» Μια φράση µε διαχρονική σηµασία.
Μπορεί το γνωµικό να ειπώθηκε χιλιάδες χρόνια πριν από τον Βίαντα τον Πριηνέα, έναν από τους επτά σοφούς της αρχαιότητας, ωστόσο παραµένει διαχρονικό και επίκαιρο στην πολιτική σκηνή της χώρας µας. Και βέβαια, δεν αφορά µόνο τους διαχειριστές της εξουσίας στην κεντρική πολιτική σκηνή, αλλά και στην τοπική αυτοδιοίκηση, όπου τα όποια προβλήµατα προκύπτουν στη διαχείριση της εξουσίας γίνονται ευκολότερα και σε µεγαλύτερο βαθµό εµφανή, λόγω της αµεσότητας του θεσµού και της εγγύτητας αυτού προς τον πολίτη.
«Αρχή άνδρα δείκνυσι» λοιπόν, που θα πει η εξουσία αποκαλύπτει τη φύση του ανδρός, του ανθρώπου. (Η λέξη «ανήρ» στην αρχαία ελληνική γλώσσα σήµαινε τόσο άνδρας, όσο και άνθρωπος ευρύτερα, γεγονός που υποδηλώνει και την υποδεέστερη θέση της γυναίκας).
Ισχυρίζεται, δηλαδή ο Βίας ο Πριηνεύς, ότι η εξουσία αναδεικνύει τις ικανότητες, ξετυλίγει τις δυνατότητες του ανθρώπου, και αποκαλύπτει την ποιότητα, το ύφος και το χαρακτήρα του από τον τρόπο που ο ίδιος τη διαχειρίζεται. Είναι µια ευκαιρία κοντολογίς η καθηµερινή διαχείριση του αξιώµατός του, µέσα από τη θέση πολιτικής ευθύνης που αναλαµβάνει να αποδείξει την εντιµότητα, τη διαφάνεια, τη µεγαλοψυχία, την αξιοπιστία και την ακεραιότητα του χαρακτήρα του. Μια ευκαιρία να αποδείξει µε το ύφος, το ήθος, τη σύνεση, την αυτοκυριαρχία, την αυτοπεποίθηση, την ταπείνωση, τη δικαιοσύνη και την παιδεία που τον διακρίνουν τα δηµοκρατικά του αντανακλαστικά. Κυρίως την ικανότητά του να ακούει, χωρίς να υποπίπτει στο εύκολο για τους διαχειριστές της εξουσίας ολίσθηµα της αλαζονικής συµπεριφοράς.
Και ευτυχώς η πολιτική ιστορία αποδεικνύει διαχρονικά ότι υπάρχουν και εκείνοι οι πολιτικοί που αντιστέκονται στην πλάνη της αλαζονείας. Εκείνοι που δεν εκλαµβάνουν την εξουσία ως αυτοσκοπό, αλλά ως µια παροδική ιδιότητα, µε αίσθηµα ευθύνης για το ρόλο που επιτελούν, στρατευµένοι σε οράµατα και στόχους για το συλλογικό συµφέρον των ανθρώπων που τους εξέλεξαν να τους υπηρετούν.
Από την άλλη οι αλαζόνες πολιτικοί ξεφεύγουν από το ρόλο και τον πραγµατικό σκοπό της ηγεσίας και θεωρούν ότι η δύναµη των ψήφων τους, τους έχει µετατρέψει σε κάτι ανυπέρβλητο και άτρωτο. Συνάµα ατενίζουν το µέλλον µε αυτάρεσκη διάθεση, συντηρούν την αυταπάτη της παντοδυναµίας τους, υπονοµεύουν την ουσιαστική συνεργασία, ενεργούν συχνά χωρίς να λογοδοτούν και αντιτίθενται στην κριτική αντιπαράθεση.
Ωστόσο οι αρχαίοι Έλληνες που είχαν στο απόγειο της Αθηναϊκής ∆ηµοκρατίας εντρυφήσει στις έννοιες του πολίτη, και της πολιτικής έχουν κάτι ακόµα να τους πουν που καλό είναι να το έχουν υπόψη τους:
Ο αρχαίος Έλληνας τραγικός ποιητής Αγάθων, στο «Συµπόσιο» του Πλάτωνα, συνιστά στον άρχοντα να θυµάται τρία πράγµατα: ότι διοικεί ανθρώπους, ότι πρέπει να διοικεί σύµφωνα µε τους νόµους και ότι δεν θα διοικεί για πάντα.
*Η Μαρία Μαράκη είναι φιλόλογος.
