NAOMI KLEIN Εκδόσεις Α.Α. Λιβάνη
Tου Δ. KAKABEΛAKH
Ενα βιβλίο της 40χρονης τολμηρής Καναδέζας συγγραφέως – κινηματογραφίστριας και πολιτικοκοινωνικής ερευνήτριας, της πολυβραβευμένης Ναομί Κλάιν, της οποίας το πρώτο βιβλίο της ´NO LOGO´ μεταφρασμένο σε 28 γλώσσες έγινε μπεστ σέλερ διεθνώς. Για να γράψει μετά το ´Δόγμα του σοκ´ (2007), το οποίο εδώ και τρία χρόνια (λόγω και της μεγάλης συγκυρίας της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης) αποτελεί γεγονός σε όποια γλώσσα μεταφραστεί και κυκλοφορήσει. Ηδη, μόλις κυκλοφόρησε στα ελληνικά (2010) αποτελεί μια μεγάλη εκδοτική επιτυχία για τις σημαντικές αποκαλύψεις που περιέχει για την άνοδο του καπιταλισμού της καταστροφής που οδήγησε ολόκληρη την ανθρωπότητα και την Ελλάδα σε αδιέξοδη κρίση και ανελευθερία και κοινωνική εξαθλίωση.
Ενα εξαιρετικό βιβλίο ικανό να προκαλέσει τσουνάμι ντροπής αλλά και πολιτικής δράσης, για να σταματήσει επιτέλους η θεραπεία – σοκ, που οι ενδείξεις φανερώνουν ότι ΦΘΙΝΕΙ, ενώ αναδύονται οι δυνάμεις των απλών ανθρώπων που θα ανοικοδομήσουν τις ζωές τους, πέρα από τον καπιταλισμό της καταστροφής!
Με ´Το δόγμα του σοκ´ συντελέστηκε ´η άνοδος του καπιταλισμού της καταστροφής´. Αυτή την καταστροφή όλων των ελπίδων της ανθρωπότητας και του λαού μας, όπως αυτή βιώνεται σήμερα.
Μια εφιαλτική καταστροφή που διαμορφώθηκε από τους μεγιστάνες της υπερκυριαρχίας και της οικονομοκρατίας ως ´λογική αναγκαιότητα´ και ως παράλογη αχρειότητα, την οποία επιβάλλουν και χειραγωγούν οι πολυποίκιλοι μηχανισμοί της σύγχρονης ´έως θανάτου´ παγκοσμιοποιημένης ανταγωνιστικότητας και εκσυγχρονισμένης τεχνο-φασιστικότητας, η οποία ελέγχει και απορροφά τα πάντα. Για να λειτουργεί εξουθενωτικά η υπερμηχανή του καταναγκασμού στην υπερεκμεταλλευτική ομοιομορφία της σύγχρονης υποδούλωσης (εξάρτησης ηπείρων, λαών, κοινωνικών ομάδων και ατόμων).
Οπου, όποιος αντιδρά ή κρίνεται ως ύποπτος – ύποπτη για αντίδραση στοχοποιείται, παρακολουθείται, απειλείται, βασανίζεται, απομονώνεται, απελαύνεται ή μεταναστεύει.
ΚΑΘΟΛΙΚΗ ΑΝΑΣΦΑΛΕΙΑ ΣΕ ΕΛΛΑΔΑ – ΕΥΡΩΠΗ – ΚΟΣΜΟ
Με αποτέλεσμα εδώ και 100 χρόνια να είναι καθολική η ανασφάλεια του ανθρώπου – ανθρωπότητας. Κυρίως, μέσα από τις εγκληματικές διαπράξεις των μεγάλων και συνεχών πολέμων του 20ού αιώνα, πολέμων που καταστρέψανε τόσα πολλά. Για να συνεχίζεται η πολεμικότητα στον 21ο αιώνα μετά το μεγάλο τρομοκρατικό χτύπημα στη Ν. Υόρκη που έφερε τον ληστρικό πόλεμο στο Ιράκ, ο οποίος έγινε με το πρόσχημα της απελευθέρωσης αυτής της χώρας από τον τύραννό της, που την άνοδό του την είχε στηρίξει η ίδια υπερδύναμη, η οποία εισέβαλε σ´ αυτή τη χώρα αρχαίου πολιτισμού και σύγχρονου βασανισμού του λαού της.
