Η ΑΛΩΣΗ της Κωνσταντινούπολης (1453) συµβολίζει το τέλος της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και ταυτόχρονα την αρχή της Οθωµανικής προσπάθειας για διείσδηση στην Ευρώπη. Η πτώση της Πόλης επηρέασε καταλυτικά τη µετέπειτα πολιτική, θρησκευτική και πολιτιστική εξέλιξη σε παγκόσµιο επίπεδο.
ΑΠΟ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ άποψης, η κατάκτηση της Κωνσταντινούπολης από τον Μωάµεθ Β’, τον “Πορθητή”, σηµατοδότησε την οριστική διάλυση του σκοτεινού(;) µεσαιωνικού κόσµου, την ανάδυση και εδραίωση της Αναγέννησης στη ∆ύση και τη δηµιουργία των προϋποθέσεων για σηµαντικές εξελίξεις στη µετέπειτα παγκόσµια ιστορία.
∆ΕΝ ΕΙΝΑΙ τυχαίο ότι σπουδαίο ρόλο έπαιξαν οι πολλοί Έλληνες λόγιοι και επιστήµονες της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας που κατέφυγαν στην Ιταλία και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, µεταφέροντας µαζί τους γνώσεις και χειρόγραφα. ∆εν συνέβαλαν έτσι στην αναβίωση των κλασικών σπουδών, µε όχηµα τη νεογέννητη Τυπογραφία; ∆εν διευκόλυναν την ανάπτυξη της ευρωπαϊκής σκέψης µε τους scriptores και µελετητές των Αρχαίων Ελλήνων και Λατίνων συγγραφέων;
ΑΠΟ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗΣ άποψης, η Άλωση διεύρυνε το χάσµα µεταξύ Καθολικισµού και Ορθοδοξίας. Η (εσκεµµένη;) αποτυχία της ∆ύσης να βοηθήσει ουσιαστικά την Κωνσταντινούπολη απέναντι στους Οθωµανούς, δεν ενίσχυσε την παρουσία της Οθωµανικής Αυτοκρατορίας στα ευρωπαϊκά εδάφη, αλλά και τον Ισλαµισµό;
ΑΠΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗΣ άποψης, η Κωνσταντινούπολη παρέµεινε ένα κέντρο πολιτισµού, ακόµη και υπό οθωµανική -και µετά το 1922- τουρκική κατοχή. Η Αγία Σοφία, παγκόσµιο µνηµείο θρησκευτικού/πολιτισµικού στοιχείου, επί Ερντογάν ξαναέγινε ισλαµικό τέµενος σηµατοδοτώντας εκ νέου την τροµερή έλλειψη του τουρκικού έθνους σε δικά του πολιτιστικά µνηµεία. Η αντικατάσταση µιας ορθόδοξης εκκλησίας (Αγία Σοφία) σε τέµενος, τι άλλο σηµαίνει πλην της κλοπής και οικειοποίησης “ξένου πολιτισµικού στοιχείου”; Πιθανόν η Οθωµανική Αυτοκρατορία να ενσωµάτωσε µερικά στοιχεία της βυζαντινής διοίκησης και τέχνης, αλλά έτσι δεν δηµιούργησε ένα αλλότριο, µάλλον υβριδικό, πολιτισµό;
Η ΑΛΩΣΗ της Κωνσταντινούπολης δεν ήταν απλώς µια στρατιωτική νίκη, αλλά ένα συγκλονιστικό γεγονός που άλλαξε ουσιαστικά την πορεία της ιστορίας, επηρεάζοντας βασικούς παγκόσµιους πολιτικούς, θρησκευτικούς και πολιτισµικούς θεσµούς.
(Στ.Γ.Κ.)
