Γράφει η ΜΑΡΙΑ ΑΪΡΑΜ*
Βιτρίνα οι στημένες γιορτές, τις στολίζει ένα κατεστημένο εξουσιών που αδιαφορεί πλήρως για την ευημερία του λαού του, ίσα – ίσα απανθρακώνει κάθε μπουμπούκιασμα πολιτισμού και ζωντανής ελπίδας.
Οχι μόνο δεν γιορτάζεται η ιερή ουσία και το νόημα των λέξεων, αλλά και χρησιμοποιείται με τρόπο επιδέξιο, με τρόπο δολερό, προκλητικό προς όφελος των συμφερόντων τους. Μάλλον αυτοί θα τις εφηύραν μόνο και μόνο για να προβάλουν περίτεχνα τις απάνθρωπες πολιτικές τους. Να κρύβουν την ανικανότητα και αδιαφορία τους πίσω από τα λόγια και τις δήθεν φιλάνθρωπες – φιλότεχνες θέσεις τους. Οπως μαζεύουν τα φύλλα των δέντρων και ασβεστώνουν τα πεζοδρόμια κάθε Χριστούγεννα, Πάσχα κ.λπ. (για τα μάτια του κόσμου που λένε) έτσι ακριβώς κατευθυνόμενα μας καλούν να γιορτάσουμε για το νερό, το περιβάλλον, την ποίηση, το θέατρο και τόσα άλλα που βρίσκουν κάθε μέρα, μόνο και μόνο για να δικαιολογούν με γιρλάντες και ψευτοχαρίσματα την απίστευτη αδιαφορία τους, την επικίνδυνη στάση τους, την καμία επίλυση των προβλημάτων του κόσμου. Παραπλανούν, ελέγχουν και σκιάζουν το εσωτερικό και την ουσία της πραγματικής γιορτής. Αυτή η γιορτή όμως θάπρεπε νάναι η ίδια η ζωή και αφού ευθύνονται για την ποιότητα και τον εξευτελισμό της, διαλέγουν μια μέρα για να αναφερθούν στις κατακτήσεις τους, στα όνειρά τους και στα θα τους… Εμείς τσιμπάμε το δόλωμα, γινόμαστε παρανάλωμα στις άχρηστες και λερωμένες αγκαλιές τους, μας παίρνει ο ύπνος και αυτοί ροκανίζουν την ψυχή μας… Δεν θέλουμε άλλο να γιορτάσουμε, το πένθος μας είναι βαθύ γιατί κάθε πρωί που ξυπνούμε μας κρύβουν την ανατολή, το δειλινό μας δένουν τα μάτια και μέσα στο σκοτάδι περνούν οι μέρες μας και μες σε τάφους οι εποχές… οι μυρουδιές της άνοιξης πως θα μπουν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης που ετοιμάζουν… στα σπίτια μας σίγουρα από κάπου θα εισχωρήσει μόνο που εμείς δεν θα είμαστε εκεί… ο φόβος και ο πανικός, η κατάθλιψη και η απελπισία αρχαία τραγωδία που παίζεται με τον χορό να ζητά δικαιοσύνη – κάθαρση. Τι και αν ερμήνευσε κάποιος περίτεχνα τη Μήδεια ή την Ηλέκτρα, κάθε ρόλο, τι και αν έπαιξε με τον κόσμο να χειροκροτεί να ζητωκραυγάζει… ή να αποδοκιμάζει; Τι και αν πήρε βραβεία, επαίνους, χρήματα; Εγινε ο κόσμος καλύτερος; Ο κόσμος υποφέρει, η ζωή καταστρέφεται γιατί να καυχηθεί κανείς… είκοσι πέντε χρόνια παίζω θέατρο σε δρόμους και σε πλατείες, σε δωμάτια και σε θέατρα χωρίς καμιά συμπαράσταση από την πολιτεία που εγκαινιάζει χώρους δήθεν για την τέχνη, που αγκαλιάζει δήθεν τους καλλιτέχνες… ψέματα, όλα ψέματα, τους περισσότερους που βοηθά με κάποιο τρόπο τους εξαγοράζει… Οχι όλους, για να μην παρεξηγηθώ, όχι όλους… κάποιοι