´Στο θέατρο όταν αναγκάζεσαι να μετουσιωθείς σε κάτι άλλο, τη στιγμή που βγαίνεις από τον εαυτό σου και γίνεσαι κάποιος άλλος, εκείνη η ώρα είναι ίαση´. Ο Βασίλης Μαυρομάτης κουβαλώντας στις αποσκευές του 60 χρόνια στο θεατρικό σανίδι και συνεργασίες με τους κορυφαίους Eλληνες θεατράνθρωπους, όπως οι Μυράτ, Χορν και Μινωτής, αποφάσισε πρόσφατα να εγκαταλείψει την ´αετοφωλιά´ του, όπως είχε βαφτίσει το σπίτι του στη Λίμνη Πλαστήρα κοντά στην Καρδίτσα, για να ζήσει και να εργαστεί στα Χανιά. Τον νέο αυτόν κύκλο στη δημιουργική του πορεία εγκαινιάσε πριν από λίγες ημέρες ανεβάζοντας στην αίθουσα του Βενιζέλειου Ωδείου Χανίων το εξαιρετικό έργο του Νικολάι Βασίλιεβιτς Γκόγκολ ´Το ημερολόγιο ενός τρελού´. Μια παράσταση όπου μέσα από το διαβρωτικό χιούμορ του πρωταγωνιστή (που υποδύεται με πάθος ο Βασίλης Μαυρομάτης) και στιγμές σπαρακτικού δράματος που κορυφώνονται στο δεύτερο μέρος, μιλάει για διαχρονικές αλήθειες που μόνο ένας… τρελός έχει το σθένος να εκστομίσει.
Το ´Ημερολόγιο ενός τρελού´ είναι ένα εξαιρετικό έργο που ανήκει στο κλασικό ρεπερτόριο. Πώς το επιλέξατε;
Πριν από τα Χανιά ζούσα στην Καρδίτσα όπου υπήρχε ένα πολύ ωραίο θεατράκι και βρέθηκε ένας χριστιανός και με ρώτησε αν θέλω να ανεβάσουμε κάτι. Του απάντησα λοιπόν ή το ´Ημερολόγιο ενός τρελού´ ή τον ´Εμπορο της Βενετίας´. ´Ο έμπορος´ όμως ήταν πολυδάπανο έργο γι’ αυτό το θεατράκι και έτσι διαλέξαμε το ´Ημερολογιο´. Αργότερα, όταν έκανα τις πρώτες επαφές μου με τα Χανιά ήρθα σε επαφή με τον Σύλλογο Πρόληψης Τροχαίων Ατυχημάτων και κατέβηκα τον Απρίλιο. Παίξαμε την πρώτη ημέρα όπου πούλησε ο Σύλλογος τα εισιτήρια. Τη δεύτερη ανέλαβε ο Δήμος και μας γύρισε τα μπλοκ όπως του τα δώσαμε, δεν πούλησε κανένα! Το θέατρο όμως ήταν γεμάτο. Αυτό στάθηκε η αφορμή και σκεφτήκαμε ότι αφού άρεσε το έργο, είπαμε να ξεκινήσουμε τις παραστάσεις μας στα Χανιά με αυτό.
Ολο το έργο είναι ένα καυστικό κοινωνικό σχόλιο, με πολύ χιούμορ αλλά και στιγμές σπαρακτικές. Ο πρωταγωνιστής του έργου αν και τρελός λέει αλήθειες…
Η πρώτη μου επαφή με το έργο ήταν με τον μεγάλο Δημήτρη Χορν το 1963. Είχα εντυπωσιαστεί αλλά μου είχαν μείνει κάποια κενά γιατί δεν είχε τότε τις σημερινές προσλαμβάνουσες. Αργότερα όταν το διάβασα μου μπήκε η ιδέα ότι το έργο είναι ένα πηγάδι που δεν έχει πάτο. Οσο μπορείς και αντέχεις, βουτάς και πας βαθιά. Κι αυτό για έναν υπηρέτη του θεάτρου είναι γαργαλιστικό.
