50 βιωματικά διηγήματα στο νέο βιβλίο “Πέτρινα χρόνια σε πέτρινο τόπο”

«Ο στόχος της όλης προσπάθειας είναι διττός: Ήτοι, να ενημερωθούν οι νεότερες γενιές για τον τρόπο ζωής σε μια απομονωμένη πετρογενή  περιοχή των Δυτικών Σφακιών σε μια ιδιαίτερα δύσκολη περίοδο όπως εκείνη της δεκαετίας του 1950 αφ’ ενός, αλλά και να αποτελέσει και ψήγμα ενημέρωσης στον Ιστορικό του μέλλοντος για ορισμένο τόπο και χρόνο συνάγοντας τα αναφυόμενα συμπεράσματα…» Γιάννης Πολυράκης στο προλογικό του σημείωμα.
• Κατά την άποψή μου, αλλά και πολλών έγκριτων πνευματικών ανθρώπων του τόπου μας που ήδη έχουν αποφανθεί και δημόσια για την ιστορική, λαογραφική, εθιμογραφική και ηθογραφική αρτιότητα και λογοτεχνική ποιότητα του βιβλίου του, η απάντησή μου στον προβληματισμό και την «αγωνία» του συγγραφέα, είναι, ανεπιφύλακτα, ναι!
• Πέτυχε και τους δύο στόχους της νέας συγγραφικής του προσπάθειας, ο Γιάννης Πολυράκης. Και όχι μόνο.
• Καθώς, εκτός από ενημέρωση για τους νεότερους (και θύμησες για παλιότερους), η χρησιμότητα του βιβλίου είναι φανερή και για μια σειρά από άλλους λόγους.

Βιωματικό
• Κατ’ αρχάς πρόκειται για ένα βιβλίο που περιλαμβάνει 8 ενότητες.
• Σε κάθε ενότητα υπάρχουν επεξηγηματικοί υπότιτλοι των 50 συνολικά  βιωματικών διηγημάτων. Γιατί, έτσι τα προσέλαβα. Ως 50 απολαυστικά, αυτοτελή, βιωματικά,  ιστορικά, λαογραφικά, ηθογραφικά και εθιμογραφικά  διηγήματα, χρονο-γραφήματα. Τα χρονογραφήματα αυτά, μπορεί να αποτελούν την πλέον αξιόπιστη περιγραφική πηγή. Καθώς, μπορεί μεν, να εδράζονται στο συγκεκριμένο μικρό (αλλά μέγα οικολογικά και πολιτισμικά) πέτρινο τόπο και σε συγκεκριμένο χρόνο (της δεκαετίας του 1950) αλλά αποτελούν και πρωτογενή, βιωματική πηγή.

«Ξαναζεί» ο Αη-Γιάννης τω Σφακιώ
• Για να δοθεί μία πιο ολοκληρωμένη εικόνα των περιεχομένων των διηγημάτων που εντυπωσιάζουν, ενημερώνουν και ταυτόχρονα μας ψυχαγωγούν, ενδεικτικά:
• Εν αρχή, ην ο ποιητικός  λόγος με τίτλο «Η φωνή της σιωπής» (περιδιαβαίνοντας το χωριό μου). Όπου με λίγους ποιητικούς στίχους ιδιαίτερης νοσταλγίας, ο συγγραφέας που είναι -μεταξύ άλλων-  ποιητής, λογοτέχνης, συγγραφέας 3 επιστημονικών βιβλίων, δύο ποιητικών συλλογών και αρθρογράφος δεκάδων άρθρων σε εφημερίδες και περιοδικά, «μιλά» για το φυσικό και ζωικό βασίλειο του τόπου του.
• Ενώ με ένα νεοριζίτικο  «Το χωριό μου», τραγουδά το δικό του ύμνο στον γενέθλιο τόπο: «Εμέ το χωριουδάκι μου, κουκίδα είν’ στον χάρτη, ο Αη Γιάννης τω Σφακιώ στη ρίζα της Μαδάρας, μα φύγαν οι άνθρωποί του σε μήκη και σε πλάτη. Στη δίψα τση λαχτάρας, να βρούνε τόπο χλοερό πέρα

