Γράφει η Γεωργία Πετράκη
Τα όσπρια αποτελούν μια από τις βασικές αιτίες επιβίωσης του ανθρώπινου είδους. Ηταν πάντα σχετικά εύκολα στην καλλιέργεια, φτηνά στην αγορά και φυσικά πολύ χορταστικά και θρεπτικά, ώστε να μπορέσουν να θρέψουν πολλές γενιές φτωχών Ελλήνων.
Γνωστό τραγούδι λέει αγκινάρες και κουκιά, κόκκινες καλές ντομάτες, 2 δεκάρες η οκά! Η οκά αντιστοιχούσε σε 1,2829 κιλά οπότε ήταν μία πολύ καλή τιμή για το απλό νοικοκυριό.
Τα κουκιά με τις αγκινάρες τα έχουμε συνδυάσει στο μυαλό μας με την άνοιξη και τη νηστεία της Σαρακοστής ήταν μια από τις πιο συνηθισμένες και αγαπημένες συνταγές. Τα κουκιά είναι ετήσιο φυτό που ανήκει στην οικογένεια των Κυαμοειδών του γένους Βίκος (Vicis). Η καταγωγή τους εντοπίζεται στη μακρινή Ασία. Οι καρποί που προορίζονται για να καταναλωθούν χλωροί μαζεύονται περίπου 10 μέρες μετά το δέσιμο του καρπού. Οι περισσότερες οικογένειες απαγόρευαν στα παιδιά να καταναλώνουν κουκιά, γιατί γνώριζαν ότι μπορεί να δηλητηριαστούν, χωρίς όμως να ξέρουν τον λόγο. Πλέον η νόσος ονομάζεται κυάμωση και γνωρίζουμε ότι εμφανίζεται σε άτομα που έχουν κληρονομικότητα στην έλλειψη του ενζύμου G6PD που προκαλεί αιμολυτική αναιμία και πολλές φορές έχει αποβεί μοιραία. Ευτυχώς πλέον, την έλλειψη του ενζύμου τη γνωρίζουν οι οικογένειες άμεσα, μετά τη γέννηση του μωρού με μια απλή εξέταση αίματος. Η μία κούπα μαγειρεμένα κουκιά αποδίδει 187 θερμίδες, μόλις 1 γρ. λίπος, 13 γρ. πρωτεΐνης και 33 γρ. υδατανθράκων. Αυτό τα καθιστά καλή πηγή πρωτεϊνών και αλλά χρειάζεται να συνδυαστεί με κάποιο άλλο τρόφιμο που θα συμπληρωθούν τα απαραίτητα αμινοξέα που τους λείπουν. Επίσης είναι πολύ καλή πηγή φυτικών ινών.
Ως τροφή θεωρούνται καλή πηγή βιταμινών του συμπλέγματος Β, ειδικότερα όσο αναφορά το φυλλικό οξύ που μπορεί να καλύψει το 44% των ημερήσιων αναγκών, αλλά και τη θειαμίνης, ριβοφλαβίνης και νιασίνης. Επίσης είναι καλή πηγή βιταμίνης Β6, βιταμίνης Κ και μετάλλων όπως μαγγάνιο, μαγνήσιο, φώσφορο, χαλκό, κάλιο και σίδηρο. Τα οφέλη της κατανάλωσης κουκιών στην υγεία εντοπίζονται στην επίδραση των φυτικών ινών στο σώμα, οπότε δυσκοιλιότητα, καρκίνος του πεπτικού συστήματος, μείωση της χοληστερόλης αίματος, υπέρταση, παχυσαρκία και διαβήτης μπορούν προληφθούν ή να βελτιωθούν τα συμπτώματα τους. Ακόμα και ασθένειες όπως το Πάρκινσον και η κατάθλιψη. Τα όσπρια βέβαια είναι πάντα πολύ καλοί φίλοι με τα εποχιακά λαχανικά! Ειδικά οι Κρητικές νοικοκυρές, αρέσκονταν στους συνδυασμούς αυτούς. Ετσι μπορείτε να τα συνδυάσετε με τις περίφημες αγκινάρες, ένα από τα ισχυρότερα σε θρεπτική αξία λαχανικά που μπορεί να φέρει σημαντικότατα οφέλη στην υγεία μας.
Τα 100 γρ. αγκινάρας αποδίδουν 53 θερμίδες και αποτελούν εξαιρετικά καλή πηγή φυτικών ινών. Περιέχει σχεδόν 3 γρ. πρωτεΐνης και 12 γρ. υδατανθράκων, ενώ μόλις ένα γραμμάριο λίπους. Είναι πολύ καλή πηγή φυλλικού οξέως, βιταμίνης Κ και βιταμίνης C. Επίσης είναι καλή πηγή ριβοφλαβίνης, νιασίνης, βιταμίνης Β6 και θειαμίνης. Οσο αναφορά τα μέταλλα και τα ιχνοστοιχεία, είναι καλή πηγή μαγνησίου, μαγγανίου, χαλκού και φωσφόρου.
Της έχουν αποδοθεί ιδιαίτερα δραστικές θεραπευτικές ιδιότητες καθώς έχει βρεθεί ότι βοηθά στην μείωση της χοληστερόλης του αίματος και την αποβολή περιττών υγρών από το σώμα, άρα έχει καρδιοπροστατευτική δράση. Επίσης, με διάφορους μηχανισμούς έχει βρεθεί ότι βοηθά στην πρόληψη της οστεοπόρωσης και ότι τα ισχυρά αντιοξειδωτικά της έχουν ισχυρή αντικαρκινική δράση, ειδικά ενάντια στον καρκίνο του προστάτη, του μαστού και της λευχαιμίας. Ακόμα βοηθά στην αύξηση της ροής της χολής και την αναγέννηση του συκωτιού.
*διαιτολόγος – διατροφολόγος
gpetrakh@gmail.com