Μετά το τέλος της παράστασης που παρακολούθησα με συγκίνησε το σχόλιο που κάνατε λέγοντας ότι ´εμείς που έχουμε ζήσει κατοχή, το θέατρο μάς είχε τότε κρατήσει στα πόδια μας´. Την προηγούμενη ημέρα είχαν σημειωθεί τα πρωτοφανή γεγονότα στο Χυτήριο. Ποια είναι η γνώμη σας γι’ αυτές τις επιθέσεις…
Δεν μου αρέσει να κρύβομαι πίσω από το δάκτυλό μου. Δεν συμφωνώ με τις μεθόδους εκείνων που αντέδρασαν. Είμαι κάθετα αντίθετος. Ωστόσο, πιστεύω ότι δεν έχει κανένας δικαίωμα να αμαυρώνει τα ´πιστεύω´ του άλλου κάνοντς τάχα μου Τέχνη. Αρα διαφωνώ κάθετα με τις μεθόδους και τους προπηλακισμούς αλλά θεωρώ ότι η αφορμή ήταν προκλητική… Δεν είναι Τέχνη αυτό, όπως δεν είναι Τέχνη το να γδυθείς πάνω στη σκηνή και να δείξεις τα οπίσθιά σου για να γελάσει ο κόσμος. Οταν έχεις μαθητεύσει δίπλα σε δασκάλους όπως ο Μινωτής, ο Μυράτ, ο Μουσούρης ή ο Χορν, ξέρεις ότι το γνήσιο γέλιο βγαίνει από την κατάσταση και όχι από τεχνάσματα. ´Εν αρχή ην ο λόγος´, αυτό ήταν το πρώτο που μας είπε ο δάσκαλός μας ο Μινωτής την πρώτη ημέρα που πήγα στη σχολή του Εθνικού.
Αναφερθήκατε σε εμβληματικές μορφές του θεάτρου.
Τι έχει αλλάξει στη δουλειά σας από εκείνα τα χρόνια;
Θεωρώ τον εαυτό μου τυχερό που βρέθηκα μαζί τους στη σκηνή. Ακούσατε τι μου πρωτοείπε ο δάσκαλός μου. Εν αρχή ην ο λόγος. Σήμερα δεν υπάρχει λόγος. Εκλείπει ο λόγος γιατί ό,τι γίνεται και εξελίσσεται είναι δοτό, παραγγελιά από τα κανάλια. Γιατί μας έφαγε χθες το βράδυ τη θεαματικότητα το τάδε κανάλι, γιατί είχε την τάδε με 4 κρεβάτια και βωμολοχίες. Εμείς λοιπόν απόψε θα έχουμε 8 κρεβάτια και 300 βωμολοχίες. Αν πει όχι ο συγγραφέας ή ο σκηνοθέτης θα πάνε σπίτι τους. Ο τελευταίος τροχός της αμάξης είναι ο ηθοποιός. Τι να πει; Οχι; Πρέπει να φάει. Η παρακμή οφείλεται λοιπόν όχι στην έλλειψη ταλέντων αλλά σ’ αυτό το σημείο. Ο Σακελλάριος πήγαινε στον Φίνο, του έλεγε ´έχω γράψει ένα σενάριο για τη Βλαχοπούλου´ και του έλεγε ´δώσε το να το γυρίσουμε´. Ούτε καν το διάβαζε. Γιατί; Γιατί ήταν ο Σακελλάριος. Ο στόχος σήμερα όμως είναι πώς θα πάρουμε από την πίτα που λέγεται διαφήμιση, το μεγαλύτερο κομμάτι.
