Η ανάγκη κοινής γραμμής της Ευρώπης απέναντι στις προκλήσεις της εποχής, όπως η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η ενεργειακή αλλά και η επερχόμενη επισιτιστική κρίση, αναδείχθηκε κατά τη συνεδρίαση της Πολιτικής Επιτροπής της Γενικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης (το οποίο έχει 46 μέλη μετά την αποχώρηση της Ρωσίας), οι εργασίες της οποίας ξεκίνησαν χθες στη Γεωργιούπολη Αποκορώνου.
Τις εργασίες χθες άνοιξε με χαιρετισμό της η Ντόρα Μπακογιάννη ενώ, μιλώντας στη συνεδρίαση, ο πρόεδρος του Πολιτικού Συμβουλίου κ. Κοξ αναφέρθηκε στην ανταπόκριση της Ε.Ε. στο αίτημα της Ουκρανικής κυβέρνησης, για υποστήριξη της χώρας που δέχθηκε την εισβολή της Ρωσίας.
Κατά τη διάρκεια των εργασιών που ολοκληρώνονται σήμερα, εκφράστηκαν προβληματισμοί για την κατάσταση που βιώνει σήμερα ο πλανήτης, μετά την εισβολή της Ρωσίας, ενώ σε δηλώσεις πολιτικών στο περιθώριο της συνεδρίασης επισημάνθηκε ότι τέτοια συρροή κρίσεων (πόλεμος, υγειονομική κρίση, ενεργειακή κρίση, επισιτιστική κρίση, πληθωρισμός) έχει πολλές δεκαετίες να ζήσει ο κόσμος.
Παράλληλα, διαφάνηκε ότι υπάρχουν δύο απόψεις σε σχέση με την κοινή γραμμή της Δύσης απέναντι στη Ρωσία. Από τη μια, η άποψη ότι η Ευρώπη δεν μπορεί να απαντήσει μόνη στις απειλές Πούτιν ακόμη και για τα πυρηνικά, αλλά να απαντήσει μαζί με τις ΗΠΑ και από την άλλη η θέση ότι πρέπει η Ευρώπη να έχει αυτόνομη θέση.
Η ΝΤΟΡΑ ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΗ
Η αντιπρόεδρος του Συμβουλίου της Ευρώπης και επικεφαλής της Ελληνικής Αντιπροσωπείας, βουλευτής Χανίων, Ντόρα Μπακογιάννη, δήλωσε, μεταξύ άλλων, ότι «το ερώτημα είναι πώς οι θεσμοί τους οποίους δημιουργήσαμε μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο μπορούν να συνεργαστούν πλέον, πώς μπορούν να ανανεωθούν, πώς μπορούν να αλλάξουν ουσιαστικά, για να μπορέσουν να ανταποκριθούν στα προβλήματα τα οποία παρουσιάστηκαν και τα οποία μπορούμε να τα ονοματίσουμε με κάποιον τρόπο: Το τέλος της μετά του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου εποχής και της αρχής μιας καινούργιας εποχής, για την οποία πολύ λίγα πράγματα ξέρουμε.
Το Συμβούλιο της Ευρώπης έλαβε πάρα πολύ γρήγορα αποφάσεις κι έτσι βρέθηκε στην κορυφή των διεθνών οργανισμών οι οποίοι αντέδρασαν αποτελεσματικά, έδιωξαν τη Ρωσία από μέλος και έστειλαν ένα σαφές μήνυμα υποστήριξης της Ουκρανίας με όλες μας τις δυνάμεις.
Τώρα περνάμε στη δεύτερη φάση, περιμένοντας τα αποτελέσματα αυτού του πολέμου και ταυτόχρονα αναλαμβάνοντας δράσεις συνεργασίας».
Η ίδια όπως εξήγησε, έχει αναλάβει να καταθέσει στις επόμενες συνεδριάσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης προτάσεις οι οποίες μπορούν να γίνουν αποδεκτές και να δημιουργήσουν μια νέα περίοδο συνεργασίας μεταξύ των διεθνών οργανισμών».
