Αντρέ Γλύκσμαν, Γάλλος φιλόσοφος
Εκδόσεις “Στοχαστής”
Σειρά σύγχρονη σκέψη
Μετάφραση: Χριστίνα Σταματοπούλου
Μια επίκαιρη πραγματεία που γράφτηκε πριν 44 χρόνια το 1972.
Μετά από τη μεγάλη παγκόσμια εξέγερση που είχε αρχίσει πάλι από τη Γαλλία το 1968 και απλώθηκε σ’ όλη την Ευρώπη και τον κόσμο… Μια εξέγερση αμφισβήτησης της συνέχισης των προηγούμενων φασισμών του Μουσολίνι και του Ναζισμού του Χίτλερ, που ηττήθηκαν, αλλά συνέχισαν κυρίως η Γερμανία με τις νεοναζιστικές ενεργοποιήσεις και τις δημοκρατικοφασιστικές ενεργοποιήσεις για νέες κυριαρχίες στην Ευρώπη και οικονομικές εκμεταλλεύσεις στον κόσμο.
Σήμερα σε εποχή νέας οικονομικής κρίσης, σοϊμπλικές επιβολές και καταναγκασμούς και με περιφρονήσεις και διαλύσεις κρατών και εκπτωχεύσεις λαών, όπως Ελλάδα, Πορτογαλία κ.λπ. το μελέτημα αυτό αποκτά για κάθε πολίτη της Ευρώπης μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ανάγνωσή του. Γιατί ο νεοδημοκρατικός φασισμός και ναζισμός μας έχουν κατακυριεύσει…
Ο ΣΟΪΜΠΛΕ ΑΜΕΤΑΚΙΝΗΤΟΣ…
Πρόκληση για την Πορτογαλία δημιούργησαν πρόσφατες δηλώσεις του Γερμανού υπουργού Οικονομικών κ. Σόιμπλε, ο οποίος την απείλησε ως α-συνεπή στις υποχρεώσεις της προς την κοινότητα και πρέπει να τιμωρηθεί όπως έκαμε και εξακολουθεί να κάνει για την Ελλάδα. Για να σηματοδοτήσει ότι η Γερμανία διά του κ. Σόιμπλε εξακολουθεί την ίδια πολιτική που έχει ακολουθήσει για την απόλυτη πρωταρχικά διασφάλιση των γερμανικών συμφερόντων τα οποία οπωσδήποτε βλάπτουν τα ευρύτερα συμφέροντα της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Η ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΝΕΟΦΑΣΙΣΤΙΚΗ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΤΑΚΤΙΚΗ
Για να δημιουργηθούν εδώ και χρόνια πολλά κρίσιμα προβλήματα που έχουν επιτείνει την ευρωπαϊκή κρίση, η οποία όχι μόνο υπέστη φθορά από την αποχώρηση της Μεγάλης Βρετανίας, λόγω των δικών της συμφερόντων, αλλά και λόγω των ανασφαλειών των ίδιων των χωρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης μικρών και μεγάλων, οι οποίες παρά τη φαινομενική προσπάθεια Γερμανίας – Γαλλίας – Ολλανδίας κ.λπ. να κρατηθεί ακόμα και να ενισχυθεί η ευρωπαϊκή ενότητα, με καινούργια προσπάθεια, τούτο δεν είναι εύκολο: α) αφού ο Σόιμπλε εξακολουθεί με τη “δημοκρατική νομιμότητα” που παρουσιάζεται να εκφράζει μια τρομοκρατική νεοφασιστική “μορφή” όπως οι νέοι φασισμοί που απειλούν την παραδημοκρατική Ευρώπη.
Μια Ευρώπη γερμανικής επικυριαρχίας με γαλλική συγκυριαρχία, μέσα στην ίδια την Ευρωπαϊκή Ενωση…
Αλλά και σε ευρύτερες περιοχές Μ. Ανατολής, Αφρικής, Ασίας κ.λπ. Με επίκεντρο την αντιμαχία με τις νέες οικονομικές και στρατιωτικές δυνάμεις Κίνας, Ρωσίας, Ινδίας, Ιαπωνίας καθώς και με τη θρησκευτική υπερδύναμη του Ισλάμ.
