Tου Δ. ΚAKABEΛAKH
Εκδόσεις: ΚΑΛΛΙΠΑΤΕΙΡΑ • Πανελλήνιο Αθλητικό Σωματείο Γυναικών
45 γυναίκες – συγγραφείς συνταγών κρητικής διατροφής
ΚΑΛΛΙΠΑΤΕΙΡΑ:
Συνταγές από τα μέλη του παραρτήματος Ηρακλείου Κρήτης.
Αιγίδα Δήμου Ηρακλείου και Καλλιπάτειρας.
Πρόταση από την πρόεδρο του Σωματείου και εθνική πρέσβη της Ελλάδας
στο Συμβούλιο της Ευρώπης για τον Αθλητισμό, την Ανοχή
και το Ευ Αγωνίζεσθαι, κας Κατερίνας Παναγοπούλου.
Ενα βιβλίο εμπνευστικής πρωτοβουλίας και συλλογικής συνεργασίας για τη μεγάλη και ανεπηρέαστη από κατακτητές μεγάλη γαστρονομική παράδοση – πολιτισμό της Κρήτης.
Μία παράδοση ιδιαίτερης άξιας μεσογειακής διατροφής, την οποία όπως γράφει στον πρόλογο – χαιρετισμό η Κατερίνα Παναγοπούλου την παρουσιάζουν ως «πυραμίδα» σύγχρονης υγιεινής διατροφής η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας, η σχολή Δημόσιας Υγείας του Χάρβαρντ και ο Οργανισμός Υγείας «Οldways».
Με την έννοια ότι το πνεύμα δεν λειτουργεί και δεν καρποφορεί αν δεν τραφεί με κατάλληλα και υγιεινά εδέσματα, αναφερόμαστε σήμερα σ’ ένα αξιόλογο βιβλίο που έχει τίτλο:
«Κρητικά εδέσματα».
Ενα βιβλίο που δεν το έγραψε κανείς «διαπρεπής» σύγχρονος συγγραφέας, αλλά το συνέθεσε συλλογικά η διαπρεπέστατη εδεσματική παράδοση των Γυναικών της Κρήτης.
Σε όλες αυτές τις κόρες της μάνας – θεάς Γαίας, που διαφύλαξαν μια παράδοση πολλών αιώνων, από την αρχαία -τη Μινωική- εποχή, ως τις μέρες μας. Αλλά και ως το αύριο, αν η επιστημονικο-τεχνική διάσταση της εξέλιξης δεν δημιουργήσει μια χημική – συνθετική διατροφή.
Η ΥΠΕΡΒΑΣΗ ΤΗΣ ΚΑΛΛΙΠΑΤΕΙΡΑΣ
Αυτή η σημαντική κατάθεση για «Κρητικά εδέσματα» με συνταγές της μεγάλης κρητικής μαγειρικής και ζαχαροπλαστικής παράδοσης, την πραγματοποίησαν τα μέλη του παραρτήματος Ηρακλείου Κρήτης του Πανελλήνιου Αθλητικού Σωματείου Γυναικών «Καλλιπάτειρα».
Κόρη του Ρόδιου αθλητή Διαγόρα και μητέρα των Ολυμπιονικών Ευκλέους και Πεισίδωρου. Μια γυναίκα τόλμης, η οποία (τον Ε’ αιώνα π.Χ.) παρά τον κανονισμό που απαγόρευε την είσοδο γυναικών στο στάδιο της αρχαίας Ολυμπίας, αυτή, μεταμφιέστηκε σε γυμναστή για να παρευρεθεί στον θρίαμβο του γιου της Πεισίδωρου. Για να δημιουργηθεί τότε σκάνδαλο, μέσω του οποίου η Καλλιπάτειρα έγινε, διαχρονικά, σύμβολο γυναικείας τόλμης απέναντι σε αδικαιολόγητους αποκλεισμούς στη ζωή και στην κοινωνική και αγωνιστική συμμετοχή τους στο πολιτιστικό γίγνεσθαι…
Αυτή την πνευματική τόλμη -ως δικαίωμα μητρικής ανάγκης και ευαισθησίας- εκφράζουν όλα τα μέλη του Πανελλήνιου Αθλητικού Σωματίου Γυναικών «Καλλιπάτειρα».
