Ενα μοναδικό πανόραμα των πιο πρόσφατων ερευνητικών πορισμάτων για την ιστορία και τον πολιτισμό της Κρήτης αποτελούν τα πεπραγμένα του Ι’ Διεθνούς Κρητολογικού Συνεδρίου, που είχε πραγματοποιηθεί στα Χανιά το 2006, η έκδοση των οποίων παρουσιάστηκε το περασμένο Σάββατο στην αίθουσα του Φιλολογικού Συλλόγου “Ο Χρυσόστομος”.
Τα πεπραγμένα απαρτίζονται από 15 συνολικά τόμους που καλύπτουν την επιστημονική κρητολογική έρευνα από τους αρχαίους χρόνους και τους βυζαντινούς και μεταβυζαντινούς χρόνους μέχρι την άνθηση των γραμμάτων στην Κρήτη τον 20ό αιώνα.
Για τη συμβολή του “Χρυσοστόμου” στην εδραίωση του θεσμού των Κρητολογικών Συνεδρίων μίλησε ο πρόεδρος του Συλλόγου Αντώνης Πετρουλάκης κάνοντας μια σύντομη ιστορική αναδρομή: «Το συνέδριο του 2006 ήταν το 3ο Κρητολογικό Συνέδριο που οργανώθηκε στα Χανιά. Το Α’ Κρητολογικό Συνέδριο είχε γίνει με πρόταση του Νικολάου Τωμαδάκη στο Ηράκλειο από την Εταιρεία Κρητικών Μελετών το 1961, στο πλαίσιο το εορτασμού της χιλιετηρίδας από την απελευθέρωση της Κρήτης από τον Νικηφόρο Φωκά. Η καταληκτική, ωστόσο, συνεδρίαση είχε γίνει στον “Χρυσόστομο”, ενώ το 1966 ο “Χρυσόστομος” διοργάνωσε το Β’ Διεθνές Κρητολογικό Συνέδριο και εξέδωσε τα πρακτικά του, ενώ το ίδιο έκανε και το 1986 που διοργάνωσε το Στ’ Κρητολογικό Συνέδριο. Από εκεί και πέρα το 2001 με ομόφωνη απόφαση της ολομέλειας του Θ’ Κρητολογικού Συνεδρίου που πραγματοποιήθηκε από την Εταιρεία Κρητικών Μελετών του Ηρακλείου στην Ελούντα του Αγίου Νικολάου, ανατέθηκε η διοργάνωση του Ι’ Κρητολογικού Συνεδρίου να γίνει από τον “Χρυσόστομο” στα Χανιά, όπως και έγινε και αμέσως μετά ξεκίνησε η διαδικασία της εκτύπωσης και έκδοσης των πρακτικών».
Ο κ. Πετρουλάκης υπογράμμισε ότι η έκδοση των πρακτικών «ήταν μια πολύ δύσκολη, δαπανηρή και χρονοβόρα διαδικασία, η οποία και λόγω της κρίσης που μεσολάβησε ήρθε σε πέρας έπειτα από 8 χρόνια σχεδόν από τη διοργάνωση του συνεδρίου».
«Πρόκειται για 15 ογκώδεις τόμους που αποτελούν μια συμβολή στη μελέτη και έρευνα της ιστορίας της Κρήτης και του πολιτισμού της. Με την έκδοση αυτή εκπληρώνουμε ένα χρέος που είχαμε αναλάβει τότε και δίδουμε στις επόμενες γενιές κρητολόγων μια πλούσια και σπουδαία παρακαταθήκη για τη διεύρυνση των ερευνών και μελετών καθώς και την απρόσκοπτη συνέχιση του θεσμού», τόνισε καταλήγοντας ο κ. Πετρουλάκης.
Η γενική διευθύντρια Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Υπουργείου Πολιτισμού Μαρία Ανδρεαδάκη – Βλαζάκη και η αρχαιολόγος της ΚΕ’ Εφορείας Κλασικών και Προϊστορικών Αρχαιοτήτων Ελένη Παπαδοπούλου παρουσίασαν τους τόμους των πεπραγμένων που αφορούν τους αρχαίους χρόνους υπογραμμίζοντας τη συμβολή του Συνεδρίου στην επιστημονική έρευνα.