Ομως αυτή η δημοκρατικο-ολοκληρωτική πολιτική της Γερμανίας αμφισβητείται και από διάφορες γερμανικές πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις. Οπως αμφισβητείται από πολλές χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης της οποίας η πρώτη μεγάλη και κρίσιμη αμφισβήτηση έγινε από τη Μεγάλη Βρετανία με το ισχυρό ράπισμα του Brexit το οποίο αρνήθηκε τον νεοφασιστικό “δημοκρατισμό”.
Ο ΦΑΣΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΗΧΟΥ ΤΗΣ ΜΠΟΤΑΣ
Αυτό τον “φασισμό” με τον ήχο της μπότας επεσήμανε από το 1972 (όχι από τη Γερμανία, αλλά από τη Γαλλία) ο διεθνώς γνωστός Γάλλος φιλόσοφος Αντρέ Γλύκσμαν στη μελέτη του “Φασισμοί: παλιός και νέος” που δημοσιεύτηκε το 1972 στο περιοδικό Les Τemps Modernes. Ο Γλύκσμαν ανέλυσε από τότε αυτούς τους φασισμούς.
Η σπουδαία μελέτη του Γάλλου φιλοσόφου (σε μετάφραση Χριστίνας Σταματοπούλου) δημοσιεύτηκε ολόκληρη χωρίς συντομεύσεις από τις εκδόσεις “Στοχαστής” το 1976. Μια έκδοση τόσο επίκαιρη και διαφωτιστική για την ευρύτερη ανάλυση του φασιστικού φαινομένου στον 20ό αιώνα που αποτέλεσε συνέχεια της ιδεολογικής έκφρασης του αποικιοκρατισμού.
ΟΙ ΕΦΙΑΛΤΙΚΕΣ ΔΙΑΨΕΥΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΔΥΟ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥΣ ΠΟΛΕΜΟΥΣ
Αυτή η ανάλυσή του είναι ιδιαίτερα σημαντική γιατί μετά τις μεγάλες, πρόσφατες εξεγέρσεις των εργαζομένων, των αγροτών και των ξένων μεταναστών εμφανίζεται ανάγλυφα “νεοδημοκράτης φασισμός” του προέδρου Ολάντ και ο αναγγελλόμενος πολιτικός φασισμός της Μαρί Λεπέν για τη “Δημοκρατική αναγέννηση” της Γαλλίας. Η οποία έχει απεμπολήσει το βαθύ πνεύμα της ελευθερίας, της συναδέλφωσης και της ισότητας του ανθρώπου. Εξαγγελίες που διαψεύστηκαν εφιαλτικά από τους δύο ευρωπαϊκούς εμφυλίους πολέμους. Με τους χιτλερισμούς, τους μουσολινισμούς, τους πεταινισμούς, τους κομμουνιστικούς ολοκληρωτισμούς στη Γαλλία, στην Ιταλία και στην ίδια την πρώην Σοβιετική Ενωση…
ANOIΧΤΟΣ ΓΑΛΛΙΚΟΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟ-ΦΑΣΙΣΜΟΣ
Ολες αυτές οι μεταπολεμικές δημοκρατικο-φασιστικές πολιτικές αποδοκιμάστηκαν από τη μεγάλη επαναστατική εξέγερση των νέων και των εργαζομένων στη Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Αμερική το 1968. Με τα κύματα της λαϊκής αμφισβήτησης να έχουν προκαλέσει από τότε τη νεοφασιστική κοινοβουλευτική συνέγερση. Οχι για μια αποφασιστικοποίηση, αλλά για τη διεύρυνσή της. Οπου μετά το 1968 ως το 1972 και πέρα η Γαλλία άκουσε τον “ήχο της μπότας” με διάκριση “φασιστικοποίησης” της Γαλλίας. Η οποία τώρα έχει περάσει σ’ έναν ανοιχτό δημοκρατικο-φασιστικό μηχανισμό αστυνομο-στρατοκρατικής γαλλικής “δημοκρατίας”. Με αφορμή τις μεγάλες τρομοκρατικές απειλές και τις μαζικές απεργίες όλων των εργαζομένων.
ΣΙΔΗΡΑ ΤΑΞΗ ΣΕ ΟΛΗ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ
Τώρα όμως όχι μόνο στη Γαλλία, αλλά σε όλες τις χώρες της Ε.Ε., διαφαίνονται και επιβάλλονται (χωρίς να επαρκούν) οι δυνάμεις για διασφάλιση “σιδηράς” τάξης. Η αμφισβήτηση βάζει την άρχουσα τάξη του ευρωπαϊκού και του δυτικού γενικότερα συνόλου σε μια σκληρή διασφάλισή της.
