Βελτίωση υπάρχοντος συστήματος για διευκόλυνση έναντι του COVID-19
Στις 8 Απριλίου 2020 το συμβούλιο της ΕΕ με δελτίο τύπου Επέμβαση που εξέδωσε εγκρίνει μέτρα για να βοηθήσει τους πλέον άπορους πολίτες της ΕΕ από την πανδημία που πλήττει τον πλανήτη, τον COVID-19: Το Συμβούλιο. Σε συνάντηση των πρεσβευτών της ΕΕ συμφώνησαν σε τροποποιήσεις του κανονισμού για το Ταμείο για την παροχή βοήθειας στους πιο άπορους (FEAD). Οι τροποποιήσεις αυτές αποσκοπούν στην ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων της κρίσης COVID-19 στους πιο άπορους. Υποθέτουμε ότι η Κομισιόν θα σκύψει και γρήγορα στο θεμελιώδες θέμα στήριξης του επαρχιακού τύπου για τη διάδοση των βέλτιστων πρακτικών μεταξύ περιφερειών για το θέμα της δωρεάν διανομής τροφίμων στους άπορους πληθυσμούς της ΕΕ, οι οποίοι πληθύνονται καθημερινά και μάλιστα, τώρα με την πανδημία λογαριάζονται μεταξύ των πλέον ευάλωτων πληθυσμών.
H στόχευση είναι να διευκολύνουν τα κράτη μέλη, τους οργανισμούς-εταίρους και τα άλλα ενδιαφερόμενα μέρη να έχουν πρόσβαση στο ταμείο και να προστατεύουν το προσωπικό τους που συμμετέχει στη διανομή της βοήθειας. Περίπου 13 εκατομμύρια πολίτες της ΕΕ επωφελούνται από το ταμείο κάθε χρόνο. Η επιδημία COVID-19 δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι αποτελεί μείζονα πρόκληση για τις προσπάθειές να βοηθηθούν οι πιο ευάλωτοι πολίτες της ΕΕ.
Οι αλλαγές που συμφωνήθηκαν στη συνάντηση αυτή προβλέπει1 τα ακόλουθα:
• θα επιτρέψουν στα κράτη μέλη έχουν αυξημένο ποσοστό συγχρηματοδότησης από τον προϋπολογισμό της ΕΕ, με προσωρινή δυνατότητα συγχρηματοδότησης κατά 100% από τον προϋπολογισμό της ΕΕ
• Θα υπάρχει μάλιστα και χρηματοδότηση της παροχής εξοπλισμού προστασίας στους πιο άπορους καθώς και σε όσους συμμετέχουν στη διανομή της βοήθειας.
• οι δαπάνες για επιχειρήσεις αντιμετώπισης κρίσεων μπορεί να είναι επιλέξιμες από την 1η Φεβρουαρίου 2020,
• το κόστος αγοράς υλικού προσωπικής προστασίας και εξοπλισμού για οργανισμούς εταίρους να θεωρείται επιλέξιμο κόστος,
• ορισμένα στοιχεία του επιχειρησιακού προγράμματος ως απάντηση στην επιδημία δεν θα απαιτηθούν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή,
• οι δαπάνες είναι επιλέξιμες σε περιπτώσεις καθυστέρησης της παράδοσης τροφίμων ή βασικής υλικοτεχνικής υποστήριξης ή σε περίπτωση αναστολής ή μη πλήρους εφαρμογής των ενεργειών.
Σε σύγκριση με την πρόταση της Επιτροπής, η θέση του Συμβουλίου προβλέπει τη δυνατότητα παροχής επισιτιστικής βοήθειας και βασικής υλικής βοήθειας όχι μόνο μέσω ηλεκτρονικών δελτίων, αλλά μέσω κουπονιών υπό οποιαδήποτε μορφή.,
Υπενθυμίζεται ότι ο κανονισμός για τους απόρους εγκρίθηκε το 2014 και καθιέρωσε ένα νέο μέσο για την αντιμετώπιση των χειρότερων μορφών φτώχειας και στέρησης τροφίμων, καθώς και για την έλλειψη στέγης και την υλική στέρηση των παιδιών. Τα κριτήρια για τον εντοπισμό των πλέον απόρων που χρήζουν συνδρομής καθορίζονται από τα κράτη μέλη ή τους οργανισμούς-εταίρους, λαμβάνοντας υπόψη τις τοπικές ανάγκες. Οι διαθέσιμοι πόροι για το ταμείο για την περίοδο 2014-2020 ανέρχονται σε 2,5 δισ. Ευρώ.
Η πολιτική «συνταγή» για την τροποποίηση του κανονισμού για τους άπορους συνδέεται με τη διακοπή της οικονομίας, που σημαίνει ότι οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα πρέπει να διασφαλίσουν ότι οι άνθρωποι είναι σε θέση να ανταποκριθούν στις ανάγκες τους και ότι οι επιχειρήσεις μπορούν να αναρρώσουν τις κρίσιμες στιγμές της πανδημίας.
