Γράφει η ΜΑΡΙΑ ΣΠΑΝΤΙΔΑΚΗ
´Tα παιδιά που κάθε γονιός θέλει παιδιά του, κάθε καθηγητής μαθητές του και κάθε πατρίδα πολίτες της´, είναι τα παιδιά από τον Βόλο, που τόσο ευχάριστα μας εξέπληξαν το Σάββατο 7/5, από εκπομπή της δημόσιας τηλεόρασης. Ασφαλώς δεν είναι τα μόνα στην ελληνική επικράτεια, που μπορούν να μας εκπλήξουν και να μας συγκινήσουν. Αναφέρομαι σ’ αυτά, γιατί αυτά είδα, μετά από τηλεφώνημα φίλου, που μου είπε, ´άνοιξε αμέσως ΝΕΤ´. Αυτό έκανα και έμεινα εκεί, συνεπαρμένη, μέχρι τέλους…
Μαθητές του μουσικού σχολείου Βόλου, ένα ολόδροσο μπουκέτο πανέμορφων παιδιών, με πρόσωπα χωρίς μακιγιάζ και… ύφος, με υπέροχες φωνές και καθαρά μάτια, προσκεκλημένοι στην εκπομπή «Στην υγειά μας», του Σπύρου Παπαδόπουλου, μας τραγούδησαν αλλιώτικα, μας μίλησαν αλλιώτικα, μας άγγιξαν αλλιώτικα.
Σταμάτησα σ’ αυτά τα παιδιά, γιατί μου πέρασαν ευασθησία, συναίσθημα, αλήθεια και προπαντός πίστη και αποφασιστικότητα.
Σταμάτησα σ’ αυτά τα παιδιά, από ανάγκη να σταματήσω σε κάτι που ήταν γεμάτο υγεία! Τη δική μας ελπίδα στήριξαν αυτά τα παιδιά Σάββατο βράδυ, τραγουδώντας. Εκείνα ένιωθα να μας δίνουν και να μας παρηγορούν, γι’ αυτό που εμείς τους… κάναμε.
Τη δική μας θλίψη μετρίασε η παρουσία τους, μέσα στον ζόφο που ζούμε και μέσα στην -πλην ελαχίστων εξαιρέσεων- άγονη… τηλεοπτική γη. Όλα τα είχαν. Ολα τα απέπνεαν. Αισιοδοξία, μαχητικότητα, σοβαρότητα, διαμαρτυρία, ευαισθησία, αξιοπρέπεια, ελπίδα… Όλα! Μαζί τους και οι καθηγητές τους. Συνέλαβα τον εαυτό μου να ψελίζει: Nαι, υπάρχει και αυτή η Ελλάδα… Ευτυχώς υπάρχει και αυτή η Ελλάδα, με τους Έλληνες που τώρα βλέπεις. Έχουμε ελπίδα!
Τραγούδησαν συγκλονιστικά, με το δικό τους αφτιασίδωτο, αληθινό, τρόπο, τραγούδια παλιά κι αγαπημένα, σπουδαίων δημιουργών.
Η επιλογή των τραγουδιών είχα την αίσθηση, ότι δεν ήταν τυχαία. Τα τραγούδια και οι στίχοι, που διάλεξαν να τραγουδήσουν, δεν ήταν απλά ωραία τραγούδια. Είχαν μέσα τους όλη την αγωνία, όλο τον προβληματισμό γι’ αυτά που σήμερα ζούμε, αλλά και την αισιοδοξία που χρειαζόμαστε.
