Γράφει η ΦΩΤΕΙΝΗ ΣΕΓΡΕΔΑΚΗ
Ωδή στον Αγιο των γραμμάτων μας Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη
«Σαν να ?χαν ποτέ τους τελειωμό, τα πάθια κι οι καημοί του κόσμου».
Εκατό χρόνια από τον θάνατο του κορυφαίου μας πεζογράφου, οι εκδηλώσεις τιμής στο πρόσωπο και στο έργο του, σφύζουν σ? όλη την επικράτεια…
Η επίγονη ελληνική αναγνώριση σ? έναν σεμνό δημιουργό, έναν από τους εθνικούς πατέρες της διήγησης, που αγίασε τον στοχασμό του, στα ελληνικά γράμματα, καλά κρατεί, εδώ και δέκα μήνες!
Σ? όλες τις πόλεις της πατρίδας αφιερώματα με λόγο, μουσική, δρώμενα, διαλέξεις, εκθέσεις ενθυμημάτων και θεατρικές παραστάσεις, ακόμη, αναπτύσσονται σε σκηνές, αναλόγια, έδρανα και χώρους τέχνης γενικά και η σκέψη του «Κοσμοκαλόγερου» της Σκιάθου ανθίζει στο σήμερα και αρμοδένει με τις σημερινές προβολές μιαν έκφραση πάντα ανθρώπινη και σπαρταριστά άμεση.
Τις σημερινές προβολές και τις αιώνιες!
Υπηρέτησε το κίνημα το ηθογραφικό, το οποίο βρισκόταν εν δυνάμει στην εποχή του, προλειαίνοντας το μονοπάτι για να διαβεί ο ρεαλισμός ως λογοτεχνική δημιουργία αντοχής στον χρόνο.
Δεν έμεινε, όμως, μόνο στην ηθογραφία, αν και τη ζωγράφισε με λατρεία και μαστοριά, χρησιμοποιώντας ένα λεκτικό όργανο μοναδικό, προσωπικό, ανόθευτο! Μ? αυτό γεώργησε τις ιδέες του και την «εντόπια υπόσταση» της γενέθλιας γης του…
Τα λεξήματά του, ιδιωματικά, αυθεντικά, «ειδοποιά τιμαλφή» του νησιού του, «συγγένεψαν» γοητευτικά και σταθερά με τον λόγιο λόγο, ώστε να υπηρετήσουν μαζί μιαν αφήγηση κύκλου, εικονικού, εικαστικού, χρωματισμένου!
«Στο Χριστό στο κάστρο», «Η νοσταλγός», «Ονειρο στο κύμα», «Οι χαλασοχώρηδες», «Το μοιρολόγι της φώκιας», «Ερως – Ηρως», «Η μαυρομαντιλού» είναι ελάχιστα, εννοείται, από τα πασίγνωστα έργα του και η νουβέλα του «Η φόνισσα» οπωσδήποτε, της οποίας ο θρύλος, το κύρος και η διάρκεια στα ελληνικά γράμματα έχουν κριθεί.
Γιατί στη «Φόνισσά» του, ο Σκιαθίτης λογοτέχνης μπόρεσε να υπερβεί την απλοϊκή αθωότητα του ηθογραφικού τοπίου, με το οποίο τη φιλοτέχνησε αρχικά· μπόρεσε να υπερβεί και την κοινωνική καταγγελία ακόμη των ανισοτήτων, την οποία αριστοτεχνικά προτάσσει με πικρό και βουρκωμένο σαρκασμό· αλλά και μπόρεσε -κυρίως- να διέλθει αυτή την αιχμηρή «καταγγελτική δύναμη», στην οποία αιχμαλωτίζει τον αναγνώστη Συμφωνο απολύτως και φτάνει κάθιδρος, πλην ευσυνείδητος, στη «χθόνια τρικυμία»!
Στη χθόνια τρικυμία της γυναικείας ψυχής! Προκειμένου να ψυχογραφήσει με τόλμη έναν χαρακτήρα ισχυρό, εμβληματικό, «σκοτεινό» και τραγικό, βεβαίως, που εγκληματεί αποζητώντας εναγωνίως μιαν ηθικότερη τάξη στα δεινά!
Τα δεινά συνυφασμένα δραματικά και άδικα με το «θήλυ τέκνο»!
Το «έρμο κοριτσούδιν» στο στόμα της ανταριασμένης Φραγκογιαννούς, διά λογισμού του συγγραφέα, «πληρώνει» το κοινωνικό θλιβερό έλλειμμα και το πάθος της!
…Το έργο δραματοποιείται, διασκευάζεται ξανά και ξανά κι η ηρωίδα, θεωρείται το κορυφαίο γυναικείο πρόσωπο της Ελληνικής γραφής. Συμβολικό, αινιγματικό και ορθάνοιχτο στις αναγνώσεις… μετά ωστόσο από τη «Μήδεια» (αν, και, με διαφορετικά ελατήρια και ζητούμενο εκείνη) με την οποία ταυτίζεται τιμητικά και αναμετράται στις θεατρικές σκηνές, με κείνο το «άδυτο ρεύμα» των έσω! Της «Παπαδιαμάντειας σύλληψης», που ταξιδεύει αλώβητη στον καιρό… Η κάθαρση, όπως είναι γνωστό, ειμαρμένη, «μετέωρη», έκοψε το σκοινί του ταραγμένου βίου της συγκλονιστικής «γραίας»…
Η Ειμαρμένη!
Ούτε (;) η θεία ούτε η ανθρώπινη ΔΙΚΗ! Εν τω μέσω των δύο…
…Δευτέρα 7 του Νοέμβρη… Η Ιερά Μητρόπολη Κισάμου και Σελίνου, η Ο.Α.Κ. και ο Φιλολογικός, σας καλούμε στο Κολυμπάρι, στην Ακαδημία, στις 7 το απόγευμα. Απόψε… Απόψε, δηλαδή!
Ενα πλήρες δρώμενο, αφιερωματικό του δημιουργού μας σας περιμένει…
Σας περιμένουμε, λοιπόν, για να ζήσετε μια πολύ ενδιαφέρουσα εμπειρία, που επιφυλάσσει πνευματική και αισθητική συγκίνηση! Το ελπίζουμε, το πιστεύουμε.
Εισήγηση, Μουσική, απαγγελίες, αναγνώσεις (η γράφουσα τιμάται με το ν? αποδώσει αποσπάσματα από τη «Φόνισσα»), είναι εδώ!
Να μην λειψει κανεις!
