Γράφει ο ΔΗΜ. ΚΑΚΑΒΕΛΑΚΗΣ
Αλλαξε το στρατόπεδο των φτωχών με τους οποίους συνομιλούσε ο Χριστός και πέρασε στο στρατόπεδο των πλουσίων που 2.000 χρόνια προδίδουν και σταυρώνουν τον Χριστό και εκμεταλλεύονται τον χριστιανισμό?
3η συνέχεια αναφοράς από το οδοιπορικό στη Μεγάλη Εβδομάδα του καθηγητή Σμέμαν και τεράστιας σημασίας για τη σημερινή εποχή αποσπάσματα για την ευθύνη κατάκρισης του χριστιανισμού και της κοσμικής απιστίας από το βιβλίο του διάσημου Αγγλου καθηγητή (και πιστού) Terry Eagleton, που έχει τίτλο: ´Λογική, πίστη και επανάσταση´.
Αγωνιώδεις προσεγγίσεις σε τούτη την κρίσιμη μεγάλη εβδομάδα του Ορθόδοξου πάθους και της προσδοκίας του φωτός της Ανάστασης. Με μεγάλη αγωνία για τον φωτισμό των ποιμένων της ορθοδοξίας, αλλά και των άλλων δογμάτων καθώς και όλων των χριστιανικών λαών.
Ο Ευαγγελιστής Ματθαίος στο κεφάλαιο 21 εδαφ. 12 αναφέρεται αναλυτικά στη θριαμβευτική είσοδο του Ιησού -Κυριακή των Βαΐων- στα Ιεροσόλυμα, ως αναμενόμενος Μεσσίας. Με το ´Ωσσανά στον υιό Δαυίδ´ και ´Ευλογημένος ο ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου´. Οπου, όταν μπήκε στα Ιεροσόλυμα, σείστηκε ολόκληρη η πόλη?
Το εδαφ. 12 αναφέρεται στην είσοδό του στον Ναό, στο ιερό του Θεού, από όπου έβγαλε έξω όλους αυτούς που πωλούσαν και αγόρασαν μέσα στον ναό. Ενώ αναποδογύρισε τα τραπέζια των αργυραμοιβών λέγοντάς τους ´Ο οίκος μου ονομάζεται οίκος προσευχής εσείς, όμως, τον κάνατε οίκο ληστών και εμπορίου?´.
ΕΚΔΙΩΞΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΝΑΟ ΤΩΝ ´ΕΜΠΟΡΩΝ´ ΑΠΟ ΤΟΝ ΧΡΙΣΤΟ
Αυτή την άρνηση, όμως, του Ιησού απέναντι στην εμποροποίηση του Ναού του Θεού δεν την ακολούθησαν οι εκκλησίες που ιδρύθηκαν από τις διάδοχες εκκλησίες που κατά περιοχές δημιουργήθηκαν για να μεταβληθούν πολλές από αυτές σε οίκους εμπορίου και εκμετάλλευσης, σε όλους τους αιώνες μ.Χ.
Μετά από αυτό τον ´καθαρισμό´ από το πνεύμα του κέρδους στον Ναό ο Χριστός βγήκε έξω από την Ιερουσαλήμ για να διανυκτερεύει στη Βηθανία.
Η ΣΥΚΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΘΗΚΕ ΝΑ ΠΑΡΑΓΕΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΥΣ ΚΑΡΠΟΥΣ
Το άλλο πρωί επιστρέφοντας στην Ιερουσαλήμ πείνασε? Είδε μια συκιά σε μια πλευρά του δρόμου. Ομως δεν είχε σύκα παρά μόνο φύλλα. Και τότε ο Χριστός είπε να ξηρανθεί, αφού δεν μπόρεσε να παράγει καρπούς. Ενώ, είχε δημιουργηθεί από τον Θεό να φέρει πνευματικούς καρπούς, χωρίς αποτέλεσμα.
Αυτό το ´θαύμα´ της, διά λόγου του Χριστού, άμεσης αποξήρανσης της άκαρπης συκιάς επισημαίνει ως κύριο στοιχείο για το πνεύμα της Μεγάλης Δευτέρας, που αρχίζει η πορεία του Ιησού προς το Πάθος και τη Σταυρική Θυσία?
