Οι σύγχρονες προκλήσεις και δυσκολίες που αντιμετωπίζει η περιβαλλοντική δημοσιογραφία αναδείχθηκαν σε διαδικτυακή εκπαιδευτική ημερίδα για δημοσιογράφους με θέμα “Περιβαλλοντική ευθύνη και ΜΜΕ”, που οργάνωσε το Πανεπιστήμιο Κρήτης – Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης (ΠΚ-ΜΦΙΚ), στο πλαίσιο του έργου LIFE Natura Themis.
H εισηγήτρια Μαρία Μανιαδάκη, δικηγόρος, συντονίστρια Παρατηρητηρίου Περιβαλλοντικού Δικαίου Δυτικής Κρήτης LIFE Natura Themis, εστίασε στο νομικό πλαίσιο και τις εξελίξεις που έχουν σημειωθεί στην περιβαλλοντική νομοθεσία μέσα στο πέρασμα των χρόνων, υπογραμμίζοντας, μεταξύ άλλων, στην ανάγκη να γίνουν δεσμευτικότερες οι διεθνείς συμβάσεις. Επίσης, αναφέρθηκε στην κριτική που δέχεται πλέον η έννοια της αειφόρου ανάπτυξης από τους υποστηρικτές της απο-ανάπτυξης που υποστηρίζουν ότι θα πρέπει η ανθρωπότητα να εγκαταλείψει τους στόχους της αναπτυξιακής μεγέθυνσης και να πορευτεί σε μια λογική περιορισμού της κατανάλωσης.
Η επίκουρη καθηγήτρια δημοσιογραφίας στο ΑΠΘ Ιωάννα Κωσταρέλλα αναφέρθηκε στα νέα εργαλεία που έχει στη διάθεσή της η περιβαλλοντική δημοσιογραφία και ειδικότερα στις δυνατότητες που δίνουν τα “ανοιχτά δεδομένα”, στα οποία μπορεί να έχει πρόσβαση ο οποιοσδήποτε δημοσιογράφος ή πολίτης. Ωστόσο, ξεκαθάρισε, ότι σε καμία περίπτωση οι πληροφορίες και τα στοιχεία που μπορεί να “αλιεύσει” ένας δημοσιογράφος από ηλεκτρονικές πλατφόρμες Οργανισμών, υπουργείων κ.λπ. δεν μπορούν να αντικαταστήσουν το ρεπορτάζ στο πεδίο και τις επαφές με ζωντανά πρόσωπα.
Η εξωτερική συνεργάτης του Πανεπιστημίου Κρήτης – Μουσείου Φυσικής Ιστορίας και υπεύθυνη επικοινωνίας/ενημέρωσης LIFE Natura Themis Πόπη Μπαξεβάνη μίλησε για την βασική ορολογία και τις πηγές που μπορεί να αξιοποιήσει ένας δημοσιογράφος σχετικά με την πανίδα, τη χλωρίδα και τους οικοτόπους.
ΕΡΕΥΝΑ ΜΕΤ’ ΕΜΠΟΔΙΩΝ
Ο δημοσιογράφος Γιώργος Λιάλιος εστίασε στις δυσκολίες που αντιμετωπίζει ένας δημοσιογράφος που κάνει περιβαλλοντικό ρεπορτάζ. Την άρνηση ή και αδιαφορία πολλές φορές των δημόσιων υπηρεσιών να προσφέρουν σημαντικά έγγραφα αλλά και τη μη δημοσιοποίηση αποφάσεων υπηρεσιών του δημοσίου όπως για παράδειγμα των επιθεωρητών περιβάλλοντος.
Τυπικά τόνισε ότι οι υπηρεσίες είναι υποχρεωμένες να προσκομίσουν τα έγγραφα που ζητάει ένας δημοσιογράφος μέσα σε 20 ημέρες από την γνωστοποίηση του αιτήματός του εγγράφως. Ωστόσο, συχνά στην πράξη δεν ανταποκρίνονται, παρά το γεγονός ότι οι δημοσιογράφοι είναι θεσμικά κατοχυρωμένοι (σύμβαση Aarchus) να ζητούν στοιχεία και πληροφορίες και οι υπηρεσίες να τα προσκομίζουν.
Ο κ. Λιάλιος αναφέρθηκε ακόμα στη δυσκολία των δημοσιογράφων να παρακολουθούν τις συνεχείς τροποποιήσεις της νομοθεσίας, τα προσκόμματα που δημιουργεί στην έρευνα η μη τακτική ενημέρωση των επίσημων ιστοσελίδων υπουργείων, οργανισμών, ΟΤΑ κ.λπ. αλλά και η καχυποψία που συναντάνε οι δημοσιογράφοι συχνά από επιστήμονες ή και το κοινό που συχνά διακατέχεται από την πεποίθηση ότι η δημοσιογραφία είναι πλήρως ελεγχόμενη και κατά συνέπεια αντιμετωπίζεται απαξιωτικά.
Τέλος, η δημοσιογράφος Κατερίνα Χριστοφιλίδου περιέγραψε τις προκλήσεις που αντιμετώπισε μια από τις πρώτες περιβαλλοντικές εκπομπές που δημιούργησε μαζί με συνεργάτες της για τηλεοπτικό σταθμό πριν από 13 χρόνια.
Κοινός τόπος πάντως των εισηγητών είναι ότι η αναγκαιότητα της περιβαλλοντικής δημοσιογραφίας στις μέρες μας είναι αυξημένη καθώς οι περιβαλλοντικές απειλές αυξάνονται χρόνο με τον χρόνο, ενώ η κλιματική αλλαγή – κρίση αγγίζει πλέον κάθε πεδίο της δημόσια ζωής και δράσης.
