Το Καφέ Αρχαιολογικού Μουσείου Χανίων θα φιλοξενήσει, όπως ανακοινώθηκε, την Έκθεση ζωγραφικής της Βερυκάκη ‘Ολγας με τίτλο: «Ku-do-ni-ja Κυδωνία και μικρές ιστορίες του μουσείου».
Όπως αναφέρει η σχετική ανακοίνωση «τα εγκαίνια της Έκθεσης θα πραγματοποιηθούν την Παρασκευή 1 Αυγούστου στις 19:30 και η έκθεση θα έχει διάρκεια έως τέλος Σεπτεμβρίου.
Ώρες επισκέψεων καθημερινά εκτός Τρίτης.
Θεωρητική επιμέλεια Αθηνά Σχινά.
Ιστορικος τέχνης θεωρίας του πολιτισμού (ΕΚΠΑ).
Λίγα λόγια για την Έκθεση και την Καλλιτέχνη.
“ Ku-do-ni-ja”
Κυδωνία, ήταν καθώς φαίνεται, το προϊστορικό όνομα της πόλης των Χανίων,(που ήταν
χτισμένη στον παρακείμενο λόφο), αφ ής στιγμής αυτό το όνομα αναφέρεται σε πινακίδα
γραφής της Γραμμικής Β. Η επικέντρωση του ενδιαφέροντός μας ωστόσο, αφορά -για την συγκεκριμένη περίπτωση- στον διάλογο που αναπτύσσουν τα ζωγραφικά έργα της Όλγας Βερυκάκη, με την σύγχρονη πόλη και κυρίως με ορισμένα αρχαιολογικά ευρήματα που ανήκουν σε αυτόν τον ευλογημένο τόπο της μακραίωνης ζωής, καθώς σήμερα αυτά
φιλοξενούνται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Χανίων.
Ενδεικτικά αναφέρω (από αυτά τα ευρήματα) την κεραμεική σφραγίδα της μινωικής
περιόδου που παριστάνει τον τοπάρχη της αρχαίας Κυδωνίας να στέκεται μεγαλεπίβολος κι αγέρωχος, με το μεγάλο σκήπτρο του ανά χείρας (σύμβολο εξουσίας), στην κορυφή της πόλης. Μιας πόλης, με τα ρυθμικά διαρθρωμένα σπίτια της να απολήγουν στις στέγες τους σε «ιερά κέρατα» ως χαρακτηριστικό πολιτισμικό γνώρισμα εκείνης της προϊστορικής εποχής. Άλλα ευρήματα, με άλογα ή ταύρους που βρέθηκαν στις ανασκαφές της περιοχής, ενέπνευσαν επίσης την ζωγράφο, στην παρουσιαζόμενη ενότητα των έργων της, όπως άλλωστε και γυναικείες λατρευτικές, μαρμάρινες μορφές, μεταγενέστερης περιόδου ή συμπλέγματα ερώτων των ελληνιστικών χρόνων.
Συνήθως η Όλγα Βερυκάκη διαμορφώνει εικαστικά πολιτείες που τις επισκοπεί με το
βλέμμα της από ψηλά και ταυτοχρόνως τις «ψηλαφεί» προβάλλοντας γνώριμες
λεπτομέρειές τους. Ανάμεσα στην πραγματικότητα και στην φαντασία, στο όνειρο και στην καθημερινότητα, η ζωγράφος ενσωματώνει πτυχές και όψεις του παρελθόντος στο παρόν.Το εφήμερο και φευγαλέο στοιχείο μετατρέπεται στα έργα της, στην πολυτιμότητα του στιγμιαίου και στην αινιγματικότητα του προφανούς. Ο θεατής στέκεται μετέωρος ανάμεσα στο τώρα και στο πάντα, στο οικείο και στο πρωτόγνωρο, στο φανερό και στο λανθάνον, στην μοναδικότητα επίσης των φαινομένων και στην επαναληπτικότητα μιας ασφάλειας που την γεννά το δίπολο αίσθησης και νόησης των ορατών κι αθεάτων μιας πολυώνυμης και πολυσχιδούς πραγματικότητας, την οποία μεταφέρουμε -διαχρονικά θαρρεί κανείς- στο υποσυνείδητο, εντός μας.
Το γοητευτικό και το παράδοξο στα έργα της Ολγας Βερυκάκη είναι οι ρυθμικές
ακολουθίες που σχηματίζει ανάμεσα στα μεγέθη, στους σχηματισμούς (της κάθε μικρής ή
μεγαλύτερης φόρμας της), στις γειτνιάσεις και στις τονικότητες των χρωμάτων τους, στην
υφή και στην χροιά των επιφανειών εντέλει που εκείνη «αποκαλύπτει» ως πιθανές, αλλά
πάντα απροσδόκητες. Κι αυτό, κατά την γνώμη μου, οφείλεται στην εξπρεσσιονίζουσα
πινελιά της ζωγράφου.
Πρόκειται για μια γοργή κι αυτονομημένη πινελιά, που συμβιώνει αντιθετικά με τις
άλλες, εναρμονίζοντας την δυναμική της κι άλλοτε πάλι τις εσωτερικές ισορροπίες της με το σύνολο, έτσι ώστε αυτό να κάνει τα χρώματα κυριολεκτικά να λάμπουν, τονίζοντας την
διαφάνεια ή την πυκνότητά τους. Άλλοτε πάλι, τα χρώματα, συμπληρώνοντας το ένα το
άλλο, (όπως γεφυρώνεται το παρελθόν με το παρόν), φέρνουν στην επιφάνεια την
στιλπνότητα και το εσωτερικό φως που απαυγάζουν. Ένα ενδογενές φως, που συνομιλεί με το εξωτερικά προσπίπτον, αλλά και το διαχεόμενο φως της πραγματικότητας, μέσα από όπου προσλαμβάνει τα τεκταινόμενα της «αφήγησης» ο θεατής.
Αυτό το διώνυμο ωστόσο φως των χρωμάτων, με το λεπταίσθητο «βάθος πεδίου» τους,
θυμίζει σμάλτα ή ορυκτά πετράδια. Δεν πρόκειται απλώς για την πολυτιμότητα του
φευγαλέου που δίνει η Όλγα Βερυκάκη με αυτή την εντύπωση, αλλά για το «πάγωμα» του χρόνου που μεταφέρει καθεαυτή η ρευστότητα του στιγμιαίου «γεγονότος», μετατρεπόμενη σε ένα πλέγμα -κάθε φορά- κρυσταλλικής δομής, λες και ο «μαγικός» χαρακτήρας αυτών των εικόνων της, αναστέλλοντας την φθορά, επιθυμεί κι επιδιώκει να διατηρεί, στον ψυχισμό του θεατή, την «παραμυθένια» ευφροσύνη μιας διάρκειας, όσο το δυνατόν περισσότερο.
Αθηνά Σχινά
Ιστορικός Τέχνης Θεωρίας του Πολιτισμού (ΕΚΠΑ)»
