» Ευαγγελική περικοπή για την Κυριακή των Ἁγίων Πατέρων της ∆’ Οἰκ. Συνόδου,(13/07/2025)
Ματθ. ε’ 14-19
Γράφει,
ο Αρχιµανδρίτης του Οικουµενικού Θρόνου
π. ΜΕΛΧΙΣΕ∆ΕΚ ΑΜΠΕΛΙΚΑΚΗΣ εφηµέριος Στερνών
Τούτη την Κυριακή η Εκκλησία µας γιορτάζει τους Αγίους και θεοφόρους Πατέρες της ∆΄ Οικουµενικής Συνόδου, η οποία ασχολήθηκε και αποφάνθηκε οριστικά για τις δύο φύσεις του Χριστού. Αν προσέξουµε, θα δούµε ότι η ευαγγελική περικοπή ταιριάζει απολύτως µε την ηµέρα, αλλά κι ότι ο Κύριος ξεχωρίζει τους πιστούς και συνεπείς χριστιανούς, κυρίως µε τις µεγάλες τους ευθύνες. Αλλά, ας πάροµε τα πράγµατα µε τη σειρά.
Α
κολουθούµε τον Κύριο µαζί µε το πλήθος στη Γαλιλαία, όπου εκφωνεί την περίφηµη Επί του Όρους Οµιλία, που ωραιότερή της δεν πρέπει να υπήρξε ποτέ στη γη. Ξεκινάει µε τους εκπληκτικούς Μακαρισµούς, που συχνά ψάλλονται σε ιερές ακολουθίες, στις οποίες οι πιστοί απολαµβάνουν τις γλυκύτατες µελωδίες και ενωτίζονται το περιεχόµενό τους. Η ταπεινοφροσύνη, το κατά Θεόν πένθος, η πραότητα, ο αγώνας για τη δικαιοσύνη και την ειρήνη, η φιλανθρωπία, η υποµονή στις θλίψεις, στις δοκιµασίες, στις αδικίες, στους διωγµούς για χάρη του Χριστού, αποτελούν προϋποθέσεις της ουράνιας χαράς και της εισόδου µας στη Βασιλεία των ουρανών!
«Ὑµεῖς ἐστε τὸ φῶς τοῦ κόσµου. οὐ δύναται πόλις κρυβῆναι ἐπάνω ὄρους κειµένη…», διακηρύσσει ο Κύριος στις όµορφες πλαγιές του Όρους, στην οµώνυµη Οµιλία Του, Έχει ήδη διατυπώσει τους περίφηµους Μακαρισµούς, δίνοντας το «µπούσουλα» της σωστής πορείας των χριστιανών στη ζωή. Τώρα, χαρακτηρίζει τους Αποστόλους ως «φως του κόσµου» και τους παροµοιάζει µε πόλη που είναι κτισµένη πάνω στο βουνό και φαίνεται από παντού. Συνεχίζοντας λέει ότι δε βάζουν χαµηλά το λύχνο, αλλά τον τοποθετούν ψηλά, για να φωτίζει όλο το σπίτι. Έτσι, λοιπόν, λέει, «ας λάµψει το φως σας µπροστά στους ανθρώπους, για να δουν τα καλά σας έργα και να δοξάσουν τον Πατέρα σας που είναι στους Ουρανούς». Συνεχίζοντας, χαρακτηρίζει τους µαθητές Του «αλάτι της γης» και «φως του κόσµου». Η πόλη που είναι κτισµένη σε ψηλό βουνό, λέει, δε µπορεί να κρυφτεί. Και, «όπως ο λύχνος, από το λυχνοστάτη, φωτίζει όλο το σπίτι, έτσι και το φως σας πρέπει να λάµπει µπροστά στους ανθρώπους, ώστε, βλέποντας τα καλά σας έργα, να δοξάζουν τον ουράνιο Πατέρα σας». Ξεκαθαρίζει ότι δεν ήρθε για να καταργήσει το Νόµο, αλλά να τον συµπληρώσει. Τον προεκτείνει, ξανοίγοντάς τον σε πανανθρώπινες διαστάσεις, αγκαλιάζοντας όλους µε την αγάπη Του.
Είναι όµως απόλυτος στην τήρηση των εντολών Του, καθώς όλα όσα λέει η Αγία Γραφή θα πραγµατοποιηθούν ακριβώς. Γι’ αυτό κανείς δεν έχει το δικαίωµα να διαστρέψει στο ελάχιστο, ή να παρερµηνεύσει τα λόγια Του και να διδάξει διαφορετικά τους ανθρώπους, γιατί θα βρεθεί µακριά Του, ενώ, όποιος πράξει και διδάξει σωστά, θα θεωρηθεί µεγάλος στη Βασιλεία των ουρανών! Ας προσέξουµε όµως και το εξής: ο Κύριος κήρυσσε και έπραττε δηµοσίως. Το ίδιο έπρατταν και οι Απόστολοι, οι Πατέρες και γενικότερα η Εκκλησία. Η Πίστη δεν είναι ιδιωτική υπόθεση, όπως πολλοί σήµερα κακώς νοµίζουν. Τέτοιες ιδέες προωθούνται εύκολα τον τελευταίο καιρό,Ο Χριστιανισµός είναι κλήση στην ελευθερία, το υπέρτατο δώρο του Θεού στον άνθρωπο, που οφείλει να το υπερασπίζεται, και που σήµερα ολοένα και περισσότερο καταπατείται. Η Εκκλησία δεν είναι µυστική οργάνωση, ούτε σωµατείο, αλλά Θεανθρώπινος οργανισµός.
