Αλήθεια πώς µπορούµε να βοηθήσουµε το παιδί µας να πιστέψει στον εαυτό του; Να νιώσει σίγουρο ακόµα και όταν αποτυγχάνει; Η ενίσχυση της αυτοπεποίθησης του παιδιού καταρχήν ξεκινά από εµάς- τους γονείς.
Η οικογένεια είναι ο πρώτος ‘‘καθρέφτης’’ µέσα από τον οποίο το παιδί αρχίζει να βλέπει τον εαυτό του: πώς αξίζει, πώς αγαπιέται και πώς µπορεί αυτό να σταθεί στον κόσµο. Eίναι πολύ σηµαντικό ως γονείς να βοηθήσουµε το παιδί να αισθανθεί από την στιγµή της γέννησής του ότι µετράει σαν ύπαρξη. Ότι έχει αξία.
Τι είναι όµως η αυτοπεποίθηση;
Η αυτοπεποίθηση είναι ένα χαρακτηριστικό προσωπικότητας, το οποίο χρειάζεται να διαµορφώνεται από νωρίς στα παιδιά προκειµένου να είναι περισσότερο έτοιµα να αντιµετωπίσουν τις προκλήσεις που συνοδεύουν όλα τα στάδια ανάπτυξής τους και κυρίως την ενηλικίωση.
Η έννοια της αυτοπεποίθησης δεν είναι µία έννοια αυτόνοµη. Συχνά συµπορεύεται µε την έννοια της αυτοεκτίµησης, τον βαθµό δηλαδή µε τον οποίο κάποιος εκτιµά ότι διαθέτει κάποιες δεξιότητες όπως η θέληση ή το θάρρος για να ανταποκριθεί σε µια δύσκολη κατάσταση.
Στο πλαίσιο αυτό είναι σηµαντικό εποµένως να αντιληφθούµε την σηµαντικότητα και την ανάγκη της συνεισφοράς του γονέα στην ανάπτυξη των χαρακτηριστικών αυτών στο παιδί.
Στο ‘‘ταξίδι’’ αυτό ενίσχυσης του εαυτού του παιδιού, όλα ξεκινούν από ένα υγιές οικογενειακό περιβάλλον, το οποίο διαθέτει ηθικές αξίες και προσφέρει σταθερότητα, αποδοχή και αγάπη άνευ όρων.
Πρόκειται για ένα έργο, το οποίο είναι πολυδιάστατο καθώς προχωρά µε την ανάπτυξη ενός νεαρού ατόµου. Ο γονέας χρειάζεται να λειτουργεί ως αρωγός, βοηθώντας το παιδί να κατανοήσει τον κόσµο γύρω του. Είναι χρέος του να δώσει στο παιδί του όλα τα απαραίτητα ψυχικά εφόδια, σε συνεργασία και µε άλλους φορείς µεταγενέστερα όπως το σχολείο, προκειµένου το ίδιο να µπορεί να σταθεί στα πόδια του ‘‘κοινωνικά’’, χωρίς να χάνει την παιδικότητα και την ζωντάνια που το χαρακτηρίζει.
Επιπρόσθετα οι γονείς χρειάζεται να στέκονται και οι ίδιοι ως πρότυπο συµπεριφοράς για το παιδιά τους, ενισχύοντας ένα περιβάλλον όπου οι προσπάθειες αναγνωρίζονται, τα λάθη αντιµετωπίζονται µε κατανόηση και ο διάλογος είναι ανοιχτός.
Είναι άκρως απαραίτητο τόσο για τα παιδιά όσο και για τον ίδιο τον γονέα να αναγνωρίζεται ότι κανείς δεν είναι τέλειος και πως όλοι µαθαίνουµε µέσα από την εµπειρία και τις διαδικασίες της ζωής. Το σηµαντικό είναι να αξιολογούµε και να κρατάµε τα ‘‘πραγµατικά µαθήµατα’’ µέσα από κάθε εµπειρία.
Οι γονείς έχουµε τη δύναµη να ενισχύσουµε την αυτοπεποίθηση των παιδιών, αυτή την εσωτερική πίστη στις δυνάµεις του εαυτού τους, ενθαρρύνοντας τα να δοκιµάζουν, να εκφράζονται, να αναλαµβάνουν ευθύνες, αλλά και να αντιµετωπίζουν τις αποτυχίες ως φυσικό µέρος της εξέλιξης. Η ακούραστη καθοδήγηση, η σταθερή ενίσχυση, η ειλικρινής επιβράβευση, η καλλιέργεια αυτονοµίας και η επικοινωνία είναι µερικά από τα πιο δυνατά «εργαλεία» στην καθηµερινή γονεϊκή πρακτική. Οι γονείς µέσα σε όλες αυτές τις διαδικασίες δεν πρέπει να λειτουργούµε υπερπροστατευτικά απέναντι στα παιδιά τους, αφού το ζητούµενο αποτελεί τα ίδια να αναπτύξουν µία ισχυρή αυτόνοµη προσωπικότητα.
