Bιότοπος – περιγραφή
Η λατινική ονομασία του βοτάνου είναι ERIGERON Canadensis (Ηριγέρων ο καναδικός). Ανήκει στην οικογένεια των Συνθέτων. Ανήκει στο είδος Conyza που περιλαμβάνει 40-50 είδη πολλά από τα οποία είναι αμερικανικής προέλευσης, ενώ τα υπόλοιπα είναι από Ευρώπη, Ασία και Αφρική.
Το συναντούμε με τις ονομασίες ερίγκερον, κόνιζα ή σκυλόχορτο.
Φύεται σε όλη την βόρειο Αμερική και σε όλη την Ευρώπη. Είναι κοινό φυτό που φυτρώνει σε χέρσα εδάφη, αναχώματα, χαλάσματα καθώς και μέσα στις καλλιέργειες.
Είναι ετήσιο φυτό με όρθια στελέχη. Σε ύψος φτάνει το 1,5 περίπου μέτρο. Φύλλα λογχοειδή, στενά και πολλά. Κεφάλια σε διακλαδισμένο βότρυ. Άνθη με γλωσσίδια υπόλευκα και άνθη σωληνοειδή του δίσκου, κίτρινα. Τα άνθη είναι ερμαφρόδιτα (έχει τόσο αρσενικά όσο και θηλυκά όργανα) και γονιμοποιούνται από τις μέλισσες και τις μύγες. Ο καρπός είναι αχαίνιο. Τα φύλλα του φυτού είναι βρώσιμα. Στην μαγειρική, τα φύλλα χρησιμοποιούνται σε σαλάτες ή μαγειρεμένα ή βρασμένα, αλλά σε περιορισμένες ποσότητες λόγω της πικρής γεύσης του.
Ορισμένα αιθέρια έλαια χρησιμοποιούνται για να δώσουν ιδιαίτερη γεύση σε καραμέλες και ως βάση για τα αναψυκτικά, αλλά επίσης και στη βιομηχανία αρωμάτων διότι δημιουργεί εξωτικές αποχρώσεις.
Ιστορικά στοιχεία
Είναι φυτό ιθαγενές της βόρεια Αμερικής. Στην αρχή εμφανίστηκε στον Καναδά εξ ου και η ονομασία του. Το είδος αυτού του φυτού έχει οριστεί από τον βοτανολόγο Christian Friedrich Lessing (1809-1862) σε μια δημοσίευση του 1822.
Φαίνεται ότι αυτό το φυτό έχει φτάσει στην Ευρώπη, περίπου τρεις αιώνες πριν, από τους σπόρους που υπήρχαν στα δέρματα των ζώων που θηρεύτηκαν στη Βόρεια Αμερική. Στη συνέχεια το φυτό αναπτύχθηκε εύκολα σε Ευρώπη, Ασία και Αφρική.
Συστατικά – χαρακτήρας
Τα φρέσκα φύλλα παράγουν αιθέριο έλαιο που περιέχει λιμονένιο, διπεντένιο, τερπινεόλη, φλαβόνες και τανίνη. Απαρτίζονται από πρωτεΐνη (14,9%), λίπος (1,8%), υδατάνθρακες (75,1%) και στάχτη (8,2%). Περιέχουν ακόμα ασβέστιο, φώσφορο, σίδηρο, μαγνήσιο, νάτριο, κάλιο και ψευδάργυρο και βιταμίνες όπως θειαμίνη, ριβοφλαβίνη και νιασίνη.
Aνθιση – χρησιμοποιούμενα μέρη – συλλογή
Ανθίζει από τον Ιούλιο μέχρι τον Σεπτέμβριο. Η σπορίωση εμφανίζεται από Ιούλιο μέχρι Οκτώβριο. Για θεραπευτικούς σκοπούς χρησιμοποιούνται κύρια τα φύλλα του φυτού. Έχουν όμως χρησιμοποιηθεί ακόμα οι σπόροι και η ρίζα του. Συλλέγεται κατά την διάρκεια της ανθοφορίας και είναι καλύτερα να χρησιμοποιείται φρέσκο.
Σε στεγνά και αεριζόμενα μέρη το βότανο διατηρείται για 18 μήνες.
Θεραπευτικές ιδιότητες και ενδείξεις
Δρα ως διουρητικό, αντιδιαρροϊκό και αιμοστατικό.
Το βότανο περιέχει αρωματικά αιθέρια έλαια και στυπτικές ουσίες (κολίνη).
Είναι γνωστό ότι διεγείρει το επιθήλιο των νεφρών και αυξάνει την αποβολή του ουρικού οξέως. Συνίσταται στο ρευματισμό και ιδιαίτερα στη νεφρική ανεπάρκεια, σε διαταραχές των νεφρών με έλλειψη ούρων και εμπύρετες βρογχικές ασθένειες και το λουμπάγκο. Συνίσταται ακόμη λόγω της αιμοστατικής και διουρητικής του δράσης σε αιμορραγίες, υπερβολικά έμμηνα, στις διάρροιες που συνοδεύονται με αίμα, σε αιμορροΐδες και στον ερεθισμό των ουροφόρων οδών.
Χρησιμοποιείται εναντίον του τυφοειδούς πυρετού, της δυσεντερίας, της βρογχίτιδας, των μητρορραγιών, των αιμορροΐδων και των ρευματισμών.
Το αιθέριο έλαιο του φυτού δρα εναντίον των παρασίτων στο έντερο, στη θεραπεία διάρροιας, δυσεντερίας και εσωτερική αιμορραγία. Είναι διεγερτικό της μήτρας και βοηθά σημαντικά σε προβλήματα φλεγμονής του λαιμού και των εξελκωμένων αμυγδαλών. Οι ανθισμένες κορυφές του φυτού μας δίνουν ένα τσάι κατάλληλο για την αντιμετώπιση πυρετού, βήχα και έλκη στο βλεννογόνο του φάρυγγα.
Το έγχυμα του φυτού χρησιμοποιείται για χρόνιους ρευματισμούς, ποδάγρα και σε ασθένειες του μεταβολισμού. Εξωτερικά χρησιμοποιείται σε έκζεμα και λειχήνες.
Το εκχύλισμα του φυτού χρησιμοποιείται στη θεραπεία της διάρροιας και των εσωτερικών αιμορραγιών. Εφαρμόζεται εξωτερικά στη θεραπεία της γονόρροιας.
Το έλαιο του φυτού συνδυάζεται με το έλαιο της κανέλας για την αντιμετώπιση αιμορραγιών στο πεπτικό σύστημα. Το αφέψημα των ριζών έχει χρησιμοποιηθεί στη θεραπεία προβλημάτων εμμηνόρροιας.
Στην ομοιοπαθητική χρησιμοποιείται για τη θεραπεία των αιμορροΐδων και την επώδυνη εμμηνόρροια.
Παρασκευή και δοσολογία
Παρασκευάζεται ως αφέψημα. Δύο κουταλάκια του τσαγιού θρυμματισμένο βότανο βράζεται με ένα φλιτζάνι νερό για 2 λεπτά. Το αφήνουμε σκεπασμένο για 10 λεπτά, σουρώνουμε και πίνουμε 3 φορές την ημέρα.
Χρησιμοποιείται ακόμα ο φρέσκος χυμός του φυτού από 15-30 σταγόνες με λίγο νερό, 2-3 φορές την ημέρα, πριν το φαγητό.
Προφυλάξεις
Η γύρη του φυτού σε αλλεργικά άτομα μπορεί να προκαλέσει δερματίτιδα.
