Αναστατωμένος και μπαϊλντισμένος* από τα όσα θωρώ* και γροικώ κάθομαι ´παε στη γωνιά του καφενέ και ροζονάρω* με τσι σκέψεις μου και προβληματίζομαι με τσι τρεχούμενες εξελίξεις τσ´ επικαιρότητας.
Κι έτσα οπροχθές* από στράτα σε στράτα κι από σοκάκι σε σοκάκι απόφταξα ως τση φλακής τα σίδερα που μια φορά κι ένα καιρό ηλέγανε πως ήτανε για τσοι λεβέντες κι όι όπως εδά και για τσοι παπάδες. Γιατί εδά, διάει* εκειά ο φουκαράς ο Εφραίμης. Γιατί ο Μαμωνάς είναι σκανταλιάρης και τη δόξα πολλοί εμισήσανε, κατά που γροικάτε, μα το πλούτο όμως κιανείς. Γι’ αυτό κι εγίνηκε και τουτονά τούτηνε τη πονηρή και διεστραμένη εποχή. Κι έτσα θωρούμε τον αγιορείτη γούμενο να προσεύχεται τούτουσες τσοι καιρούς σ’ ένα κελί κάποιας φλακής. Κι όσο δα το πως είναι ρασοφόρος, τουτονά δεν έει να κάμει, γιατί έτσα πρέπει, ούλοι να ’μαστε ίσιοι ομπρός στο νόμο. Μόνο πως έπαε με παραξενεύει, πως ο Εφραίμης είναι μοναχός στη φλακή κι όι κι οι γι’ άλλοι απού μαζί επαίρνανε τσ’ αποφάσεις και τσι πρωτοβουλίες, απού τσι σουρεύουνε. Γη κατά τη γνώμη του Ανάχαρσις, απού μας έρχεται από τσοι προ Χριστού αιώνες η δικαιοσύνη μοιάζει με τον ιστό τσ’ αράχνης και πιάνει μόνο τα μικιά ζωύφια, γιατί τα μεγάλα γεράκια, τονε ξεσκίζουνε τουτονά τον ιστό και περνούνε ανενόχλητα.
Μα αν είναι ετσά τα πράματα, ο φουκαράς ο Εφραίμης αδικείται. Κι εγίνηκε εξιλαστήριο θύμα για να μη ξεφανερωθούνε οι μπόμπες αλλονώ. Κι ώστε να ’ναι άδεια τα διπλανά ντου κελιά, εγώ θα του συμπαραστέκομαι. Κι όσο δα για τον όρκο τω δικαστώ απού διαφημίζουνε στσοι τοίχους τω δικαστηρίω, μηδενί δίκην δικάσης πριν αμφοίν μύθον ακούσης φοβούμαι πως οι δικαστές τουτηνέ τη φορά δεν τονε τηρήσανε κατά γράμμα, γιατί η γι άλλη πλευρά θωρώ και λείπει από τ’ αποτέλεσμα τση διαδικασίας τουτησάς. Τουτηνά ναι μένα η γνώμη μου, απού τηνε λέω χωρίς φόβο και πάθος. Κι ας μου λέει η γρα μου να μην ανακατώνομαι εκειά απού δε με σπέρνουνε, γιατί με λέει ακάτεχος. Μα ’γω θωρώ τσ’ αίθουσες τω δικαστηρίω απού δέχονται τ’ ακροατήρια, τσ’ ώρες απού γίνουνται δίκες και δε γράφουνε, είσοδος μόνο σε σπουδαγμένους. Γι’ αυτό και το θεωρώ σωστό, να ’χω γνώμη κι απατός μου για ό,τι γίνεται μέσα στο δικαστήριο κι ας μη κατέω τσοι νόμους και τα άρθρα.
Μα ας αφήσομε δα τον Εφραίμη ν’ απαλεύει* για να ξεμπλέξει από τσοι μπελάδες απού ανακατώθηκε, εκούσια γη ακούσια και να του ευκηθούμε ο Θεός απού λέει πως πιστεύει, να του αποδώσει τη δικαιοσύνη απού του πρέπει. Κι εμείς να συνεχίσομε τη στραθιά μας και σ’ άλλα μονοπάθια τσ’ επκαιρότητας. Γιατί εδά και κάμποσες δεκαετίες, πολλές πυρκαγιές μουχλοκαίνε*, ένα γύρω μας κι άξαφνα ξεσπούνε μια μια και καίνε τα δίκια τω φτωχώ συνήθως και το κακό είναι πως εδά τελευταία σε τουτανά τα παραμερίσματα. Φοβούμαι πως έρχονται αρωγοί στσ’ αδικούντες οι νόμοι του κράτους.