ΜΙΑ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΤΟΛΜΗΡΗ ΚΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΓΥΝΑΙΚΑ
Την πολύτιμη εμπνευστική κατεύθυνση πνευματικής, κοινωνικής και ποιοτικής αθλητικής τόλμης την καταθέτει με υψηλή ευθύνη και ευαισθησία η πρόεδρός του Κατερίνα Παναγοπούλου, η οποία από χρόνια είναι εθνική πρέσβης της Ελλάδας στο Συμβούλιο της Ευρώπης για τον αθλητισμό, την ανοχή και το ευ αγωνίζεσθαι.
Μια γυναίκα που έχει προσφέρει πολλά στην αθλητική ιδέα του «καλώς αγωνίζεσθαι», στον πολιτισμό ευρύτερα, αλλά και στην ευαισθητοποίηση της σύγχρονης γυναικείας ευθύνης. Σ’ έναν κόσμο που αυτή η ευθύνη δοκιμάζεται και η γυναίκα ξανα-αντιμετωπίζει μεγάλους κινδύνους ψυχοπνευματικής αλλοτρίωσής της.
Ομως, η πρόεδρος του Αθλ. Σωματείου «Καλλιπάτειρα», με τόλμη σύνεσης, αντιμάχεται, με δημιουργικές πρωτοβουλίες -μαζί με όλα τα μέλη – γυναίκες του Συλλόγου- τους σημερινούς και τους ορατούς κινδύνους μιας μεθοδευμένης αλλοτρίωσης, η οποία φαίνεται πως μεγεθύνεται…
Αλλωστε, αυτή η γυναίκα έδειξε την τολμηρότητα και μαζί τη σωφροσύνη της, όταν απήγαγαν (ατυχώς με συμμετοχή και ανθρώπων από την Κρήτη), τον άνδρα της, τον Περικλή Παναγόπουλο, του οποίου κινδύνευε άμεσα η εύθραυστη υγεία του.
Τότε, η Κατερίνα Παναγοπούλου υπερέβη τον εαυτό της, όταν με ύψιστη αγωνία κάλεσε δημόσια τους απαγωγείς να γίνει όμηρός τους και ν’ αφήσουν άμεσα ελεύθερο τον απαχθέντα σύζυγό της, για να μην πεθάνει από τον άμεσο κίνδυνο της υγείας του.
Τότε, η τόλμη της συγκίνησε πολλές και πολλούς στην Ελλάδα και διεθνώς.
ΑΦΙΛΟΚΕΡΔΗΣ ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΓΙΑ ΤΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ
Στον χαιρετισμό της (σελ. 6 – 7) του ωραίου τόμου «Κρητικά εδέσματα» γράφει και τα εξής:
«Θέλω να συγχαρώ θερμά τα μέλη του παραρτήματος του Πανελληνίου Αθλητικού Συλλόγου ´Καλλιπάτειρα´ του Ηρακλείου Κρήτης, τις ικανές και δραστήριες γυναίκες, που με την παρούσα έκδοση προχώρησαν στην υλοποίηση μιας συντονισμένης και συλλογικής πρωτοβουλίας πρωτόγνωρης στην ιστορία του σωματείου μας.
Θυμάμαι, με ιδιαίτερη συγκίνηση τη στιγμή που με έκδηλο ενθουσιασμό κατέθεσα δημόσια την ιδέα – πρόταση για τη δημιουργία ενός λευκώματος με κρητικές παραδοσιακές συνταγές, γοητευμένη από τον πλούτο των κρητικών εδεσμάτων που παρέθεσαν κατά την τελετή των εγκαινίων του γηπέδου δωρεά της ´Καλλιπάτειρας´ στο Καστέλλι Ηρακλείου.