Στο ερώτημα εάν η Ευρώπη καταφέρει να βρει ένα κοινό βηματισμό ώστε να απαντήσει στις κοινωνικές, υγειονομικές και οικονομικές ανάγκες των κοινωνιών, η κ. Μπακογιάννη τόνισε: «Η Ευρώπη δεν έχει περιθώρια να μην τα καταφέρει. Δεν υπάρχουν λύσεις κρατικές, εθνικές, στα προβλήματα τα οποία παρουσιάζονται σήμερα. Οταν έχεις απειλή πυρηνικών όπλων παραδείγματος χάριν και μόνο η απειλή είναι μια νέα πραγματικότητα. Δεν μπορεί κανένα κράτος μόνο του να το αντιμετωπίσει. Είμαστε υποχρεωμένοι να βρούμε κοινές λύσεις, είτε στο θέμα της ενέργειας, είτε στο θεμα του κόστους, είτε στο θέμα επιβολής του Διεθνούς Δικαίου. Είναι ουσιαστικά θέματα. Δεν έχουμε περιθώρια διαφωνιών ούτε μπορούμε να πούμε ότι μία χώρα έχει αποφασίσει να κάνει αντάρτικο διότι δεν την “παίρνει”, δεν γίνεται. Και όσο πιο γρήγορα γίνει αυτό αντιληπτό από τους ηγέτες της Ευρωπαικής Ενωσης τόσο πιο αποτελεσματικές θα είναι οι λύσεις».
Ο ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ
O πρώην υπουργός Ευάγγελος Βενιζέλος έκανε λόγο για κρίσιμη συνεδρίαση της Πολιτικής Επιτροπής της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης και σημείωσε:
«Η Κοινοβουλευτική Συνέλευση είναι ένα πάρα πολύ ισχυρό φόρουμ κοινοβουλευτικής διπλωματίας και μπορεί να βοηθήσει ως πολιτική οντότητα η Ευρώπη να αντιληφθεί ποιες είναι οι προτεραιότητες τώρα, μετά τη στρατιωτική εισβολή της Ρωσίας και τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Ούτως η άλλως πρέπει αυτή τη στιγμή να αντιληφθεί η Ευρώπη ως ήπειρος, ως ιστορική οντότητα, γιατί εδώ δεν μιλάμε για την Ευρωπαϊκή Ενωση μόνο, αλλά για την ευρύτερη Ευρώπη, ότι πρέπει να αντιμετωπίσει τη Ρωσική πρόκληση ακριβώς όπως είναι, χωρίς να την εξωραίζει, γιατί δυστυχώς ζούμε το πρώτο θερμό επεισόδιο που μπορεί να εξελιχθεί σε Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Ταυτόχρονα ζούμε υγειονομική κρίση που δεν έχει τελειώσει με την πανδημία, ενεργειακή κρίση, επισιτιστική κρίση, ζούμε το φαινόμενο του πληθωρισμού και αρχίζουν να υπάρχουν φαινόμενα ύφεσης. Τέτοια συρροή κρίσεων είχαμε πάρα πολλές δεκαετίες να ζήσουμε. Αυτό αφορά όλο τον κόσμο, τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ευρώπη, αλλά αφορά ιδιαιτέρως της Ελλάδα η οποία έχει τις γνωστές διαρθρωτικές αδυναμίες. Αρα, χρειάζεται υπευθυνότητα, διορατικότητα. Δεν μπορούμε να κινούμαστε συγκυριακά, δεν μπορεί να κινούμαστε ρητορικά».
