Καθώς το πετρέλαιο, το παραδοσιακό καύσιμο για τη θέρμανση του κολυμβητηρίου Χανίων, έχει γίνει πλέον αρκετά ακριβό, επιβάλλεται η διερεύνηση εναλλακτικών τρόπων θέρμανσης του νερού των κολυμβητικών δεξαμενών του Ναυτικού Ομίλου Χανίων.
Οι εναλλακτικοί τρόποι θέρμανσης περιλαμβάνουν τη χρήση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, οι οποίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη θέρμανση του νερού και συγκεκριμένα:
α) Της ηλιακής ενέργειας.
β) Της στερεάς βιομάζας.
γ) Της αβαθούς γεωθερμίας οι οποίες μπορούν να καλύψουν μερικώς ή ολικώς τις ανάγκες θέρμανσής του.
Η χρήση της ηλιακής ενέργειας για τη θέρμανση του νερού των κολυμβητικών δεξαμενών μπορεί να επιτευχθεί με απλά συστήματα δεδομένης της πλούσιας ηλιοφάνειας της περιοχής μας.
Απαιτεί την ύπαρξη κατάλληλου χώρου για την εγκατάσταση των ηλιακών κατόπτρων μέσω των οποίων μπορεί να θερμανθεί το νερό στις απαιτούμενες θερμοκρασίες. Με τη χρήση της ηλιακής ενέργειας μπορεί να καλυφθεί μέρος μόνο των αναγκών θέρμανσης τον χειμώνα μίας κολυμβητικής δεξαμενής και συνεπώς απαιτείται και κάποια συμπληρωματική μέθοδος θέρμανσής της.
Αρκετά ηλιακά συστήματα θέρμανσης του νερού των κολυμβητικών δεξαμενών είναι σήμερα εγκατεστημένα σε διάφορα μέρη -συμπεριλαμβανομένης και της χώρας μας- και ο χρόνος απόσβεσης των απαραίτητων επενδύσεων είναι αρκετά ελκυστικός κυμαινόμενος σε 4 – 7 έτη. Η κατασκευή των ηλιακών κατόπτρων θέρμανσης του νερού μπορεί να γίνει από Ελληνικές εταιρείες οπότε δημιουργούνται θέσεις εργασίας στον τομέα αυτό.
Μία άλλη μέθοδος θέρμανσης των κολυμβητικών δεξαμενών περιλαμβάνει τη χρήση του ξύλου ή των προϊόντων του σαν καυσίμων και αυτά χρησιμοποιούνται ευρύτατα για τη θέρμανση κατοικιών, βιοτεχνιών και γεωργικών καλλιεργειών.
Για τη θέρμανση του κολυμβητηρίου Χανίων απαιτούνται μεγάλες ποσότητες ξύλου, που έχουν τριπλάσιο περίπου βάρος από το βάρος του χρησιμοποιούμενου πετρελαίου. Το καύσιμο αυτό είναι σήμερα αρκετά φθηνό σε σχέση με το πετρέλαιο, είναι όμως δύσχρηστο και η χρήση του μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα όχλησης στους περιοίκους. Με τη χρήση του ξύλου σαν καυσίμου μπορούν να καλυφθούν όλες οι ανάγκες θέρμανσης μίας κολυμβητικής δεξαμενής, όμως δεν έχουν αναφερθεί μέχρι σήμερα τέτοιες εφαρμογές για τη θέρμανση κολυμβητικών δεξαμενών στην Ελλάδα.
Το μεγάλο πλεονέκτημα του καυσίμου αυτού είναι η φθηνή τιμή του με αποτέλεσμα το κόστος θέρμανσης να είναι περίπου το 1/3 του αντίστοιχου κόστους θέρμανσης με πετρέλαιο και η απόσβεση του κόστους των εγκαταστάσεων θέρμανσης με ξύλο γίνεται σήμερα σε 3 – 4 περίπου έτη. Με τη χρήση της στερεάς βιομάζας μπορούν να καλυφθούν όλες οι ανάγκες θέρμανσης των κολυμβητικών δεξαμενών, όπως γίνεται και με το πετρέλαιο, ενώ κατά τη καύση παράγονται αρκετά περισσότερα αέρια σωματίδια σε σχέση με την καύση του πετρελαίου, κάτι το οποίο μπορεί να έχει σαν συνέπεια τις διαμαρτυρίες των κατοίκων της γύρω περιοχής (δεδομένης της γειτνίασης του κολυμβητηρίου Χανίων με μία πυκνοκατοικημένη περιοχή της πόλης).