Αυτός, όμως, ο πόλεμος επεκτάθηκε και σε ευρύτερες αναστατώσεις σε όλη την ευαίσθητη περιοχή της Μέσης Ανατολής, οι οποίες συνεχίζονται και τώρα με τη νέα ενεργοποίηση των κακών σχέσεων Βόρειας – Νότιας Κορέας. Με δημιουργία νέας πολεμικής ατμόσφαιρας μεταξύ των δύο αυτών χωρών τους που έγιναν δύο αλληλομισούμενες και καταπολεμούμενες αδερφές, της διαμελισμένης ημετέρας Κορέας.
Πέρα, όμως, από αυτές τις καταστάσεις του συνεχούς δόγματος ΣΟΚ ´του καπιταλισμού της καταστροφής´ υπάρχουν και οι συνεχείς οικονομικές καταστροφές που ξεκινούν, έντονες, από τον 18ο αιώνα για να κορυφωθούν με την κρίση του 1929, της οποίας παρόμοια και ίσως πιο αδιέξοδη είναι η σύγχρονη κρίση οικονομικής καταστροφής, την οποία διαμόρφωσε η γεωστρατηγική, γεωφυσική και γεωπολιτική πολιτική της Ουάσιγκτον, η οποία διαπλέκει στον άξονα των συμφερόντων της την Ευρώπη, την ίδια την Αμερική, τη Νότια Αμερική και ολόκληρο τον κόσμο.
Αυτή, τη σύγχρονη ´πρωτοκρατορική´ πολιτική της ´ΑΝΟΔΟΥ ΤΟΥ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗΣ´ πραγματεύεται η Ναόμι Κλάιν στο ´Δόγμα του σοκ´, το νέο βιβλίο της, που έγινε, μέσα σε 3 χρόνια από την έκδοσή του παγκόσμιο μπεστ σέλερ για τις ιδιαίτερα ζοφερές καταστάσεις που αποκαλύπτει με ντοκουμέντα αλλά και με προκινδυνεύσεις για τη ζωή της.
ΤΑ ΠΛΗΓΜΑΤΑ ΤΟΥ ΣΟΚ ΠΡΕΠΕΙ
ΝΑ ΚΑΤΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΟΛΑ ΜΑΖΙ
Την οδυνηρή τακτική της εφαρμογής του ´δόγματος σοκ´ την ´ευαγγελίσθηκε´ εδώ και χρόνια ο μεγάλος γκουρού του ιδεολογικού κινήματος υπέρ του αχαλίνωτου καπιταλισμού, ο πολύς οικονομολόγος Μίλτον Φρίντμαν. Αυτή, όπως αναφέρει η διάσημη συγγραφέας Ναόμι Κλάιν, σ´ ένα από τα πιο σημαντικά δοκίμιά του διατύπωσε τη συνταγή που συνιστά τον πυρήνα του σημερινού καπιταλισμού που αποκαλέστηκε ´δόγμα του σοκ´. Ενα ´δόγμα´ που αποτελεί ´μια παραλλαγή της υπόδουλης´ του Μακιαβέλι ότι τα πλήγματα πρέπει να επιφέρονται ´όλα μαζί´ (σελ. 20).
Ομως, αυτή η στρατηγική του σοκ, τονίζει η Ναόμι Κλάιν υπήρξε το μακροβιότερο κληροδότημα του Φρίντμαν, ένα κληροδότημα που με πολλαπλές μορφές εφαρμογής του βύθισε την ανθρωπότητα (και ιδιαζόντος τη χώρα μας) σε μια πολυφασματική καταστροφή, που δημιουργήθηκε με την άνοδο του καπιταλισμού με καταστροφή, που τώρα έφθασε σε οριακή κρίση πτώσης του, που μέσα στην άβυσσό της παρασύρει την ανθρωπότητα.
Ενώ, προσπαθεί, μέσα από όλες τις πτωτικές καταστάσεις που έχει δημιουργήσει να επαναδομήσει την υπερεξουσιαστική και υπερεκμεταλλευτική ισχύ του.