Σε ερώτηση αν έχει αργήσει η Ευρώπη να κάνει οργανωμένη ειρηνευτική παρέμβαση σε ό,τι αφορά τον πόλεμο, απάντησε: «Οχι. Δεν έχει αργήσει. Δεν έχει δυνατότητες. Είχε προσπαθήσει να μην ξεσπάσει ο πόλεμος, να μη γίνει η στρατιωτική εισβολή της Ρωσίας αλλά ήταν ανειλικρινής ο Βλαντιμιρ Πούτιν και εξετέθηκαν ευρωπαίοι ηγέτες, εξετέθησαν ευρωπαικές κυβερνήσεις που είχαν την εντύπωση ότι δεν θα γίνει εισβολή ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες έλεγαν ότι θα γίνει εισβολή. Και τώρα, στην πραγματικότητα η ρωσική πλευρά λέει: Μιλάω μόνο με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Δεν μιλάει καν ούτε με την κυβέρνηση της Ουκρανίας εναντίον της οποίας διεξάγει πολεμικές επιχειρήσεις. Βεβαίως πάντα η Ευρώπη μπορεί να παίξει ρόλο και οφείλει να παίξει ρόλο διότι έχει μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας, πυρηνικές δυνάμεις όπως η Γαλλία και η Βρετανία αλλά δεν μπορεί να κινηθεί χωρίς να λαμβάνει υπ’ όψιν τον πραγματικό συσχετισμό δυνάμεων. Και ο πραγματικός συσχετισμός δυνάμεων έγινε, δυστυχώς, ξανά πυρηνικός. Διότι ο κ. Πούτιν έθεσε με πολύ μεγάλη ταχύτητα και ευκολία ζήτημα πυρηνικής απειλής. Σ’ αυτό η Ευρώπη δεν μπορεί να απαντήσει μόνη. Πρέπει να απαντήσει με αυτόν που έχει πραγματικά όπλα που είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες και προσφέρει ασφάλεια και ανάσχεση».
Για την ένταξη Φινλανδίας και Σουηδίας στο ΝΑΤΟ και τη σχέση της Τουρκίας, ανέφερε:
«Κατ’ αρχάς το γεγονός ότι η Φινλανδία και η Σουηδία, δύο ουδέτερες παραδοσιακά χώρες σπεύδουν να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ, σημαίνει ότι ευρωπαϊκή ασφάλεια χωρίς το ΝΑΤΟ δεν υπάρχει. Η ένταξή τους θα επιτευχθεί. Υπολογίζω ότι θα καμφθούν οι τουρκικές αντιδράσεις, οι οποίες εντάσσονται σε ένα πλαίσιο συνολικής διαπραγμάτευσης, για τα εξοπλιστικά προγράμματα κυρίως μεταξύ Τουρκίας και ΗΠΑ. Όμως γεωγραφικά και ιστορικά η Τουρκία είναι «καταδικασμένη» να ακολουθήσει τη δυτική γραμμή και αυτό θα κάνει. Εμείς λοιπόν βεβαίως παρακολουθούμε τι κάνει η Τουρκία, η οποία γεωγραφικά παίζει έναν ρόλο, αλλά και εμεις γεωγραφικά παίζουμε ένα ρόλο και ο δικός μας ρόλος αναβαθμίζεται. Και εμείς έχουμε πολύ ισχυρά επιχειρήματα, βεβαίως πάντα στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του ΝΑΤΟ και της Ελληνο-Αμερικανικής εταιρικής σχέσης, η οποία είναι πάρα πολύ ισχυρή».
Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ
Ο πρώην πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου σημείωσε ότι «αυτό το Συμβούλιο της Ευρώπης εκφράζει την ανάγκη να εμπεδωθεί σε όλη την Ευρώπη η έννοια της Δημοκρατίας, του κράτους δικαίου, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, που βλέπουμε ότι είναι μια κρίσιμη, πολύ σημαντική πτυχή και για την ειρήνη. Γιατί αυτή τη στιγμή αυτός ο τραγικός πόλεμος μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, δεν είναι πόλεμος απλώς μεταξύ δύο κρατών, είναι ένας ιδεολογικός πόλεμος, μια αντιπαράθεση μεταξύ μιας αντίληψης αυτοκρατορικής, αυταρχικής από τη μια μεριά και μιας αντίληψης μιας κοινωνίας ελεύθερης, δημοκρατικής, που σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα».