Η ´αποστολή´ του θεάτρου ποια πιστεύετε ότι είναι στην εποχή μας;
Θα σου απαντήσω με ένα γεγονός από την προσωπική μου ζωής. Τον χώρο του θεάτρου τον έχω ονομάσει Κολυμβήθρα του Σιλωάμ και γι’ αυτούς που ασχολούνται και γι’ αυτούς που παρακολουθούν. Εχω μια κόρη με την πρώην γυναίκα μου, τη Λίλα Καφαντάρη, η οποία έπαθε νευρική ανορεξία. Οι γιατροί του Σισμανόγλειου μού είπαν ότι αν δεν συνεργαστεί θα πεθάνει. Είχε φτάσει 39 κιλά. Ξέρετε πως τη γιάτρεψα; Αυτή τη στιγμή είναι 4 χρονιά με την Καριοφυλιά Καραμπέτη και κάνει θέατρο. Η απάντησε εδόθη νομίζω. Στο θέατρο όταν αναγκάζεσαι να μετουσιωθείς σε κάτι άλλο, τη στιγμή που βγαίνεις από τον εαυτό σου και γίνεσαι κάποιος άλλος, εκείνη η ώρα είναι ίαση.
Πώς αποφασίσατε να έρθετε στα Χανιά για να ζήσετε και να εργαστείτε. Πώς πήρατε αυτή την απόφαση όταν όλοι ξέρουμε ότι για έναν ηθοποιό είναι πολύ δύσκολο να απομακρυνθεί από την Αθήνα και να δουλέψει;
Ηρθα εδώ για να ακουμπίσω τις γνώσεις μου, την εμπειρία μου και τα 60 χρόνια που είμαι στον χώρο αυτό. Είναι μια συνειδητή απόφαση φυγής από την Αθήνα. Η ποιότητα ζωής που μου προσέφερε αυτή η φυγή δεν συγκρίνεται με καμία Αθήνα και κανένα όφελος που μπορεί να είχα. Αλλωστε στην Αθήνα έχω κάνει 180 πρεμιέρες, έχω παίξει σε όλα τα μεγάλα θέατρα και τους σπουδαίους ηθοποιούς. Θυμάμαι ότι την ίδια παρατήρηση μού είχε κάνει και ο Τίτος Βανδής όταν τον φιλοξένησα στην Καρδίτσα που έμενα για χρόνια πριν έρθω στα Χανιά. Μου είχε πει ότι έκανα άσχημα που έφυγα από την Αθήνα ´γιατί το θέατρο σε χρειάζεται´, ενώ όταν του απάντησα ότι ανεβάσαμε το ´Ημερολόγιο ενός τρελού´, μου είπε: ´Και ποιοι θα σε δουν οι Καρδιτσιώτες;´. Του είπα λοιπόν κι εγώ: ´Εχεις διανοηθεί ποτέ πόσοι επαρχιώτες έρχονται στην Αθήνα και σε βλέπουν την ημέρα; Εμένα άλλωστε δεν με νοιάζει αν ο θεατής είναι Αθηναίος. Ασε που δεν υπάρχουν Αθηναίοι, πανσπερμία είναι η πρωτεύουσα. Αρα το κέφι μου και τα μηνύματά μου τα περνάω πάλι σε κάποιους ανθρώπους. Τι σημασία έχει αν είναι Καρδιτσιώτες, Χανιώτες ή κατ’ εφυημισμόν Αθηναίοι;
Η νέα σας θεατρική στέγη είναι πλέον η αίθουσα του Βενιζέλειου Ωδείου Χανίων. Πώς προέκυψε αυτή η συνεργασία;
Πριν από λίγες ημέρες ήρθα σε επαφή με την πρόεδρο του Συνδέσμου για τη Διάδοση των Καλών Τεχνών στην Κρήτη κα Μαρία Ροδουσάκη και το αίτημά μου για συνεργασία έγινε αποδεκτό από το Διοικητικό Συμβούλιο. Μάλιστα μετά το ´Ημερολόγιο´ σχεδιάζουμε να ανεβάσουμε το ´Φιλουμένα Μαρτουράνο´ του Εντουάρντο ντε Φίλιππο και το ´Μιας πεντάρας νιάτα´ του Κώστα Πρετεντέρη, το οποίο είναι συγκλονιστικό και γελάει ο κόσμος χωρίς να κατεβάζει κανείς τα πατελόνια του πάνω στη σκηνή και χωρίς να λέει χυδαιολογίες. Αυτές είναι οι σκέψεις μας και αυτά έχουμε καταθέσει στην κα Ροδουσάκη και τον Σύνδεσμο.