Ο Αντρέ Γλύκσμαν μας κατέθεσε ένα σημαντικό κείμενο από το 1972 για τους Φασισμούς, παλιό και νέο, που εκδόθηκε στη σειρά “σύγχρονη Σκέψη” εκδόσεις “Στοχαστής”. Τα περιεχόμενα είναι: • Μικρό εκδοτικό σημείωμα, 1) Ακούγοντας τον ήχο της μπότας, 2) Η άμεση εμπειρία των μόνιμων φασισμών, 3) Ο εμφύλιος πόλεμος του κεφαλαίου στον 20ό αιώνα και ο φασισμός που έρχεται από τα πάνω και οι σημειώσεις – σχόλια του μεταφραστή.
ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΗ ΠΡΙΝ 44 ΧΡΟΝΙΑ ΓΙΑ ΝΕΕΣ ΜΟΡΦΕΣ “ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΥ ΦΑΣΙΣΜΟΥ”
Σ’ αυτό το προορατικό (πριν 44 χρόνια) κείμενό του στο περιοδικό του Πωλ Σαρτρ “Μοντέρνοι καιροί” ο Γλύκσμαν υποστηρίζει και τα εξής: Δεν χρειάζεται να παρατηρήσουμε ότι ο φασισμός χρησιμοποιούσε την αστική δημοκρατία για να φτάσει στην εξουσία. Για να είναι έτοιμος και σήμερα να χρησιμοποιήσει ορισμένα επιφαινόμενά της για να χτυπήσει ευκολότερα. Οπου τα υψηλότερα πνεύματά του δεν γνωρίζουν παρά τη Δημοκρατία του παρελθόντος – αυτή που επέτρεπε στην ελίτ να συμφωνήσει μεταξύ της “στο όνομα της πλειοψηφίας” και που λιώνει σαν το κερί θα συνεχίζουν μ’ επιμέλεια να μην βλέπουν πέρα απ’ τη μύτη τους να λένε: Αφού εγώ (η ελίτ) μιλάω, η δημοκρατία υπάρχει, άρα ο φασισμός δεν υπάρχει… Ομως ο φασισμός ξέρει να παίζει με την αστική νομιμότητα για να εγκαταστήσει τη δικτατορία του στις μάζες. Με φιλελευθερότητα ή με ελεγχόμενη κοινοβουλευτική νεοαριστερότητα.
ΗΡΘΕ Η ΩΡΑ ΤΩΝ ΠΛΗΒΕΙΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΔΥΣΑΡΕΣΤΗΜΕΝΩΝ ΠΟΥ ΤΕΙΝΟΥΝ ΝΑ ΣΥΝΕΝΩΘΟΥΝ
Για να μιλήσει ο Γλύκσμαν για τον ήχο της μπότας του ’72 γράφοντας (σελ. 51-52) και τα εξής: Ηρθε η ώρα των πληβείων. Ομως κάθε φορά που η αστική τάξη περνάει απ’ την επίσημη ειρήνη στον ανοιχτό πόλεμο όλη η παλιά τάξη πραγμάτων σπάει, με αναρίθμητες αιτίες αμηχανίας που επιφέρουν οι σύγχρονες πληβειακές τάξεις των δυσαρεστημένων (σε παγκόσμια και πανευρωπαϊκή κλίμακα) που τείνουν να συνενωθούν με φασιστικοδημοκρατικές κυριαρχίες τύπου Σόιμπλε, Μόιμπλε και όλων των άλλων νεοφασιστικών μορφών. Με τον φασισμό να είναι προϊόν εξέγερσης των παραδοσιακών στρωμάτων στα οποία προστέθηκαν τώρα, όλα τα πλήθη των κατατρεγμένων που γίνονται ένα λαϊκό μέτωπο αντιφασιστικού πολέμου.