κατάφεραν να μην πνιγούν, να μην ανακατευτούν στα υπόγεια μαγειρέματα των συναλλαγών τους. Είναι ελάχιστοι, αλλά υπάρχουν… Και μια που γιορτάστηκε και στα Χανιά η ημέρα θεάτρου δημόσια ερωτώ τις εξουσίες που διαχειρίζονται τους χώρους της πόλη μας με μεγάλη χαρά μαθαίνουμε για τα θέατρα που ίσως γίνουν μόνο πού φοβάμαι μην εξυπηρετούν μέσα από αυτά τα δικά τους συμφέροντα. Λυπάμαι που το λέω, αλλά έτσι χαρήκαμε όλοι όταν φτιάχτηκε το θέατρο ´Δημ. Βλησίδης´, όλοι ελπίζαμε ότι θα γίνει φωλιά, εστία πολιτισμού για όλους μας και περισσσότερο για τις ερασιτεχνικές ομάδες, που ήτανε πολλές, με ψυχή και δύναμη. Δυστυχώς όμως για να παίξει κάποιος εκεί πρέπει να πληρώσει πανάκριβα, είναι προκλητικά κλειδωμένο μήπως… μας ζητά να κάνουμε κατάληψη; Είναι δικό μας, έγινε για μας, η τέχνη ανήκει στον λαό… δημόσια κάνω πρόταση στους άρχοντες της μικρής μας πόλης να μας αφήσουν να το διαχειριστούμε μόνο οι καλλιτέχνες, θα του δώσουν ψυχή. Κάθε μέρα θα παίζεται θέατρο, κάθε μέρα θα είναι γιορτή. Οσο για την Πινακοθήκη, την ωραία Πινακοθήκη, που τη φυλάνε οι κριτές, οι γνώστες, οι διευθυντές, που βάζουν διόδια και εμπόδια αυτή την εποχή που η τέχνη θα πρέπε να ηγείται καταργώντας τα κάθε είδους συρματοπλέγματα ανοίγοντας τον δρόμο και σαρώνοντας τις παλιές αντιλήψεις, έχω να πω ότι η τέχνη δεν βαθμολογείται, δεν οριοθετείται, δεν ελέγχεται η τέχνη, είναι πηγή, ανήκει στον εαυτό της και στον κόσμο. Εξάλλου αρκεί μια ματιά στην αρμονία της φύσης για να καταλάβει κανείς την αληθινή αξία του.
Τελικά για να σου ανοίξει μια πόρτα πρέπει να προσκυνήσεις χίλιες φορές, να προσκυνήσεις την τακτική τους και να συμμαχήσεις στα σχέδια και στις επενδύσεις τους… Κανείς δεν ενδιαφέρεται να δει και να μελετήσει το έργο και τη δράση του κάθε καλλιτέχνη. Το πένθος είναι μια φάση ενδοσκόπησης, μετά από τόσους ακρωτηριασμούς πρέπει να αλλάξουμε στρατηγική. Να καταλάβουμε καλά ότι χωρίς εμάς αυτοκαταργούνται… Το θέατρο, η τέχνη διδάσκει με τρόπο συγκλονιστικό την ύπαρξη πώς να εξεγερθεί από τη ευτελή πραγματικότητα κάνοντας πρωταγωνιστή τον καθένα στο εφήμερο έργο που λέγεται ζωή, αν καταλάβουμε πόσο μας αφορά αυτό, εμείς θα γιορτάζουμε και όχι θα μας γιορτάζουν… και όταν γιορτάζουμε εμείς όλα είναι αλλιώς. Για αυτό το αλλιώς αξίζει να συναντηθούμε. Αλλά πώς αδερφέ μου πώς… στη γιορτή του θεάτρου, στη γιορτή της γης, στη γιορτή του νερού, στη γιορτή της μάνας… Νοσταλγώ τη γιορτή του ανθρώπου που θάναι γιορτή η κάθε του μέρα, η κάθε του στιγμή και όπως λέει ένας σπουδαίος ηθοποιός ο Τ. Μπεκ δεν απελπίζομαι γιατί η απελπισία εκμηδενίζει κάθε δράση απλά νοσταλγώ και η νοσταλγία είναι επαναστατική.
*εικαστικός
δημιουργός – ηθοποιός