ΜΕΓΑΛΑ ΤΑ ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΣΟΚ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΑΥΤΑΡΧΙΚΟΥ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΥ
Η Ναόμι Κλάιν στη σημαντική εισαγωγή της (σελ. 15 – 39) αναφέρεται στις πιο χαρακτηριστικές μορφές της ´στρατηγικής´ για την εφαρμογή των διαφόρων μορφών του ´δόγματος σοκ´ που έχει ακολουθήσει ο καπιταλισμός της καταστροφής, ως σήμερα. Ενώ, παράλληλα, στο τέλος της εισαγωγής αυτής επισημαίνει τα τεράστια εγκλήματα που διαπράχθηκαν εν ονόματι του Κ του κομμουνισμού.
Με τον αυταρχικό κομμουνισμό να είναι -και να πρέπει να μείνει- στιγματισμένος για όσους πέθαναν εξαιτίας καταναγκαστικών λιμών, όσων έχασαν τη ζωή τους στα στρατόπεδα εργασίας, όσων δολοφονήθηκαν τόσο απάνθρωπα.
Βέβαια, αυτά εφαρμόσθηκαν και από το χιτλερικό κράτος του εθνικοσοσιαλιστικού ολοκληρωτισμού στη διάρκεια του Β´ παγκόσμιου πολέμου κ.λπ.
Ομως, από όλες αυτές τις φρικιαστικές συνταγές σοκ, βασανιστήρια κ.λπ. δεν υπήρξε μεταπολεμικός συνετισμός. Συνεχίστηκαν τα ΣΟΚ, ώσπου φθάσαμε στην πτώση της Σοβιετικής Ενωσης και στην ανάδυση της αμερικανικής υπερκυριαρχίας. Βασικά, μέσα από τη σημερινή σταυροφορία για την απελευθέρωση των παγκόσμιων αγορών. Για αυτή την απελευθέρωση έγιναν και γίνονται πραξικοπήματα, πόλεμοι και σφαγές για να διατηρηθούν και να επιβληθούν καθεστώτα που υπηρετούν την ´υπερ-στρατηγική´ του δόγματος ΣΟΚ. Ομως, αυτά δεν αντιμετωπίστηκαν ποτέ ως εγκλήματα του καπιταλισμού. Αντίθετα καταγράφηκαν ως υπερβολές μανιακών δικτατόρων, ως θερμά μέτωπα του ψυχρού πολέμου στο παρελθόν και του πολέμου της τρομοκρατίας σήμερα.
ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΕΞΟΛΟΘΡΕΥΣΗ
ΤΩΝ ΑΝΤΙΤΙΘΕΜΕΝΩΝ
Με αυτές τις μορφές και μεθόδους αναφέρει (σελ. 28) η συγγραφέας ότι ´εξολοθρεύονται συστηματικά οι πιο ένθερμοι αντίπαλοι του κορπορατικού οικονομικού μοντέλου είτε στην Αργεντινή, τη δεκαετία του ´70 είτε στο Ιράκ πρόσφατα κ.λπ. αλλά, όλες αυτές οι καταστολές – σοκ πότε ερμηνεύονται ως όψεις (έστω βρώμικες) εναντίον του κομμουνισμού (παλιότερα ή της τρομοκρατίας, τώρα). Ποτέ, σχεδόν όμως δεν αναφέρονται ως ανυπόστατες πλευρές του αγώνα για την προώθηση του ανόθευτου καπιταλισμού. Εν τούτοις, προσθέτει η Κλάιν:
´Δεν υποστηρίζω ότι όλες οι μορφές του συστήματος της αγοράς είναι εγγενώς βίαιες. Είναι εφικτό να υπάρχει μια οικονομία βασισμένη στην αγορά, η οποία δεν προϋποθέτει μια τέτοια βιαιότητα και δεν απαιτεί μια τέτοια ιδεολογική καθαρότητα. Μια ελεύθερη αγορά καταναλωτικών προϊόντων μπορεί να συνυπάρχει με τη δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, με τη δημόσια παιδεία, με τον έλεγχο ενός μεγάλου μέρους της οικονομίας (όπως μιας εθνικής πετρελαϊκής βιομηχανίας) από το κράτος.
Επίσης, είναι εξίσου εφικτό να υποχρεώνονται οι εταιρείες να πληρώνουν αξιοπρεπείς μισθούς και να σέβονται τα δικαιώματα των εργαζομένων´.