Μα με το αναθιβάνω τσοι νόμους εδά αναστορήθηκα τα λεγόμενα τω γραμματιζούμενω απού εξεπέφτανε έπαε στο καφενέ μια φορά κι ένα καιρό για να ρομαντζάρουνε γροικάς κιόλας την ώρα απού θάν’ επίνανε τσοι καφεδές τωνε. Τσοι γροίκουνα το λοιπός κι ηλέγανε, πως ήτανε τσοι προ Χριστού αιώνες, ο Σωκράτης ο σοφός απού εδασκάλευε, πως επροτίμα να αδικείται παρά να αδικεί. Σα του βρήκε το λοιπός η πολιτεία μιας κοπανιάς κάποιο κουσούρι* τονε καταδίκασε να πιεί το κώνειο, για ν’ αποθάνη. Οι μαθητές του όμως αποφασίσανε να τονε γλυτώσουνε από το θάνατο μιας κι είχανε το τρόπο ντωνε του ’πανε το λοιπός ότι εμπορούσανε να τονε φυγαδέψουνε χωστά και να τονε πάνε σ’ άλλη πόλη, που δεν θα εκιντύευε ποτέ μπλιο. Εκείνος αναρωτά τσοι μαθητές του και τωνε λέει. Κι αν οι νόμοι βρεθούνε άξαφνα ομπρός μου και με ρωτήξουνε γιάειντα έφυγα, είντα θα τωνε πω; Κι έτσα ο Σωκράτης αρνήθηκε να φύγει κι αποφάσισε κι ήπιε το κώνειο από σεβασμό στσοι νόμους.
Υστερα όμως από το νάκλι τούτονα αντιγαέρνω στσοι τωρινούς νόμους. Απού κατά που δείχνουνε τα πράματα, εκείνοι οι γι ίδιοι δε σέβονται τσ’ εαυτούς τωνε, μα μουδέ τσοι προηγούμενους αδερφούς τωνε, απού δούνανε μιστούς και συντάξεις των αθρώπω, παρά συμπεριφέρονται αλαζονικά και καταπατούνε κεκτημένα δικαιώματα και κόβγουνε την ελπίδα για ζωή τω φτωχώ αθρώπω, με το έτσα θέλουνε. Γη για να θυμηθώ μια φράση απού ταιριάζει πλια καλλιά, στη περίπτωση και που με πολύ δημαγωγική διάθεση τηνε σουρέψανε οι δημοκρατικοσοσιαλιστές πέρα το καιρό. Το αποφασίζομε και διατάσσομε, απού λέγανε οι προηγούμενοι εθνοσωτήρες και κόβγουνε συντάξεις απού τσοι πήραμε οι δικαιούχοι ύστερα από πολύ ξεζούμισμα από τσοι προηγούμενους νόμους. Γη να θυμήθω τα δώρα των Χριστουγέννων και του Πάσχα απού εξεκινήσανε να τα δούνουνε κάποιοι νόμοι κατά που γροικώ από το 1932 απού τανε στα πράματα ο Μεγάλος Βενιζέλος, απού δεν ήτανε ξενοσπουδαγμένος, παρά τανε ζυμωμένος μ’ αγώνες για τη λευτεριά και την αληθινή πρόοδο τση πατρίδας μας. Κι ήτανε τίμιος αγωνιστής και γνήσιος πατριώτης κι όι καιροσκόπος και εξωνημένος.
Μα με το να τ’ αναστοριθώ τουτανα, η σκέψη μου μ’ αγκανάρει* να τσοι ρωτήξω τσοι νόμους απού κυκλοφορούνε τσοι τωρινούς καιρούς. Ατζεμπις μωρε νόμοι, απού η καρδιά σας πλια πως είναι σκληρή σαν τ’ ακρωτηριανά μαυροχάρακα, επεράσετε από τα φτωχόσπιτα τω συνταξιούχω ν’ ακούσετε είντα λένε οι καινούριοι συνταξιούχοι κάθε φορά σα πάρουνε σύνταξη ύστερα βέβαια από το δόξα σοι ο Θεός. Γροικάτε τα όνειρα ντωνε το λοιπός. Γυναίκα εδά π’ αξιωθήκαμε και πήραμε σύνταξη και μιας κι είμαστε μαθημένοι στη στέρηση και στη φτώχεια, γιατί με τη συντροφιά ντωνε εστελιώσαμε το νοικοκυριό μας κι αναθρέψαμε τα κοπέλια μας. Εδά ήρθε ο καιρός να κάνομε οικονομία και πάλι για να μπορούμε ν’ αγοράζομε κιαμιά τσικολάτα των εγγονιώ μας, για να τα φιλεύομε και άνε μπορέσομε να βοηθήξομε και τω κοπελιώ μας να χτίσουνε κιανένα σπιτάκι θαν’ είμαστανε βασιλιάδες ύστερα όσο ζήσομε.