Με αυτούς τους τρόπους και µέσα επιπρόσθετα από πολύ απλές πρακτικές όπως το στρώσιµο του κρεβατιού ή καθαριότητα του δωµατίου) ένα παιδί σταδιακά αποκτά συναισθηµατική νοηµοσύνη, αντίληψη του εαυτού και οπλίζεται εν τέλει µε αυτοπεποίθηση.
Εν τέλει το ζητούµενο είναι να ενθαρρύνεται η εποικοδοµητική εµπειρία η οποία προσφέρει τα σωστά εφόδια στο παιδί για να καταλάβει πρωταρχικά την θέση του µέσα στην οικογένεια και αργότερα σε µεγαλύτερες οµάδες, προκειµένου το ίδιο να είναι σε θέση να παίρνει σωστές αποφάσεις απέναντι σε κρίσιµες καταστάσεις.
Βάση των παραπάνω για τους γονείς αποτελεί επιτακτική ανάγκη, να αφυπνιστούν και να κατανοήσουν την σηµαντικότητα του ρόλου τους στη ζωή των παιδιών τους. Να οπλιστούν µε υποµονή, επιµονή και διάθεση να βελτιώσουν την επικοινωνία στην οικογένειά τους, γεφυρώνοντας το όποιο χάσµα, προκειµένου να ενισχύουν την αυτοεκτίµηση τους, µέσα από την ελεύθερη έκφραση απόψεων και συναισθηµάτων.
Εν κατακλείδι ένα παιδί µε αυτοπεποίθηση δεν είναι απλώς ένα παιδί που «πιστεύει στον εαυτό του», αλλά ένα παιδί που ξέρει πως, ό,τι κι αν συµβεί, έχει πλάι του ανθρώπους που το αγαπούν, το στηρίζουν και το εµπιστεύονται, κάτι που το ΄΄κουβαλάει΄΄ µαζί του σε όλη του τη ζωή και ΄΄κάτι΄΄ που µπορεί και αυτό µε τη σειρά του να το µεταλαµπαδεύσει στις επόµενες γενιές.
Κλείνοντας να αναφερθεί ότι στο πλαίσιο αυτό, το Κέντρο Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας Περιφερειακής Ενότητας Χανίων του Ε.Ο.Π.Α.Ε θέλοντας να υποστηρίξει τους γονείς στη σχέση τους µε τα παιδιά, µε απώτερο σκοπό την ενίσχυση του γονεικού ρόλου, λειτουργεί χωρίς καµία οικονοµική επιβάρυνση διάφορα οµαδικά και ατοµικά προγράµµατα συµβουλευτικής. Για περισσότερες πληροφορίες οι ενδιαφερόµενοι γονείς µπορούν να επικοινωνούν στα τηλέφωνα 281028166, 2821051214
ή να επισκεφθούν την ιστοσελίδα www.prolipsichania και
το fb: Κέντρο Πρόληψης Π.Ε Χανίων.
*Η Φωτεινή ∆ηµητροπούλου
είναι σπουδάστρια Τµήµατος Ψυχολογίας
Πανεπιστηµίου Κρήτης, συνεργαζόµενο
στο πλαίσιο της πρακτικής άσκησης µε το Κέντρο
Πρόληψης Περιφερειακής Ενότητας Χανίων
του Ε.Ο.Π.Α.Ε
Πηγές:
Τι είναι και πόση σηµασία παίζει η αυτοπεποίθηση, Βασίλης Γιαννακόπουλος (https://truepsychotherapy.gr/%CE%B1%CF%85%CF%84%CE%BF%CE%B5%CE%BA%CF%84%CE%AF%CE%BC%CE%B7%CF%83%CE%B7/)
Πως να ενισχύσεται την χαµηλή αυτοεκτίµηση του παιδιού σας, MothersBlog, https://www.mothersblog.gr/paidi/psyxologia/story/116684/pos-na-enisxysete-tin-xamili-aytoektimisi-toy-paidioy-sas()
Οδηγός γονέων για την καλλιέργεια της αυτοεκτίµησης στα παιδιά, Upbility, https://upbility.gr/blogs/blog/self-esteem-in-childr%9en/
Τα 11 βήµατα του γονιού που ενισχύουν την αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίµηση του παιδιού του, Healthsblog, https://healthstories.gr/ygeia-toy-paidioy/47771/ta-11-vimata-toy-gonioy-poy-enischyoyn-tin-aytopepoithisi-kai-aytoektimisi-toy-paidioy-toy/
Κέντρο Πρόληψης Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας Περιφεριακής Ενότητας Χανίων σε συνεργασία µε τον ΟΚΑΝΑ: https://www.prolipsichania.gr/
