Η Γαύδος αποτελεί το νοτιότερο σηµείο της ελληνικής και ευρωπαϊκής επικράτειας. Είναι ένα µικρό νησί µε µοναδική γεωπολιτική, γεωγραφική και κοινωνική ταυτότητα, που ανήκει διοικητικά στην Περιφέρεια Κρήτης και την Αποκεντρωµένη ∆ιοίκηση Κρήτης.
Ανήκει όµως πραγµατικά και ουσιαστικά στην Κρήτη; Μάλλον πως όχι! Παρά τη θεσµική του ένταξη, η Γαύδος είναι ένα νησί µε ξεχωριστές ανάγκες και ιδιαιτερότητες, που δεν ταυτίζονται µε την καθηµερινότητα της Κρήτης. Η απόσταση, η νησιωτικότητα και η ελάχιστη πληθυσµιακή βάση, µας καθιστούν ευάλωτους, αλλά και… “αόρατους” -πολλές φορές- για το κεντρικό Κράτος, τις πολιτικές και διοικητικές λειτουργίες του.
Τον τελευταίο καιρό παρατηρούµε, για ακόµη µία φορά, να αγνοείται ακόµα και αυτή η “ύπαρξη” και οι ανάγκες της Γαύδου. Αυτή τη φορά, σε προγράµµατα και δράσεις που υποτίθεται ότι στοχεύουν στην ενίσχυση των µικρών νησιών. Χαρακτηριστικό παράδειγµα ο αποκλεισµός µας από τη “Χάρτα GReco Islands”, που αφορά σε µικρά νησιά µε πληθυσµό από 100 έως 3.500 κατοίκους. Ο λόγος; Μάλλον, κάποιοι υπέθεσαν πως η ένταξή µας στην Περιφέρεια Κρήτης µας καθιστά… Κρήτη.
Ταυτόχρονα, η Αποκεντρωµένη ∆ιοίκηση Κρήτης παρέλειψε να µας συµπεριλάβει στη υλοποίηση της δράση «Παρακολούθηση της ποιότητας των υδάτων κολύµβησης στην περιφέρεια της Κρήτης, για τα έτη 2025-2029», σύµφωνα µε την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2006/7/ΕΚ, µια ευθύνη που της αναλογεί και αφορά το πιο βασικό αγαθό για έναν νησιώτη: το νερό και τη θάλασσα.
Αντιθέτως, όταν πρόκειται για ελέγχους και διοικητικές υποχρεώσεις, οι Υπηρεσίες όλων των βαθµίδων θυµούνται µε ακρίβεια “γεωγραφικού στίγµατος” τη διοικητική µας ένταξη. Ουδέποτε µας έχουν ξεχάσει!!! Το γεγονός αυτό καταδεικνύει ένα διαχρονικό έλλειµµα ίσης µεταχείρισης και κατανόησης της πραγµατικότητας που βιώνουµε ως µικρός, αποµονωµένος, νησιωτικός δήµος.
∆εν πρόκειται για τυχαία περιστατικά. Είναι η έκφραση ενός διαχρονικού διοικητικού ελλείµµατος, που µας αφήνει στο περιθώριο.
Η Γαύδος δεν ζητά προνοµιακή µεταχείριση… Ζητά ισότητα, στήριξη και ελπίδα στον αγώνα για την επιβίωσή της. Ζητά να ενταχθεί στον σχεδιασµό µε βάση την πραγµατικότητα της, όχι την τυπική γεωγραφία. Ζητά να αντιµετωπίζεται ως νησί µε µόνιµους κατοίκους που αγωνίζονται καθηµερινά να κρατήσουν “αναµµένο” το νοτιότερο φάρο της Ευρώπης.
Είναι καιρός να αντιµετωπιστεί θεσµικά και ουσιαστικά αυτή η αδικία. Μήπως η προσθήκη της Γαύδου στην ονοµασία των διοικητικών σχηµάτων -ως ‘‘Περιφέρεια Κρήτης και Γαύδου’’, ‘‘Αποκεντρωµένη ∆ιοίκηση Κρήτης και Γαύδου’’, θα µπορούσε να συµβάλει στην εµπέδωση της παρουσίας και των αναγκών του νησιού στον δηµόσιο διάλογο και στους µηχανισµούς λήψης αποφάσεων; Ουτοπικό ίσως ένα τέτοιο σενάριο, αλλά…
Το νησί δεν πρέπει να ξεχνιέται για κοινωνικούς, οικολογικούς και γεωπολιτικούς λόγους. Αντίθετα, πρέπει να αντιµετωπίζεται µε µεγάλη ευαισθησία και όχι ως… κενό στον χάρτη, ‘‘Τρύπα στην Γεωγραφία’’ που λέει και το τραγούδι.
*Η Λίλιαν Στεφανάκη είναι δήµαρχος Γαύδου
Bravo, Lilian. You stand tall for Gavdos!