Η ´ξηρανθείσα συκή´ είναι το θέμα – θαύμα που διαβάζεται στον Ορθρο της Μεγάλης Δευτέρας.
Ο διεθνώς γνωστός Εσθονός θεολόγος – καθηγητής και πρύτανης, ο πρωτοπρεσβύτερος Αλέξανδρος Σμέμαν, αναφέρει την ερώτηση των μαθητών προς τον Χριστό, οι οποίοι μόλις είδαν ν? αποξηραίνεται η συκιά μπροστά στα μάτια τους εκπλαγήκανε λέγοντας: ´πώς ξεράθηκε, κύριε, αμέσως η συκιά;´. Για να τους απαντήσει ο Χριστός: ´Σας διαβεβαιώνω πως αν έχετε πίστη και δεν διστάσετε όχι μόνο μια συκιά θα κάνετε να ξεραθεί, αλλά και σ? αυτό το βουνό μπροστά σας αν πείτε: Σήκω και πέσε στη θάλασσα, τούτο θα γίνει. Κι ακόμα όλα όσα ζητήσετε στην προσευχή με πίστη, θα τα πάρετε´?
Ο ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Τ. ΗΓΚΛΕΤΟΝ ΚΡΙΝΕΙ?
Ομως, με αφορμή τον λόγο αυτό της πίστης, για το θαύμα, στην εποχή μας την τόσο άπιστη και αποδομητική των πάντων τι είναι δυνατό να επιτευχθεί διά της ´πίστεως´.
Ο διάσημος Αγγλος Ιρλανδός καθηγητής και κριτικός της Λογοτεχνίας και του Πολιτισμού (όπως έχω ξαναγράψει στα ´Χ.Ν.´) προσλαμβάνει τη θρησκεία (και συνεπώς και την πίστη) ως πρωταρχικό θεσμό του πολιτισμού. Με αυτή την αντίληψη ρωτά στο βιβλίο του (εκδόσεις Παττάκη 2011) που έχει τίτλο ´Λογική, πίστη και επανάσταση´ (Στοχασμοί γύρω από την περί Θεού διαμάχη) ζητώντας απάντηση διερωτάται:
´Ποιο είναι το νόημα της πίστης ή της ελπίδας σε έναν πολιτισμό που θεωρεί τον εαυτό του απολύτως αυτάρκη, λίγο πολύ το επιστέγασμα της εξέλιξης ή τουλάχιστον, θεαματικά προοδευμένο σε σύγκριση με οτιδήποτε έχει προηγηθεί;
Είναι δύσκολο να διαφανεί ο ρόλος που θα μπορούσε να παίξει η πίστη πέραν ενός αμιγώς ιδεολογικού, σε έναν δυτικό κόσμο, τον οποίο κάποιοι από τους κατοίκους του βλέπουν ως τίποτε λιγότερο από αυτή καθαυτή την ολοκλήρωση της ανθρώπινης ιστορίας και από τον οποίο δεν λείπει τίποτα εκτός από αυτό που ήδη υπάρχει. Πώς θα μπορούσε μια τέτοια μορφή ζωής να αποδεχθεί ότι υπάρχει κάτι βαθιά στρεβλό στην κατάστασή μας -το οποίο απλώς δεν βγάζει νόημα και είναι από πολλές απόψεις αφόρητο, ενώ ένα από τα κύρια σημάδια της ασυναρτησίας και αφορητότητάς του αποτελεί η δεινή θέση των φτωχών;´.
