Κρίσιμο για την ελληνική εξωτερική πολιτική και τις ελληνοτουρκικές σχέσεις θα είναι το ερχόμενο φθινόπωρο καθώς αναμένονται εξελίξεις σε σχέση με το τουρκολιβυκό μνημόνιο και, παράλληλα, θα καθοριστεί ποιες εταιρείες θα συμμετάσχουν στον διαγωνισμό για τα θαλασσοτεμάχια νότια και νοτιανατολικά της Κρήτης.
Τα παραπάνω επισημάνθηκαν στην εξαιρετικά ενδιαφέρουσα εκδήλωση: «Η κινούμενη άμμος της Ανατολικής Μεσογείου και η παρακαταθήκη του Ελευθερίου Βενιζέλου», που πραγματοποιήθηκε το βράδυ της Παρασκευής στις Μουρνιές (περίβολος Ιερού Ναού Ζωοδόχου Πηγής) Χανίων.
Η εκδήλωση διοργανώθηκε, όπως κάθε χρόνο, με αφορμή την επέτειο γέννησης του Βενιζέλου από το Εθνικό Ίδρυμα “Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος” με την υποστήριξη της Περιφερειακής Ενότητας Χανίων, του Δήμου Χανίων και της Δημοτικής Κοινότητας Μουρνιών
Ομιλητές ήταν ο Κωνσταντίνος Φίλης, γνωστός διεθνολόγος και διευθυντής του Ινστιτούτου Διεθνών Υποθέσεων του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος και ο Μανώλης Κωστίδης, δημοσιογράφος, ανταποκριτής στην Κωνσταντινούπολη του ΣΚΑΪ και της εφημερίδας «Η Καθημερινή».
Σε δηλώσεις του ο κ. Φίλης αναφέρθηκε στην επικαιρότητα του θέματος της εκδήλωσης, «δεδομένου ότι τόσο η Κρήτη βρίσκεται στο επίκεντρο της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής και με την ενδεχόμενη έλευση οποιασδήποτε εταιρείας ενέργειας στον διαγωνισμό που πρόκειται να ολοκληρωθεί μέχρι τα μέσα Σεπτεμβρίου. Και η Κύπρος βέβαια παραμένει στο επίκεντρο των περιφερειακών εξελίξεων που σχετίζονται τόσο με τη Γάζα όσο και με την επιθυμία της Τουρκίας να εδραιώσει περαιτέρω την παρουσία της στην Κύπρο, στο κατεχόμενο κομμάτι. Εχουμε ακούσει πληροφορίες ακόμη και για υπερδιπλασιασμό στρατιωτικών δυνάμεων από πλευράς Τουρκίας κάτι το οποίο θα δημιουργήσει εντελώς νέα δεδομένα στην Κύπρο και βέβαια σε σχέση με την επίλυση του Κυπριακού. Από εκεί και πέρα το γεγονός ότι ο Ελευθέριος Βενιζέλος έχει αφήσει μία παρακαταθήκη, μία κληρονομιά διαχρονική στην ελληνική εξωτερική πολιτική, είναι επίσης κάτι το οποίο θα συζητήσουμε και θα δώσουμε έμφαση και στη θέση και το ρόλο της Κρήτης και στο πόσο ο Ελευθέριος Βενιζέλος αντιμετώπισε και διαχειρίστηκε υπό πολύ δυσμενείς διεθνείς και περιφερειακές συνθήκες το θέμα της Κύπρου».
