελούν στην πίστη.
Η Σάρα δηλαδή πώς η που σε παρακαλώ εξέπεσε στις ελπίδες της; Άραγε δεν είδε τον Ισαάκ υιό των γηρατειών και της στειρότητάς της; Αν η Άννα σου προκαλεί σύγχυση και ταράζει τους λογισµούς σου, πιο πολύ πρέπει η Σάρα, γιατί για πρώτη φορά συνέβη σ’ αυτήν. Αν αυτό σε κάνει να αµφιβάλλεις, δεν αντιλαµβάνεσαι ότι παραγράφεις και κόβεις τις ρίζες από τις οποίες είναι δυνατό να έχεις κλάδο, και δεν ελέγχεσαι ότι έχεις καταπέσει από τους Ιουδαϊκούς νόµους;
Από παλαιά λοιπόν, αν και ἡ ανθρώπινη φύση ήταν υποδουλωµένη στη δύναµη των προγονικών αµαρτηµάτων, η γέννηση της απογόνου παρέχει λαµπρά τα συνθήµατα, υποσαλπίζοντας ότι ο καθαιρέτης τους θα τη βγάλει από την τυραννίδα και θα την απαλλάξει από την δουλεία.
Γι’ αυτό και ο Αδάµ µαζί µε την Εύα, αφού καθάρθηκαν από εκείνους τους παλαιούς ρύπους της παράβασης και απέρριψαν την κατήφεια και τη σκυθρωπότητα, µε ελεύθερη φωνή και βλέµµα χοροστατούν χαρούµενοι στην πανήγυρη της Παρθένου και µάλλον έχουν γίνει οι κορυφαίοι του χορού. Γιατί αυτοί από τους οποίους έγινε η σπορά της αµαρτίας που φύτρωσε σαν παράσιτο στο γένος και το νόθευσε, αυτοί µάλλον είναι δίκαιο τώρα που ξεριζώνεται, αυτοί να είναι αρχηγοί της χαράς και της χοροστασίας και να πλησιάζουν και να συγκαλούν τους απογόνους εκείνων.
Επειδή δηλαδή από τους πρώτους παραβάτες µεταδόθηκε το αρρώστησα της παράβασης σε όλους και όλοι έχουν ανάγκη της όµοιας θεραπείας, κι αφού η παγκόσµια σωτηρία θεµελιώνεται σήµερα µε τη γέννηση της Παρθένου, να οργανώσουµε κοινή και πάνδηµη την πανήγυρη, και να ανακρούσουµε δηµόσιες και υπερκόσµιες τις ευχαριστήριες ωδές· γιατί η παγκοσµιότητα της σωτηρίας απαιτεί υπερκόσµια την ευχαριστία.
Μία µέρα µετά την εορτή της Γέννησης της Θεοτόκου, στις 9 Σεπτεµβρίου η Εκκλησία τιµά τους γονείς της, τους Θεοπάτορες, όπως ονοµάζονται, Ιωακείµ και Άννα.
Η Παναγία αποτελεί το καύχηµα των ουρανών και του ανθρώπινου γένους. Είναι η Κεχαριτωµένη. Η µητέρα του Θεανθρώπου αλλά και δική µας. Αυτή που παρακαλούµε και επικαλούµαστε να µας προστατεύει, να µας συµπαραστέκεται και να µεσιτεύει για µας στον Υιό της και Σωτήρα Θεό.