Ο ΕΙΡΗΝΙΣΤΗΣ ΚΕΪΝΣ
ΚΑΙ Ο ´ΕΞΟΛΟΘΡΕΥΤΗΣ´ ΦΡΙΝΤΜΑΝ
Αλλά και να μπορούν οι κυβερνήσεις να φορολογούν και να αναδιανέμουν τον πλούτο, ώστε να μειώνονται οι ανισότητες. Χωρίς να είναι αναγκαίο να είναι φονταμενταλιστικές οι αγορές.
Ο Κέινς είχε προτείνει αυτήν ακριβώς τη μεικτή, ρυθμισμένη οικονομία μετά τη μεγάλη ύφεση του ´29, επρόκειτο για μια επανάσταση στη δημόσια πολιτική που γέννησε το Νιου Ντιλ με παρόμοιες μεταρρυθμίσεις στον κόσμο. Αυτό το σύστημα συμβιβασμών, ελέγχων και ισορροπιών το διέλυσε μεθοδικά από χώρα σε χώρα η αντεπανάσταση του Φρίντμαν με αποτέλεσμα οι ιδεολόγοι της ελεύθερης αγοράς να έλκονται από τις κρίσεις και τις καταστροφές.
Γι´ αυτό, εδώ και χρόνια, όσοι ασπάζονται το ´δόγμα σοκ´ είναι πεπεισμένοι ότι μόνο μια μεγάλη ρήξη (πλημμύρα, πόλεμος, τρομοκρατική επίθεση) δίνουν τις δυνατότητες στους δεξιοτέχνες της χειραγώγησης της πραγματικότητας να απλώνουν τα χέρια τους ν´ αρχίσουν ν´ αναπλάθουν τον κόσμο.
ΤΑ ΕΝΤΥΠΩΣΙΑΚΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΣΤΟ ΔΟΓΜΑ ΣΟΚ
Το βιβλίο της Ναόμι Κλάιν ´Το δόγμα σοκ´ η άνοδος του καπιταλισμού της καταστροφής, έχει τα εξής περιεχόμενα:
Εισαγωγή: Το κενό είναι ωραίο: Τρεις δεκαετίες ισοπέδωσης και ανάπλασης του κόσμου.
ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ: Δύο δόκτορες του σοκ. ΕΝΑ: ΤΟ εργαστήριο των βασανιστηρίων ο Γιουεν Κάμερον, η CIA και η μανιώδης επιδίωξη να αποδομηθεί και να αναπλαστεί ο ανθρώπινος νους.
ΔΥΟ: Ο άλλος δόκτορας του σοκ: Ο Μίλτον Φρίντμαν και η αναζήτηση ενός εργαστηρίου Laissez-Faire.
ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ: Το πρώτο τεστ: Οι ωδίνες του τοκετού.
ΤΡΙΑ: Το κράτος του σοκ: Η αιματηρή γέννηση της αντεπανάστασης.
ΤΕΣΣΕΡΑ: Ξεκαθαρίζοντας το τοπίο: Η τρομοκρατία φέρνει αποτελέσματα.
ΠΕΝΤΕ: ´Ουδεμία σχέση υπάρχει: πως μια ιδεολογία εξαγνίστηκε από τα εγκλήματά της´.
ΤΡΙΤΟ ΜΕΡΟΣ: Επιβιώνοντας της Δημοκρατίας: Βόμβες κατασκευασμένες από Νόμους.
ΕΞΙ: Διάσωση χάρη σ´ έναν πόλεμο. Ο Θατσερισμός και οι χρήσιμοι εχθροί του.
ΕΠΤΑ: Ο νέος δόκτορας του σοκ. Ο οικονομικός πόλεμος αντικαθιστά τη δικτατορία.
ΟΚΤΩ: Η κρίση είναι αποτελεσματική. Η συσκευασία της θεραπείας – σοκ.
ΤΕΤΑΡΤΟ ΜΕΡΟΣ: Χαμένοι στη μετάβαση: Ενα κλαίγαμε, ενώ χορεύαμε, ενώ τρέμαμε.
ΚΛΕΙΝΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΠΟΡΤΑ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ, ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ.
ΕΝΝΕΑ: Κλείνοντας την πόρτα στην ιστορία: Μια κρίση στην Πολωνία, Μια σφαγή στην Κίνα.
