Το Συμβούλιο Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών είναι απαραίτητο να προχωρήσει στην ανανέωση και να εγγυηθεί την τήρηση του εμπάργκο όπλων το οποίο έχει επιβληθεί στο Νότιο Σουδάν, τονίζει σήμερα η Διεθνής Αμνηστία, χαρακτηρίζοντας την παρουσία στοιχείων του στρατού της Ουγκάντας στη χώρα αυτή κατάφωρη παραβίασή του.
Το νεότερο κράτος στον κόσμο, το Νότιο Σουδάν, χώρα φτωχή κι εξαρχής ασταθής, σπαράσσεται ξανά τους τελευταίους μήνες από συγκρούσεις ανάμεσα στο στρατόπεδο του προέδρου Σάλβα Κιρ κι αυτό του ιστορικού αντιπάλου του και αντιπροέδρου Ρικ Μάκαρ, που τέθηκε υπό κράτηση τον Μάρτιο.
Τον ίδιο μήνα, έπειτα από μάχες ανάμεσα στον τακτικό στρατό και παραστρατιωτική οργάνωση που σύμφωνα με την κυβέρνηση πρόσκειται στον αντιπρόεδρο Μάκαρ, η γειτονική Ουγκάντα ανακοίνωσε πως ανέπτυξε ειδικές δυνάμεις στο Νότιο Σουδάν για να υποστηρίξουν τον πρόεδρο Κιρ.
Το εμπάργκο όπλων στο Νότιο Σουδάν, η ισχύς του οποίου τυπικά εκπνέει την 31η Μαΐου, τελεί σε εφαρμογή από το 2018, όταν συμφωνία ειρήνης έβαλε τέλος στον εμφύλιο πόλεμο ανάμεσα στις δυνάμεις των κ.κ. Κιρ και Μάκαρ, που διήρκεσε πέντε χρόνια και στοίχισε τη ζωή σε πάνω από 400.000 ανθρώπους.
Όμως, σύμφωνα με τη Διεθνή Αμνηστία, η άφιξη στρατευμάτων της Ουγκάντας στην Τζούμπα, καθώς και «τεθωρακισμένων οχημάτων μεταφοράς προσωπικού και στρατιωτικών φορτηγών (…) που μετέφεραν άρματα μάχης» στο Νότιο Σουδάν, όπως διακρίνεται σε βίντεο που μεταφορτώθηκαν στο διαδίκτυο κι η ΜΚΟ λέει πως επαλήθευσε, «παραβιάζουν» τους όρους του εμπάργκο.
Μολονότι έχουν προβλεφθεί εξαιρέσεις, ούτε οι αρχές του Νότιου Σουδάν, ούτε αυτές της Ουγκάντας πρόβαλαν οποιοδήποτε τέτοιο αίτημα στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, παρατηρεί η Αμνηστία.
«Αν και το εμπάργκο όπλων του ΟΗΕ δεν είναι πανάκεια, η κατάσταση ως προς τα ανθρώπινα δικαιώματα θα ήταν κατά πάσα βεβαιότητα χειρότερη χωρίς αυτό», υπογραμμίζει ο Τιγκέρε Τσαγκούτα, διευθυντής του τμήματος της ΜΚΟ που είναι αρμόδιο για την περιοχή της ανατολικής και της μεσημβρινής Αφρικής.
«Δεν είναι ώρα να αρθεί το εμπάργκο και να προστεθούν κι άλλα όπλα» στην εξίσωση, πρόσθεσε, καλώντας το ΣΑ να το ανανεώσει, να εγγυηθεί «την τήρησή του» και να «προστατεύσει τη ζωή των αμάχων».
Το Γαλλικό Πρακτορείο δεν έλαβε απάντηση από τον στρατό της Ουγκάντας, από τον οποίο ζήτησε σχόλιο για την ανακοίνωση της Διεθνούς Αμνηστίας.
Η πρόσφατη χρήση επιθετικών ελικοπτέρων από τον στρατό του Νότιου Σουδάν, μολονότι το 2020 ήταν «εκτός λειτουργίας και καθηλωμένα στο έδαφος», δείχνει εξάλλου χωρίς να υπάρχει κανένα περιθώριο αμφιβολίας ότι το εμπάργκο στα ανταλλακτικά παραβιάζεται, υπογραμμίζει η οργάνωση υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Την 3η Μαΐου, νοσοκομείο της ΜΚΟ Γιατροί Χωρίς Σύνορα (Médecins sans frontières, MSF) έγινε στόχος επίθεσης από επιθετικό ελικόπτερο, σύμφωνα με ανακοίνωσή της που έκανε λόγο για επτά νεκρούς και άλλους 20 τραυματίες. Μια ημέρα νωρίτερα, ο επικεφαλής του στρατού του Νότιου Σουδάν Πολ Ματζόκ Νανγκ απείλησε αντίπαλες δυνάμεις παρούσες στην περιοχή.
Η Ουγκάντα, η οποία είχε επίσης αναπτύξει στρατεύματα στο Νότιο Σουδάν το 2013 για να υποστηρίξει την κυβέρνηση του προέδρου Κιρ, προτού -επισήμως- τα αποσύρει το 2015, κατηγορείται συχνά πως αναμιγνύεται στις εσωτερικές υποθέσεις του νεότερου κράτους του κόσμου.
