Mέρες Πάσχα. Ταυτισμένες με τη θρησκευτκή κατάνυξη. Σφραγισμένες ανεξίτηλα από το συμβολικό φορτίο του θείου δράματος. Την αγωνία της Σταύρωσης και την προσδοκία της Ανάστασης. Τη μετάβαση από τον θρήνο στη χαρά. Υπό τη μελωδία των ύμνων της Μεγάλης Εβδομάδας…
Μέρες που για τον καθένα αποτελούν μια αφορμή ενδοσκόπησης άλλοτε ακολουθώντας το μονοπάτι της αναδρομής στα περασμένα κι άλλοτε εκείνο της προσήλωσης στα ουσιαστικά.
Οι “διαδρομές” ζήτησαν από 3 ζωγράφους να δημιουργήσουν με τον χρωστήρα τους το “δικό” τους Πάσχα. Να αναζητήσουν και να αποκαλύψουν μέσα από την Τέχνη τους το βαθύτερο νόημα των ημερών όπως οι ίδιοι το αισθάνονται και το βιώνουν. Το Πάσχα ως πηγή έμπνευσης…
Παναγία
Η εβδομάδα των παθών μας δίνει την ευκαιρία να βιώσουμε και να συμμετέχουμε στο θείο δράμα. Ο καθένας μας έχει την ευκαιρία να κάμει την προσωπική του ενδοσκόπηση, την προσπάθεια να ακολουθήσει τα βήματα του Θεανθρώπου και να ανταποκριθεί στην κλήση του Θεού.
Η Παναγία, από τα κεντρικά πρόσωπα στο πάθος, είναι ο αντιπροσωπευτικότερος τύπος της θλίψης. Βιώνει τον πόνο, ως μητέρα του Ιησού που πάσχει, και παρασύρει το ανθρώπινο γένος να γευθεί τον πόνο των ημερών για να αισθανθεί την κάθαρση που ακολουθεί. Από την περισυλλογή περνούμε στην εκπλήρωση της ελπίδας. Η θλίψη και ο θρήνος δίνουν τελικά τη θέση τους στη χαρά της Ανάστασης.
Στα έργα μου δεν πραγματεύομαι συχνά θέματα θρησκευτικού περιεχομένου. Εδώ προσπάθησα να δημιουργήσω κάτι διαφορετικό από τη συνηθισμένη μου θεματολογία. Θέλησα να καταδείξω τον βουβό πόνο, μέσα από μια απεικόνιση της μητέρας που πόνεσε πάρα πολύ για το γιο της, ο οποίος ευεργέτησε και “αμείφθηκε” με μαρτύριο. Μετά όμως από το πάθος υπάρχει η αισιοδοξία της λύτρωσης και ο θρίαμβος της νίκης.
Αντώνης Βλαβογιλάκης
Αγάπη
Η άνοιξη έχει μπει για τα καλά στο μικρό νησί – και λέω μικρό γιατί αναφέρομαι στην Πάρο, εν μέσω των Κυκλάδων, όπου ζω τα τελευταία 5 χρόνια. Γράφω λοιπόν στην Πάρο για κάποιο Πάσχα των παιδικών μου χρόνων.
Παιδί της πόλης εγώ, της πόλης των Χανίων, ωστόσο κάθε Πάσχα μου έρχεται στο νου η ζεστασιά του χωριού. Δε θυμάμαι πόσα ακριβώς Πάσχα τα πέρασα στην Παλαιόχωρα. Κάμποσα νομίζω… Όλα πάντως μου έχουν αφήσει μνήμες ζεστές, τρυφερές, γεμάτες χρώματα και μυρωδιές. Παρόλο που οι μικρές στιγμές έχουν ξεθωριάσει με το πέρασμα του χρόνου, εκείνες οι μέρες αφήνουν μια απόχρωση “ευτυχίας” στις σελίδες της ζωής μου.
Πάσχα στο χωριό, καθώς χωριό θεωρούνταν η Παλαιόχωρα τότε. Ενα χωριό που πλημμύριζε απ’ το νόημα των ημερών. Ανήμπορη να εκτιμήσω τη θρησκευτική και λειτουργική σημασία της γιορτής, λόγω του νεαρού της ηλικίας μου, 2 μέρες έχουν χαραχτεί στη μνήμη μου, η Μ. Παρασκευή και το Μ. Σάββατο. Τη Μ. Παρασκευή εξείχε η περιφορά του επιταφίου. Αναρωτιέμαι γιατί, αυτός ο “περίπατος” στα δρομάκια της Παλαιόχωρας μου έχει μείνει αξέχαστος. Για το μελωδικό θρήνο των εγκωμίων; Τα υγρά μάτια των γιαγιάδων; Το παράξενα ήσυχο βάδισμα του πλήθους; Τις δροσερές σταγόνες του ανθόνερου και τη μυρωδιά του λιβανιού που έβγαινε απ’ τις ανοιχτές πόρτες; Κι έπειτα το βράδυ της Ανάστασης, τελείως διαφορετικό, γιορτινό και φασαριόζικο. Μα στα μάτια της μικρής Ειρήνης, μέγα γεγονός το “κάψιμο” του Ιούδα από πάνω μας, στην άκρη του κάστρου. Ο Χριστός ανασταίνεται δείχνοντας την αγάπη μα το έθιμο “ζητά” την τιμωρία… Η φωτιά, ψηλά, ζέσταινε την ατμόσφαιρα όπως οι μνήμες τώρα πια ζεσταίνουν την ψυχή μου.
