«Αχ, να ήμουνα πιο νέος, λόγω τιμής σας το λέω, θα έπαιρνα 200 ανθρώπους μαζί μου να πάω να τους σκοτώσω όλους, τους υπεύθυνους δηλαδή, αυτούς που ξέρω ποιοι είναι. Και Ελληνες και ξένοι».
Με τα λόγια αυτά ο Μίκης Θεοδωράκης εξέφρασε χθες, κατά τη συμβολική, αλλά και ουσιαστική επίσκεψή του στο ιστορικό Θέρισο, την αγανάκτησή του για το «συνταγματικό πραξικόπημα» που, όπως είπε, έχει σημειωθεί στην Ελλάδα και έχει οδηγήσει στην παραχώρηση της εθνικής κυριαρχίας.
Ο κ. Θεοδωράκης προέβη στη συγκεκριμένη αναφορά κατά την επίσκεψή του στο Στρατηγείο (Μουσείο) του Ελευθερίου Βενιζέλου στο Θέρισο, παρουσία του καθηγητή Συνταγματικού Δικαίου Γιώργου Κασιμάτη, στελεχών της «Σπίθας», φίλων και κατοίκων του χωριού.
Καθισμένος μπροστά από την ελληνική σημαία, στην οποία αναγράφεται η λέξη «Θέρισο» και η χρονιά 1905, ο κ. Θεοδωράκης σημείωσε ότι «106 χρόνια από την επανάσταση του Θερίσου και βρισκόμαστε στο ερώτημα: Θα αντέξουμε; Ή τη φορά αυτή οι Φράγκοι θα κατορθώσουν να μας στρώσουν τελείως;».
Στην απάντηση παριστάμενης ότι «θα αντέξουμε», ο κ. Θεοδωράκης παρατήρησε ότι «λες ότι θα αντέξουμε, αλλά η τηλεόραση είναι το απόλυτο όπλο. Τα παιδιά μας μιλάνε στα αγγλικά, τραγουδάνε στα αγγλικά. Πάει η γλώσσα μας. Πάει η μουσική μας. Πάνε τα ήθη και τα έθιμά μας. Σε άλλες εποχές, εάν γινόταν αυτό που γίνεται σήμερα στην Ελλάδα, η νεολαία θα ήταν πρωτοποριακή, έξω. Εδώ κάνουμε τις Σπίθες και ο μέσος όρος» (σ.σ. των μελών), «είναι 35, 40 χρονών. Πού είναι τα παιδιά; Πού είναι η νεολαία; Πάθαμε μεγάλη ζημιά. Μην το υποτιμούμε αυτό. Γιατί μέχρι τώρα οι εχθροί μας μάς χτυπάγανε στη σάρκα. Μας κάνανε πληγές. Άνοιγαν τρύπες, έπεφτε αίμα, αλλά το θηρίο ερχόταν πάλι επάνω. Τώρα μπήκανε μέσα, τώρα είναι καρκίνος. Είναι μέσα και θέλει άλλο τρόπο», σημείωσε ο κ. Θεοδωράκης και πρόσθεσε: «Αχ, να ήμουνα πιο νέος, λόγω τιμής σας το λέω, θα έπαιρνα 200 ανθρώπους μαζί μου να πάω να τους σκοτώσω όλους, τους υπεύθυνους δηλαδή, αυτούς που ξέρω ποιοι είναι. Και Ελληνες και ξένοι. Εδώ ο καθηγητής», τόνισε ο κ. Θεοδωράκης, δείχνοντας τον κ. Κασιμάτη, «είπε ότι οι τροϊκανοί έρχονται παράνομα στην Ελλάδα. Η σύμβαση είναι παράνομη. Επρεπε ο εισαγγελέας να τους πιάσει και να τους πει ότι δεν έχουν θέση στην Ελλάδα. Ολο αυτό που κάνουν είναι παράνομο».
Ακολούθως τον λόγο πήρε ο κ. Κασιμάτης, ο οποίος τόνισε ότι είναι «παράνομοι με την υπογραφή της κυβέρνησής μας. Των δικών μας πολιτικών. Αυτό είναι το τρομερό. Υπογράψαμε Ελληνες -αν είναι δυνατόν να είναι Ελληνες- αυτή την παράδοση της Ελλάδας, που δεν έγινε ποτέ. Μπείτε μέσα. Σας δίνουμε την εθνική κυριαρχία».