Οι Άγιοι εκείνοι Πατέρες είχαν αγαπήσει ολοκάρδια τον Κύριο και είχαν συνδεθεί στενά µαζί Του· γι αυτό και αγωνίσθηκαν να µην Τον προδώσουν στην ταραγµένη εποχή τους. «Εποίησαν», γι αυτό και «εδίδαξαν»· φωτίσθηκαν, γι αυτό και φώτισαν. Με τη Χάρι του Πνεύµατος αναδείχθηκαν θεολογικές διάνοιες. ∆ιότι ήταν Άγιοι, θεοφόροι. Σήµερα πολλοί Ορθόδοξοι Χριστιανοί δεν αγαπούµε ολόψυχα τον Χριστό. Γι αυτό και δεν ακτινοβολούµε το φώς Του. Οι Άγιοι Πατέρες της ∆´ Οικουµενικής Συνόδου όµως µας στέλνουν επείγον και αιώνιο το µήνυµα: να φυλάξουµε την πατροπαράδοτη Πίστη µας, να ακολουθήσουµε την ασκητική οδό των Αγίων. Τότε θα πληµµυρίζει και τη δική µας ψυχή το φώς του Χριστού, τότε πραγµατικά θα βιώνουµε ότι µία είναι η αλήθεια που σώζει, αυτή την οποία φυλάττει και διδάσκει η Ορθόδοξη Εκκλησία, η Μία Εκκλησία του Χριστού· θα το βιώνουµε και θα το κηρύσσουµε στα πέρατα της οικουµένης.
Η Πίστη δεν είναι σύνολο θεωρητικών κανόνων, αλλά κλήση σε κοινό τρόπο ζωής, συµµετοχή στη Λατρεία, κοινωνούµενη ζωή στο Σώµα της Εκκλησίας. Αυτά βιώνονται µε τα Μυστήρια, τις Εκκλησιαστικές Εορτές, τα δηµοτικά τραγούδια, τους «κυκλοτερούς» χορούς, και τόσα άλλα της Ελληνορθόδοξης Παράδοσης, που, χρόνια τώρα, πολεµείται, περιθωριοποιείται, ή εκτοπίζεται. Ως ορθόδοξοι χριστιανοί έχουµε µια ιδιαιτερότητα, που πρέπει να την αναζητήσουµε µε βάση το Ευαγγέλιο και την παράδοση της Εκκλησίας. Ο Κύριος είναι το Φως το αληθινό και οι πιστοί οφείλουν να πορεύονται ως φωτεινοί αστέρες. Για να αντικατοπτρίζουν και να διαχέουν, όπως οι πολύφωτοι Πατέρες και οι Άγιοι, το Άκτιστο φως Του στον κόσµο. Οφείλουµε, λοιπόν, να αναρωτηθούµε κατά πόσο κατέχοµε, εννοούµε και δεν παρανοούµε, αλλά και αγωνιζόµαστε να τηρούµε το Λόγο του Χριστού.
Σήµερα, πολλοί συνάνθρωποί µας βρίσκονται σε σύγχυση και παρεξηγήσεις. Πολλοί ψευδοπροφήτες παρερµηνεύουν την Αγία Γραφή και σπέρνουν τις πλάνες τους µε πολλούς τρόπους. Γι’ αυτό οι ευθύνες των πιστών γίνονται ολοένα και µεγαλύτερες. Ο απόστολος Παύλος µάς παραγγέλλει: «Ως τέκνα φωτός περιπατείτε». Το ίδιο κι ο Ευαγγελιστής Ιωάννης, υπογραµµίζοντας την αγάπη ως κριτήριο φωτός ή σκότους, αφού έτσι ακτινοβολεί ανάµεσα στους ανθρώπους το θεϊκό φως.
Ο Κύριος, αγαπητοί µου, µας τιµά και µας επισκέπτεται πολυτρόπως. Μας θέλει συνεργάτες Του. Το µήνυµά Του, πάντα επίκαιρο, έχει όλους µας αποδέκτες του: «Μακάριοι οι ακούοντες τον Λόγον του Θεού και φυλάσσοντες αυτόν» (Λουκ. Ια΄, 28)!
Καταλαβαίνοµε τώρα, αγαπητοί µου, πώς συνδέεται η ευαγγελική περικοπή µε τη Γιορτή των Πατέρων, που υπήρξαν «αστέρες πολύφωτοι του νοητού στερεώµατος» της Εκκλησίας του Χριστού. ∆ιέλυσαν τα σκοτάδια της πλάνης των αιρέσεων και δείχνουν σ’ όλους τους πιστούς το δρόµο της ευθύνης και του χρέους, µπροστά στις απίθανες προκλήσεις της εποχής µας.
«…οὕτω λαµψάτω τὸ φῶς ὑµῶν ἔµπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, ὅπως ἴδωσιν ὑµῶν τὰ καλὰ ἔργα καὶ δοξάσωσι τὸν πατέρα ὑµῶν τὸν ἐν τοῖς οὐρανοῖς.»
«Έτσι ας λάµψει το φως σας µπροστά στους ανθρώπους, για να δουν τα καλά σας έργα και να δοξάσουν τον Πατέρα σας τον εν τοις ουρανοίς».