Ο ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΕΤΑΙ ΤΟΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟ;
Ο,τι κι αν αναγκαστεί να πράξει στο μέλλον ο καπιταλισμός, μέχρι σήμερα δεν έχει εγκαταλείψει τη θρησκευτική και μεταφυσική υπερδομή του. Ασφαλώς δεν θα το απέκλειε κανείς ως ενδεχόμενο, πολύ λιγότερο μάλιστα, αν μέσα σ? έναν κόσμο τρομοκρατίας καταστεί η θρησκευτική πίστη ολοένα και περισσότερο ταυτόσημη με έναν κοινωνικά δυσλειτουργικό φονταμενταλισμό. Με το πρόβλημα επί του παρόντος να είναι (ιδιαιτέρως στις Η.Π.Α.) πώς η θρησκεία θεωρείται ως ένα από τα ελάχιστα μέρη όπου μπορούν να βρουν καταφύγιο ορισμένες από τις πνευματικές αξίες που έχουν αποπεμφθεί από την αγορά?
Πράγμα που οφείλεται, μεταξύ άλλων, στην απόστασή της από τον πρακτικό κόσμο. Για να είναι επομένως ολοένα και λιγότερο ικανή να νομιμοποιήσει την κοινωνική τάξη πραγμάτων και τις εγγενώς άθεες προτεραιότητές της.
Για να παύει συνεπώς ακόμη και να έχει κάποια σημαντική ιδεολογική λειτουργία. Κάτι που μεγαλώνει το μέγεθος της αναντιστοιχίας της με την πραγματικότητα? (απόσπασμα από τις σελίδες 71 – 72).
ΠΡΩΤΑΙΤΙΟΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΠΙΚΡΙΤΕΣ ΤΟΥ Ο ΙΔΙΟΣ Ο ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ ΠΕΡΑΣΕ ΣΤΟ ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΟ ΤΩΝ ΠΛΟΥΣΙΩΝ
?Ομως, ο διάσημος καθηγητής Terry Eagleton (ακολουθώντας την εγκόσμια πνευματική και θρησκευτική επαναστατικότητα του Χριστού της ´Καινής Ημέρας´ γράφει (σελ. 82, κεφ. 11, με τίτλο ´Η προδομένη επανάσταση´) και τα εξής σημαντικά:
´? Πρωταίτιος της διανοητικής ατημελησίας των επικριτών του είναι ΒΕΒΑΙΟΤΑΤΑ ο ίδιος ο χριστιανισμός. Με εξαίρεση την ιδιάζουσα περίπτωση του Σταλινισμού, είναι δύσκολο να σκεφτεί κανείς ιστορικό κίνημα που να έχει προδώσει με ποταπότερο τρόπο τις επαναστατικές του καταβολές. Ο χριστιανισμός έχει προ πολλού αλλάξει στρατόπεδο περνώντας από το πλευρό των φτωχών και των απόκληρων στο στρατόπεδο των πλουσίων και των επιθετικών επιχειρηματιών.
Με το φιλελεύθερο κατεστημένο να έχει πραγματικά ελάχιστους λόγους να τον φοβάται, ενώ επωφελείται παντοιοτρόπως από αυτόν με τον χριστιανισμό, ως επί το πλείστον, να έχει μετατραπεί σε θρήσκευμα των ευκατάστατων, αντί να εκπροσωπεί τη συγκλονιστική υπόσχεση που προσφέρθηκε στους ανυπόληπτους της κοινωνίας και στους μυστικούς αντι-αποικιοκράτες μαχητές, με τους οποίους έκανε παρέα ο Ιησούς?
?Με οποιοδήποτε κήρυγμα του Ευαγγελίου που αποτυγχάνει να αποτελέσει σκάνδαλο και ύβρη για το πολιτικό καθεστώς να είναι άχρηστο?´, τονίζει με έμφαση στη σελ. 86 ο Terry Eagleton.
ΜΕΓΑΛΗ ΤΡΙΤΗ Ο ΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΟΚΡΙΣΙΑ ΤΟΥ ΦΑΡΙΣΑΪΣΜΟΥ
Επιστρέφοντας, στο μικρό οδοιπορικό του καθηγητή και πρωτοπρεσβύτερου Σμέμαν σημειώνει ότι τη Μεγάλη Τρίτη στον Ορθρο διαβάζεται από το Ευαγγέλιο του Ματθαίου (22.15 – 23.39) η καταδίκη των Φαρισαίων. Με τα πολλά ´ουαί´ Φαρισαίοι υποκριτές κ.λπ.- για την τυφλή και υποκριτική θρησκεία αυτών, οι οποίοι νομίζουν ότι είναι αρχηγοί των ανθρώπων και το φως του κόσμου, αλλά στην ουσία ´κλείουν την βασιλεία των ουρανών έμπροσθεν των ανθρώπων´?