Νωρίτερα, ο κ. Θεοδωράκης -ο οποίος έτυχε θερμής υποδοχής, με κατοίκους του χωριού να πυροβολούν στον αέρα κατά την άφιξή του στο Στρατηγείο του Ελευθερίου Βενιζέλου- θυμήθηκε στιγμές από τα παιδικά του χρόνια και την επαφή του με τον Ελευθέριο Βενιζέλο, επεσήμανε την αγάπη του για τον κρότο των όπλων, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε και τόνισε ότι τον παρέσυρε ο πρώην υπουργός Δημόσιας Τάξης, Γιώργος Βουλγαράκης και συμμετείχε στην πρωτοβουλία για τη χρήση των όπλων στην Κρήτη.
Βγαίνοντας από το Στρατηγείο του Βενιζέλου, ο κ. Θεοδωράκης άκουσε τα μέλη του Πολιτιστικού Συλλόγου «Η Επανάσταση του Θερίσου» να τραγουδούν ριζίτικο τραγούδι και εν συνεχεία μετέβη σε ταβέρνα του χωριού, όπου πραγματοποιήθηκε συνεστίαση, με «Σπιθίτες» να τιμούν τον μεγάλο μουσικοσυνθέτη.
Καλή στραθιά σου, παλίκαρε
«Eκανες καλά, έκανες λαμπρά, Μίκη μου, που γύρισες σαν τον μυθικό Ανταίο στον τόπο των πατέρων σου και, μάλιστα, σ? αυτό τον τόπο, το Θέρισο, τον κατάφορτο από μνήμες ηρωισμού, να ρουφήξεις τον δυναμογόνο αέρα του, για να φυσήξεις και να κάμεις τη σπίθα πυρκαγιά», τόνισε στον χαιρετισμό του, κατά τη διάρκεια της συνεστίασης, ο ομότιμος καθηγητής Ερατοσθένης Γ. Καψωμένος.
Και πρόσθεσε: «Καλή στραθιά σου, παλίκαρε. Κράτα, για τον δρόμο, το ελπιδοφόρο μήνυμα ενός άλλου μεγάλου ποιητή, που τον γιορτάζομε κι εκείνον εφέτος, του Αγγελου Σικελιανού:
Το γένος, βουλιαγμένο μες στον αιώνα,
να λυτρωθεί μονάχο του μπορεί.
Μα να ξυπνήσει πρέπει η πλέρια Μνήμη
βαθιά του αδάμαστη και τρομερή.
Κανείς δε θα ξεφύγει τη γενιά του!
Το βάρος της θα σκώσει ως τη στιγμή
που βγαίνοντας από τη λησμονιά του
στο φως που πια δε στέκουν δισταγμοί,
της ζωής θα να ντυθεί την πανοπλία
και μ? ακέριο τον άγιο σκελετό
των περασμένων, θα στηθεί στη γη του
με το κεφάλι αλύγιστο κι ορτό».
Στην αρχή του χαιρετισμού του, ο κ. Καψωμένος επεσήμανε ότι στο Θέρισο «´η Μνήμη καίει ακόμη, άκαυτη βάτος´ και σφραγίζει την επιλογή σας να ξεκινήσετε από ?δω, με μια πλούσια κι ευανάγνωστη σημειολογία. Το κίνημα του Θερίσου (τον Μάρτιο του 1905) είχε ως κύριο αίτημα την ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα, σημαδεύοντας την οριστική ρήξη με το καθεστώς της αυτονομίας που επέβαλαν στην Κρήτη οι Ξένες δυνάμεις. Και μέσα σε οχτώ μήνες επικράτησε σ? όλη την ύπαιθρο και επέβαλε τους όρους του: την απομάκρυνση του Πρίγκιπα αρμοστή, φορέα της ξένης εντολής και την αλλαγή διακυβέρνησης, που άνοιξε τον δρόμο για την πολυπόθητη Ενωση».
Ο κ. Καψωμένος σημείωσε ότι «υπάρχει ένας ιδιαίτερος τρόπος να βιώνουμε την Ιστορία, χαρακτηριστικά ελληνικός. Η ιστορία στην κοινή συνείδηση δεν είναι κατ? ανάγκη -και δεν είναι μόνο- η συνειδητή γνώση ή ανάμνηση μιας αιτιακής διαδοχής γεγονότων που συνέβησαν σε κάποιο παρελθόν και που τα ανακαλούμε εάν και όταν υπάρχει χρεία. Είναι ένα σταθερό και διαρκές βίωμα, ζωντανό κι ενεργητικό μέσα μας. Μέσα στην κάθε στιγμή ενυπάρχει ολόκληρη η ιστορική διαχρονία. Ζούμε μέσα στο κάθε παρόν την αιωνιότητα, μέσα στο νυν το αιέν, όπως μοναδικά το διατύπωσε ο ποιητής Οδυσσέας Ελύτης [στο Άξιον Εστί].