Για το αν θα πρέπει η ελληνική εξωτερική πολιτική να είναι προετοιμασμένη για ενδεχόμενη κλιμάκωση από τη μεριά της Τουρκίας, ο κ. Φίλης ανέφερε:
«Αν κρίνουμε από τις δηλώσεις Φιντάν που ήταν απόλυτα στοχευμένες και ουσιαστικά έριξε προειδοποιητικές βολές προς την ελληνική πλευρά, σε μία προσπάθεια να καταδείξει ότι στο βαθμό που η Ελλάδα κάνει άσκηση κυριαρχικών δικαιωμάτων στην περιοχή, η Τουρκία δεν πρόκειται να μείνει με σταυρωμένα τα χέρια, αυτό ασφαλώς δημιουργεί νέα δεδομένα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Είναι η πρώτη φορά που εγώ παρατηρώ τον Φιντάν όσο είναι στην ηγεσία του υπουργείου Εξωτερικών της Τουρκίας, να κάνει αρνητικές αναφορές στην Ελλάδα και να μην τις συνοδεύει με ένα θετικό κλίμα ή με μία θετική πρόταση στο τέλος. Αφησε λοιπόν όλα τα σενάρια ανοιχτά. Εμείς ασφαλώς δεν έχουμε να ανησυχούμε για κάτι. Αλίμονο αν ασκούμε ή διαμορφώνουμε την πολιτική μας με βάση τις επιθυμίες της Τουρκίας. Οπότε δεν το συζητώ ότι η Ελλάδα πρέπει να συνεχίσει απερίσκεπτη τις ενέργειες που κάνει το τελευταίο χρονικό διάστημα. Ομως, η αλήθεια είναι ότι το φθινόπωρο του 2025 θα είναι πάρα πολύ κρίσιμο διότι, μεταξύ άλλων, θα έχουμε εξελίξεις και για το τουρκολιβυκό (μνημόνιο) όπου μπορεί να επιχειρήσει η Τουρκία να το θέσει σε εφαρμογή, αρχικά κάτω από τη μέση γραμμή όπως εμείς την εννοούμε -άρα δεν θα είναι τόσο μεγάλο το πρόβλημα σε πρώτη φάση- όμως, μπορεί να έχουμε την κύρωση του τουρκολιβυκού συμφώνου από το κοινοβούλιο της Ανατολικής Λιβύης. Αυτό θα αφαιρέσει ένα σημαντικό όπλο από τη φαρέτρα των νομικών μας επιχειρημάτων χωρίς να σημαίνει ότι με κάποιον τρόπο αναγνωρίζεται μία τόσο παράνομη συμφωνία η οποία αγνοεί την Κάσο, την Κάρπαθο, τη Ρόδο και την Κρήτη που είναι το πέμπτο μεγαλύτερο νησί της Μεσογείου. Και βέβαια και στο ενεργειακό πεδίο θα έχουμε εξελίξεις γιατί είτε έτσι είτε αλλιώς θα καθοριστεί κατά πόσο και ποιες εταιρείες θα συμμετάσχουν στον διαγωνισμό για τα θαλασσοτεμάχια νότια κια νοτιανατολικά της Κρήτης. Αυτό θα ολοκληρωθεί μέχρι τα μέσα Σεπτέμβρη. Και θυμίζω ότι στα κατεχόμενα τον Οκτώβριο έχουμε εκλογές κάτι το οποίο μπορεί να πυροδοτήσει εντάσεις και μπορεί να δούμε την Τουρκία να επανέρχεται με την πρόταση περί αναγνώρισης των κατεχομένων, συνδυάζοντάς το μάλιστα και με το ζήτημα της Παλαιστίνης και εκτιμώ ότι με κάποιον τρόπο θα προσπαθήσει να συνδέσει δύο ζητήματα εντελώς ασύνδετα αλλά πάντως θα το κάνει για να πετύχει ό,τι καλύτερο μπορεί σε σχέση με τα κατεχόμενα».
«ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΠΡΟΣΕΚΤΙΚΟΙ ΧΕΙΡΙΣΜΟΙ»
Από τη μεριά του ο κ. Κωστίδης υπογράμμισε: «Το επόμενο διάστημα χρειάζονται πολύ προσεκτικοί χειρισμοί για τα ελληνοτουρκικά. Δεν είναι πια κάτι που αφορά μόνο τις δύο χώρες. Στη σκακιέρα υπάρχουν πολλές, από τη Λιβύη που περιμένουμε να δούμε αν η ανατολική Λιβύη θα επικυρώσει το τουρκολιβυκό μνημόνιο, είναι η Αίγυπτος, είναι η Κύπρος και αυτοί οι παράγοντες θα πρέπει να διαβαστούν πολύ προσεκτικά. Από την Τουρκία με τις δηλώσεις του Χακάν Φιντάν, φαίνεται ότι υπάρχει ένας εκνευρισμός για κάποιες εξελίξεις, νομίζω κυρίως για τις δηλώσεις της ελληνικής κυβέρνησης ότι θα ξεκινήσουν οι έρευνες για την πόντιση καλωδίου μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ αλλά και βεβαίως για τα θαλάσσια πάρκα. Νομίζω ότι χρειάζεται μια κάποιου είδους εγρήγορση».
Η ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΗ ΤΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ
Στην εκδήλωση, αναγνώστηκε χαιρετισμός του γενικού διευθυντή του Εθνικού Ιδρύματος: “Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος”, Νικόλαου Παπαδάκη από τον αναπληρωτή διευθυντή του Ιδρύματος, Γιώργο Κουκουράκη, ο οποίος ανέφερε ότι ο κ. Παπαδάκης «αντιμετωπίζει ένα πρόβλημα υγείας και δεν μπόρεσε να είναι απόψε μαζί μας».
Στον χαιρετισμό του ο κ. Παπαδάκης τονίζει:
«Τα τελευταία χρόνια επικεντρώνουμε στην προσέγγιση ζητημάτων γεωπολιτικής και εξωτερικής πολιτικής, με τη συμμετοχή καταξιωμένων πανεπιστημιακών, ειδικών αναλυτών, δημοσιογράφων αλλά και πολιτικών που έχουν θητεύσει στο Υπουργείο Εξωτερικών. Στόχος μας είναι να προσφέρουμε μία υπεύθυνη και τεκμηριωμένη ενημέρωση σε βάθος για τις σημαντικές εξελίξεις που λαμβάνουν χώρα στην περιοχή μας, με την πεποίθηση ότι η παρακαταθήκη του Βενιζέλου μάς δείχνει τον δρόμο για την αποτελεσματική διαχείριση κρίσιμων ζητημάτων εξωτερικής πολιτικής. Γιατί δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε ότι η Ελλάδα διπλασιάστηκε και η Κρήτη ενσωματώθηκε στο ελληνικό κράτος μετά τη λήξη των Βαλκανικών πολέμων, χάρη στον σχεδιασμό μιας στέρεης και εμπνευσμένης εξωτερικής πολιτικής στηριγμένης σε συμμαχίες. Ακολουθώντας ευλαβικά το δόγμα: “Ποτέ μόνοι”. Δυστυχώς, αν κοιτάξουμε λίγο ανατολικότερα, η πραγματικότητα είναι αμείλικτη και εύκολα αντιλαμβανόμαστε για ποιους λόγους το Κυπριακό είναι μια μακρά ιστορία χαμένων ευκαιριών που παραμένει ανοιχτή πληγή».
Από τη μεριά του ο κ. Κουκουράκης αναφέφθηκε, μεταξύ άλλων, στο σημαντικό έργο το οποίο έχει αναπτύξει το Εθνικό ίδρυμα “Ελευθέριος Βενιζέλος” το οποίο φέτος συμπληρώνει 25 χρόνια. Μεταξύ άλλων: 16 μεγάλα θεματικά συνέδρια και δεκάδες ημερίδες, περισσότερες από 70 εκδόσεις, 10 σημαντικά ψηφιακά έργα με έμφαση στην αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών, το ψηφιακό αρχείο με 100.000 τεκμήρια, κ.α.
Στην έναρξη της εκδήλωσης πραγματοποιήθηκαν χαιρετισμοί από τους διοργανωτές.
