Πέμπτη, 28 Μαρτίου, 2024

70 χρόνια προσπαθειών κοινής πορείας της Ευρώπης

Βαριά σύννεφα συγκεντρώνονται στον ουρανό της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι κερδισμένοι από τη λειτουργία της Ένωσης αλληθωρίζουν στα προβλήματα που δρουν πλέον σωρευτικά και οι άλλοι αναρωτιούνται αν μπορούν να συνεχίζουν με αυτήν την οπτική. Η επίτευξη της αυτάρκειας απομακρύνει μεγάλες μάζες από το φάσμα της πείνας, και οι νέες τεχνολογίες κρατούν ισχυρούς πολιορκητικούς κριούς έτοιμοι να εκδράμουν προς νέες κατακτήσεις. Πολλά τα ερωτηματικά στα εβδομηκοστά γενέθλια της Ενιαίας Αγοράς και της Κοινής Αγοράς, που έγινε Ευρωπαϊκές Κοινότητες για να πάρει τη σημερινή της μορφή ως Ευρωπαϊκή Ένωση, γεμάτη όμως από ευρωσκεπτικιστές.
Στα πρώτα πενήντα χρόνια του περασμένου αιώνα δυο παγκόσμιοι πόλεμοι δημιούργησαν χαίνουσες πληγές, δεκάδες εκατομμύρια θυμάτων, εξοστρακισμούς και πείνα, δύσοσμες καταστάσεις και ελπίδες ότι μια μέρα τα πράγματα θα γινόταν καλύτερα.
Έτσι, όταν πριν από 70 χρόνια, ο Robert Schuman έθετε τα θεμέλια της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Παρίσι, υποσχόταν ότι σε αυτά τα θεμέλια θα χτιστεί μια νέα Ευρώπη. «Η Ευρώπη δεν θα δημιουργηθεί μονομιάς ή ακολουθώντας ένα μόνο σχέδιο. Θα δημιουργηθεί μέσα από συγκεκριμένα επιτεύγματα τα οποία θα οικοδομήσουν, καταρχάς, μια de facto αλληλεγγύη, δηλαδή αλληλεγγύη εν τοις πράγμασι.» Ήταν ένα μήνυμα ειρήνης, ενότητας και ελπίδας μεταξύ γειτονικών χωρών που εξέρχονταν από τη φρίκη και την καταστροφή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
70 χρόνια μετά, για μια πανδημία που δεν μπορεί να «χρεωθεί» σε μια χώρα, ή μια ομάδα χωρών, αντιμετωπίζουμε τη δική μας πρόκληση: να ανταποκριθούμε σε αυτά τα ιδανικά κατά τη διάρκεια της πανδημίας του Covid-19. Τα βασικά δείγματα δείχνουν ότι τα πράγματα δυσκολεύονται ολοένα και περισσότερο. Οι εργαζόμενοι σε όλη την ήπειρο πασχίζουν από κοινού για να διατηρήσουν σε λειτουργία τις βασικές υπηρεσίες. Τα κράτη μέλη προσφέρουν στους γείτονές τους ένα χέρι βοήθειας για την καταπολέμηση του ιού και συνεχίζουν να χτίζουν μαζί το κοινό τους μέλλον. Για την καταπολέμηση μιας πανδημίας που δεν γνωρίζει σύνορα, η ευρωπαϊκή αλληλεγγύη είναι απαραίτητη. Οι σημερινές προκλήσεις απηχούν το όραμα του Schuman για μια Ευρωπαϊκή Πολιτική Υγείας, που ενώνει τις εθνικές στρατηγικές για την υγεία και την ιατρική έρευνα, ώστε να αντιμετωπίσει τις κοινές απειλές για την υγεία ως ένωση1.
Στην ουσία όμως βλέπουμε ότι η ΕΕ δείχνει μια αδυναμία στην εφαρμογή της αλληλεγγύης. Η αλληλεγγύη είναι φανερή και παρούσα για τους άπορους της ΕΕ, τόσο σε τροφή, όσο και σε είδη ένδυσης και καθαρισμού. Για τη δράση αυτή μερικές εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ μπορούν να δείξουν τον καλύτερο εαυτό της ΕΕ.
Εκεί που χάνεται η σειρά των πραγμάτων είναι όταν οι καταστάσεις σοβαρεύουν. Παράδειγμα η καταστροφική πορεία της πανδημίας του Covid-19 που έχει δημιουργήσει ήδη στρατιές ανέργων, που έχει γονατίσει τομείς ολόκληρους και που δεν μπορεί να ανασηκωθεί και να αναταχθεί με δικούς της εθνικούς πόρους. Και κει που ζητούνται μέτρα συνοδευόμενα από πόρους ικανούς να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα, ορισμένοι αρνούνται την ουσία και τη σημασία της αλληλεγγύης.
Και ένας μετριοπαθής Ευρωπαίος και μάλιστα από τις χώρες που υπέγραψαν την πρώτη συμφωνία, αρχίζει να θεωρεί ότι είναι ευρωσκεπτικιστής, τότε θα πρέπει ίσως να δούμε και να εξετάσουμε πιο βαθειά το όλο θέμα. Με έκπληξη διαβάζω ειδική μελέτη της δεξαμενής σκέψης του Ζακ Ντελόρ πρώην προέδρου της Κομισιόν και βασικού αρχιτέκτονα της σημερινής ΕΕ, για το τι σκέφτονται οι Γάλλοι2. Το βασικό σημείο ενός από τους αναλυτές είναι ότι οι Γάλλοι δεν αναγνωρίζονται σε ένα σύστημα εξουσίας που βασίζεται σε συμβιβασμούς και διαπραγματεύσεις3. Όμως για να φτάσουν στο σημείο αυτό ένας από τους βασικούς και αρχικούς πυλώνες της ΕΕ ίσως θα πρέπει να δούμε ορισμένα στοιχεία πως έχουν επηρεάσει αυτόν τον πληθυσμό:
Ένα πρώτο κάταγμα σε ευρωπαϊκή κλίμακα διακρίνει τις πιο ευνοϊκές χώρες από τις λιγότερο ευνοϊκές στη λογική της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Οι Γάλλοι ανήκουν στην ομάδα των Ευρωπαίων που είναι πιο αρνητικοί απέναντι στην ΕΕ. Στην πρώτη ομάδα, βρίσκουμε (με αύξουσα σειρά υποστήριξης για την ΕΕ) Ιρλανδία, Δανία, Πορτογαλία, Λουξεμβούργο, Λιθουανία, Ρουμανία και Μάλτα. στη δεύτερη ομάδα (με αύξουσα σειρά αντιπολίτευσης στην Ευρώπη), τη Σλοβενία, την Κύπρο, την Τσεχική Δημοκρατία, τη Γαλλία, την Ιταλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ελλάδα.
Το κοινωνικό χάσμα αποτελεί μια δεύτερη σημαντική διαχωριστική γραμμή για όλες τις χώρες και ιδιαίτερα για τη Γαλλία. Η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση γίνεται αντιληπτή αρνητικά από τις εργατικές τάξεις, τους εργαζόμενους, τους ανέργους και εκείνους που ολοκλήρωσαν τις σπουδές τους πριν από την ηλικία των 16 ετών. Ανήκει στις λιγότερο ευνοημένες κοινωνικές κατηγορίες αντιστοιχεί σε μεγάλο βαθμό σε μια εκπροσώπηση της Ευρώπης ως απειλή απώλειας των εθνικών κοινωνικών προστασιών.
Η τυπολογία διακρίνει τέσσερις ομάδες στάσεων απέναντι στην ΕΕ, ανάλογα με τη θέση τους και την έντασή της. Οι Γάλλοι κατανέμονται ως εξής: 37% ανήκουν στην πρώτη ομάδα (αρκετά θετικοί Ευρωπαίοι), 43% στη δεύτερη ομάδα (αρκετά αρνητικοί Ευρωπαίοι), 5% στην τρίτη ομάδα (οι πιο θετικοί Ευρωπαίοι) και 15% στην τελευταία ομάδα (οι περισσότεροι Ευρωπαίοι) αρνητικό). Στην υπόλοιπη Ευρώπη, τα πιο θετικά είναι διπλάσια, τα πιο αρνητικά διπλάσια.
Αν λοιπόν αυτή είναι η σημερινή κατάταξη των Γάλλων, κανείς δεν αναρωτιέται τι ρόλο παίζουν οι Γερμανοί, όπου η πολιτική του Σόϊμπλε οδήγησε τα πράγματα μέσα από μια ισχυρή Μέρκελ στη λήψη αποφάσεων μονομερούς χαρακτήρα. Τώρα που φτάσαμε στο άλλο άκρο του γκρεμού μερικοί και μάλιστα ισχυροί αρχίζουν να μουρμουρίζουν τα βασανιστήρια που πέρασε ο ελληνικός λαός για να μη χρεοκοπήσει, ανεξάρτητα του ότι υπόκωφες φωνές λένε και αποδεικνύουν ότι, μεταξύ άλλων σώσαμε και τις γαλλογερμανικές τράπεζες!
Ευκολότατα θα προσθέσουμε ότι οι σημερινές καταστάσεις οδηγούν σε μια ασταθή εξέλιξη και καταπάτηση αρχών που υποτίθεται ότι είχαν δομηθεί πάνω σε στέρεες βάσεις. Αναφέρομαι στα δυο σοβαρότατα θέματα που έκαναν με ιδιαίτερα εκκωφαντικό τρόπο την εμφάνισή τους τα τελευταία χρόνια. Το ένα αφορά το μεταναστευτικό και το άλλο είναι η ελέω Θεού, πανδημία. Και για τα δυο αυτά θέματα έχουν ληφθεί αποφάσεις που κανένας εχέφρων πολιτικός υπερασπιστής της ενωμένης Ευρώπης δε θα τολμούσε να πάρει, οι μέτριοι όμως ταγοί μας, δε διστάζουν να πάρουν αποφάσεις που δεν αξίζουν και δεν αντέχουν σε καμιά κριτική για να προχωρήσει το τρένο!
Το τι μέλει γενέσθαι δεν μπορεί να υπόκειται σε υποθέσεις.

1. https://multimedia.europarl.europa.eu/el/europe-day-70-years-of-european-solidarity_N01-PUB-200429-EDAY_ev
2. https://institutdelors.eu/publications/les-francais-et-leurope-entre-defiance-et-ambivalence/
3. https://www.lejdd.fr/International/europe-les-francais-ny-croient-plus-3966551


Ακολουθήστε τα Χανιώτικα Νέα στο Google News στο Facebook και στο Twitter.

Δημοφιλή άρθρα

Αφήστε ένα σχόλιο

Please enter your comment!
Please enter your name here

Εντός εκτός και επί τα αυτά

Μικρές αγγελίες

aggelies

Βήμα στον αναγνώστη

Στείλτε μας φωτό και video ή κάντε μία καταγγελία

Συμπληρώστε τη φόρμα

Ειδήσεις

Χρήσιμα