Ακόμη και το ΔΝΤ που διαρκώς φοβίζει και κατ επανάληψη πέφτει έξω στις προβλέψεις του, θεωρεί ότι οι δράσεις που έχουν αποφασισθεί είναι έγκαιρες και στοχοθετημένες, δημοσιονομικές, νομισματικές και χρηματοοικονομικές δράσεις, που έχουν ήδη αναληφθεί από πολλούς φορείς χάραξης πολιτικής – συμπεριλαμβανομένων πιστωτικών εγγυήσεων, διευκολύνσεων ρευστότητας, ανεκτικότητας δανείων, αυξημένης ασφάλισης ανεργίας, ενισχυμένων παροχών και φορολογικών ελαφρύνσεων – υπήρξαν ζωτικές για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις2.
Αν μάλιστα αναφερθούμε και στην πρόβλεψη του διεθνούς αυτού οργανισμού, που κάνει λόγο για ύφεση 10 ποσοστιαίων μονάδων, αυτό σημαίνει ότι η ύφεση θα είναι ισχυρότερη απότι στο πρόσφατο παρελθόν. Εδώ λοιπόν φαίνεται η ορθή ανάγκη σε πραγματικούς όρους να επεκταθεί η δράση υπέρ των απόρων, αλλά και η διεύρυνση των επιμέρους δράσεων του σχετικού προγράμματος, όπως3:
• Να συμπεριληφθούν και οι νεόπτωχοι, αν δούμε ότι ο αριθμός των ατόμων που υποφέρουν από υλική στέρηση ή ακόμη και σοβαρή υλική στέρηση στην Ένωση αυξάνεται και ήδη το 2011 ήταν 8,8 % των πολιτών της Ένωσης ζούσε υπό συνθήκες σοβαρής υλικής στέρησης. Μετά την τελευταία κρίση ο πληθυσμός αυτός καταγράφει ραγδαία αύξηση.
• Να θυμίσουμε ότι το άρθρο 2 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ) τονίζει ότι η Ένωση βασίζεται στις αξίες του σεβασμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, της ελευθερίας, της δημοκρατίας, της ισότητας, του κράτους δικαίου, καθώς και του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων των προσώπων που ανήκουν σε μειονότητες. Και δεν είναι το μόνο! Υπάρχουν και άλλα άρθρα που επιβάλουν το θεμελιώδες αγαθό της αλληλεγγύης, για το οποίο οι ισχυροί κωφεύουν μετά τυμπάνων!
• Το Ταμείο αναμένεται να ενισχύσει την κοινωνική συνοχή συμβάλλοντας στη μείωση της φτώχειας, και εν τέλει στην εξάλειψη των χειρότερων μορφών φτώχειας στην Ένωση.
• Η σοβαρή στέρηση τροφής στην Ένωση συμπίπτει με σημαντική σπατάλη τροφίμων, και σωστά προβλέπεται η διευκόλυνση με δωρεές τροφίμων, όπου χρειάζεται.
Οι ανταλλαγές εμπειριών και βέλτιστων πρακτικών έχουν σημαντική προστιθέμενη αξία διότι διευκολύνουν την αμοιβαία ενημέρωση. H Επιτροπή θα πρέπει να διευκολύνει και να προωθεί την ανταλλαγή τους, επιδιώκοντας παράλληλα συνέργειες με την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών στο πλαίσιο των σχετικών Ταμείων, ιδίως του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου («ΕΚΤ»). Στο σημείο αυτό προσθέτουμε ότι τόσο η Κομισιόν, όσο και οι εθνικές κυβερνήσεις, μη εξαιρουμένης και της χώρας μας, υστερούν στον τομέα της ενημέρωσης, της ευαισθητοποίησης και άλλων συναφών όρων για τη διάδοση των βέλτιστων πρακτικών.
Να υποθέσουμε ότι λείπουν τα πενιχρά κονδύλια που απαιτούνται για να διανεμηθούν στον τοπικό τύπο ποσά που τα έχουν ανάγκη τώρα που οι συνθήκες έκδοσής τους έχουν γίνει τραγελαφικές;
1. https://www.consilium.europa.eu/en/press/press-releases/2020/04/08/covid-19-outbreak-council-approves-measures-to-help-the-most-deprived-eu-citizens/?utm_source=dsms-auto&utm_medium=email&utm_campaign=COVID-19+outbreak%3a+Council+approves+measures+to+help+the+most+deprived+EU+citizens
2. https://www.imf.org/en/Countries/GRC#ataglance
3. https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/?uri=CELEX:32014R0223 (12.3.2014 Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, L 72/1)
