H ενδοοικογενειακή βία

Γράφει ο δρ ΝΙΚΟΛΑΟΣ Β. ΠΕΤΡΟΥΛΑΚΗΣ
Στο πρώτο μέρος της μελέτης αυτής (´Χ.Ν.´ 18.3.12) έγινε λόγος για την άσκηση βίας των συζύγων και των δύο φύλων, του άνδρα και της γυναίκας, καθένας από τους οποίους μπορούσε να είναι θύτης ή θύμα
Σύμφωνα με πορίσματα ερευνών, τόσο στη Μ. Βρετανία όσο και στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής ένας μεγάλος αριθμός ανδρών γίνεται θύμα των κακοποιήσεων τις οποίες ασκούν εναντίον τους οι γυναίκες σύζυγοί τους ή οι ερωμένες τους. Υποτίθεται ότι θα είναι μεγαλύτερος ο αριθμός των κακοποιούμενων ανδρών από αυτόν που δίνουν οι έρευνες, επειδή τα θύματα – άνδρες δεν ομολογούν τα παθήματά τους, σε αντίθεση με τις γυναίκες – θύματα.
Στην οικογένεια όμως, εκτός από τα παιδιά, ζουν ενίοτε και άλλα άτομα, τα οποία είναι δυνατόν να κακοποιηθούν. Τέτοια πρόσωπα είναι γέροντες γονείς ή άλλοι συγγενείς μεγάλης ηλικίας που συγκατοικούν, όπως και εργαζόμενοι κυρίως οι οικιακές βοηθοί. Οι έρευνες έδειξαν ότι ο αριθμός των θυμάτων από τις κατηγορίες αυτές είναι μεγάλος με θύτες τον σύζυγο ή τη σύζυγο ή και αμφοτέρους.
Για την κακοποίηση των παιδιών τα αποτελέσματα των ερευνών προξενούν κατάπληξη. Είναι βδελυρά, εναγή, επάρατα, φρικτά του ´ιδείν και ακούειν´. Το ποσοστό των παιδιών που κακοποιούνται σωματικώς ή σεξουαλικώς είναι πολύ μεγάλο. Οι έρευνες στη Μ. Βρετανία έδειξαν ότι 32 παιδιά στα 10.000 υπήρξαν θύματα κακοποίησης μέσα στην οικογένεια, κυρίως από έναν γονέα αλλά και από το προσωπικό φύλαξης και φροντίδας του παιδιού… Τα κορίτσια ήταν λίγο περισσότερα από τα αγόρια, 32 και 31 στα 10.000 αντιστοίχως. Η σεξουαλική κακοποίηση ήταν πιο συχνή στα κορίτσια σε σχέση με τα αγόρια (10 προς 6 αντιστοίχως).
Στα αγόρια υπερέχει ο αριθμός των σωματικών κακοποιήσεων. Δεν υπάρχει διαφορά ανάμεσα στα αγόρια και στα κορίτσια όσον αφορά στα ψυχικά τραύματα κυρίως από παραμέληση Οι έρευνες για τη σεξουαλική κακοποίηση των παιδιών έδειξαν ότι η μορφή αυτή της βιαιοπραγίας είναι συχνή.
