Γράφει ο ΜΙΧΑΗΛ Γ. ΚΕΛΑΪΔΗΣ
Ο Δημώναξ ήταν Ελληνας κυνικός φιλόσοφος από την Κύπρο. Εζησε πολλά χρόνια στην Αθήνα. Γόνος πλούσιας οικογένειας παρόλ’ αυτά προτίμησε να ζει ως κυνικός ασκητής. Εμαθήτευσε στον Επίκτητο, τον Τιμοκράτη, τον Αγαθόβουλο και τον Δημήτριο, όλοι τους σπουδαίοι δάσκαλοι και στοχαστές. Οταν μεγάλωσε δίδασκε ότι τα μόνα αγαθά της ζωής είναι η αυτάρκεια, η απαλλαγή από τον φόβο και την ελπίδα, ενώ επιδίωξη του ανθρώπου πρέπει να είναι η γαλήνη της ψυχής. Ο Δημώναξ θαύμαζε τους: Σωκράτη, Αρίστιππο και μερικώς τον Διογένη του Σινωπέα. Εζησε περίπου 100 χρόνια, ενώ, όταν αισθάνθηκε το σώμα να μην υπακούει στο πνεύμα, λόγω βαθέος γήρατος, πέθανε αρνούμενος να λάβει τροφή.
Οταν κάποιος τον ρώτησε ποιος είναι κατά τη γνώμη του ο ορισμός της ευτυχίας, απάντησε ότι ευτυχισμένος είναι μόνο ο ελεύθερος.
Οταν ο συνομιλητής του, του απάντησε ότι ναι μεν αλλά υπάρχουν πολλοί ελεύθεροι, ο σοφός εξηγεί ότι «εκείνον θεωρώ ελεύθερο, όποιον δεν ελπίζει τίποτα και δεν φοβάται τίποτα».
Η φιλία πίστευε ότι είναι το πολυτιμότερο αγαθό για τον άνθρωπο και αυτό το έκανε πράξη βοηθώντας τους φίλους του και τους συμπολίτες του. Είχε μ’ αυτόν τον τρόπο κερδίσει την αγάπη και την εκτίμηση των Αθηναίων και όχι μόνο. Οταν πήγε στην Ολυμπία οι Ηλείοι εψήφισαν να του ανεγείρουν χάλκινο ανδριάντα, αλλά εκείνος το απέτρεψε λέγοντας ότι θα φανεί ότι υβρίζετε τους προγόνους σας, αφού ούτε στον Σωκράτη ούτε στον Διογένη στήσατε ανδριάντες.
Δίδασκε επίσης ότι η ψυχή είναι αθάνατη. Η θεραπεία των παραπτωμάτων γίνεται με την εύρεση των αιτιών και άλλα. Κατηγορήθηκε ως άθεος, αλλά σώθηκε μετά από μια θαρραλέα απολογία. Για την κατηγορία που του απέδωσαν συνέτεινε το γεγονός ότι ήταν αθυρόστομος και αυτό προκαλούσε το κοινό.
Μαθητής του υπήρξε ο Λουκιανός που έγραψε γι’ αυτόν.
Πηγή: Λουκιανός:
Βίος Δημώνακτος,
παράγραφοι 19.4 – 20.7