Εκτός από την ηλιακή ενέργεια και τη στερεά βιομάζα, η θέρμανση του κολυμβητηρίου Χανίων μπορεί να επιτευχθεί με την αβαθή γεωθερμία και τη χρήση αντλιών θερμότητας (Α.Θ.) νερού, καθώς δεν υπάρχει στο κολυμβητήριο διαθέσιμη έκταση για την εγκατάσταση θερμικού εναλλάκτη εδάφους. Σε μία τέτοια εγκατάσταση η αντλία θερμότητας θα αντλεί θερμότητα από το νερό της παρακείμενης θαλάσσιας περιοχής, η οποία θα χρησιμοποιείται για τη θέρμανση του νερού των δεξαμενών κολύμβησης. Η αντλία θερμότητας χρησιμοποιεί ηλεκτρική ενέργεια και δεν παράγει ρύπους, ενώ μία τέτοια εγκατάσταση μπορεί να καλύψει όλες τις ανάγκες θέρμανσης του κολυμβητηρίου Χανίων.
Σαν μειονέκτημα της θέρμανσης με γεωθερμική Α.Θ. θεωρείται το υψηλό αρχικό κόστος εγκατάστασής της, ενώ το κόστος λειτουργίας της είναι αισθητά χαμηλότερο συγκρινόμενο με σύστημα θέρμανσης με καύσιμο πετρέλαιο καθώς ο βαθμός απόδοσης της Α.Θ. είναι πολύ υψηλός δεδομένων και των χαμηλών θερμοκρασιών του νερού κολύμβησης που απαιτούνται. Ενδεικτικά για κάθε μία ηλεκτρική κιλοβατώρα που καταναλώνει η Α.Θ., παράγονται 4-5 χρήσιμες θερμικές κιλοβατώρες. Εκτός από τις προαναφερθείσες εναλλακτικές μεθόδους θέρμανσης των κολυμβητικών δεξαμενών υπάρχει η δυνατότητα χρησιμοποίησης υβριδικών συστημάτων που χρησιμοποιούν δύο ταυτόχρονα από τις προαναφερθείσες μεθόδους θέρμανσης όπως ενδεικτικά:
α) Ηλιακή ενέργεια και στερεά βιομάζα και
β) ηλιακή ενέργεια και γεωθερμία.
Τα τελευταία κυρίως χρόνια έχουν αρχίσει να εγκαθίστανται εναλλακτικά συστήματα θέρμανσης ανοικτών και κλειστών κολυμβητικών δεξαμενών στην Ελλάδα, χωρίς τη χρήση πετρελαίου σαν βασικού καυσίμου όπως π.χ. στην Αμαλιάδα, τη Βέροια, τον Αγιο Νικόλαο, τη Καβάλα κ.α.
Το κολυμβητήριο της Αμαλιάδας θερμαίνεται με υβριδικό σύστημα που χρησιμοποιεί ηλιακή ενέργεια και αβαθή γεωθερμία με Α.Θ. για τη κάλυψη όλων των αναγκών θέρμανσής του.
Το κόστος λειτουργίας των Α.Θ. που αφορά τη κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας είναι αρκετά χαμηλότερο από το αντίστοιχο κόστος του πετρελαίου. Τα κολυμβητήρια της Βέροιας, του Αγίου Νικολάου, της Καβάλας όπως και άλλα χρησιμοποιούν γεωθερμικές αντλίες θερμότητας για τη κάλυψη των αναγκών θέρμανσής τους.
Η χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, όπως οι προαναφερθείσες, για τη θέρμανση κολυμβητικών δεξαμενών δεν δημιουργούν εκπομπές θερμοκηπιακών αερίων στην ατμόσφαιρα, όπως συμβαίνει με τη χρήση του πετρελαίου.
Στις σημερινές συνθήκες οικονομικής δυσπραγίας ίσως είναι δύσκολο να βρεθούν τα απαραίτητα κεφάλαια για τη πραγματοποίηση των αναγκαίων επενδύσεων σε μηχανολογικό εξοπλισμό. Μία δυνατότητα χρηματοδότησης ενός τέτοιου έργου είναι μέσω των διαρθρωτικών Ευρωπαϊκών κονδυλίων της επόμενης προγραμματικής περιόδου 2014 – 2020. Μία άλλη δυνατότητα είναι μέσω της σύμπραξης δημόσιου και ιδιωτικού τομέα ( ΣΔΙΤ ) με τη χρηματοδότηση των απαραίτητων επενδύσεων από τρίτους και συγκεκριμένα από εταιρείες παροχής ενεργειακών υπηρεσιών όπως προβλέπεται από τον Νόμο 3855/2010.
Συνεπώς, υπάρχουν σήμερα διαθέσιμες αειφορικές ενεργειακές τεχνολογίες για τη θέρμανση του κολυμβητηρίου Χανίων σε υποκατάσταση του πετρελαίου ενός εξαντλήσιμου φυσικού πόρου που συμβάλει στην εκπομπή θερμοκηπιακών αερίων και στην επίταση του φαινομένου του θερμοκηπίου.
Γιάννης Βουρδουμπάς
Ο κ. Γιάννης Βουρδουμπάς διδάσκει ενεργειακή και περιβαλλοντική τεχνολογία στο Τ.Ε.Ι. Κρήτης και είναι Επιστημονικός Συνεργάτης του Μ.Α.Ι.Χ.