Δεν υπάρχει όμως συμφωνία μεταξύ των ερευνητών για την έκτασή της. Σε μια έρευνα βρέθηκε ότι τρία παιδιά στα 1000 κακοποιήθηκαν στη διάρκεια της παιδικής τους ηλικίας. Αλλη έρευνα έδειξε ότι 4,5 εκατομμύρια ενήλικοι είχαν κακοποιηθεί σεξουαλικώς κατά τη διάρκεια της παιδικής τους ηλικίας, 12% γυναίκες και 8% άνδρες. Αλλη έρευνα έδειξε ότι 10% των παιδιών αυτών που είχαν κακοποιηθεί  σεξουαλικώς είχαν και φυσική επαφή. Αλλες έρευνες ανεβάζουν τα ποσοστά πολύ υψηλότερα και βρίσκουν ότι ένας στους δυο ενηλίκους είχε σεξουαλικώς κακοποιηθεί κατά τη παιδική του ηλικία, αλλά δεν το ομολογεί. Αλλος ερευνητής υπολογίζει ότι μια γυναίκα στις δυο και ένας άνδρας στους 4 είχαν ως παιδιά κακοποιηθεί σεξουαλικώς, πριν την ηλικία των 18 ετών. Οταν όμως αφαιρέθηκαν οι σοβαρές περιπτώσεις σεξουαλικής κακοποίησης βρέθηκε πως το ποσοστό των σεξουαλικώς κακοποιημένων ενηλίκων ήταν ένας άνδρας στους 50 και μια γυναίκα στις 25. Δύο στους πέντε κακοποιήθηκαν σεξουαλικώς από πρόσωπα του στενού οικογενειακού τους περιβάλλοντος. Ενα στα 10 κορίτσια ή -κατ? άλλους- ένα στα τρία, που κακοποιήθηκε σεξουαλικώς, είχε αιμομικτική επαφή.
Ολα τα ευρήματα των παραπάνω ερευνών με τα εκπληκτικά αποτελέσματα δεν αναφέρονται σε κάθε πληθυσμό του πλανήτη αλλά μόνο στους πληθυσμούς από τους οποίους οι ερευνητές πήραν τα δείγματά τους, δηλαδή τους ευρωπαϊκούς και αμερικανικούς.
Προκειμένου για την κακοποίηση του παιδιού οφείλουμε να κάμουμε εκτενέστερο λόγο. γιατί όπως λέγεται «τα μεγαλύτερα θύματα της ενδοοικογενειακής βίας είναι τα μικρότερα στην ηλικία άτομα».
Από έρευνες έχει διαπιστωθεί ότι η άσκηση βίας στα βρέφη και στα νήπια, προξενεί ψυχικά τραύματα τόσο μεγάλου βαθμού, ώστε να κινδυνεύει η φυσιολογική ανάπτυξη του εγκεφάλου και κατά συνέπεια να περιορισθεί η ομαλή ανάπτυξη της νοημοσύνης και των αισθήσεων. Το θύμα – παιδί θα διακατέχεται από αψιθυμικές καταστάσεις και θα έχει προβλήματα ύπνου. Τα παιδιά των πρώτων τάξεων του Δημοτικού Σχολείου, ως θύματα οικογενειακής βίας θα παρουσιάζουν προβλήματα συγκέντρωσης προσοχής και θα υστερούν στην εκτέλεση των σχολικών εργασιών. Οι έρευνες έδειξαν πως 40% παιδιά, θύματα της οικογενειακής βίας είχαν χειρότερη αναγνωστική ικανότητα σε σχέση με την ικανότητα αυτή των συμμαθητών τους. Οι συνέπειες του περιβάλλοντος βίας που κυριαρχεί στην οικογένεια (διενέξεις γονέων που καταλήγουν σε βίαιες επιθέσεις, φιλονικίες, φωνές, ύβρεις μεταξύ των συζύγων) αναπτύσσουν συναισθήματα ανασφάλειας στα παιδιά, τα οποία αναμένουν ότι θα γίνουν και αυτά θύματα. Τα παιδιά πρέπει να ξέρουν ότι οι γονείς τους τα αγαπούν, τα προστατεύουν, συζητούν μαζί τους, το σπίτι τους είναι το ασφαλές καταφύγιο. Τα παιδιά που ζουν σε περιβάλλοντα βίας έχουν ανάγκη ειδικής φροντίδας από ψυχολόγους και ψυχοθεραπευτές για να περιορισθούν οι δυσμενείς συνέπειες της ζωής μέσα στα περιβάλλοντα αυτά. Το μήνυμα που πρέπει να δοθεί είναι να αναγνωρισθεί το ότι η ενδοοικογενειακή βία είναι πολύ βλαβερή και επικίνδυνη για όλους και πρέπει να σταματήσει. Η Πολιτεία και το σχολείο πρέπει να αναλάβουν τον αγώνα διαφώτισης, ώστε να σταματήσει το κακό αυτό.