Μια διαχρονικής αξίας αναφορά επαναστατικής άρνησης του Ιησού για την υποκριτική και εκμεταλλευτική πίστη. Οπως ακριβώς αναλύει και ο καθηγητής T. Eagleton με τον σύγχρονο κριτικό λόγο του για τον σύγχρονο (και διαχρονικό μετά την πρωτοχριστιανική εκκλησία) και συνεχή φαρισαϊσμό των δυτικών (κυρίως) χριστιανικών εκκλησιών, με κορυφαία μελέτη ´Η προτεσταντική ηθική και το πνεύμα του χριστιανισμού´ που αναλύεται από τον γεννημένο στη Φραγκφούρτη (το 1864 – 1920) διάσημο καθηγητή της Πολιτικής Οικονομίας και Κοινωνιολογίας, τον Max Weber. Ολο το ευρωπαϊκό πνεύμα μιας κανονιστικής ηθικής του χριστιανισμού. Η οποία διακρίνεται τόσο έντονα και στον σημερινό κυρίαρχο καπιταλισμό της ´χριστιανικής´ δύσης.
ΤΑ ΕΣΧΑΤΑ, ΟΙ ΜΩΡΕΣ ΠΑΡΘΕΝΕΣ ΚΑΙ Η ΜΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΤΑΛΑΝΤΩΝ
Παράλληλα, τη Μεγ. Τρίτη, στην ακολουθία των προηγιασμένων δώρων πάλι στο Ευαγγέλιο του Ματθαίου γίνεται λόγος για τα έσχατα και για το τέλος του κόσμου τούτου. Σ? αυτήν αναφέρονται και παραβολές ανάμεσα στις οποίες και η παραβολή των 10 παρθένων. Με τις 5 από αυτές να είχαν ετοιμάσει τις λαμπάδες τους και άλλες 5 που δεν τις είχαν ετοιμάσει για να αποκλεισθούν από το γαμήλιο δείπνο.
Ακόμα, αναφέρεται και η παραβολή των ταλάντων που έδωσε στον καθένα ο Κύριος, αλλά από άλλους χρησιμοποιούνται και από άλλους όχι. Στο τέλος ακούγεται και το ευαγγελικό απόσπασμα για τη μέλλουσα κρίση? αλλά για όλα αυτά ο πρωτοπρεσβύτερος Σμέμαν αναφέρει τον λόγο: ´Γρηγορείτε ουν, ότι ουκ είδατε την ημέραν ουδέ και την ώραν εν η ο υιός του ανθρώπου έρχεται´.
ΚΥΡΙΕ Η ΕΝ ΠΟΛΛΑΙΣ ΑΜΑΡΤΙΕΣ ΠΕΡΙΠΕΣΟΥΣΑ ΓΥΝΗ?
Τέλος, σήμερα, Μ. Τρίτη βράδυ (Ορθρος και Εσπερινός Μ. Τετάρτης) ακούγεται το γνωστό ´Τροπάριο της Κασσιανής´ με τους μοναδικούς σε μετάνοια στίχου του ´Κύριε η εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσούσα γυνή´ ο μακαριστός Μητροπολίτης Ρεθύμνης Θεόδωρος Τζεδάκης έχει γράψει ανάμεσα στις πολλές αξιόλογες μονογραφίες που εξέδωσε και περισπούδαστο κείμενο για την ποιήτρια του σπουδαίου αυτού τροπαρίου, όπως και άλλα τροπάρια γεννήσεως και ανάστασης.
Ομως παρ? ολίγον να επιλεγεί από τον αυτοκράτορα Θεόφιλο ως σύζυγός του και αυτοκράτειρα. Εγινε εν τέλει μοναχή και μεγάλη θρησκευτική ποιήτρια.
Ομως μήπως η μεγάλη αμαρτωλός είναι η αμαρτωλότατη κοινωνία μας;