Προς επικύρωση των ανωτέρω ήρθε η παρούσα επιτυχημένη έκδοση.
Εξαίρω την αφιλοκερδή προσφορά και συγγραφική ομάδα των γυναικών του παραρτήματός μας, στο κοινωνικό σύνολο και τη σημαντική συμβολή τους στη διατήρηση του corpus, του γαστρονομικού πολιτισμού της ιδιαίτερης πατρίδας τους, της Κρήτης».
O ΧΡΥΣΟΣ ΚΑΝΟΝΑΣ ΓΙΑ ΔΙΑΤΡΟΦΗ, ΥΓΕΙΑ, ΜΑΚΡΟΖΩΙΑ
…Ο χρυσός κανόνας των γαστρονόμων, εξάλλου, περικλείει όλα, τα μυστικά της κρητικής διατροφής: «Αρχή και ρίζα κάθε αγαθού είναι η ευχαρίστηση της γαστέρας και τα σοφά και τ’ ανώτερα που μ’ αυτή σχετίζονται».
Αν «στα σοφά και τα ανώτερα» συμπεριλάβουμε τη διατήρηση της πολιτιστικής γαστρονομικής παράδοσής μας, συνδυάστηκαν με την ποιοτική διατροφή για υγεία και μακροζωία, όλα αυτά τα συναντάμε μέσα στο παρόν βιβλίο.
Δεδομένου ότι σε ένα μαγευτικό σημείο του ελλαδικού χάρτη, στη λεβεντογέννα Κρήτη, οι γυναίκες της ´Καλλιπάτειρας´ προσθέτουν τη δική τους διαχρονική πινελιά στη γαστρονομική, πολιτιστική κληρονομιά του τόπου. Η οποία παρέμεινε ακέραια και σταθερή, παρά την παρουσία σωρείας κατακτητών στο νησί…».
Παράλληλα, μετά τον κατάλογο των ονομάτων: της συντονίστριας του Παραρτήματος Ηρακλείου, Μαρίας Αντωνακάκη και των δύο μελών της διοικούσας επιτροπής: της Μαίρης Παχιαδάκη και της Μαίρης Σακκαδάκη, δημοσιεύεται και ο ονομαστικός κατάλογος των 42 μελών του Σωματείου.
ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΙΚΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ Η ΚΡΗΤΙΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ
Ακολουθεί, στη συνέχεια, με τίτλο «ΚΡΗΤΙΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ» κείμενο της Μυρσίνης Λαμπράκη (συγγραφέας – παρουσιάστρια).
Στον πρόλογο του κειμένου της τονίζει «την αυθεντική γοητεία της ενδοχώρας της Κρήτης, την πολυχρωμία των τοπίων της και αφθονία των προϊόντων της και την τοπική κουζίνα της που έγινε ο πυρήνας του διάσημου μοντέλου της Μεσογειακής διατροφής».
Με βάση αυτή τη διατροφή, το ελαιόλαδο, τα φρέσκα χόρτα και λαχανικά, τα φρούτα, τα δημητριακά, τα όσπρια, αυτά τα προϊόντα μαζί και το κρασί, αναλύει την ουσιαστική σημασία τους στη βασική -διαχρονική- διατροφή, ενώ παρέχει στατιστικά στοιχεία για την κρητική παραγωγή και κατανάλωση στο νησί, αλλά και συγκριτικά στοιχεία με άλλες χώρες για την κατανάλωση λαδιού κ.λπ. Για να αναφέρει, όμως, και στοιχεία προστατευτικότητας και θεραπευτικότητας του σπουδαίου μοντέλου της Κρητικής διατροφής.
ΘΑΥΜΑΣΙΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΚΑΙ ΣΥΝΤΑΓΕΣ
Με την αιγίδα του σωματείου Καλλιπάτειρα και του Δήμου Ηρακλείου, η πρώτη έκδοση του έξοχου και καλλιτεχνικότατου αυτού βιβλίου έγινε τον Απρίλη του 2011 με εντυπωσιακές φωτογραφίες Κάλλιας Γιαμνιαδάκη, Μανώλη Κριτσωτάκη, επιμέλεια κειμένων Μυρσίνης Λαμπράκη, διορθώσεις Νίκος Ζερβουδάκης, LAYOUT MKS Διαφημιστική Μεταξαράκη και εκτύπωση Δετοράκης – εκδόσεις ΠΑΝΟΣ.
Το βιβλίο αριθμεί 191 σελίδες από τις οποίες οι 90 είναι φωτογραφίες της κάθε συνταγής που περιέχονται στις άλλες 90 σελίδες, με το όνομα της κάθε συντάκτριας που γράφει μια συνταγή φαγητού και μια γλυκού, κατέθεσε στο αξιόλογο αυτό συλλογικό έργο.
Οι συνταγές αρχίζουν με «κουνέλι ριγανάτο» και τελειώνουν με «κέικ καρότου».
ΕΝΑ «ΚΟΥΝΕΛΙ ΡΙΓΑΝΑΤΟ» ΚΙ ΕΝΑ «ΚΕΪΚ ΚΑΡΟΤΟΥ» ΔΕΙΓΜΑ ΓΡΑΦΗΣ
Ενδεικτικά παρουσιάζουμε τις δυο αυτές συνταγές, με τα ονόματα των συντακτριών τους:
ΚΟΥΝΕΛΙ ΡΙΓΑΝΑΤΟ
Υλικά: (για 8 άτομα)
1 κουνέλι
1 φλιτζ. τσαγιού ελαιόλαδο
1 κρεμμύδι μεγάλο ψιλοκομμένο
1 φλιτζ τσαγιού λευκό κρασί
ρίγανη, αλάτι, πιπέρι μαύρο…
Εκτέλεση: Πλένουμε καλά το κρέας και το κόβουμε σε μερίδες. Βάζουμε σε μια κατσαρόλα το ελαιόλαδο με το κρεμμύδι ψιλοκομμένο και το σοτάρουμε, ανακατεύοντας ελαφρά.
Προσθέτουμε το κρέας, το αλάτι, το πιπέρι, τη ρίγανη και μισό φλιτζάνι νερό και αφήνουμε το φαγητό να ψηθεί καλά σε μέτρια φωτιά. Αφού ροδίσει, περιχύνουμε το φαγητό με κρασί.
Από την Αντωνακάκη Μαρία
ΚΕΪΚ ΚΑΡΟΤΟΥ
Υλικά: (για 10 άτομα)
1 φλιτζ. τσαγιού ελαιόλαδο
½ φλιτζ. τσαγιού ζάχαρη
4 αβγά
2 κουτ. γλυκ. κανέλα
2 φλιτζ. τσαγιού καρότο τριμμένο
1 φλιτζ. τσαγιού καρύδια κοπανισμένα
2 φλιτζ. αλεύρι
Εκτέλεση: Ρίχνουμε σε ένα μπολ το ελαιόλαδο, τη ζάχαρη και τα χτυπάμε μέχρι να λειώσει η ζάχαρη. Προσθέτουμε τ’ αβγά, μπέικιν, κανέλα, καρότο, καρύδια, αλεύρι και τ’ ανακατεύουμε μέχρι να γίνει ομοιογενής μάζα. Ρίχνουμε σε βουτυρωμένη φόρμα και ψήνουμε στους 170 βαθμούς για 40 λεπτά περίπου.
Από τη Χατζάκη Αντωνία
«Κρητικά εδέσματα»: Μία σημαντική κατάθεση για την κρητική παράδοση υγιεινής διατροφής και γαστρονομικού, αυθεντικού πολιτισμού.
Μακάρι, τέτοιες συλλογικές προσπάθειες να γινότανε και από γυναίκες στα Χανιά…