Αγάπη, λοιπόν…!
Ειρήνη Τσιράκη
Το κέρασμα
Η παρουσία του υποκειμένου μέσα στον προσωπικό του χώρο καθώς και η αμφίδρομη σχέση που δημιουργείται μέσα από τη χρήση του χώρου και των χρηστικών αντικειμένων, αποτελεί κυρίαρχο ζητούμενο στην προσωπική μου δουλειά.
Αυτή η σχέση διαφαίνεται μέσω της αντανάκλασης του υποκειμένου πάνω στο χρηστικό αντικείμενο. Η έμμεση παρουσία, η πράξη που “ακουμπάει” έστω και φευγαλέα πάνω στο αντικείμενο, αποδίδεται με την ζωγραφική απεικόνιση. Η άυλη εικόνα του ανθρώπου αφήνεται ως αποτύπωμα κίνησης, ενέργειας, σκέψης, συναισθήματος , πάνω σε αυτό.
Το πρόσωπο μέσα στο κουτάλι, στο πόμολο, στο καπάκι της κατσαρόλας, στο μπρίκι. Η ανθρώπινη μορφή παραμορφώνεται, συνθλίβεται ή επεκτείνεται ανάλογα με τις φόρμες τις καμπύλες και τον όγκο του αντικειμένου. Παράλληλα το αντικείμενο διαφοροποιείται, απορροφάει το χρώμα, την κίνηση, την ενέργεια του υποκειμένου, κλειδώνοντας την ύπαρξή του, διατηρώντας τη μέσα στο χρόνο.
Τα αντικείμενα χρησιμοποιώντας τα, παύουν να είναι μονάχα χρηστικά, καθώς συμβαίνει να τους αποδίδουμε σημασίες και αξίες ξένες προς αυτά, προσδίδοντάς τους τελετουργικό χαρακτήρα.
Ανάγοντάς τα σε πνευματική αντί για υλική ουσία, οι αισθήσεις μας δημιουργούν συναισθήματα, ιδέες, ανασύρουν μνήμες, προάγουν προσμονές.
Η αντανάκλαση είναι μία βαθιά, προσωπική στιγμή.
Είναι ένα μέσο για επιβεβαίωση της ύπαρξης, η στιγμή της συνειδητοποίησης του ότι βρισκόμαστε, πράγματι, εδώ. Αλλωστε, μόνο μέσω της αντανάκλασης στο άλλο, ή στον άλλο, μπορούμε να κοιτάξουμε, έμμεσα πάντα, εμάς.
Η μελέτη του εαυτού γεννά το ερώτημα: κατά πόσο είναι δυνατό να γνωρίσουμε πραγματικά τον εαυτό μας, βλέποντάς τον αντικειμενικά, ανεπηρέαστοι από τους διάφορους παραμορφωτικούς καθρέπτες της πραγματικότητας. Όπως η μορφή μας διαφοροποιείται ανάλογα με τα αντικείμενα μέσα στα οποία καθρεπτίζεται, με τον ίδιο τρόπο αλλάζει, πολλές φορές διαστρεβλώνεται ανάλογα με την συνθήκη μέσα στην οποία βρισκόμαστε: κοινωνικο-πολιτική, οικονομική, αλλά και διαπροσωπική. Μπαίνοντας και βγαίνοντας μέσα από το αντικείμενο, δημιουργείται μια συνθήκη ψευδαίσθησης, στην οποία ο θεατής μπορεί να μεταβεί από την ψευδαίσθηση στην πραγματικότητα και αντίστροφα.
Γύρω από το αντικείμενο υπάρχει ο “πραγματικός”, ο “αντικειμενικός” χώρος.
Μέσα στο αντικείμενο επεκτείνεται ο χώρος, ως είδωλο τώρα, όπως και το ανεστραμμένο είδωλο του προσώπου. Η ζωγραφική επιφάνεια, λεία, σχεδόν χωρίς υλικότητα, δίνει την αίσθηση ότι αποτελεί μία οθόνη παρατήρησης, όπου η ίδια η ζωγραφική αποτελεί μία (διαμεσολαβημένη) αντανάκλαση της πραγματικότητας.
Στο συγκεκριμένο έργο με τίτλο “κέρασμα”, θέλησα να αναδείξω τον συμβολικό ρόλο των αντικειμένων (σοκολατένια κόκκινα αυγά, φοντανιέρα για κέρασμα, αγριολούλουδα), αντικείμενα που μας μεταφέρουν νοερά στις μνήμες που συνδέονται με τη γιορτή του Πάσχα.
Πρόκειται για σύμβολα χαράς, ελπίδας, λαχτάρας για ό,τι πιο αγνό κρύβουμε μέσα μας. Στόχος μου είναι να ανακινήσω την περιέργεια του θεατή, τη διάθεσή του για ενδοσκόπηση μέσα από το παιχνίδι της αντανάκλασης. Να δώσω το έναυσμα ώστε να πλησιάσουμε το βαθύτερο εαυτό μας.
Να βρούμε αυτή τη σταθερή μικρή ουσία, που κρύβεται μέσα μας, που δεν αλλάζει και μας ακολουθεί πάντα από παιδιά.
Λαμπρινή Μποβιάτσου.