Και δε χρειάζεται καθόλου να τα ?χομε μάθει στο σχολείο. Αντίθετα, θα τολμούσα να πω, οι πιο στέρεοι φορείς του ιστορικού μας βιώματος είναι οι απλοί αγράμματοι άνθρωποι της ελληνικής υπαίθρου, οι ορεινοί και οι θαλασσινοί μας. Γι? αυτό -μην έχετε έγνοια- καμία πονηρή εκπαιδευτική μεταρρύθμιση δεν μπορεί να μας τα πάρει.
Γιατί είναι συστατικό στοιχείο του τόπου μας και της πολιτισμικής μας ιδιοσυστασίας. Αυτό είναι που διακρίνει τους πολιτισμούς της εντοπιότητας, όπως ο δικός μας. Ο γενέθλιος χώρος, ο τόπος μας, η φύση και η κουλτούρα του είναι που διαμορφώνει κατά προτεραιότητα την ταυτότητά μας. Ο χρόνος ενσωματώνεται στον χώρο, σε μια ενιαία αντίληψη του χωροχρόνου. Η ιστορία γίνεται στοιχείο συστατικό του τόπου, παίρνει σχεδόν υλική υπόσταση, συλλαμβάνεται με τις αισθήσεις. Ετσι η φύση γίνεται ο πιο αυθεντικός φορέας της συλλογικής μνήμης. Λέει ο Ελύτης, που τα εκατό χρόνια από τη γέννηση του γιορτάζομε φέτος: ´H θάλασσα είναι η κληρονόμος της ελληνικής παράδοσης´.
Αυτό πάει να πει ότι κι αν ακόμα εμείς οι αλλοτριωμένοι άνθρωποι της πόλης, απολέσουμε πλήρως τον πολιτισμό μας, φτάνει να γυρίσουμε στον τόπο μας, στην ελληνική φύση, για να τον ξαναμάθουμε από την αρχή. Και δεν εννοούμε μόνο τα αρχαία μνημεία και τα βυζαντινά ξωκκλήσια που βρίσκουμε σπαρμένα σε κάθε μας βήμα, μέσα στην ελληνική ύπαιθρο. Δε μιλούμε μόνο για τις ιστορίες και τις παραδόσεις που μας διηγούνται ο παππούς και η γιαγιά μας. Μιλούμε γι? αυτές τις κορφές, γι? αυτά τα λαγκάδια, τους βράχους, τ? ακρογιάλια, τα πέλαγα· μιλούμε για τη γιαγιά ελιά, τα μυριστικά βότανα, τ? απροσκύνητα κυπαρίσσια. Μιλούμε προπάντων γι? αυτούς τους ανθρώπους, για το ήθος τους, το περήφανο βλέμμα, το ιλαρό πρόσωπο, τη γενναιόδωρη φιλοξενία. Η Ιστορία, η Μνήμη δεν είναι γι? αυτούς υπόθεση εγκεφαλική· είναι η ίδια η βιολογική τους υπόσταση, η δυναμική της ψυχής τους, ο αυθόρμητος τρόπος που αντιδρούν απέναντι στις εξωτερικές προκλήσεις. Η ιστορία ορίζει απόλυτα την προσωπικότητα και τη μοίρα τους κι ας μην το ξέρουν», υπογράμμισε ο κ. Καψωμένος.
Πολιτική ομιλία σήμερα
Στη σημερινή πολιτική εκδήλωση στην Ανατολική Τάφρο, στις 8 το βράδυ, εκτός από τον Μίκη Θεοδωράκη θα μιλήσουν ακόμη ο καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου και μέλος της Συμβουλευτικής Επιτροπής του Κ.Α.Π., Γιώργος Κασιμάτης και ο δικηγόρος και εκπρόσωπος οργανώσεων Χανίων του Κ.Α.Π., Νίκος Χατζημιχελάκης. Θα ακολουθήσει συναυλία – αφιέρωμα στο έργο του Μίκη Θεοδωράκη με τίτλο «Η πατρίδα, πάλι τραγουδά!».