Σε ό,τι αφορά στη παρέμβαση της Ευρώπης για τη διασφάλιση της ειρήνης, ο κ. Παπανδρέου τόνισε ότι « Ευρώπη με τις δυνατότητες που έχει, έχει αντιδράσει πολύ γρήγορα, πολύ αποτελεσματικά» και σημείωσε ότι λόγω του πολέμου, έχουν αναδειχθεί και οι θεσμικές αδυναμίες της Ευρώπης, «να μπορεί να έχει μια ενιαία εξωτερική πολιτική, να έχει την αυτονομία ή τουλάχιστον τις δυνάμεις της τον χώρο της άμυνας, κάτι που η Ελλάδα πάντα προωθούσε».
Ο κ. Παπανδρέου στις δηλώσεις του αναφέρθηκε και στην επίτευξη ενσωμάτωσης στη συνθήκη της Λισαβώνας –όταν ο ίδιος ήταν υπουργός Εξωτερικών- ενός άρθρου αμοιβαίας συνδρομής, παρά τις αντιδράσεις, τότε, “ουδέτερων” χωρών όπως η Σουηδία και η Φινλανδία, δηλαδή «εάν μια χώρα αντιμετωπίσει απειλή ή υπάρξει επίθεση ενάντιά της, θα συνδράμουν προς υποστήριξή της όλες οι άλλες χώρες με όλα τα μέσα. Αυτό βεβαίως σήμερα το επικαλούνται και η Σουηδία όσο και η Φινλαδία, λέγοντας βέβαια από την άλλη μεριά, ότι η Ευρώπη δεν έχει και τις δυνατότητες πέραν των οικονομικών κυρώσεων, να μπορεί να συμβάλει στην άμυνα των χωρών που δέχονται απειλή. Για αυτό τον λόγο με αυτόν τον πόλεμο έχουμε το αντίθετο αποτέλεσμα από αυτό που επεδίωκε ο κ. Πούτιν, να δρομολογείται δηλαδή η ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ.
Για τις σχέσεις Ελλάδας – ΗΠΑ ο κ. Παπανδρέου υποστήριξε ότι διαχρονικά, οι σχέσεις της χώρας μας με τις ΗΠΑ έχουν περάσει από πολλά στάδια, υπενθύμισε τη συνάντησή του με τον Αμερικανό Πρόεδρο Μπιλ Κλίντον, ο οποίος είχε αναγνωρίσει «τις δύσκολες σχέσεις επί δικτατορίας αφού υπήρξε στήριξη της αμερικανικής κυβέρνησης τότε αλλά και προώθηση ενός δικτατορικού καθεστώτος στην χώρα μας, με όλα αυτά τα οποία έγιναν, όπως η κυπριακή τραγωδία, η παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων», αλλά ο ίδιος »ζήτησε ουσιαστικά συγγνώμη προς τον ελληνικό λαό για τις τότε σχέσεις αμερικανικής κυβέρνησης και δικτατορίας».
Από τότε μέχρι σήμερα, ΗΠΑ-Ελλάδα έχουν αναπτύξει πολύ καλύτερες σχέσεις, σε όλους τους τομείς.
Στο ερώτημα ποιες θα είναι οι επιπτώσεις στην Ευρώπη, από τον πόλεμο στην Ουκρανία, ο κ. Παπανδρέου ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι « είναι λογικό να υπάρχουν συνέπειες για τους Ευρωπαίους πολίτες, όχι ωστόσο μόνο για τους Ευρωπαίους πολίτες. Η επισιτιστική κρίση που είναι μπροστά μας θα επηρεάσει πάρα πολλούς λαούς της περιοχής, ιδιαίτερα στην Αφρική και όχι μόνο, με αποτέλεσμα να έχουμε λιμούς αλλά και μια μεγάλη προσφυγιά ως αποτέλεσμακαι της κλιματικής και της επισιτιστικής κρίσης. Αρα λοιπόν είναι παγκόσμιες οι συνέπειες. Η ανάγκη κάποιων κοινών πολιτικών είναι προφανής, η ανάγκη αυτή σημαίνει να είμαστε έτοιμοι να προωθήσουμε την αυτονομία σε τομείς όπως της ενέργειας και της ασφάλειας των τροφίμων. Αλλά να είμαστε και πιο καθαροί απέναντι σε συμφέροντα που αυτή τη στιγμή βολεύονται ή εκμεταλλεύονται αυτή την κατάσταση. Μεγάλες εταιρείες δυστυχώς και στη χώρα μας που κερδοσκοπούν ασύστολα εις βάρος του ελληνικού λαού ή των πολιτών της Ευρώπης με την τεράστια κερδοσκοπία. Εκεί θέλει μια προοδευτική πολιτική που πρέπει να έχει η Ευρώπη».