Αυτά περίπου θ’ ακούσετε να λένε στα φτωχοκάλυβα ντωνε στσ’ αποσπερίδες αυτοί απού αξιώνονται ύστερα από πολλά βάσανα και παίρνουνε σύνταξη. Κι έρχεστε εσείς εδά και με το αποφασίζομε και διατάσσομε όπως έλεγα και παραπάνω τωνε σβήνετε τουτανά τα όνειρα. Από που το παίρνετε τούτονα το δικαίωμα; Ο κάθε νόμος απού κυκλοφορεί μ’ άλλα λόγια είναι ένα σκουπιδόχαρτο στα χέρια κάποιων απού κυβερνούνε κάθε φορά κι εμείς που στηρίξαμε τσ’ ελπίδες μας σε σας από που να περιμένομε σιγουριά μπλιο; Και βέβαια μπορεί να μου πείτε πως η πατρίδα κιντυνεύει. Ναι μωρέ νόμοι μπορεί να κιντυνεύει η πατρίδα, μα πρώτα πληρώνουνε οι φταίχτες κι ύστερα βάνουνε πλάτη κι οι γι άλλοι. Κι όι βουλευτάδες μαζί με τσ’ υπουργούς, πρωθυπουργούς και τα μπαστούνια απού τσοι στηρίζουνε κάθε φορά, να απολαβάνουνε τα προνόμια ντωνε κι ο λαός να ξεζουμίζεται και μόνο ο φουκαράς ο Εφραίμης να ’ναι στη φλακή… Τουτανά ναι ντροπής πράματα μωρέ νόμοι κι ολοφάνερα μας αδικείται κι όι μόνο μα χάνετε και την αξιοπιστία σας κι εσείς κι εμείς το κουράγιο και την ελπίδα για προστάτες μας.
Γιατί εδά π’ αναντράνισα, η θύμησή μου με σεργιάνισε στα περασμένα κι αναστορήθηκα μικιό κοπέλι τ’ αποκούμπι κι ελπίδα για προστασία είχα τη μάνα μου γη τσοι δασκάλους στο σκολειό. Κι όσο διαβαίνανε οι καιροί τσ’ αγροφυλάκους για τσι ζημιές, τσοι χωροφυλακους και τσοι νόμους για τα χειρότερα. Μα δα απού μας εγυρίσατε κι απατοί σας τη πλάτη, που να ελπίζομε; Το πως υπάρχει δίκης οφθαλμός το κατέω και το πιστεύω. Μα χρεάζονται και οι καλοί νόμοι για να φυλάουνε τα έρημα, γιατί οι καιροί ναι πονηροί.
Το γεροντάκι
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
Μπαϊλτισμένος = κουρασμένος στενοχωρημένος
θωρώ = βλέπω
γροικώ = ακούω
ροζονάρω = κουβεδιάζω
οπροχθές = προχθές
στράτα = δρόμος
διάει = διαμένει
έει = έχει
ίσιοι = ίσοι
ομπρός = μπροστά
όι = όχι
μπομπές = οι βρομιές
ακάτεχος = αυτός που δεν ξέρει
απατός = εγώ
μουχλοκαίνε = σιγοκαίνε
αναθιβάνω = φέρνω στη μνήμη μου
αναστορούμαι = θυμούμαι
μιας κοπανιάς = μια στιγμή
γιαείντα = γιατί
κουσούρι = ελάττωμα
καλλιά = καλύτερα
αγκανάρει = εξαναγκάζει
άτζεμπις = άραγε
φουκαράς = ταλαίπωρος
αναντράνισα = ανασηκώθηκα
απατοί σας = εσείς
τσικολάτα = σοκολάτα
αντιγαέρνω = γυρίζω
μαυροχάρακα = ιδιαίτερα σκληρές ριζιμιές πέτρες
σουρεύω = κατηγορώ, διασύρω
απαλεύω = προσπαθώ
