Πέμπτη, 28 Μαρτίου, 2024

Βούτομος ο σκιαδοφόρος

Bιότοπος – περιγραφή
H λατινική ονομασία του βοτάνου είναι BUTOMUS Umbrelatum (Βούτομος ο σκιαδοφόρος). Ανήκει στην οικογένεια των Βουτομοειδών. Είναι το κοινό Ψαθί. Το συναντούμε με τις ονομασίες Βούτομο, ανθοφόρο Βούρλο (αγγλική ονομασία), υδρόβια Γλαδιόλα.
Δεν πρόκειται όμως για πραγματικό βούρλο, άσχετα από την κοινή αγγλική ονομασία του φυτού. Είναι ενδημικό στην Ευρασία και αναπτύσσεται στις παρυφές στάσιμων ή βραδέως κινούμενων νερών.
Στη χώρα μας φύεται σε Ήπειρο, Θεσσαλία, Φθιώτιδα και Κωπαΐδα. Είναι μελισσοτροφικό φυτό.
Είναι υδρόβιο φυτό πολύχρονο, ριζωματώδες και άτριχο. Όπως και πολλά άλλα υδρόβια φυτά, το εναέριο στέλεχος είναι ένας κορμός με πολλά, σε σχήμα σπαθιού, μακριά φύλλα γύρω από αυτόν, μήκους μέχρι ένα μέτρο ή και περισσότερο, που του προσδίδουν τη συνηθισμένη χορταριασμένη εμφάνιση.
Τα φύλλα είναι τριγωνικά, σπογγώδη στο εσωτερικό τους, λυγισμένα, και πολύ αιχμηρά στις άκρες, όπως προκύπτει και από το πρώτο ελληνικό όνομα του φυτού.
Η βάση του στελέχους είναι κοκκινωπή, όπως και οι μίσχοι των λουλουδιών, επίσης. Τα φύλλα είναι επικαλυμμένα στη βάση τους.
Ο κορμός είναι λείος, στρογγυλός, φέρει ένα μόνο σκιάδιο που αποτελείται από μεγάλα πολυάριθμα λουλούδια (20-30 στο κάθε σκιάδιο), σε χρώμα ροζ, κόκκινο ή μωβ.
Το περιάνθιο τμήμα είναι επίμηκες στην αρχή με 4 εγκοπές, και έπειτα περισσότερο ή λιγότερο σε σχήμα καρδιάς. Τα βράκτια είναι μεμβρανώδη γύρω γύρω.
Το βράκτιο κοντά στο άνθος έχει τριπλό περίβλημα, η στεφάνη του άνθους αποτελείται από 6 πέταλα, και υπάρχουν 9 στήμονες, 6 ύπεροι, και αργότερα 6 κάψουλες.
Τα άνθη είναι ερμαφρόδιτα (έχουν τόσο αρσενικά όσο και θηλυκά όργανα) και γονιμοποιούνται από τις μέλισσες και έντομα.
Φτάνει σε ύψος τα 60 έως 80 εκατοστά. Εχει ρίζες αμυλούχες. Οι σπόροι ωριμάζουν Αύγουστο και Σεπτέμβριο.
Η ρίζα και οι σπόροι του φυτού είναι βρώσιμα. Η ρίζα πριν μαγειρευτεί καθαρίζεται από τα ριζίδια. Επίσης μπορεί να αποξηρανθεί και να αλεστεί σε σκόνη την οποία χρησιμοποιούμε ως πυκνωτικό σε σούπες ή προστίθεται σε άλευρα δημητριακών.
Τα φύλλα του φυτού χρησιμοποιούνται για να κατασκευαστούν ψάθες και καλάθια.
Ιστορικά στοιχεία
Βότανο γνωστό από την αρχαιότητα. Ο Θεόφραστος το ονομάζει Βούτομο και το χαρακτηρίζει “λοχμώδες και αμφίβιον”.
Το όνομά του προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις βους (βόδι) και τομή (κόψιμο) από το ρήμα τέμνω δηλ. κόβω, που αναφέρεται στα ξιφοειδή φύλλα του φυτού.
Η ονομασία του γένους προέρχεται από τις τομές που προκαλούνται στο στόμα των βοοειδών όταν τρώνε τα αιχμηρά στις άκρες φύλλα του φυτού.
Το δεύτερο όνομα του είδους, προέρχεται από το λατινικό umbellatus (σκιαδοφόρος) και αναφέρεται στην ταξιανθία του που είναι σκιάδιο.

Συστατικά – χαρακτήρας
Η ρίζα περιέχει άμυλο περισσότερο από 50%.

Ανθιση – χρησιμοποιούμενα μέρη – συλλογή
Το φυτό ανθίζει από Ιούνιο έως Αύγουστο.  Για θεραπευτικούς σκοπούς χρησιμοποιούνται οι ρίζες του φυτού. Οι ρίζες συλλέγονται τον Σεπτέμβριο, πλένονται καλά και ξηραίνονται στον ήλιο.

Θεραπευτικές ιδιότητες και ενδείξεις
Οι ρίζα του φυτού έχει στυπτικές ιδιότητες. Δρα κατά των αιμορραγιών των ουροφόρων οδών και της χρόνιας δυσεντερίας.

Παρασκευή και δοσολογία
Παρασκευάζεται ως αφέψημα. Ρίχνουμε δύο κουταλάκια του τσαγιού ξηρό βότανο σε ενάμιση φλιτζάνι νερό και το βράζουμε για 15 λεπτά. Σουρώνουμε και πίνουμε δύο φορές την ημέρα.

Προφυλάξεις
Δεν αναφέρονται παρενέργειες. Δεν υπερβαίνουμε τη συνιστώμενη δοσολογία.


Ακολουθήστε τα Χανιώτικα Νέα στο Google News στο Facebook και στο Twitter.

Δημοφιλή άρθρα

Αφήστε ένα σχόλιο

Please enter your comment!
Please enter your name here

Εντός εκτός και επί τα αυτά

Μικρές αγγελίες

aggelies

Βήμα στον αναγνώστη

Στείλτε μας φωτό και video ή κάντε μία καταγγελία

Συμπληρώστε τη φόρμα

Ειδήσεις

Χρήσιμα