Ανοιγμα προς το φιλότεχνο κοινό
Για τη συνεργασία του καταξιωμένου ηθοποιού με τον Σύνδεσμο για τη Διάδοση των Καλών Τεχνών στην Κρήτη μιλήσαμε και με την πρόεδρο του Συνδέσμου κα Μαρία Ροδουσάκη, η οποία αναφέρθηκε στο σκεπτικό του εγχειρήματος.
´Σκοπός του Συνδέσμου, στον οποίο ανήκει το Βενιζέλειο Ωδείο που έχει αυτή τη μοναδική αίθουσα, είναι αυτό που λέει η ονομασία του, δηλαδή η διάδοση των Καλών Τεχνών. Ηδη από το 1985 στο Ωδείο στεγάζεται το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ.Κ. κι αυτός είναι κι ένας από τους πολύ σοβαρούς λόγους που η έδρα του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ.Κ. παρέμεινε στα Χανιά. Είχαμε λοιπόν υπό τη σκέπη μας ένα θέατρο, το οποίο έχει πολύ καλή πορεία και η σχέση μας είναι αρμονική, το οποίο φιλοξενείται για 100 ημέρες τον χρόνο και τις υπόλοιπες η αίθουσα μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τον Σύνδεσμο για διάφορες εκδηλώσεις. Από τη μεριά μας θέλουμε οι πόρτες του Ωδείου να είναι πάντα ανοιχτές στο κοινό και σε κάθε καλλιτέχνη που έχει να δώσει πράγματα. Η αλήθεια όμως είναι ότι με άλλη θεατρική ομάδα δεν είχαμε σκεφτεί ποτέ να επεκταθούμε. Ωστόσο, γνωριστήκαμε πριν από λίγο καιρό με τον κ. Μαυρομάτη και αποφασίσαμε να προχωρήσουμε τη συνεργασία μας. Είναι ένας άνθρωπος που έχει καταγωγή από τα Χανιά, θεωρεί ότι υπάρχει ένα κοινό που μπορεί να σηκώσει και άλλες θεατρικές ομάδες και ο ίδιος είναι ένας πολύ έμπειρος ηθοποιός. Πιστεύουμε ότι η συνεργασία μας θα είναι επ’ ωφελεία και των δυο μας εφόσον φυσικά ο κόσμος αγκαλιάσει την προσπάθεια που κάνουμε. Εμείς πάντως πιστεύουμε ότι ο κόσμος σίγουρα έχει να κερδίσει από αυτό. Ακόμα και αυτοί που δεν είναι πολύ φιλικά προσκείμενοι με το θέατρο, βλέποντας αυτή την παράσταση με την εκπληκτική ερμηνεία του κ. Μαυρομάτη θα φύγουν ικανοποιημένοι και θα στείλουν κι άλλους. Αυτός είναι ο στόχος μας. Να ανοίξουν οι πόρτες του Ωδείου στο κοινό. Αλλωστε όσο πιο πολύς κόσμος έρχεται και παρακολουθεί θέατρο, μουσική κ.λπ., τόσο περισσότερο καλλιεργείται το αισθητήριό του και τόσο πιο δεκτικό είναι να παρακολουθήσει τέτοιες προσπάθειες´.
Οι παραστάσεις
Η παράσταση ´Το ημερολόγιο ενός τρελού´ θα παρουσιάζεται στο Βενιζέλειο Ωδείο Χανίων μέχρι τις 3 Νοεμβρίου και θα παίζεται: Τετάρτη στις 8:30μ.μ. και Παρασκευή και Σάββατο στις 9:30μ.μ.. Η τιμή του εισιτηρίου είναι 12 ευρώ και φοιτητικό 8 ευρώ. Τηλ. επικοινωνίας: 6972828855.
