Υψηλό είναι το ποσοστό των ανηλίκων που παρουσιάζουν επεισόδια χωλότητας στην παιδική ή εφηβική τους ηλικία. Η διαφοροποίηση του τρόπου βάδισής τους προκαλείται από ποικίλους λόγους – άλλοτε αθώους, όπως η χρήση στενών υποδημάτων, η ύπαρξη μυρμηγκιών στο πέλμα, μωλώπων και διαστρεμμάτων, και άλλοτε σοβαρούς ή, σπανιότερα, απειλητικούς για τη ζωή.
Πάντοτε η χωλότητα ενός παιδιού προβληματίζει τους γονείς και γενικά τους ανθρώπους που το φροντίζουν, εγείροντας συχνά απορίες σχετικά με τις υποκείμενες αιτίες. Ενώ η περιστασιακή χωλότητα προκαλείται από μικροτραυματισμούς και υποχωρεί από μόνη της εντός ολίγων ημερών, η επίμονη μπορεί να υποδηλώνει παθήσεις που χρήζουν επισταμένης διερεύνησης.
Μέσω της προσεκτικής εξέτασης, καθώς και της εφαρμογής των ενδεδειγμένων θεραπειών, δίνεται στο παιδί η δυνατότητα αποκατάστασης και επιστροφής στις αγαπημένες δραστηριότητές του ταχύτερα και στους γονείς η ευκαιρία ανακούφισης από την ανησυχία σχετικά με τις επιπτώσεις του τρόπου κίνησης του παιδιού τους.
«Η χωλότητα δεν είναι ασυνήθιστη σε ένα παιδί ούτε σε έναν έφηβο και στις περισσότερες περιπτώσεις δεν αποτελεί αιτία ανησυχίας, παρά μόνο εάν επιμένει. Μπορεί να προκύψει από έναν ήπιο τραυματισμό ή έναν σοβαρότερο, όπως ένα κάταγμα. Ενδεχομένως να οφείλεται σε δομική ανωμαλία, αναπτυξιακό πρόβλημα, φλεγμονή ή λοίμωξη σε κάποιο οστό ή άρθρωση», διευκρινίζει η κα Χριστίνα Νείλα, εξειδικευμένη Ορθοπαιδικός Χειρουργός Παίδων, υπεύθυνη του Παιδοoρθοπαιδικού Τμήματος της Ορθοπαιδικής Κλινικής «OSTEON».
«Εάν το παιδί εμφανίζει πόνο για περισσότερο από 48 ώρες, οίδημα ή αδυναμία να σηκώσει το βάρος του στο πάσχον πόδι, δικαιολογείται η άμεση αξιολόγηση από παιδοορθοπαιδικό. Η δε χρόνια χωλότητα μπορεί να υποδηλώνει την ύπαρξη προβλημάτων όπως η αναπτυξιακή δυσπλασία του ισχίου ή η νεανική ιδιοπαθής αρθρίτιδα, τα οποία απαιτούν ενδελεχή έλεγχο και θεραπεία.
Πυρετός, ερυθρότητα ή θερμότητα γύρω από μια άρθρωση είναι ενδείξεις σοβαρών παθήσεων, όπως η σηπτική αρθρίτιδα και η οστεομυελίτιδα και γι’ αυτό θα πρέπει να διερευνώνται χωρίς καθυστέρηση», προειδοποιεί.
Η πιο κοινή αιτία χωλότητας είναι ο τραυματισμός. Οι τραυματισμοί στα παιδιά είναι συνηθέστατοι και προκύπτουν σε οστά, μύες και συνδέσμους κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού ή των αθλητικών δραστηριοτήτων. Η ανάρρωση είναι κατά κανόνα γρήγορη, εκτός εάν υπάρχει κάταγμα, οπότε ο χρόνος που απαιτείται για την αποκατάσταση αυξάνεται ανάλογα με το είδος του.
Τα παιδιά με λοιμώξεις ή φλεγμονώδεις παθήσεις επίσης παρουσιάζουν χωλότητα. Οι βακτηριακές λοιμώξεις επηρεάζουν τα αναπτυσσόμενα οστά και τις αρθρώσεις, όταν οι αμυντικοί μηχανισμοί του οργανισμού δεν καταφέρνουν να αντιμετωπίσουν τον μολυσματικό φορέα που έχει εισέλθει στον οργανισμό μέσω μιας εκδοράς ή της αναπνευστικής οδού και προκαλούν πόνο και χωλότητα στα παιδιά.