Ήταν σαν να απαντούσαν τραγουδώντας, σαν να κατάθεταν τραγουδιστικά, τη θέση τους για την πραγματικότητα που τους δώσαμε… και την πίστη τους, ότι θα την αλλάξουν. ´Λένε πως ο άνθρωπος πρέπει την πατρίδα ν’ αγαπά´, τραγούδησαν απο τη δημιουργία της Τουρκοκύπριας Νεσιέ Γιασίν και του Μάριου Τόκα και ήταν μαζί, σαν κραυγή κι υπόσχεση στην υποθηκευμένη πατρίδα. Αυτήν, που τους έδωσαν οι ανεπαρκείς ηγεσίες της και όχι μόνον… ´Δεν κάνουμε παρά μάθημα ιστορίας που το λένε οι στίχοι´ είπε μια μαθήτρια. ´Δουλεύουν ακούραστα χωρίς να υπολογίζουν ούτε παλαμάκια ούτε κόστος´ , είπε ένας καθηγητής. «Αυτά τα παιδιά είναι εκείνα που θα καθιερώσουν την ελληνική παραδοσιακή μουσική, ως εθνική μας μουσική», είπε άλλος. Και η φιλόλογός τους, συμπλήρωσε: ´Αυτά τα παιδιά, είναι τα παιδιά που κάθε γονιός θέλει παιδιά του, κάθε καθηγητής μαθητές του, κάθε πατρίδα και κράτος, πολίτες του…´. Πατρίδα τ’ ακούς; Ή πιο σωστά, κυβερνώντες αυτής της πατρίδας, τ’ ακούσατε αυτό ή μήπως Σαββατόβραδο, προτιμήσατε Greek idol;
Και ύστερα, σαν σε πικρή διαμαρτυρία αλλά με αισιοδοξία κι αξιοπρέπεια πάντα, Ελύτης. ´Όμορφη και παράξενη πατρίδα, ωσάν αυτή που μούλαχε δεν είδα´. Τι δεν μας έλεγε αυτός ο στίχος σήμερα, δοσμένος απο τα στόματα αυτών των παιδιών. Κυριολεκτικά συγκλονίστηκα απο τα συναισθήματα που γεννούσε αυτή η ιδιαίτερα λεπτή ερμηνεία, η γεμάτη αγωνία και διαμαρτυρία.
Με την αντιφατικότητα αυτού του ποιήματος, του τόσο αντιπροσωπευτικού της ψυχοσύνθεσης, αλλά και της παθογένειάς μας, τα υπέροχα αυτά παιδιά από τον Βόλο, έστειλαν το βράδυ εκείνο το μήνυμά τους, σ’ αυτούς που πρώτοι έπρεπε να το λάβουν… Το έλαβαν; Το ίδιο υπέροχοι και οι εκπαιδευτικοί τους. Και για να πούμε τα πράγματα με τη σωστή σειρά, τα παιδιά αυτά είναι αυτά που είναι, γιατί ως φάνηκε, έχουν τους εκπαιδευτικούς που τα πιστεύουν και τα στηρίζουν, χωρίς αυτό να μοιάζει υπαγορευμένο από κάποιο εκπαιδευτικό σύστημα. Αυτό που εγώ εισέπραξα βλέποντας τους, ήταν, ότι καθηγητές και μαθητές μαζί, «γούσταραν» τρελά γι’ αυτό που έκαναν. Kι αυτό ακριβώς έφθανε σε μας. Η υπέροχη δημιουργική τους «τρέλα». Η αγάπη τους γι’ αυτό που έκαναν και η απόφασή τους να υπάρξουν, δίνοντας. «Αυτό που με αγάπη γίνεται, καλό γίνεται…» λέει μια κινέζικη παροιμία …Διαπερνά με δύναμη και το γυαλί και μας, θάλεγα εγώ, μετά απ’ αυτό που είδα.
Κι όμως αντί παιδιά σαν αυτά, νάχουν θέση στην καθημερινή τηλεοπτική μας παρέα, θέση καθημερινά, έχουν τα «σκουπίδια». Τα κάθε λογής ριάλιτι, που τρώνε ψυχές, σάρκες και ό,τι άλλο κάτσει. Ή στην καλλίτερη, μαγειρεύουν… Και αν δεν μαγειρεύουν, κουτσομπολεύουν η πολιτικολογούν χωρίς λόγο… ή παιζουν πόκα ή λένε τη Μοίρα ή πουλούν την όποια πραμάτεια τους… Πού χώρος για τα παιδιά που τραγουδούν Ελύτη…
Χώρος υπάρχει για τα Τούρκικα, που υποστηρίζονται ακόμα και απο το Υπουργείο Εξωτερικών της γείτονος, με χορηγία – Αλήθεια το πρόσεξε κανείς αυτό, για να συνειδητοποιήσει πόσο σοβαρά κάνουν τη δουλειά τους απέναντι, ακόμα και για τις σαπουνόπερες τους;
Χώρος υπάρχει για τη… Μιλάγκρος την ατίθαση, την Κορίνα την αγριόγατα, τη Χουάνα την Παρθένα και λοιπά «σαπούνια», Βραζιλιάνικα και μή, απο αυτά που μας «ταΐζουν» κατά καιρούς οι καναλάρχες σε ποσότητες, για να γεμίζουν τα ταμεία τους εις βάρος της εγχώριας παραγωγής και του ελληνικού πολιτισμού. Τώρα, που λόγω κρίσης, δεν βγάζουν αυτά που βγάζανε, επιχειρούν να εξαφανίσουν την Ένωση Ελλήνων Σεναριογράφων και γενικά, Ελλήνων δημιουργών, με ριάλιτι και… τσελεμεντέ! Κοστίζουν λίγο, καλύπτουν τηλεοπτικό χρόνο πολύ… Φάτε!
