Πόσα είναι τελικά τα φωνήεντα;

Κύριε διευθυντά,
από το «χαμένοι στη μετάφραση» βρεθήκαμε ξαφνικά στο «χάσαμε το μέτρημα». Ο λόγος για τον «πόλεμο» που έχει ξεσπάσει περί του αριθμού των φωνηέντων της Ελληνικής Γλώσσας (5 ή 7) επ’ αφορμή της νέας Γραμματικής των Ε’ και Στ’ τάξεων του Δημοτικού. Ως φιλόλογος – γλωσσολόγος κατανοώ και ασπάζομαι πλήρως την άποψη των καθηγητών – συγγραφέων του περί ου ο λόγος βιβλίου, αλλά θα μου επιτρέψετε απλώς να παραθέσω την άποψη της ίδιας της συγγραφέως ως απάντηση σε όλα τα μέχρι τώρα αναφερθέντα. Γράφει, λοιπόν, η κα Ειρήνη Φιλιππάκη – Warburton:
«´Εγώ δεν έχω βγάλει το σχολείο ούτε και έχω μάθει γράμματα πολλά… ξέρω όμως 1 + 1 κάνουν 2 και πως τα φωνήεντα είναι 7´(;)
Το γεγονός ότι ο τραγουδιστής πιστεύει πως τα φωνήεντα της Ελληνικής είναι εφτά δείχνει ότι λειτουργεί µέσα στον γραπτό λόγο όπου έχουµε όντως 7 γραφήματα ι, η, υ, ε, α, ο, ω, που προφέρονται ως φωνήεντα, ενώ στον προφορικό έχουµε µόνο τέσσερα (πέντε αν προσθέσουµε το δίψηφο ‘ου’ που συµβολίζει το φωνήεν /υ/). Ας το πούµε και λίγο διαφορετικά. Με την όραση, µέσα σε γραπτά κείµενα, διαφοροποιούµε και αναγνωρίζουµε 7 γραφήµατα και αυτό µας οδηγεί στο λανθασµένο συµπέρασµα ότι η Ελληνική Γλώσσα έχει 7 φωνήεντα. Το συµπέρασµα αυτό απορρέει από το γεγονός ότι κατά τους ελληνιστικούς χρόνους που αναπτύχθηκε η Γραµµατική, η γλώσσα που αποτελούσε το αντικείµενο της Γραµµατικής ήταν η γραπτή γλώσσα. Αυτή η ιδέα οδήγησε στην υπόθεση ότι η γραπτή γλώσσα αποτελεί την αυθεντική ελληνική, ενώ ο προφορικός λόγος θεωρήθηκε -και ακόµα θεωρείται- λανθασµένος, ατελής και έκφραση της γλώσσας των αµόρφωτων. Η έµφαση που είχε δοθεί για πολλά χρόνια και ακόµα υπάρχει, σε κάποιο βαθµό, στον γραπτό λόγο είχε ως αποτέλεσµα να θεωρηθεί ο προφορικός λόγος ανάξιος µελέτης… Αν κάνετε τον κόπο να πάτε στην επίμαχη Γραμματική, θα δείτε ότι στη σελ. 35 δεν λέει ότι η ελληνική γλώσσα έχει 23 γράμματα, αλλά ότι έχει 23 φθόγγους. Φθόγγους, όχι γράμματα! Γι’ αυτό άλλωστε και γράφονται μέσα σε αγκύλες, [α], [ι] κ.λπ. όπως πληροφορεί η υποσημείωση στη σελ. 34. Και στη σελίδα 39 δηλώνεται ολοκάθαρα ότι τα ελληνικά έχουν 24 γράμματα, όπως ξέρουν βέβαια όλα τα παιδιά που θα χρησιμοποιήσουν το βιβλίο, αφού, μην ξεχνάμε, διδάσκεται στην 5η Δημοτικού, σε μαθητές που έχουν μάθει ανάγνωση και γραφή προ πολλού! Και στη σελ. 40 υπάρχει αντιστοίχιση φθόγγων και γραμμάτων του αλφαβήτου, ενώ στη σελ. 41 υπάρχει άσκηση όπου τα παιδιά καλούνται να βρουν πόσους φθόγγους έχουν διάφορες λέξεις, π.χ. παίζουμε: 8 γράμματα, αλλά έξι φθόγγοι. Μπορεί η εκ Ραφήνας συντάκτρια να πέφτει από τα σύννεφα και να επικαλείται τη Γραμματική Τριανταφυλλίδη, αλλά το ότι η γλώσσα μας έχει πέντε φωνήεντα δεν είναι καθόλου καινοφανές. Το λέει, ακριβώς έτσι, η Γραμματική Τριανταφυλλίδη την οποία επικαλείται (χωρίς προφανώς να την έχει ανοίξει), στη σελ. 13 (μιλάω για την ανατύπωση του 2002, ιδού το σχετικό απόσπασμα): ´Φωνήεντα έχομε στη γλώσσα μας πέντε, τ’ ακόλουθα (ο λόγος είναι πάντοτε για φθόγγους και όχι για γράμματα): α, ε, ι, ο, ου´. Ο,τι λέει ο Τριανταφυλλίδης λέει και η νέα Γραμματική -με μια διαφορά που θα πούμε παρακάτω. Την επισήμανση ότι μιλάμε για φθόγγους και όχι για γράμματα η νέα Γραμματική την έχει στις σελ. 34 και 39. Οπότε, δεν χρειάζεται πανικός. Η νέα Γραμματική δεν καταργεί κανένα γράμμα του αλφαβήτου και άλλωστε πώς θα μπορούσε να γίνει αυτό, όταν διδάσκεται σε παιδιά που ήδη επί πέντε χρόνια έχουν κοπιάσει για να μάθουν το αλφάβητο των 24 γραμμάτων; Θα το ξεμάθουν και θα μάθουν καινούργιο; Και μόνο για δύο χρονιές· λες και στο Γυμνάσιο διδάσκεται άλλη Γραμματική; Απίθανα πράγματα -όχι, δεν συμβαίνει τίποτε τέτοιο». Αρα τα φωνήεντα ως φθόγγοι είναι πέντε (a, e, o, i, u). Τα γράμματα με τα οποία τα γράφουμε είναι επτά (α, ε, ι, η, υ, ο, ω) ή, ακριβέστερα, δώδεκα (12), αν προσθέσουμε τα διγράμματα ει, οι, υι (που χρησιμοποιούμε επίσης για τη γραπτή απόδοση του φθόγγου i), το αι (για την απόδοση του e) και το ου (για την απόδοση του u).
Β. ΒΕΡΓ.