«Η έκδοση αυτή συγκεντρώνει τα νεότερα στοιχεία που έχουμε για την κρητολογική έρευνα στο νησί τα οποία εμπλουτίζουν πολύ τις γνώσεις μας και συνθέτουν σιγά – σιγά το παζλ της μινωικής αρχαιολογίας και προϊστορίας καθώς και της αρχαιολογίας και ιστορίας των ιστορικών χρόνων», ανέφερε, μεταξύ άλλων, η κα Βλαζάκη και πρόσθεσε: «Ολοι περιμένουν τα κρητολογικά συνέδρια γιατί κάθε 5ετία μαζεύονται οι ερευνητές της Κρήτης και του πολιτισμού της από όλα τα μέρη του κόσμου. Μάλιστα το 10ο Κρητολογικό Συνέδριο που έγινε το 2006 στα Χανιά έχει χαρακτηριστεί το σημαντικότερο και καλύτερα διοργανωμένο».
Ο επίτιμος έφορος Αρχαιοτήτων Μιχάλης Ανδριανάκης παρουσίασε τους τόμους που αφορούν στους Βυζαντινούς και Μεταβυζαντινούς χρόνους.
«Ο θεσμός των κρητολογικών συνεδρίων είναι από τους σημαντικότερους και ειδικά για την Κρήτη είναι ένας θεμελιακός σε ό,τι αφορά την έρευνα και μελέτη της ιστορίας του πολιτισμού», σχολίασε ο κ. Ανδριανάκης και συμπλήρωσε: «Το τμήμα που αφορά τους Βυζαντινούς και Μεταβυζαντινούς χρόνους είναι συνήθως το μικρότερο από όλα και καλό θα ήταν σιγά – σιγά να αναπτυχθεί ακόμα περισσότερο, παρόλο που αυτή τη φορά είχαμε 78 ανακοινώσεις οι οποίες καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα ξεκινώντας από την αρχαιολογική έρευνα σε σημαντικά μνημεία της Κρήτης, όπως το βαπτιστήριο της Γόρτυνας, η ανασκαφή στον Βαφέ, σημαντικά τοιχογραφημένα μνημεία και ναοί, αλλά και ένα μεγάλο κομμάτι που αφορά στις κρητικές εικόνες».
Ο επιμελητής εκδόσεων Κωστής Ψυχογυιός αναφέρθηκε στη συνδρομή του στην εκτύπωση των πεπραγμένων, αλλά και στη σημαντική αξία της έκδοσης: «Η έκδοση αυτή ακολουθεί μια μεγάλη παράδοση των κρητολογικών συνεδρίων να καταλήγει στο τυπογραφείο όλη η προσπάθεια των διοργανωτών και των συνέδρων. Από εκεί κρίνεται και η επιτυχία ενός συνεδρίου κι αν θα έχει ανταπόκριση από το κοινό και τους επιστήμονες που ενδιαφέρονται. Το ξεχωριστό με αυτή την έκδοση είναι ότι είναι προσεγμένη και επιστημονικά άρτια», επεσήμανε ο κ. Ψυχογυιός και πρόσθεσε ότι το γεγονός ότι η έκδοση καθυστέρησε λίγο στο τυπογραφείο είχε ως αποτέλεσμα «να έχει γίνει πολύ καλύτερη δουλειά στην ενημέρωση των ανακοινώσεων προς όφελος του αναγνώστη». «Επίσης, φροντίσαμε όλοι οι σύνεδροι να λάβουν από ένα ηλεκτρονικό ανάτυπο και από το 2010 ήδη αυτές οι ανακοινώσεις κυκλοφορούν σε ψηφιακή μορφή στο διαδίκτυο και χρησιμοποιούνται από τους κρητολόγους», σημείωσε ο κ. Ψυχογυιός, ενώ ο ομότιμος καθηγητής Πανεπιστημίου Ερατοσθένης Γ. Καψωμένος μίλησε κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης με θέμα «τη μεγάλη άνθιση των γραμμάτων στην Κρήτη του εικοστού αιώνα».