Υπάρχουν δε πολλοί τύποι φλεγμονωδών ασθενειών και ιογενών νόσων, όπως για παράδειγμα η δισκίτιδα, που μπορούν να επηρεάσουν τις αρθρώσεις και να γίνουν αιτία αυτών των συμπτωμάτων.
Σπανιότερα η χωλότητα στα παιδιά οφείλεται σε εκ γενετής προβλήματα, όπως είναι το συγγενές εξάρθρημα ισχίου, το οποίο δημιουργεί ανισοσκελία – οπότε το παιδί κουτσαίνει. Εάν αμεληθεί μπορεί να οδηγήσει, σε βάθος χρόνου, σε οστεοαρθρίτιδα, με συνέπεια την εμφάνιση πόνου.
Άλλες παθήσεις που προκαλούν σε χωλότητα είναι η Νόσος Legg-Perthes, η επιφυσιολίσθηση της μηριαίας κεφαλής, διαταραχές του νευρικού συστήματος, καθώς και καλοήθεις ή κακοήθεις όγκοι ή αιματολογικές νεοπλασίες.
Η διάγνωση της αιτίας που ένα παιδί παρουσιάζει ατραυματική χωλότητα αποτελεί πρόκληση λόγω της ποικίλης αιτιολογία της. Υπάρχουν ωστόσο προειδοποιητικά σημάδια που μπορούν να βοηθήσουν στον προσδιορισμό της. Μια ιταλική μελέτη που πραγματοποιήθηκε σε 485 ασθενείς ηλικίας έως 16 ετών και δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Children έδειξε ότι το 19,5% εμφάνισε τουλάχιστον ένα προειδοποιητικό σύμπτωμα. Ο πυρετός, η κόπωση και ο νυχτερινός πόνος ήταν τα πιο συχνά αναφερόμενα. Άλλα συμπτώματα περιλαμβάνουν ερυθρότητα, οίδημα, δυσκαμψία, απώλεια βάρους, ανορεξία, νυχτερινές εφιδρώσεις, εξάνθημα, κ.ά.. Προβλήματα στην άρθρωση του ισχίου ευθύνονταν συχνότερα για τη χωλότητα (26,1%), και σε μικρότερο βαθμό στο γόνατο και τον αστράγαλο.
Η ηλικία του παιδιού μπορεί να βάλει σε υποψίες τους γονείς και τους γιατρούς για την υποκείμενη πάθηση που προκαλεί τη χωλότητα, καθώς κάποιες καταστάσεις απαντώνται συχνότερα από άλλες στα νεογνά, στα παιδιά και στους εφήβους.
Για να τεθεί η διάγνωση απαιτείται η λήψη του ιατρικού ιστορικού του παιδιού και των πρόσφατων δραστηριοτήτων του, το μοτίβο της χωλότητας και η περιγραφή του. Η κλινική εξέταση και τα αποτελέσματα εργαστηριακών και απεικονιστικών εξετάσεων προσδιορίζουν την ακριβή αιτία της χωλότητας.
«Οι γονείς θα πρέπει να παρατηρούν τη συνολική συμπεριφορά των παιδιών τους, ιδίως των βρεφών και πολύ μικρών παιδιών που δεν μπορούν να περιγράψουν τι νοιώθουν. Εάν ένα προηγουμένως δραστήριο παιδί αποτραβηχτεί ή αρνηθεί να συμμετάσχει στο παιχνίδι, ενδεχομένως να σηματοδοτεί την ύπαρξη ενός προβλήματος. Οι γονείς θα πρέπει να εμπιστεύονται το ένστικτό τους και να αναζητούν ιατρική συμβουλή εάν αισθάνονται ότι η χωλότητα του παιδιού τους είναι ασυνήθιστη ή ανησυχητική.
Δεν χρειάζεται, όμως, να ανησυχούν, γιατί οι περισσότερες περιπτώσεις χωλότητας υποχωρούν από μόνες τους. Η γνώση και αναγνώριση των προειδοποιητικών συμπτωμάτων είναι το κλειδί για έγκαιρη παρέμβαση, η οποία οδηγεί σε καλύτερα αποτελέσματα, διασφαλίζοντας ότι τα παιδιά παραμένουν δραστήρια και υγιή», καταλήγει η δρ Νείλα.