ΔΕΚΑ: Μια δημοκρατία γεννήθηκε αλυσοδεμένη. Η περιορισμένη ελευθερία της Νότιας Αμερικής.
ΕΝΤΕΚΑ: Το πυροτέχνημα μιας νεαρής δημοκρατίας: Η Ρωσία επιλέγει τη ´λύση´ Πινοτσέτ.
ΔΩΔΕΚΑ: Η καπιταλιστική ταυτότητα. Η Ρωσία και η νέα εποχή της χυδαίας αγοράς.
ΔΕΚΑΤΡΙΑ: Στάχτη να γίνει: Η λεηλασία της Ασίας και ´η πτώση ενός δεύτερου τείχους του Βερολίνου´?
ΠΕΜΠΤΟ ΜΕΡΟΣ: Εποχές σοκ: Η άνοδος του καπιταλισμού της καταστροφής?
ΔΕΚΑΤΕΣΣΕΡΑ: Η θεραπεία – σοκ στις ΗΠΑ: Η ´φούσκα´ της εθνικής ασφάλειας.
ΔΕΚΑΠΕΝΤΕ: Ενα κορπορατικό κράτος, αντικαθιστώντας την περιστρεφόμενη πόρτα με αψίδα θριάμβου.
ΕΚΤΟ ΜΕΡΟΣ: Ιράκ, το κλείσιμο του κύκλου: Υπερ-σοκ.
ΔΕΚΑΕΞΙ: Ισοπεδώνοντας το Ιράκ: Αναζητώντας ένα ´μοντέλο´ για τη Μέση Ανατολή.
ΔΕΚΑΕΠΤΑ: Ιδεολογική ανάκρουση: Μια γνήσια καπιταλιστική καταστροφή.
ΔΕΚΑΟΚΤΩ: Ο κύκλος κλείνει: Από τη λευκή σελίδα στην καμένη γη.
ΕΒΔΟΜΟ ΜΕΡΟΣ: Η μετακινούμενη πράσινη ζώνη: ουδέτερες ζώνες και τείχη προστασίας.
ΔΕΚΑΕΝΝΙΑ: Σαρώνοντας την παραλία: ´Το δεύτερο τσουνάμι´.
ΕΙΚΟΣΙ: Το Απαρτχάιντ της καταστροφής. Ενας κόσμος πράσινων και κόκκινων ζωνών.
ΕΙΚΟΣΙ ΕΝΑ: Η απώλεια του κινήτρου της ειρήνης: Το Ισραήλ ως προειδοποίηση.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Η επίδραση του ΣΟΚ ΦΘΙΝΕΙ. Η άνοδος της ανοικοδόμησης από απλούς ανθρώπους.
ΣΕ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΜΟΚ Η ΝΕΑ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΤΑΞΗ
Τέλος, το ´Δόγμα του Σοκ´ είναι ένα από τα ελάχιστα βιβλία που μας βοηθούν να καταλάβουμε το παρόν.
Αποτελεί την πιο ολοκληρωμένη ανάλυση της συγκαλυμμένης ιστορίας της εποχής μας. Το περιεχόμενό του αποτελεί μια συναρπαστική περιγραφή της νέας παγκόσμιας τάξης, που βρίσκεται σε κατάσταση αμόκ, λόγω εφαρμογής των απάνθρωπων συνταγών του νεοφιλελευθερισμού που δημιούργησε παγκόσμια τον ΜΥΘΟ για νεοφιλελεύθερη ειρηνική πρόοδο. Ομως, η Ναομί Κλάιν καταδεικνύει στο βιβλίο της ότι από τη Χιλή του 1973 μέχρι το σημερινό Ιράκ ο Φρίντμαν και οι υποστηρικτές του χρησιμοποίησαν συνεχώς τη βία και σειρά από τρομοκρατικά ΣΟΚ για να επιβάλλουν τις ακραίες πολιτικές τους.
Ενα βιβλίο που αποκαλύπτει τις ανακριτικές τεχνικές της CIA και τις εκβιαστικές τεχνικές της Παγκόσμιας Τράπεζας και του ΔΝΤ για να επιβάλλει τον καπιταλισμό της καταστροφής σε ολόκληρο τον κόσμο.