Η ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗ ΔΕΞΙΑ ΣΤΑΜΑΤΑ ΠΑΝΤΑ ΕΝΑ ΒΗΜΑ ΠΡΙΝ ΤΟΝ ΦΑΣΙΣΜΟ;
Αλλά πέρα από τους ευρωφασισμούς παλιούς και νέους ποια είναι η ανακάλυψη του αμερικανικού φασισμού, όπως διερωτάται ο συγγραφέας στη σελ. 15 για να απαντήσει μετά από ενδιαφέρουσες απόψεις (στις οποίες ίσως πρέπει να επανέλθουμε) λόγω και των πολλών συζητήσεων Βαρουφάκη με Γκάλμπρεϊθ) στη σελίδα 19 ότι η αλήθεια είναι ότι η αμερικανική δεξιά πάντα σταματούσε πριν απ’ τον φασισμό. Πάντα; Ναι, σταματάει πριν απ’ τον φασισμό μέσα στις αμερικανικές φυλακές, όπου η δολοφονία του Τζάκσον (μαύρου κοινωνικού αγωνιστή)… Ομως ούτε ο παλιός ούτε ο νέος φασισμός εξαντλούνται για να πρέπει ίσως να συνεχίσουμε γι’ αυτούς στο επόμενο κείμενό μας.
O ΣΟΪΜΠΛΕ ΑΓΝΟΗΣΕ ΤΗΝ ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΙΑ ΠΡΟΣΦΟΡΑ
Σήμερα όμως θα κλείσω το κείμενό μου με επιστροφή πάλι στον τρέχοντα δημοκρατικο-φασισμό του εξοχότατου κ. Σόιμπλε και της προκλητικής του άποψης στην Πορτογαλία για τη μη εκπλήρωση των οικονομικών υποχρεώσεων στην ευρωπαϊκή κοινότητα.
Μια καθυστέρηση την οποία περιφρόνησε ο πορτογαλικός λαός μετά την περιφανή νίκη της ποδοσφαιρικής ομάδας της επί της γαλλικής την οποία και απέκλεισε στο Παρίσι… χειροκροτώντας κι εμείς αυτή τη νίκη παρουσιάζουμε από το σημαντικό βιβλίο του Τζορτζ Φρήντμαν “Σημεία ανάφλεξης – η αναδυόμενη κρίση στην Ευρώπη” – δεύτερο κεφάλαιο “Η έφοδος της Ευρώπης στον κόσμο” σημαντικό απόσπασμα γι’ αυτή την έφοδο του 15ου αιώνα με πρωταγωνίστρια την Πορτογαλία. Ομως αυτή τη μικρή χώρα (αλλά διαρκώς πρωτοποριακή) την πρόσβαλε ιταμώτατα ο κ. Σόιμπλε περιφρονώντας το γεγονός ότι αυτή η χώρα εξερεύνησε τον Ατλαντικό, ανοίγοντας τον δρόμο, από το τελευταίο ακρωτήριό της, στην κατάκτηση της Αμερικής και ολόκληρου του κόσμου.
ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΠΑΛΙΟΥ ΚΟΣΜΟΥ – ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΟΥ
Αυτό το ακρωτήριο το Κόμπο ντε σαν Βισέντζε βρίσκεται στο πιο δυτικό μέρος της Ευρωπαϊκής Χερσονήσου. Είναι ένας βράχος που προεξέχει στον Ατλαντικό. Εκεί υπάρχει κάτι που δηλώνει έναν κόσμο τερατώδη από τη μια μεριά και μαγικό από την άλλη. Αλλά υπάρχει μόλις παραπέρα κι ένα άλλο ακρωτήριο νότια μιας μικρής πόλης με το όνομα Σαγρές. Εκεί ο πρίγκιπας του πορτογαλικού θρόνου, ο πρίγκιπας Ερρίκος ο Θαλασσοπόρος έχτισε ένα παλάτι τον 15ο αιώνα, από εκεί ο Ερρίκος δημιούργησε μια σχολή θαλασσοπόρων που, τότε, ήταν σαν τη σημερινή ΝΑΣΑ για το διάστημα. Των πυραυλικών αεροπλάνων με το ακρωτήριο του Κάμπο Ντε Σάντο ήταν το τέλος του παλαιού κόσμου και το παλάτι στην πόλη Σαγρές είναι η αρχή του καινούργιου κόσμου. Με τους θαλασσοπόρους του Ερρίκου της Πορτογαλίας να εξερευνούν τον Ατλαντικό επί δεκαετίες για την κατάκτηση του κόσμου από την τότε ισχυρή και πλουσιώτατη μικρή Πορτογαλία, η οποία ξόδεψε έναν μεγάλο πλούτο για την ιστορική εξερεύνηση. Λοιπόν τι λέτε κ. Σόιμπλε με τη βαναυσότητά σας;