Ευτυχώς υπάρχει η ΕΡΤ, αλλά -δυστυχώς- ούτε και κείνη μπορεί να αναπληρώσει αυτά που άλλοι πρέπει να κάνουν, ούτε και να εξαλείψει τη ζημιά που προκαλούν στις συνειδήσεις, προγράμματα των ιδιωτικών. Τώρα που σκάνε μια – μια οι διάφορες φούσκες της δανεικής ευδαιμονίας μας, αναδεικνύεται περισσότερο από ποτέ και ο πραγματικός τους ρόλος. Αυτός, που πολύ νωρίς, απο το ’95 ακόμα -επιτρέψτε μου να σας πω- είδα και κατήγγειλα, μέσα απο εκπομπή του Νάσου Αθανασίου τότε, εκπομπή δική τους, στο Mega, επισημαίνοντας την κοινωνική ευθύνη των καναλαρχών. Ευδαιμονούντες όμως, μέσα στην νεοαποκτηθείσα… κυριαρχία τους και στην εν πολλοίς πλασματική μας πραγματικότητα, όχι μόνο δεν μούδωσαν σημασία, αλλά αντιθέτως -σαν επαγγελματίας- ουδέποτε επέτρεψαν να ξαναβρώ την πόρτα τους… Έτσι συνήθως αντιμετωπίζονται εκείνοι που βλέπουν και προπαντός μιλούν… Κλασικά πράματα.
Τώρα όμως έφτασε η ώρα των αναγκαστικών… αποκαλυπτηρίων! Τώρα, αναδεικνύεται σιγά – σιγά ο ρόλος όλων… Αναδεικνύεται και ο ρόλος των περίφημων διαφημιστικών εταιριών, που μπαίνουν στα σπίτια μας, και χωρίς να το πολυκαταλαβαίνουμε, κατευθύνουν τις ζωές μας. Ελληνικών και πολυεθνικών μαζί, που με τις θυγατρικές τους εδώ, και σε συνεργασία με τους καναλάρχες, παίζαν και εξακολουθούν, το παιχνίδι της επιβολής και της διάβρωσης είς βάρος της τσέπης και του πολιτισμού ενός λαού.
Με τη συνεργασία πάντα των καναλαρχών, χρόνια τώρα, έχουν φτάσει σε τέτοιο βαθμό διείσδυσης που καθορίζουν όχι μόνο ποιά τηλεοπτικά προιόντα θα μπούν στα ελληνικά σπίτια, αλλά και ποια πρόσωπα θα συμμετέχουν σ’ αυτά, ποιά πρόσωπα θα παρουσιάζουν και αν πρόκειται για σήριαλ, ακόμα και το καστ των ηθοποιών.
Απαιτούν και κάνουν πρωταγωνιστές αυτούς που εκείνοι θέλουν, εκείνους που έμμεσα, θεωρούν ότι θα πουλήσουν καλύτερα το διαφημιζόμενο προϊόν τους στα διαλείμματα της προβολής, όποιας σειράς, καθορίζουν χρονικά τα διαλείμματα και μάλιστα σε πλήρη συγχρονισμό στο σύνολο των καναλιών, έτσι που να αχρηστεύεται το τηλεκοντρόλ στα χέρια μας αφού όπου και να πατήσουμε, πάνω τους πέφτουμε, εκτοξεύουν στα ύψη τα κασέ κάποιων και παράλληλα εξαφανίζουν άλλους.
Εχουν φτάσει εμμέσως πλην σαφώς, να καθορίζουν ακόμα και τους πρωταγωνιστές θεατρικών παραστάσεων, αφού τα κριτήρια για να πάρεις ρόλο, είναι σε αρκετές περιπτώσεις… τηλεοπτικά! Πως αλλιώς θά φέρεις κόσμο στο θέατρο, αν δεν σε βλέπουν στην τηλεόραση; Τέτοια διαπλοκή, τέτοια κατάντια… Μέσα σ’ αυτή την πραγματικότητα με την Πολιτεία και το ΕΣΡ να υπολειτουργούν, που ο χώρος που πρέπει να έχουν, τα παιδιά που τραγουδούν Ελύτη και δεν τους λένε… «αλήτες»;