«Στην Ελλάδα θα είχαμε τη δυνατότητα με το πρόγραμμα Ηλιος που είχαμε ξεκινήσει προ πολλών ετών, να ήμασταν πλήρως αυτόνομοι ενεργειακά, να είμαστε και παραγωγοί ενέργειας, να πουλάμε και ενέργεια μόνο και μόνο με τον ήλιο μας, τον αέρα μας, τη γεωθερμία μας. Ενώ ξεκινήσαμε δυστυχώς στην Ελλάδα έχουμε την αρνητική παράδοση να αλλάζουν οι κυβερνήσεις και να ξεχνώνται όσα ξεκίνησαν οι προηγούμενες».
Ο Γ. ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΣ
Ο πρώην υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Κατρούγκαλος, σημείωσε ότι το Συμβούλιο της Ευρώπης είναι ο Οργανισμός ο οποίος περιφρουρεί την προστασία των ανθρώπινων δικαιωμάτων, των ελευθεριών και της δημοκρατίας, υπογράμμισε ότι «συζητάμε σημαντικά θέματα, όχι μόνο στο τι θα γίνει στην Ευρώπη σε σχέση με τον πόλεμο στην Ουκρανία, αλλά τι θα γίνει στην Ανατολική Μεσόγειο, απέναντι στις τουρκικές προκλήσεις, τι θα γίνει σε σχέση με τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν γενικότερα οι κοινωνίες μας, όχι μόνο από εξωτερικές απειλές, αλλά και από τη μεγάλη έκρηξη των κοινωνικών ανισοτήτων. Μολονότι το Συμβούλιο της Ευρώπης δεν παίρνει δεσμευτικές αποφάσεις, οι αποφάσεις στις οποίες καταλήγει γνωμοδοτικά, επηρεάζουν σημαντικά την εξωτερική πολιτική, όχι μόνο στην ήπειρό μας αλλά και σε όλο τον κόσμο γενικότερα».
Αναφερόμενος στο θέμα διαμόρφωσης μιας κοινής, ευρωπαϊκής γραμμής, ο κ. Κατρούγκαλος υποστήριξε ότι «το μέγα ζητούμενο είναι εάν θα μπορέσουμε ως Ευρώπη να μιλάμε με ενωμένη φωνή και, κυρίως, θα μπορέσουμε να απεξαρτηθούμε από τον “μεγάλο αδερφό”, τις Ηνωμένες Πολιτείες; Να έχουμε μια δική μας ανεξάρτητη, αυτόνομη πολιτική στρατηγική απέναντι στις σύγχρονες προκλήσεις και μια άμυνα η οποία να έχει χαρακτηριστικά στρατηγικής αυτονομίας απέναντι στο ΝΑΤΟ;
Από τη συζήτηση φάνηκε ότι και στο εσωτερικό μας υπάρχουν δύο “γραμμές”: Υπάρχουν οι απόψεις των Βαλτικών χωρών, όπως αυτή της Πολωνίας, που πιστεύουν ότι ποτέ δεν μπορεί να απεξαρτηθεί Ευρώπη από τις ΗΠΑ».
«Η κριτική που ασκούμε στον Κυριάκο Μητσοτάκη για τις δηλώσεις του περί προκεχωρημένου φυλακίου, είναι ακριβώς γιατί κατά τη δική μας εκτίμηση ταυτίζεται ο Πρωθυπουργός με αυτή τη γραμμή απόψεων και όχι ας πούμε με τη Γαλλία, που προβάλει την ανάγκη της ευρωπαϊκής κυριαρχίας», συμπλήρωσε ο κ. Κατρούγκαλος.