Η ψήφιση αυστηρών νόμων που θα προστατεύουν την παιδική ηλικία είναι επιβεβλημένη. Η άσκηση βίας κατά των παιδιών πρέπει να θεωρηθεί ως έγκλημα και ως τέτοιο πρέπει να τιμωρείται αυτεπαγγέλτως. Τα παιδιά δεν είναι ιδιοκτησία κανενός, ούτε του πατέρα ούτε της μάνας, επομένως ούτε αυτοί έχουν το δικαίωμα να βιαιοπραγούν εναντίον των παιδιών τους.
Κάθε παιδί έχει ανάγκη στοργής όσο και τροφής.
Επομένως, η παραμέλησή του ιδίως από τη μητέρα, είναι η χειρότερη μορφή βίας που οδηγεί σε ψυχολογικά τραύματα αλλά και σε ανωμαλίες κάθε μορφής και τελικά στον ιδρυματισμό. Τα παιδιά των Ιδρυμάτων, όσο καλά και αν τα περιποιούνται οι υπεύθυνες βρεφοκόμοι κ.λπ. δεν είναι ευτυχισμένα, επειδή δεν έχουν κάποιον ολότελα δικό τους, δεν έχουν τη μάνα ή κάποια που να την αντικαθιστά, όπως συμβαίνει στα χωριά S.O.S.
Για τον λόγο αυτό, τα παιδιά των Ιδρυμάτων είναι σχεδόν πάντα μελαγχολικά, χωρίς όρεξη για φαγητό ή παιχνίδι, όπως τα λοιπά παιδιά, που ζουν με την οικογένειά τους.
Το παιδί θέλει να έχει κάποιον ολότελα δικό του, που το αγαπά. Αν συνεχισθεί η κατάσταση βίας και το παιδί βρίσκεται πάντα σε ένα εχθρικό περιβάλλον, θα μάθει και αυτό να ασκεί βία, γιατί η βία ´αναπαράγεται´.
Η ενδοοικογενειακή βία είναι δυνατό να εξελιχθεί σε τραγωδία, ιδίως όταν η βία ασκείται κατά των ηλικιωμένων προσώπων της οικογένειας, γονείς κ.λπ. Δεν έχουμε αρκετές έρευνες, για να δούμε την έκταση του βδελυρού αυτού φαινομένου. Είναι μια περιοχή ανεξερεύνητη. Οι πληροφορίες δίνονται συνήθως από τα Νοσοκομεία, όπου μεταφέρονται τα θύματα. Σε μια έρευνα 51 νοσηλευομένων ηλικιωμένων βρέθηκε πως οι μισοί είχαν κακοποιηθεί. Γενικώς υπολογίζεται πως τα ηλικιωμένα πρόσωπα, ως θύματα οικογενειακής βίας δεν υπερβαίνουν το 2% των θυμάτων της κατηγορίας αυτής. Υπολογίζεται πως στους 1000 συνταξιούχους ηλικιωμένους, οι 15 έχουν κακοποιηθεί σωματικώς, 54 έχουν δεχθεί ύβρεις και άλλες γλωσσικές επιθέσεις και 15 είναι θύματα κλοπής χρημάτων τους. Το όλο πρόβλημα της οικογενειακής βίας είναι πολύ επικίνδυνο όταν πάρει κυκλική μορφή. Η αναπαραγόμενη βία δεν έχει τέλος και καταλήγει συνήθως σε τραγωδία. Ο σήμερα βιαζόμενος θα γίνει στο μέλλον βιαστής και το κακό ποτέ δεν τελειώνει.