την Κράπη και ’γίναν ξένοι δυστυχώς στα ξένα τση αντάρας, μα δεν ξεχνούν τον τόπο τους…».
• Και φυσικά, ο πέτρινος τόπος, «ένα βοσκοχώρι χωμένο στην καρδιά του πυκνού δάσους των κωνοφόρων (πεύκων και κυπαρισσιών) των ασφόδελων, των θυμαριών και της φασκομηλιάς, στους πρόποδες των Μαδάρων των Δυτικών Σφακίων, σ’ ένα υψόμετρο εφτακοσίων μέτρων και σε απόσταση 100 χιλιομέτρων από τα Χανιά» δεν θα μπορούσε  παρά να αποτελεί το πρώτο στίγμα, του βιβλίου.
• Και πιο κάτω «Την εποχή που Ρώσοι και Αμερικανοί έκαναν τις πρώτες εξόδους στο διάστημα, στον πέτρινο οικότοπο δεν υπήρχε ούτε καν ραδιόφωνο και ένα και μοναδικό (κοινοτικό) τηλέφωνο… Σήμερα ο Αη Γιάννης από 353 κατοίκους στην απογραφή του 1821, είχε μόλις 120 κατοίκους το 1959 (δηλαδή στο τέλος της δεκαετίας που περιγράφει ο Πολυράκης), ενώ σήμερα έχει μόλις «10 μόνιμους κατοίκους».
• Γι’ αυτό και η πικρή μαντινάδα που παραθέτει: «Στον Αη-Γιάννη όντε θα πας, μέτρα τσοι ποθαμένους, να δεις πώς ήταν το χωριό σε χρόνους περασμένους…».
• Ωστόσο, θα μπορούσε να πει κανείς, ότι μέσα από τις σελίδες του βιβλίου αυτού που αφιερώνεται «στους συγχωριανούς, όπου γης» του συγγραφέα, ο Αη Γιάννης ξαναζεί! Έστω για τη δεκαετία 1949-1959, κατά την οποία περιγράφεται αναλυτικά, η καθημερινότητα του χωριού. Και βέβαια η αυτοβιογραφική καθημερινότητα του συγγραφέα. Ο οποίος περιγράφοντας τα βιώματά του, με μια στιβαρή λογοτεχνική πένα, καταγράφει ταυτόχρονα τον λαϊκό πολιτισμό του τόπου του.
• Τόπος στον οποίο γεννήθηκε και μεγάλωσε ως «ένα φτωχό ξυπόλυτο βοσκαρούδι». Κάτι που θεωρεί τίτλο τιμής (και είναι). Περήφανος άλλωστε είναι, τόσο για την καταγωγή όσο και την ανατροφή του από την οικογένεια. Τη μάνα που είναι το Α και το Ω του. Αλλά και τον πατέρα που θεωρεί προστάτη του και θεματοφύλακα αξιών.

Λογοτεχνικά πορτρέτα
• Κάθε χρονο-γράφημα, διήγημα  του βιβλίου είναι διαλεγμένο έτσι που να δίνει απαντήσεις  για όλες τις πτυχές της βουκολικής ζωής του Αη Γιάννη.
• Τη σκληρή καθημερινότητα για επιβίωση, την κοινωνική ζωή (βεγγέρες),  την ιατρική «περίθαλψη» μόνο με φύλλα καπνού(!) και τα πολλά φαρμακευτικά βότανα της μητέρας γης, τα έθιμα των Χριστουγέννων  και του Πάσχα (αλήθεια πόσοι ξέρουμε ότι τα τσουρέκια σε σχήμα πλεξίδας λέγονται «μαντόνες»;). Τα έθιμα της κηδείας, του γάμου.
• Διανθισμένα όλα τα κεφάλαια με πολύ χιούμορ, πραγματικά «ανέκδοτα» και μια εξαιρετική λογοτεχνική (περι)γραφή.
•  Ετσι, που εκτός από όλα τα άλλα ο «Πέτρινος τόπος σε πέτρινα χρόνια» να είναι και ένα βιβλίο σπάνιων λογοτεχνικών πορτρέτων για τους ανθρώπους, τον τόπο, τις καταστάσεις, την παράδοση και τον ποιμενικό  πολιτισμό του Αη Γιάννη των Σφακίων.